ساره گلی، صبح امروز دوشنبه ۷ مهر در نشست خبری با اصحاب رسانه با اشاره به برگزاری نخستین دوره هفته نخبه در کشور اظهار کرد: امسال برای نخستین بار شاهد برگزاری روز نخبه و هفته نخبگان هستیم که مراسم‌های آن به‌صورت ساختاریافته و منسجم برگزار می‌شود و این نخستین تجربه در استان‌ها برای اجرای چنین برنامه‌ای به‌شمار می‌رود. از ابتدای هفته جاری تا پایان آن، مجموعه‌ای از برنامه‌ها در سطح استانی و ملی تدارک دیده شده است که با هدف معرفی ظرفیت‌ها، اهمیت جایگاه نخبگان و ضرورت گنجاندن هفته نخبگان در تقویم کشور دنبال می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بنیاد ملی نخبگان با تدبیر و تأکید مقام معظم رهبری تشکیل شد، افزود: رهبر انقلاب همواره در سخنان خود بر ضرورت توجه به نخبگان و تسهیل‌گری در مسیر فعالیت‌های آنان تأکید داشته‌اند. بهره‌گیری درست از دانش و توانایی نخبگان، به اعتلای علمی، فرهنگی، عزت و اقتدار کشور می‌انجامد و تجربه سال‌های گذشته نشان داده است هرچه توجه به این قشر بیشتر باشد، آسیب‌های احتمالی نیز کمتر خواهد شد؛ چه در داخل کشور و چه در خارج.
برخی از طرح‌های ملی از بنیاد نخبگان اصفهان پایه‌گذاری شده‌اند
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان با اشاره به جایگاه ویژه اصفهان ادامه داد: اصفهان از دیرباز مهد فرهنگ، هنر، علم و صنعت بوده و بنیاد نخبگان این استان نیز، با توجه به ظرفیت‌های دانشگاهی و صنعتی، پس از تهران رتبه دوم اهمیت را در سطح کشور داراست. این نهاد در سال‌های گذشته طیف وسیعی از فعالیت‌ها را به انجام رسانده و در بسیاری از برنامه‌های ملی پیشرو بوده است؛ به‌گونه‌ای که برخی از طرح‌های ملی از دل فعالیت‌های بنیاد اصفهان پایه‌گذاری شده‌اند.
گلی با بیان اینکه یک سازمان زمانی می‌تواند وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد که حیطه مسئولیت‌های آن مشخص باشد، اظهار کرد: ما در بنیاد نخبگان به موازات دانشگاه‌ها حرکت می‌کنیم؛ به این معنا که تمرکز ما بر مقاله‌نویسی و طرح‌های پژوهشی نیست، بلکه از ما انتظار می‌رود که طرح‌های عملیاتی دریافت کنیم. بر همین اساس، چندین سال پیش طرح «هیئت‌های اندیشه‌ورز» که نخستین بار از استان اصفهان آغاز شد، در سطح کشور نیز مورد توجه قرار گرفت.
اولویت امسال ما محیط زیست و انرژی است
وی ادامه داد: هیئت‌های اندیشه‌ورز شامل اساتید دانشگاه، دانشجویان و مدیرانی هستند که به نوعی در ارتباط با بنیاد نخبگان قرار دارند و اکنون در سازمان‌های مختلف مشغول فعالیت‌اند. در واقع، این مجموعه‌ها یک پیوند سه‌گانه میان استاد، دانشجو و مدیر ایجاد کرده‌اند تا در نهایت به راه‌حل‌های عملیاتی دست یابیم. تا سال گذشته ۹ هیئت اندیشه‌ورز فعال داشتیم که امسال مقرر شد در بازه‌های شش‌ماهه با سه هیئت همکاری نزدیک‌تری داشته باشیم. اولویت امسال ما محیط زیست و انرژی است که خوشبختانه تاکنون نیز دستاوردهای ارزشمندی در این حوزه‌ها به دست آمده و حتی توانسته‌ایم در سطح ملی گرنت‌هایی را دریافت کنیم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان با اشاره به نقش بنیادهای استانی در حکمرانی علمی خاطرنشان کرد: در مقاطعی اعضای هیئت‌های اندیشه‌ورز ایده‌هایی را مطرح می‌کردند، اما حلقه اجرا وجود نداشت. با تدبیری که در سطح کشور اتخاذ شد، بنیادهای نخبگان به‌عنوان «دستیاران علمی استان» معرفی شدند. پس از طرح این موضوع با استاندار اصفهان، مقرر شد در کمیسیون‌های تخصصی استانداری برای نخبگان کرسی در نظر گرفته شود. این اتفاق سبب شد تا ایده‌ها از سطح سازمانی به سطح حکمرانی ارتقا یابد. اکنون چند ماهی است که این روند آغاز شده و خوشبختانه با استقبال استاندار مواجه شده‌ایم، به‌گونه‌ای که در سه کمیسیون تخصصی، کرسی فعال داریم و نخبگان می‌توانند پیشنهادهای خود را که طی سال‌ها روی آن‌ها کار کرده‌اند، در قالب مصوبه به مرحله اجرا برسانند.
کارخانه نوآوری در اصفهان نداریم
گلی افزود: بسیاری از طرح‌های علمی و پژوهشی در کشور قابلیت اجرایی شدن پیدا نمی‌کنند، اما امروز با الزام معاونان استاندار به پیگیری این طرح‌ها، امکان اجرا فراهم شده است. در این مدت کوتاه شاهد اجرایی شدن برخی از طرح‌ها بوده‌ایم. به‌طور نمونه، در حال حاضر ۲۵۰۰ نخبه مشروط به تحصیل داریم و ۵۰۰ نفر نیز مشغول به کار هستند، همچنین حدود ۱۰۰ نخبه در سطح کلان مدیریتی استان فعالیت دارند. هرچند بحث مهاجرت نخبگان از اصفهان وجود دارد، اما آمار مهاجرت از کشور طی یک سال و نیم گذشته با کاهش همراه بوده است. با این حال، در سطح دانشجویان تحصیلات تکمیلی و شرکت‌های دانش‌بنیان همچنان شاهد مهاجرت از استان هستیم و این امر نیازمند فعال‌تر شدن دانشگاه‌ها و صنایع اصفهان است.
وی تأکید کرد: بسیاری از شرکت‌های اصفهانی که در حوزه فناوری موفق بوده‌اند، به‌دلیل گستره ارتباطی، در تهران مستقر شده‌اند. در حالی‌که باید در اصفهان بسترهای مناسب، از جمله شهرک علمی و تحقیقاتی و شبکه‌های ارتباطی گسترده فراهم شود تا شرکت‌ها احساس نکنند تنها در تهران می‌توانند رشد بیشتری داشته باشند. این موضوع نیازمند سیاست‌گذاری کلان استانی است. به‌طور مثال، ما هنوز کارخانه نوآوری در اصفهان نداریم و این مسئله باید در سطح کلان پیگیری و حل شود.
رونمایی از ۴ گرنت جدید
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان با اشاره به برنامه‌های حمایتی بنیاد نخبگان تصریح کرد: ۲۳ بهمن سال گذشته اجتماع نخبگان استان در هتل عباسی برگزار شد و در آن مراسم، دو گرنت ملی جذب و به نخبگان تخصیص داده شد، همچنین روز پنجشنبه جاری چهار گرنت دیگر رونمایی خواهد شد که یکی از آن‌ها از معاونت علمی اخذ شده است. در واقع، از زمان آغاز فعالیت‌ها در بهمن تاکنون، تمام گرنت‌های جذب‌شده به‌طور کامل تخصیص یافته‌اند.
گلی ادامه داد: میزان گرنت‌هایی که امسال امضا می‌شوند، سه برابر گرنت‌های پیشین است و همگی به‌صورت عملیاتی و اجرایی تخصیص یافته‌اند. البته برخی پیشنهاد دادند که گرنت‌ها ابتدا مصوب شود و سپس جزئیات ارائه شود، اما ما نپذیرفتیم، چراکه معتقدیم گرنت باید با پشتوانه اجرایی همراه باشد. نکته مهم این است که صنعت باید در کنار تولید علم و حمایت از نخبگان قرار گیرد، زیرا نیروی انسانی بزرگ‌ترین سرمایه هر کشور است. اگر به این سرمایه توجه نکنیم، در دهه‌های آینده با بحران جدی نیروی کار مواجه خواهیم شد.
اصفهان ظرفیت بالایی برای سرمایه‌گذاری در حوزه نخبگان دارد
وی با بیان اینکه بنیاد نخبگان استان اصفهان موظف به پوشش ۷۰ دانشگاه استان است، گفت: هر زمان که گرنتی به استان اختصاص یابد، به‌طور مستقیم به دانشگاه‌های مختلف اصفهان تعلق می‌گیرد و همین موضوع دلگرمی بزرگی برای نخبگان است. از دل این حمایت‌ها، چندین شرکت دانش‌بنیان شکل گرفته و حتی تیم‌هایی از دانشگاه‌های دیگر، مانند دانشگاه صنعتی شریف، به گرنت‌های اصفهان ورود کرده‌اند. این نشان‌دهنده ظرفیت بالای استان در زمینه جذب و توانمندسازی نخبگان است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان خاطرنشان کرد: آنچه مسلم است، اصفهان ظرفیت بالایی برای سرمایه‌گذاری در حوزه نخبگان دارد و با توجه به حمایت صنعت و حاکمیت، می‌توانیم شاهد گرنت‌های بیشتر و تقویت جریان توانمندسازی نخبگان باشیم. در خصوص آمار دقیق مهاجرت نیز معاونت علمی کشور رصدخانه‌ای فعال دارد و آمار رسمی و محرمانه را منتشر می‌کند. تنها نکته‌ای که تاکنون اعلام شده این است که روند مهاجرت در سطح ملی با کاهش همراه بوده است.
در فعالیت‌های بنیاد هیچ تفاوتی میان خانم‌ها و آقایان قائل نیستیم
گلی با بیان اینکه در فعالیت‌های بنیاد هیچ تفاوتی میان خانم‌ها و آقایان قائل نیستیم، اظهار کرد: برای ما جنسیت ملاک نیست، اما حضور بانوان در عرصه‌های مدیریتی و علمی بسیار پررنگ و قابل توجه است. به‌طور نمونه، در مراسم روز زن که با حضور بانوان مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره در سالن استانداری برگزار شد، حدود ۱۵۰ نفر از مدیران زن حضور داشتند که البته تنها به شهر اصفهان محدود نبود و از دیگر شهرهای استان نیز در آن شرکت کرده بودند.
وی ادامه داد: در بسیاری از شهرک‌های صنعتی و اقتصادی، تعداد قابل توجهی از مدیران عامل را بانوان تشکیل می‌دهند، همچنین در هیئت‌های اندیشه‌ورز بنیاد نخبگان می‌توان گفت حدود ۷۰ درصد اعضا را خانم‌ها و ۳۰ درصد را آقایان تشکیل می‌دهند. با وجود اینکه هیچ‌گاه نگاه جنسیتی در فعالیت‌ها نداشته‌ایم، اما سهم بانوان در این عرصه‌ها بسیار بالا بوده است. در واقع، حتی به این فکر نکردیم که طرحی ویژه برای تشویق بانوان طراحی کنیم، چراکه حضور و تعداد آنان به‌قدری چشمگیر بوده که چنین نیازی احساس نشده است.
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان افزود: در بسیاری از بخش‌ها، چه علمی و چه صنعتی، جسارت و قدرت بانوان تفاوتی با آقایان ندارد و همین امر سبب شده که هیچ الزامی برای طراحی برنامه‌های توانمندسازی ویژه بانوان احساس نکنیم. بانوان همواره کنار ما حضور داشته‌اند و در بسیاری موارد حتی بیش از ۵۰ درصد آمار فعالیت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. اگرچه به‌احتیاط می‌گویم حداقل نیمی از جامعه نخبگانی ما را خانم‌ها تشکیل می‌دهند، اما در عمل می‌توان اذعان کرد که تعداد آنان بیشتر از این میزان است.
ثبت ۲۸۲ اختراع در استان اصفهان
گلی با اشاره به آمار ثبت اختراعات در استان اظهار کرد: ما در مجموع ۲۸۲ اختراع داشتیم که این تعداد از سوی ۶۱ مخترع به ثبت رسیده است. از این میان، ۲۷۳ اختراع که از سوی ۵۶۱ مخترع ارائه شده، در سطح سه قرار گرفته و ۹ اختراع نیز از سوی ۴۰ مخترع در سطح دو به ثبت رسیده است.
وی با بیان اینکه سطح‌بندی اختراعات به دو شاخص سطح دو و سطح سه تقسیم می‌شود، ادامه داد: این تقسیم‌بندی مبنای ارزیابی اختراعات است و کاربردهای بعدی آن‌ها بر این اساس مشخص می‌شود.
ثبت دو اختراع شاخص ملی در اصفهان
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان از ثبت دو اختراع شاخص در کشور با منشأ اصفهان خبر داد و افزود: یکی از این اختراعات، دستگاه تصفیه آب ویژه صنعت بوده و دیگری دستگاهی در حوزه فیزیوتراپی است که هر دو به‌عنوان اختراعات ملی ثبت شده‌اند.
گلی در پاسخ به سؤال خبرنگار ایسنا با اشاره به طرح «شهاب» که سال‌ها پیش در استان اجرا می‌شد، اظهار کرد: حدود ۱۰ سال پیش دانشگاه اصفهان آموزش این طرح را با هدف استعدادیابی آغاز کرد. در قالب این طرح، استعدادهای نه‌گانه مورد بررسی قرار می‌گرفت و از مقطع ششم، معلمان موظف بودند استعدادهای دانش‌آموزان را رصد کنند و به‌صورت محرمانه اطلاعات آن را در اختیار بنیاد نخبگان قرار دهند تا بر اساس آن برنامه‌ریزی لازم برای هدایت استعدادها صورت گیرد. این هدایت به‌گونه‌ای طراحی شده بود که بسیار نرم و بدون مداخله مستقیم انجام شود، چراکه هرگونه ورود مستقیم می‌توانست آسیب‌زا باشد. بر همین اساس، استعدادهای مختلف اعم از هنری، ورزشی یا علمی، در محیط‌های امن و مناسب هدایت می‌شدند. این طرح چند سال اجرا شد، اما متأسفانه در حال حاضر دیگر اجرایی نمی‌شود.
وی ادامه داد: طرح شهاب در اصل با عنوان «عدالت آموزشی» مطرح شده بود؛ به این معنا که هر فرد متناسب با استعداد خود باید مورد توجه قرار گیرد، فارغ از اینکه در چه مدرسه‌ای تحصیل می‌کند یا چه جایگاهی دارد. اما متأسفانه اکنون این طرح متوقف شده و در حالی‌که ما آمادگی کامل داریم در صورت در اختیار داشتن داده‌های لازم، شناسایی استعدادها را دنبال کنیم.
اجرای مجدد «طرح شهاب» ضرورت دارد
رئیس بنیاد ملی نخبگان استان اصفهان با تأکید بر اهمیت نقش معلمان در شناسایی استعداد دانش‌آموزان خاطرنشان کرد: تنها معلمی که سال‌ها با دانش‌آموز زندگی می‌کند و او را می‌شناسد، می‌تواند استعداد واقعی‌اش را شناسایی کند. حتی در طول دو یا سه سال نیز می‌توان به درک درستی از استعداد یک دانش‌آموز رسید. این طرح در مناطق محروم، به‌ویژه در مدارس شبانه‌روزی، بسیار مؤثر واقع شد و بسیاری از دانش‌آموزان مستعد از دل همین مناطق شناسایی شدند. متأسفانه توقف این طرح، محرومیت بزرگی برای چنین مناطقی ایجاد کرده است.
گلی با بیان اینکه امروز شرایط تغییر کرده و نسل جدید آگاهی بیشتری نسبت به توانمندی‌ها و استعدادهای خود دارد، تصریح کرد: بچه‌های امروز بسیاری از استعدادهایشان را خودشان می‌شناسند و دیگر نمی‌توان موفقیت را صرفاً به یک برند تیزهوشانی محدود کرد. به نظر من باید برندهای ورزشی و سایر حوزه‌ها نیز ایجاد شود و به همان اندازه مورد توجه قرار گیرد. خوشبختانه بچه‌های ما آن‌قدر آگاه هستند که حتی مشاغل آینده خود را با دید باز و انتخاب‌های جذاب‌تر مطرح می‌کنند؛ موضوعی که گاهی برای ما شگفت‌آور است.
وی گفت: طرح شهاب بستر مناسبی برای هدایت استعدادها فراهم می‌کرد و بازگشت دوباره آن ضروری است. اگر موفقیت را تنها در تیزهوشی خلاصه نکنیم و تعریف گسترده‌تری از آن داشته باشیم، طیف وسیع‌تری از موفقیت در جامعه شکل خواهد گرفت و در نتیجه نسلی با اعتمادبه‌نفس و توانمند پرورش خواهیم داد.
انتهای پیام
نظرات