الهه صادقی در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه وجود شپش در تمامی کشورهای دنیا حتی کشورهای توسعه یافته محتمل بوده و محدود به جوامع یا کشورهای خاصی نیست، اظهار کرد: اینکه مواردی از شپش به صورت محدود وجود داشته باشد، امری طبیعی بوده و ممکن است در هر جامعه و طبقه‌ای رخ دهد.

وی با بیان اینکه خوشبختانه در سال‌های اخیر شیوع شپش را در مدارس کرمانشاه نداشته‌ایم، افزود: اگر چه در غربالگری‌هایی که به صورت مستمر انجام می‌دهیم ممکن است موردی وجود داشته باشد، اما جای نگرانی نیست و موارد محدودی که وجود دارد نیز به راحتی قابل درمان است.

کارشناس سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان کرمانشاه با بیان اینکه وجود موارد محدود از شپش فقط محدود به مدارس و یا مناطق کمتر برخوردار نیست و در هر منطقه‌ای ممکن است بروز کند، یادآور شد: وقتی که فردی مبتلا به شپش شود می‌تواند به راحتی آن را به دیگران منتقل کند، از همین رو مهمترین نکته درباره شپش شناسایی افراد مبتلا و درمان به موقع آنهاست.

صادقی از اینکه کودکان بیشتر از بزرگسالان به شپش مبتلا می‌شوند یاد کرد و گفت: به دلیل اینکه کودکان هنوز در انجام مراقبت‌های بهداشتی خودکفا نشده‌اند، بیشتر در معرض آلودگی به شپش هستند. به علاوه شیوع شپش در دختران نیز بیشتر از پسران است.

وی با بیان اینکه بروز شپش محدود به فصل خاصی نیست و در همه فصول ممکن است بروز کند، افزود: در فصل سرد سال به دلیل اینکه افراد لباس گرم می‌پوشند، تهویه کمتر است و ممکن است لباس افراد به دلیل حجم بالای لباس با هم تماس بیشتری داشته باشد، امکان ابتلا به شپش نیز افزایش می‌یابد.

خارش، اولین نشانه ابتلا به شپش

کارشناس سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان کرمانشاه از علائم اولیه ابتلا به شپش نیز یاد کرد و با بیان اینکه شپش یک حشره خونخوار است که با ترشح بزاق از خون پوست سر تغذیه می‌کند، خاطرنشان کرد: این امر باعث بروز خارش و سوزش در سر فرد به عنوان اولین و اصلی‌ترین نشانه است. اگرچه هر خارش سری را نمی‌توان به ابتلای شپش نسبت داد، اما لازم است هم مدارس و هم والدین نسبت به خارش سر در کودکان و دانش‌آموزان حساس باشند.

وی اضافه کرد: اولین قسمت‌هایی از سر که ممکن است خارش در آن آغاز شود نیز معمولا موی پشت گوشت و همچنین پشت سر است.

صادقی با بیان اینکه در موارد شدیدتر ممکن است شاهد بروز زخم روی پوست سر افراد باشیم، ادامه داد: اگر این زخم با یک عفونت باکتریال همراه باشد ممکن است عفونت کرده و به زرد زخم تبدیل شود که ممعمولا این حالت را کمتر شاهد هستیم، چون شپش عمدتا در مراحل اولیه درمان می‌شود. در مراحل بسیار شدیدتر اگر شپش درمان نشود می‌تواند منجر به تیفوس هم بشود که به ندرت چنین چیزی رخ می‌دهد، مگر در افراد بی‌خانمان.

درمان خودسرانه شپش ممنوع

کارشناس سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان کرمانشاه با اشاره به درمان‌های بسیار موثری که برای شپش وجود دارد، گفت: چنانچه کسی مبتلا به شپش باشد و یا در غربالگری‌هایی که مرکز بهداشت انجام می‌دهد آلوده تشخیص داده شود، لازم است نسبت به دریافت دارو از مراکز بهداشتی و درمانی اقدام کند و از هر گونه درمان خودسرانه و خرید دارو از داروخانه پرهیز شود، زیرا برخی از داروها برای زنان باردار و یا کودکان زیر دو سال ممنوعیت دارد.

صادقی با بیان اینکه یک یا دو دوره مصرف دارو معمولا جواب می‌دهد، افزود: در گام بعدی باید شپش و تخم آن (رِشک) از سر فرد جدا شود که این مرحله بسیار مهم است. برای این منظور لازم است از ترکیب آب و سرکه به میزان نصف برای نم‌دار کردن موها استفاده شود و پس از ۲۰ دقیقه مو کاملا شست و شو داده شود و موها با شانه دندانه‌دار شانه شود و در صورت نیاز این کار دو تا سه مرحله تکرار شود. اگر این روش جواب نداد باید از داروی دیگری استفاده کرد.

وی گفت: این تصور که اگر دختری درگیر شپش شد باید موی او کوتاه شود اشتباه شود، بلکه دارو و درمان برای موی بلند نیز کاملا جواب می‌دهد فقط ممکن است به داروی بیشتری نیاز باشد.

وی از اهمیت درمان خانوادگی شپش نیز یاد کرد و با بیان اینکه درمان به صورت فردی معمولا جواب نمی‌دهد، گفت: پس از اینکه یک فرد مبتلا به شپش تشخیص داده شد همه اعضای خانواده و یا هم کلاسی‌های فرد باید کنترل شوند، البته کسانی‌ که مبتلا نیستند نیاز به مصرف دارو ندارند و به هیچ عنوان نباید از دارو برای پیشگیری استفاده کرد.

صادقی خاطرنشان کرد: برخی از افراد به توصیه دیگران از نفت، نفتالین، بنزین، سس مایونز و ... برای درمان استفاده می‌کنند که این روند نیز اشتباه است.

راه‌های ابتلا و پیشگیری

وی درباره راه‌های انتقال شپش نیز به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم اشاره کرد و گفت: در شیوه مستقیم شپش از فرد آلوده به صورت مستقیم وارد سر فرد دیگر می‌شود. در روش غیرمستقیم انتقال شپش از طریق وسایلی مانند شانه، کلاه، روسری، مقنعغه، لباس، سرویس خواب، ملحفه و ... صورت می‌گیرد. حتی این امکان وجود دارد که افراد موقع استفاده از بالش و ملحفه مشترک در مراکز اقامتی به شپش مبتلا شوند و یا حمام‌های عمومی، رختکن سالن‌های ورزشی و استخرها که افراد وسایل خود را در آن قرار می‌دهند و ... نیز می‌تواند از طریق وسایل شپش را بین افراد منتقل کند.

کارشناس سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان کرمانشاه توصیه کرد افراد هنگام حضور در مراکز ورزشی تمام وسایلی که با خود همراه داشتند را بشویند یا ضدعفونی کنند و یا در معرض نورآفتاب قرار دهند.

صادقی قرار دادن کاپشن دانش‌آموزان  در کیسه در بسته و عدم تماس کاپشن‌ها در محیط مدرسه با هم را نیز از دیگر راهکارهای پیشگیری از شپش برشمرد.

وی همچنین توصیه کرد، افراد به هیچ عنوان از شانه، کلاه و روسری مشترک استفاده نکنند و ادامه داد: توجه به درز لباس‌ها و تمیز کردن آنها نیز بسیار ضروری است.

صادقی از غربالگری مرکز بهداشت در مدارس که معمولا از ۱۵ مهر آغاز می‌شود نیز یاد کرد و گفت: در این غربالگری علاوه بر بررسی، آموزش‌های لازم نیز ارائه می‌شود. اگر در یک کلاس یا مدرسه موارد ابتلا بیش از یک یا دو مورد باشد در صورت نیاز تمام کلاس و حتی کلاس‌های دیگر نیز بررسی می‌شوند.

وی با اشاره به بار روانی که ممکن است ابتلا به شپش برای برخی دانش‌آموزان داشته باشد، عنوان کرد: موارد ابتلا به شپش باید محرمانه بماند.

کارشناس سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت استان کرمانشاه از اهمیت افتراق دقیق شپش و شوره سر نیز یاد کرد و افزود: گاهی به ما موارد گسترده ابتلا به شپش در مدرسه گزارش می‌شود اما مشخص می‌شود که شوره سر بوده است و بسیار مهم است این دو تفکیک شوند، هم به دلیل بار روانی که دارد و هم به دلیل اینکه ممکن است منجر به مصرف خودسرانه دارو شود.

صادقی با بیان اینکه شپش معمولا حالت اشکی داشته و کامل به موی سر می‌چسبد به علاوه رنگ مایل به زرد دارد، خاطرنشان کرد: شپش حجم دارد اما شوره سر کاملا صاف است.

وی به این نکته نیز اشاره کرد که ممکن است برخی افراد شپش بدن داشته باشند و گفت: در سال‌های اخیر حتی یک مورد نیز شپش بدن در مدارس نداشته‌ایم.

انتهای پیام