عباس غیب‌دوست، در گفت وگو با ایسنا با اشاره به نقش انجمن مهندسین مشاور در کیفیت پروژه‌های مهندسی و تأثیر بر اقتصاد استان، اظهار کرد: خراسان رضوی در حال حاضر ۳۱۴ شرکت مهندسین مشاور در تخصص‌های مختلف دارد. این شرکت‌ها در پروژه‌های مهندسی و زیرساختی استان از قبیل ساختمان، معماری و شهرسازی، انرژی و نفت و گاز، مهندسی آب و محیط‌زیست، کشاورزی و منابع طبیعی، راه‌سازی، حمل‌ونقل و ترافیک، معدن و سایر رشته‌ها فعالیت می‌کنند.

وی با بیان اینکه بعد از تهران، خراسان رضوی، دومین استان کشور از نظر تعداد شرکت‌های مهندسین مشاور است و اختلاف زیادی با استان سوم و سایر استان‌ها دارد، افزود: طی سال‌های اخیر در حوزه فعالیت مهندسین مشاور که شامل طراحی، نظارت، راهبری و کنترل پروژه‌های عمرانی است، جهش کیفی چشمگیری داشته‌ایم. امروز شرکت‌های مشاور استان نه‌تنها در پروژه‌های ملی، بلکه در پروژه‌های بین‌المللی نیز فعال هستند.

غیب‌دوست خاطرنشان کرد: استفاده از فناوری‌های نو، هوش مصنوعی و نرم‌افزارهای پیشرفته طراحی باعث شده پروژه‌ها با بالاترین استانداردهای ملی اجرا شوند. این کیفیت، منجر به کاهش هزینه‌های اجرایی، افزایش عمر پروژه‌ها، جذب سرمایه‌گذاران و در نهایت بهبود وضعیت اقتصادی استان شده است.

وی در خصوص نقش پروژه‌های شرکت‌های مهندسین مشاور در ایجاد اشتغال و بهبود اقتصاد منطقه، تصریح کرد: هر پروژه عمرانی که توسط مهندسین مشاور انجام می‌شود، زنجیره‌ای گسترده از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند. طراحی یک پروژه بزرگ می‌تواند صدها شغل تخصصی و هزاران شغل غیرتخصصی در صنایع مرتبط فراهم کند. علاوه بر این، بهبود کیفیت زیرساخت‌ها مسیر توسعه گردشگری، افزایش صادرات و رونق صنایع را هموار می‌کند که این‌ها همگی موتور محرک اقتصاد منطقه هستند.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن مهندسان مشاوره خراسان رضوی یادآور شد: اشتغال‌های مستقیم در شرکت‌های مهندسین مشاور شامل فرهیخته‌ترین و متخصص‌ترین افراد جامعه یعنی مهندسینی با مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتراست که در حال حاضر بیش از ۷۰۰۰ نفر مهندس باسابقه در شرکت‌های مهندسین مشاور استان فعالیت دارند.  

وی مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی پیش‌روی مهندسان مشاور را کاهش بودجه‌های عمرانی و تأخیر در پرداخت مطالبات شرکت‌های مهندسین مشاور دانست و افزود: مشکلات مربوط به عدم رعایت قوانین و مقررات توسط سازمان امور مالیاتی کشور و اعمال فشار مضاعف و به‌ناحق بر شرکت‌های مشاور از دیگر چالش‌های پیش روی این انجمن است. همچنین مشکلات مربوط به سازمان تأمین اجتماعی که متأسفانه با ابلاغ دستورالعمل‌های خلاف قوانین و خلق‌الساعه، فشار زیادی به شرکت‌ها وارد کرده‌اند از دیگر چالش‌ها محسوب می‌شود.

غیب‌دوست تصریح کرد: تورم و نوسانات شدید نرخ ارز و عدم تناسب افزایش حق‌الزحمه مهندسین مشاور با نرخ تورم، تحریم‌ها و محدودیت‌های واردات تجهیزات و فناوری‌های تخصصی و عدم امکان صدور خدمات فنی و مهندسی باوجود پتانسیل بالا در استان، به‌روز نبودن برخی دستورالعمل‌های مرتبط با شرکت‌های مهندسین مشاور و عدم ابلاغ آن‌ها توسط سازمان برنامه‌وبودجه توان شرکت‌های استان را کاهش داده و امکان توسعه آن‌ها را از بین برده است، اما مهندسان مشاور استان با استفاده از روحیه بالای مهندسی، توان خود و ظرفیت‌های بومی توانسته‌اند کیفیت مطلوب پروژه‌ها را حفظ کنند.

وی با اشاره به اینکه در کنار محدودیت‌ها، فرصت‌های ارزشمندی نیز وجود دارد، اظهار کرد: توسعه پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، طرح‌های آب‌رسانی و مدیریت منابع آب، طرح‌های راه‌سازی، مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک با استفاده از فناوری‌های نوین، ورود به بازار کشورهای منطقه خاورمیانه، CIS و آفریقا و استفاده از فناوری‌هایی مانند پهپادهای نقشه‌برداری، هوش مصنوعی در مدیریت پروژه و سیستم‌های دیجیتال کنترل ساخت از جمله این فرصت‌ها به‌حساب می‌آید.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن مهندسان مشاوره خراسان رضوی، فضای نوآوری مهندسی در استان را دارای پتانسیل بالایی دانست و گفت: البته این فضا هنوز به بلوغ کافی نرسیده است. ایجاد شتاب‌دهنده‌های تخصصی، حمایت مالی از ایده‌های نو و تقویت همکاری دانشگاه و صنعت از اقدامات ضروری برای شکوفایی استارتاپ‌های موفق در حوزه‌های مدیریت انرژی، ساخت‌وساز هوشمند و فناوری‌های پایدار است که می‌بایست با جدیت دنبال شود، هرچند متأسفانه در حال حاضر پیشرفت مناسبی در این حوزه وجود ندارد.

نقش انجمن‌ مهندسان در پروژه‌های توسعه‌ای استان

وی با اشاره به نقش انجمن‌ها در پروژه‌های توسعه‌ای استان، یادآور شد: شرکت‌های مهندسین مشاور و انجمن به‌عنوان یکی از ارکان اصلی پروژه‌های عمرانی می‌بایست، به‌عنوان بازوی فکری و سیاست‌گذار در کنار دستگاه‌های اجرایی و اقتصادی عمل کنند. ایجاد بانک اطلاعاتی از ظرفیت مشاوران، حضور نمایندگان انجمن در کارگروه‌های فنی، اقتصادی و مشورتی استان لازم و ضروری است. استانداری، دستگاه‌های اجرایی، شهرداری، نهادهای نظارتی و برنامه‌ریزی استان باید از ظرفیت بالای انجمن مهندسان مشاور در حل مسائل و مشکلات روز استان و کشور استفاده کنند.

غیب‌دوست با اعلام آمادگی انجمن مشاوره برای اینکه در تمامی حوزه‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای استان حضور فعال داشته و مشاوره ارائه کند، اظهار کرد: پروژه‌های مهندسین مشاور موتور محرک اشتغال‌زایی در استان هستند. هر پروژه از مرحله مطالعات اولیه تا طراحی، نظارت و اجرای عملیات، زنجیره‌ای از فرصت‌های شغلی تخصصی و غیرتخصصی ایجاد می‌کند. اشتغال تخصصی شامل متخصص‌ترین و فرهیخته‌ترین مهندسان و کارشناسان و برنامه‌ریزان و مدیران پروژه است و اشتغال غیرتخصصی شامل نیروهای کارگاهی، حمل‌ونقل، پشتیبانی و تأمین تجهیزات است. برای افزایش این تأثیر، باید حجم پروژه‌های زیربنایی و عمرانی استان افزایش یابد، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های بزرگ تقویت و ظرفیت شرکت‌های مهندسین مشاور در پروژه‌های بین‌المللی فعال شود.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر گرایش به سمت پروژه‌های سبز و پایدار به شکل محسوسی افزایش‌یافته است، افزود: طراحی ساختمان‌های کم‌مصرف انرژی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، سیستم‌های نوین مدیریت مصرف آب و بازیافت منابع بخشی از این اقدامات است. انجمن مهندسان مشاور خراسان رضوی از طریق کمیته‌های تخصصی خود، استانداردهای سبز را در طرح‌ها ترویج می‌دهد و با کارفرمایان برای گنجاندن الزامات زیست‌محیطی در قراردادها همکاری می‌کند. سیاست ما در این حوزه، حرکت به سمت انطباق کامل با استانداردهای جهانی در زمینه توسعه پایدار است.

غیب‌دوست آینده فعالیت مهندسین مشاور در خراسان رضوی را از دیدگاه توان فنی و نیروی انسانی متخصص در استان، آینده بسیار امیدوارکننده تلقی کرد و افزود: با رویکرد دولت و عدم توجه به این حرفه، بیم آن می‌رود که در آینده با مشکل کمبود شرکت‌های مهندسین مشاور توانمند در کشور روبه‌رو شویم، زیرا به دلیل کمبود اعتبارات و عدم پرداخت به‌موقع حق‌الزحمه شرکت‌ها، اکثراً دچار تعدیل نیرو شده‌اند و نیروهای متخصص آن‌ها به سایر حرفه‌ها و مهاجرت به کشورهای دیگر روی آورده‌اند. 

راه نجات حرفه مهندسی، حضور در بازارهای بین‌المللی و صدور خدمات

وی خاطرنشان کرد: به مسئولان مرتبط هشدار می‌دهم که نسبت به برنامه‌ریزی لازم برای جلوگیری از تضعیف و از بین رفتن شرکت‌های مهندسین مشاور توانمند استان اقدام کنند. در خراسان رضوی شرکت‌های مشاور با به‌کارگیری فناوری‌های نوین توانایی حضور و رقابت در بازارهای بین‌المللی را دارند که لازمه آن بسترسازی مناسب دولت جهت رفع موانع صدور خدمات فنی و مهندسی و تحریم‌ها است و به نظر می‌رسد راه نجات حرفه مهندسی حضور در بازارهای بین‌المللی و صدور خدمات است.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن مهندسان مشاوره خراسان رضوی به روندهای آینده اقتصاد مهندسین مشاور و تغییرات پیش‌بینی‌شده اشاره کرد و گفت: اقتصاد مهندسین مشاور در کشور در حال عبور از یک دوره گذار است. از یک‌سو، محدودیت‌های مالی پروژه‌های عمرانی داخلی، و از سوی دیگر تحولات فناوری مثل هوش مصنوعی، BIM و پهپادها، مسیر فعالیت شرکت‌ها را تغییر داده است.

وی افزود: پیش‌بینی می‌شود آینده این حوزه بر چند محور اصلی شکل بگیرد؛ حرکت پررنگ‌تر به سمت بازارهای بین‌المللی و منطقه‌ای، تخصص‌گرایی و ارائه خدمات دانش‌بنیان، یکپارچه‌سازی خدمات از طراحی تا مدیریت پروژه و بهره‌گیری گسترده‌تر از ابزارهای دیجیتال برای افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها. اگر این تغییرات به‌موقع و هوشمندانه اجرا شود، مهندسان مشاور ایرانی می‌توانند علاوه بر حفظ بازار داخلی، سهم مهمی از بازار منطقه را هم به دست آورند.

غیب‌دوست در خصوص پروژه‌های موفق تحت مشاوره اعضای انجمن، بیان کرد: طراحی و نظارت پروژه‌های بزرگراهی در محورهای اصلی استان، سامانه‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای و ساخت مراکز بزرگ درمانی و آموزشی از جمله این پروژه‌هاست که ضمن ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل، بهبود کیفیت خدمات عمومی و افزایش ظرفیت درمانی استان، باعث جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد صدها فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم شده‌اند.

راهکارهای ارتقای رقابت‌پذیری مهندسین مشاور

وی با اشاره به راهکارهای ارتقای رقابت‌پذیری مهندسین مشاور بر ضرورت بازنگری قوانین تأکید کرد و گفت: برای ارتقای رقابت‌پذیری، باید فرآیند انتخاب مشاوران بر پایه کیفیت و شایستگی واقعی انجام شود، حمایت‌های مالیاتی و بیمه‌ای برای شرکت‌های مشاور برقرار و امکان دسترسی به منابع مالی داخلی از جمله بانک‌ها و همچنین منابع مالی بین‌المللی فراهم شود. همچنین برخی از مقررات و دستورالعمل‌های حوزه مشاوره نیازمند بازنگری و به‌روزرسانی است تا با شرایط روز همخوانی پیدا کند.

غیب‌دوست روند بهبود کیفیت پروژه‌های مهندسی مشاور و برنامه‌های آینده انجمن در استان را صعودی دانست و افزود: انجمن با برگزاری کارگاه‌های تخصصی، دوره‌های آموزشی، به‌روزرسانی دستورالعمل‌های فنی و ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از پروژه‌ها، باید به دنبال ارتقای مداوم کیفیت بهترین نمونه‌های ملی و بین‌المللی باشد.

انتهای پیام