حجت‌الاسلام ناصر رفیعی امشب ۳۱ مردادماه، همزمان با شام رحلت پیامبر و شهادت امام حسن مجتبی (ع) در حرم مطهر رضوی با اشاره به گستردگی حکومت اسلامی در زمان امام حسن(ع)، اظهار کرد: در آن دوره شهرهای مختلفی از جمله شام، فلسطین، بیت‌المقدس و اردن تحت فرمانروایی معاویه، استاندار منطقه شام، قرار داشتند. امیرالمؤمنین علی(ع) نامه‌ای به معاویه نوشت و از وی خواست که مردم آن مناطق با امام بیعت کنند، اما معاویه این درخواست را رد و به جای پاسخ دادن، به زبیر نامه نوشت و با او بیعت کرد تا علیه امام قیام کند.

وی با تأکید بر اهمیت انتخاب نیروهای مدیریتی در شرایط کنونی، گفت: فرمانداران و استانداران باید آگاه و مسئولیت‌پذیر باشند تا در برابر نفوذ دشمن و فشارهای داخلی و خارجی مقاومت کنند. حکومت اسلامی امروز بزرگ و گسترده شده و مدیریت هوشمندانه می‌طلبد.

جنگ‌های خونین؛ ضعف نیروها و فرصت‌طلبی دشمن

رفیعی به سه جنگ بزرگ دوران امیرالمؤمنین علی(ع) اشاره کرد که نقش مهمی در تضعیف حکومت داشتند و بیان کرد: جنگ جمل با ۱۶ هزار کشته، جنگ صفین با بیش از ۲۵ هزار کشته و جنگ نهروان که به از دست رفتن بخش زیادی از نیروهای مخلص انجامید. این جنگ‌ها موجب کاهش نیروی انسانی و ایجاد اختلافات عمیق داخلی شدند.

سخنران حرم مطهر رضوی افزود: در این شرایط دشوار، دشمنان با حملات پراکنده و نفوذ در میان نیروهای امیرالمؤمنین، شرایط را برای سقوط حکومت مهیا کردند.

رفیعی با تشریح چهار عامل مهم سقوط حکومت امام حسن(ع)، گفت: نفوذ عمیق و سازمان‌یافته دشمنان که با پوشش دین و مقدسات وارد عرصه شده بودند، موجب شد نیروهای امام درونی تضعیف و مسیر مقاومت به شکست کشیده شود. 

وی اضافه کرد: نمونه‌های تاریخی نفوذ دشمنان به شکل خیانت‌هایی مانند مسجد ضرار در زمان پیامبر(ص) و خیانت زن حضرت نوح و حضرت لوط قابل مشاهده است.

رفیعی داستان مسلم بن عقیل و خیانت جاسوس ابن زیاد را نمونه‌ای بارز از نفوذ عنوان کرد و گفت: این نفوذ باعث شکست قیام امام حسین(ع) در کوفه شد. حتی در لشکر امام حسن(ع) نیز افرادی بودند که با وجود شهادت فرزندانشان به دست معاویه به دشمن پیوستند.

این کارشناس مذهبی افزود: برخی از یاران و فرماندهان نزدیک امام حسن(ع) در بزنگاه‌های حساس خیانت کردند و امام را تنها گذاشتند. این رفتارها نیروی امام را کاهش داد و مقاومت ادامه‌دار نشد. 

رفیعی به خیانت عبدالله بن عباس اشاره کرد و گفت : این فرد با وجود به شهادت رسیدن فرزندانش توسط معاویه، به لشکر اموی پیوست و این رفتار را نشانه سستی یاران دانست.

وی سکوت خواص جامعه را به عنوان سومین عامل شکست حکومت اسلامی در زمان امام حسن(ع) برشمرد و نقش مراجع تقلید و علما را در تعیین مسیر تاریخ بسیار مهم دانست.

سخنران حرم مطهر رضوی افزود: سکوت یا موضع‌گیری‌های نامناسب خواص می‌تواند موجب سقوط و شکست حرکت‌های دینی شود.

وی با ذکر نمونه‌هایی از تاریخ معاصر، از جمله حمایت‌های مراجع تقلید از امام خمینی(ره) در مقابل رژیم شاه، تأکید کرد: خواص باید آگاه و مسئولانه وارد عرصه شوند و از سکوت در برابر ظلم پرهیز کنند.

رفیعی اظهار کرد: عامل چهارم، حب دنیا و تمایل برخی افراد به منافع مادی بود که آنان را به خیانت و سازش با دشمن ترغیب کرد. برخی افراد حاضر بودند برای حفظ موقعیت اجتماعی و منافع مالی، به راحتی پشت امام حسن(ع) را خالی کنند و حتی سر ایشان را به معاویه بفروشند.

پیام تاریخی برای امروز؛ هشدار تکرار اشتباهات

رفیعی با بیان اینکه پیچ تاریخی زمان امام حسن(ع) که موجب انتقال حکومت از بنی هاشم به بنی امیه شد، می‌تواند دوباره تکرار شود، هشدار داد: اگر نفوذ، سستی یاران، سکوت خواص و حب دنیا جدی گرفته نشود، قدرت باز هم از دست رهبران صالح خارج خواهد شد.

این کارشناس مذهبی گفت: تهدیدات علیه نظام اسلامی همچنان ادامه دارد و هم مسئولان و هم مردم باید هوشیار باشند تا اشتباهات تاریخی تکرار نشود.

رفیعی با اشاره به تاریخ دقیق از جمله جنگ‌های جمل، صفین و نهروان، تلاش‌های امام حسن و امام علی(ع) برای حفظ حکومت اسلامی و حوادث دوران بنی امیه و بنی عباس را بازگو کرد و گفت: این مسیر تاریخی به ما یادآوری می‌کند که باید از عبرت‌های تاریخ بهره‌مند شویم و خطر نفوذ و خیانت را جدی بگیریم.

انتهای پیام