معتادان بهبود یافته، پس از تلاش‌های سخت برای ترک مواد، به دنبال بازگشت به جامعه و احیای زندگی خود هستند اما واقعیت این است که بسیاری از آن‌ها با درهای بسته مواجه می‌شوند. عدم اعتماد کارفرمایان و جامعه به این افراد، باعث می‌شود که آن‌ها در یافتن شغل و تأمین نیازهای اولیه زندگی خود با مشکل مواجه شوند؛ این بی‌اعتمادی می‌تواند به سادگی آن‌ها را مجدداً به سمت اعتیاد سوق دهد و این چرخه معیوب، نه تنها بر زندگی فردی آن‌ها بلکه بر سلامت کلی جامعه تأثیر می‌گذارد.
به علاوه، آمارهای نگران‌کننده نشان می‌دهند که کاهش سن مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان و جوانان، زنگ خطری برای آینده جامعه است؛ وقتی جوانانی که باید آینده‌سازان کشور باشند، در دام اعتیاد گرفتار می‌شوند، این مسئله به وضوح نشان‌دهنده ناکارآمدی سیستم‌های حمایتی و اجتماعی است؛ در این شرایط، نیاز به یک رویکرد جامع و مؤثر در مبارزه با این معضل بیش از پیش احساس می‌شود.
آیا ما به اندازه کافی به چالش‌های پس از ترک اعتیاد توجه می‌کنیم؟ آیا می‌توانیم با ایجاد برنامه‌های حمایتی و فرهنگی، فضای اعتماد را برای معتادان بهبود یافته فراهم کنیم؟
ضرورت توجه به آموزش معتادان بهبود یافته
شهرستان بردسکن، با وسعت وسیع و موقعیت جغرافیایی خاص خود در خراسان رضوی، به عنوان یکی از نقاط حساس در زمینه مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر شناخته می‌شود؛ با افزایش روزافزون مشکلات مرتبط با اعتیاد، به ویژه در میان جوانان و نوجوانان، ضرورت توجه به آموزش و حمایت از معتادان بهبود یافته در این منطقه احساس می‌شود.
محمدجواد صفرنژاد، فرماندار شهرستان بردسکن، در گفت‌وگو با ایسنا، به اهمیت آموزش معتادان بهبود یافته اشاره کرد و خواستار توجه جدی‌تری به این مقوله شد.
وی با بیان اینکه محدوده سنی افراد درگیر با این مشکل هرساله کاهش پیدا می‌کند، تصریح کرد: لازم است نگرش ما در حوزه پیشگیری تغییر کند.
فرماندار بردسکن تأکید کرد: باید از ظرفیت آموزش و پرورش در زمینه پیشگیری از اعتیاد به نحو مطلوب‌تری استفاده شود و همچنین به کارگیری سازمان‌های مردم‌نهاد در این راستا ضروری است.
وی با اشاره به وسعت ۸۸۰۰ کیلومترمربع شهرستان که بیش از ۳۱۷۲ کیلومترمربع آن را مناطق کویری تشکیل می‌دهد، به نقش اساسی این منطقه در مبارزه با قاچاق و حمل مواد مخدر تاکید کرد.
صفرنژاد همچنین به موقعیت بردسکن به عنوان یکی از مبادی ورودی خراسان رضوی اشاره کرد و خواستار افزایش ایستگاه‌های بازرسی و تجهیزات لازم برای کنترل قاچاق مواد مخدر شد.
وی با بیان اینکه مبادی و راه‌های مختلفی، به ویژه در مناطق کویری شهرستان، تحت کنترل هستند، به تغییر نوع مصرف مواد مخدر با توجه به قیمت‌ها اشاره کرد و گفت: متأسفانه در خصوص مواد مخدر «ناس» جرم‌انگاری نداریم. هرچند در قانون قاچاق، این مواد جرم‌انگاری شده، اما به وفور در داروخانه‌های گیاهی خرید و فروش می‌شود و این ماده به ویژه در بین دانش‌آموزان در حال رواج است.
در بردسکن به دلیل معادنی که دارد شاهد ورود افرادی غیربومی به این منطقه هستیم که برخی از این افراد ممکن است به مواد مخدر آلوده باشند و مشکلاتی را ایجاد کنند.
صفرنژاد با اشاره به فعالیت دو کمپ ماده ۱۵ در حوزه ترک اعتیاد در شهرستان بیان کرد: برای کمپ ماده ۱۶ نیز برخی افراد به شهرستان‌های اطراف منتقل می‌شوند.
وی درخواست افزایش ظرفیت کمپ ماده ۱۵ را مطرح کرد و افزود: با توجه به اینکه محیط‌های نگهداری این افراد گاهی مناسب نیست، درخواست تسهیلات برای بهسازی این کمپ‌ها داریم.
فرماندار بردسکن همچنین به مشکلات مربوط به تسهیلات اشتغال‌زایی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته، بهزیستی شهرستان تنها ۱۰ تسهیلات اشتغال‌زایی به مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان به افراد واجد شرایط پرداخت کرده و اکنون نیز ۱۵ تسهیلات آماده پرداخت است، اما هنوز اعتبارات لازم پیش‌بینی نشده است.
وی همچنین حمایت از خانواده‌های بیماران معتاد را ضروری دانست و تصریح کرد: متأسفانه حمایت‌های لازم از خانواده‌ها به درستی صورت نمی‌گیرد.
کمبود مراکز ترک اعتیاد برای زنان
شهرستان کاشمر، با تاریخچه فرهنگی و اجتماعی غنی خود، در حال حاضر با چالش‌های جدی در حوزه اعتیاد و مواد مخدر مواجه است. با وجود اینکه کمپ‌های ترک اعتیاد در این شهرستان به عنوان یک راه‌حل برای مقابله با این معضل اجتماعی تأسیس شده‌اند، اما مشکلاتی همچون کمبود منابع مالی و عدم تأمین تسهیلات کافی، کارایی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.
علاوه بر این، چالش‌های مرتبط با اشتغال و عدم حمایت‌های لازم از معتادان بهبود یافته، باعث بازگشت مجدد آن‌ها به چرخه اعتیاد می‌شود؛ در این راستا، ایجاد فرصت‌های شغلی و برنامه‌های آموزشی می‌تواند نقش حیاتی در جلوگیری از گرایش دوباره به مواد مخدر ایفا کند؛ بنابراین، توجه به این مسائل و هم‌افزایی نهادهای مختلف برای ارائه راهکارهای مؤثر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است
محمد قربانی، فرماندار کاشمر، به ایسنا از نبود کمپ‌های ماده ۱۵ و ۱۶ برای بانوان در این شهرستان خبر داد و گفت: سال گذشته در کمپ ماده ۱۶ شهرستان ۶۷۰ معتاد و در کمپ ماده ۱۵ نیز ۵۵۰ نفر حضور داشتند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۷۰ نفر در هر کمپ حضور دارند، افزود: تقریباً ۱۵ تا ۲۰ درصد از افرادی که در کمپ‌های ماده ۱۵ و ۱۶ حضور دارند، از شهرهای اطراف آمده‌اند.
قربانی همچنین به مشکلات مالی کمپ‌ها اشاره و اظهار کرد: برای هزینه‌های کمپ‌ها، باید ۶۰ درصد از سوی بهزیستی و ۴۰ درصد از سوی شهرداری تأمین شود؛ اما بهزیستی تنها در فروردین ۱۷۲ میلیون تومان پرداخت کرده و پرداختی در سه ماهه پایانی سال ۱۴۰۳ و همچنین در اردیبهشت، خرداد و تیر امسال نداشته است؛ ضمن اینکه شهرداری نیز هیچ مبلغی به کمپ پرداخت نکرده که این موضوع مشکلاتی را برای اداره کمپ‌ها ایجاد کرده است.
فرماندار کاشمر در ادامه به طرح پیشگیری از اعتیاد زنان و کودکان اشاره کرد و گفت: سهم شهرستان در این طرح ۱۵۰ نفر است، اما با توجه به مرکزیت شهرستان، درخواست داریم که این سهمیه به ۳۰۰ نفر افزایش یابد.
قربانی همچنین در خصوص وضعیت اورژانس اجتماعی بهزیستی شهرستان افزود: این اداره تنها یک خودروی فرسوده دارد و نیازمند یک خودروی مناسب دیگر است تا به جمعیت بالای شهرستان پاسخگو باشد.
وی در ادامه یکی از دغدغه‌های معتادین بعد از بهبودی را عدم‌حمایت از آن‌ها به ویژه در زمینه اشتغال دانست و تصریح کرد: علیرغم ضرورت به نیاز به آموزش‌های لازم و تسهیلات در حوزه اشتغال، اما بسیاری از افراد به دلیل بیکاری پس از بهبودی مجدداً به سمت مواد مخدر گرایش پیدا می‌کنند.
فرماندار کاشمر خاطرنشان کرد: سال گذشته تنها برای ۵۰ نفر تسهیلات اشتغال پرداخت شده که در همین راستا بر ضرورت افزایش این تسهیلات تأکید می‌شود.
وی از وجود ۲۵ کلینیک ترک اعتیاد در شهرستان خبر داد و گفت: از این تعداد، تنها ۱۲ کلینیک داروهای مربوطه را دریافت می‌کنند و نیاز است که تعداد این کلینیک‌ها افزایش یابد تا بتوانیم به طور مؤثرتری با معضل اعتیاد در شهرستان مقابله کنیم.
کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی سرقت‌ها پس از راه‌اندازی کمپ‌ها
سرهنگ مشهدی، فرمانده نیروی انتظامی شهرستان کاشمر، همچنین به کاهش ۳۰ تا ۳۵ درصدی سرقت‌ها، به‌ویژه سرقت‌های خرد، پس از راه‌اندازی کمپ‌های ترک اعتیاد در شهرستان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه این کاهش در آمار سرقت‌ها نتیجه مستقیم فعالیت کمپ‌ها و اقدامات پیشگیرانه است، تأکید کرد: اگر به هر دلیلی کمپ‌ها تعطیل شوند، مجدداً شاهد حضور معتادین متجاهر در سطح شهر خواهیم بود که این موضوع زیبنده شهر نخواهد بود.
مشهدی در ادامه به مشکلات مالی کمپ‌ها اشاره کرد و گفت: سهم شهرداری و بهزیستی هنوز به طور کامل به کمپ‌ها پرداخت نشده است.
وی با بیان اینکه ظرفیت کمپ ماده ۱۶ حدود ۱۰۰ نفر است، خواستار پرداخت به‌موقع هزینه‌های کمپ‌ها شد تا از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.
مشهدی در ادامه از کشفیات مواد مخدر در سال جاری خبر داد و گفت: کشفیات مواد مخدر سنتی و صنعتی در شهرستان ۲۵ درصد افزایش یافته است.
وی با اشاره به دستگیری ۱۴۳ معتاد متجاهر و ۱۴۶ معتاد عادی افزود: این اقدامات در راستای مبارزه با مواد مخدر و کاهش آسیب‌های اجتماعی انجام شده است.
فرمانده نیروی انتظامی شهرستان کاشمر افزود: تاکنون تمام مکان‌هایی که محل‌های توزیع مواد مخدر بوده‌اند شناسایی شده و با هماهنگی دستگاه قضایی، این مکان‌ها پلمب شده‌اند.
رویکرد در مبارزه با مواد مخدر بر سه محور اساسی
در شهرستان خلیل‌آباد نیز رویکرد در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، تصمیم‌سازی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی حول سه محور اساسی است.
علی گرمابی فرماندار خلیل‌آباد در گفت و گو با ایسنا با تأکید بر اینکه پیشگیری در اولویت قرار دارد، افزود: تمام تمرکز، انرژی و امکانات اعضا شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، در این حوزه متمرکز شده است و نباید از آموزش غفلت کرد.
وی به چهار رکن اصلی که در شهرستان به آن پرداخته شده اشاره کرد و گفت: اولین رکن، افزایش نشاط اجتماعی در شهرستان است؛ چراکه جامعه‌ای که افسرده باشد، قطعاً مستعد ظهور و بروز آسیب‌های اجتماعی خواهد بود.
فرماندار خلیل‌آباد تأکید کرد: در حوزه پیشگیری، تمامی اعضا، به ویژه نهادهای فرهنگی و اجتماعی باید به طور مؤثر و علمی در ارتقاء نشاط اجتماعی وارد عمل شوند.
وی همچنین به اهمیت آموزش در ارتقاء مهارت‌های نه گفتن در بین دانش‌آموزان و نوجوانان اشاره کرد و تصریح کرد: این قشر در سن حساسی قرار دارند و لازم است که ورود هدفمند و مؤثری داشته باشیم؛ در این راستا، استفاده از ظرفیت متخصصان روانشناس و مراکز مشاوره بسیار حائز اهمیت است.
فرماندار خلیل‌آباد با بیان اینکه کار اجتماعی زمانی اثربخش‌تر خواهد بود که توسط مردم و برای مردم برنامه‌ریزی شود، افزود: سعی شده فعالیت‌ها با محوریت سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌ها و طرح‌های اجتماع‌محور عملیاتی شود که این امر هم صرفه‌جویی در هزینه‌ها را به همراه دارد و هم مردم از نزدیک با مشاوران و تشکل‌ها مشورت می‌کنند.
بدون شک اگر بنیان خانواده به هر دلیلی تضعیف شود، جامعه‌ای پویا و توسعه محور نخواهیم داشت. در این راستا، می‌طلبد از ظرفیت انجمن اولیا و مربیان برای بهبود روابط سالم والدین و فرزندان استفاده شود زیرا بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در حوزه جوانان ناشی از روابط ناسالم بین والدین و فرزندان است.
فرماندار خلیل‌آباد در ادامه با اشاره به موقعیت جغرافیایی شهرستان، بیان کرد: منطقه ترشیز، به ویژه بردسکن و خلیل‌آباد، در مجاورت کویر قرار دارد که عموماً مسیر ترانزیت و قاچاق مواد مخدر است.
وی همچنین از کشفیات قابل توجه در حوزه مواد مخدر و قرص‌های روان‌گردان خبر داد و گفت: با توجه به فراوانی ماده مخدر ناس در سطح عرضه، به ویژه در سوپرمارکت‌ها، نیاز است که دسترسی و سهل‌پذیری این مواد مورد توجه مقامات قضایی قرار گیرد.
گرمابی با اشاره به فعالیت یک مرکز ماده ۱۵ در شهرستان بیان کرد: سال گذشته ۱۳۰ نفر و از ابتدای امسال تاکنون ۶۰ نفر پذیرش شدند.
فرماندار خلیل‌آباد در ادامه بر ضرورت حمایت اجتماعی و اقتصادی از معتادین بهبود یافته تأکید کرد و افزود: اگر قرار است این افراد به جامعه سالم برگردند، باید از آن‌ها حمایت شود؛ هرچند تسهیلات اشتغال‌زایی وجود دارد، اما نیاز به تسهیل و افزایش آن داریم.
وی خاطرنشان کرد: تلاش می‌شود تا این افراد مولد شوند و اشتغال پایدار داشته باشند، اما تسهیلات یکی از حلقه‌های مفقوده در این فرایند است.
کشف ماده مخدر ناس از مغازه‌های نزدیک به مدارس
اعمی، فرماندار کوهسرخ گفت: در شهرستان هیچ معتاد متجاهر و مرکز ماده ۱۶ نداریم و تنها یک کمپ ماده ۱۵ داریم که از ابتدای امسال ۴۰ نفر در آن پذیرش شده‌اند؛ همچنین معتاد زن در شهرستان وجود ندارد.
وی با اشاره به معضل ماده مخدر ناس اظهار کرد: از ابتدای امسال ۲۰۰ کیلو ناس از مغازه‌های سطح شهر، به خصوص مغازه‌های نزدیک به مدارس، جمع‌آوری شده است که این برای شهرستان کم‌جمعیت کوهسرخ یک تهدید محسوب می‌شود.
فرماندار کوهسرخ، همچنین از موفقیت در انهدام شبکه خرده‌فروشان مواد مخدر در شهرستان خبر داد و گفت: خرده‌فروشان علاوه بر فروش مواد، خریدار اموال مسروقه نیز هستند و می‌توانند مشکلات زیادی را ایجاد کنند.
اعمی به کشف و انهدام پنج پاتوق مصرف مواد صنعتی اشاره و اظهار کرد: ماده جدید کریکل خوشبختانه هنوز در شهرستان مشاهده نشده، اما در برخی شهرستان‌ها وجود دارد.
وی با بیان اینکه آمار مصرف مواد مخدر در کوهسرخ پایین است، گفت: قالب اشتغال در بخش کشاورزی است و اکثر افراد در این حوزه مشغول به کار هستند.
فرماندار کوهسرخ در ادامه به چالش‌های پس از ترک اعتیاد اشاره و بیان کرد: اکثر معتادان متجاهر بعد از ترک، تنها تا دو ماه دوام می‌آورند و سپس دوباره به سمت مواد مخدر روی می‌آورند؛ بنابراین نیاز به توجه بیشتری در زمینه اشتغال و حمایت از آن‌ها وجود دارد.
وی تأسیس سامانه‌های هشدار سریع برای شناسایی مواد جدید را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: باید پیش و پس از ترک، از این افراد پشتیبانی شود تا دوباره به سمت مواد مخدر بازنگردند.
وضعیت مراکز درمانی و کاهش جرائم
مسئله اعتیاد به مواد مخدر یکی از چالش‌های جدی و پیچیده‌ای است که جوامع امروزی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در شهرستان‌های مختلف، تلاش‌های گسترده‌ای برای مقابله با این معضل اجتماعی صورت گرفته است.
علی زندی، دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی، در ادامه به ارائه گزارشی از وضعیت مراکز درمانی و تأثیرات جمع‌آوری معتادین متجاهر در شهرستان‌های منطقه ترشیز پرداخت و گفت: در کاشمر یک مرکز ماده ۱۶ با ظرفیت ۱۰۰ نفر داریم که در حال حاضر ۷۰ نفر بیمار مقیم آن هستند.
وی افزود: سال گذشته این مرکز ۲ میلیارد تومان از محل اعتبارات ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری دریافت کرده است و در فروردین امسال نیز ۱۷۲ میلیون تومان از اعتبارات ستاد بهزیستی اختصاص یافته است.
زندی با بیان اینکه جمع‌آوری معتادین متجاهر در کاشمر منجر به کاهش ۳۵ درصدی جرائم شده است، تأکید کرد: می‌طلبد همه در این خصوص کمک کنند.
وی همچنین به وجود یک مرکز کمپ اقامتی ماده ۱۵ با ظرفیت ۶۰ نفر در کاشمر اشاره کرد که ۴۲ نفر بیمار مقیم آن هستند؛ ضمن اینکه در شهرستان، ۲۵ مرکز سرپایی یا متادون‌تراپی نیز فعالیت دارند.
علی زندی به مراکز درمانی دیگر در شهرستان‌های اطراف نیز اشاره کرد و گفت: در بردسکن دو مرکز کمپ اقامتی ماده ۱۵ با ظرفیت ۶۰ نفر وجود دارد که ۲۰ نفر بیمار مقیم دارند و همچنین پنج مرکز سرپایی درمان در این شهرستان فعال است.
وی درباره خلیل‌آباد گفت: یک مرکز کمپ اقامتی ماده ۱۵ با ظرفیت ۳۰ نفر در خلیل‌آباد داریم که هم‌اکنون ۳۰ نفر بیمار مقیم آن هستند و به علاوه، سه مرکز متادون‌تراپی در این شهرستان فعالیت می‌کنند.
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی، در خصوص وضعیت کوهسرخ بیان کرد: در این شهرستان یک مرکز کمپ اقامتی ماده ۱۵ با ظرفیت ۳۰ نفر داریم که اکنون ۲۰ نفر بیمار مقیم آن هستند و همچنین یک مرکز متادون‌تراپی در این منطقه فعالیت می‌کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر در این چهار شهرستان، تعداد ۳۰ مرکز سرپایی درمان سوء مصرف مواد فعال است، گفت: در مجموع ۵۰۴۰ نفر از خدمات این مراکز درمان سرپایی بهره‌مند هستند.
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر خراسان رضوی همچنین از واجد شرایط بودن ۱۸ مرکز از این مراکز برای ارائه شربت تریاک خبر داد و افزود: شهرداری‌ها باید بر اساس مسئولیت اجتماعی خود، در این زمینه بیشتر کمک کنند.
توجه به معتادان بهبود یافته، به عنوان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر در جامعه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این افراد، پس از گذراندن مراحل سخت درمان و ترک اعتیاد، به دنبال فرصتی برای بازگشت به زندگی عادی و احیای جایگاه اجتماعی خود هستند اما عدم اعتماد جامعه و کارفرمایان به آن‌ها، می‌تواند به راحتی منجر به بازگشت مجددشان به دام اعتیاد شود؛ این چرخه معیوب نه تنها بر زندگی فردی آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه سلامت اجتماعی و فرهنگی جامعه را نیز تهدید می‌کند.
با توجه به آمار نگران‌کننده در زمینه اعتیاد به مواد مخدر، به ویژه در میان جوانان، ضروری است که نهادهای دولتی و غیردولتی در راستای ایجاد برنامه‌های حمایتی و آموزشی برای معتادان بهبود یافته همکاری کنند. این برنامه‌ها باید شامل تسهیلات شغلی، آموزش مهارت‌های زندگی و حمایت‌های اجتماعی باشد تا بتوانند به این افراد کمک کنند تا به جامعه بازگردند و از آسیب‌های اجتماعی دور بمانند.
توجه به این قشر و فراهم کردن بسترهای لازم برای آن‌ها، نه تنها به بهبود کیفیت زندگی خودشان کمک می‌کند، بلکه به سلامت کلی جامعه نیز کمک خواهد کرد؛ بنابراین، این مسئولیت بر عهده همه ماست که با تغییر نگرش و ایجاد فرصتی مناسب، به آن‌ها کمک کنیم تا دوباره به عنوان اعضای سازنده جامعه ایفای نقش کنند.
انتهای پیام
نظرات