صدای ممتد و آهنگین ترکه‌های چوبی که بر شاخه‌ها فرود می‌آیند، نوای آشنای فصل برداشت است؛ نوایی که در روستا، رسیدن پاییز و فصل برداشت گردو را مژده می‌دهد. 

هر باغی را که پشت سر بگذاری صحنه‌ای یکسان می‌بینی؛ مردانی که با چوب‌های بلند زیر درخت‌های کهنسال ایستاده‌اند، قامتشان را کشیده‌اند تا شاخه‌های دست‌نیافتنی را بتکانند و زنانی که در سایه‌سار همان درخت‌ها دامن یا گونی پهن کرده‌اند تا گردوهای تازه‌افتاده را جمع کنند.

درخت‌های گردو، این درختان پیر کهنسال باغ با تنه‌های ترک‌خورده و شاخه‌های پیچ‌درپیچ خود بر زمین سایه انداخته‌اند و هر ضربه‌ چوب، چون نوایی از نواهای پاییز طنین‌انداز می‌شود و گردوهایی که تا همین دیروز در آغوش شاخه‌ها پنهان بودند، اکنون با شتابی کودکانه بر خاک می‌غلتند، تا زمانی که پوست سبز و صیقلی‌شان زیر نور آفتاب ترک برمی‌دارد.

بوی تلخ و تند پوست تازه‌ گردو در فضا پخش می‌شود؛ بویی که با نم خاک و سرمای نسیم پاییزی درهم می‌آمیزد و هوایی می‌سازد که هیچ عطر ساختگی‌ای نمی‌تواند بازآفرینی‌اش کند. 

کارگران خم می‌شوند تا گردوها را از خاک بردارند، اما پوست ضخیم گردو در تماس با دست‌ها می‌ترکد و مایع قهوه‌ای‌رنگی از آن بیرون می‌جهد؛ مایعی که به‌سرعت پوست دستان‌شان را سیاه و تیره می‌کند و آن دستان پینه‌بسته و رنگ‌گرفته گواهی است بر صداقت کار و تلاش روزهای دراز پاییز.

کمی آن‌سوتر، زنان بر روی حصیرها و گونی‌های پهن‌شده نشسته‌اند دامن‌ لباس کردی‌شان را بر زمین گسترده و دستانشان بی‌وقفه کار می‌کند؛ گردوها را از پوست جدا می‌کنند، یکی‌یکی در تشت‌های پلاستیکی می‌ریزند و همزمان زیر لب نغمه‌هایی مادرانه و فلکلور محلی را زمزمه می‌کنند.

از رنج تا گنج

کاک محمد کریم یکی از تولید کنندگان گردو روایتی از رنج تا گنج را تعریف و درباره‌ روند برداشت و وضعیت و کیفیت محصول و بازار این روزهای گردو به ایسنا می‌گوید.

از زمان برداشت گردو می‌پرسم، می‌گوید: امسال به دلیل گرمای زودتر از موعد تابستان، گردوها کمی زودتر رسیدند و ما از اوایل مهرماه برداشت گردوهای باغ را شروع کردیم؛ ابتدا درخت‌های پایین‌دست را تکاندیم و حالا در حال برداشت قسمت‌های بالاتر باغ هستیم.

وی ادامە می‌دهد: معمولاً از حدود ساعت شش و نیم صبح کار را آغاز می‌کنیم و تا ظهر ادامه دارد، بعد از استراحتی کوتاه دوباره از حدود ساعت سه بعدازظهر تا غروب مشغول کار هستیم و شب‌ها هم معمولاً اعضای خانواده در خانه به جدا کردن پوست گردوها و خشک‌کردن آن‌ها مشغول هستند.

کاک محمد کریم می‌گوید: ما هم از کارگر کمک می‌گیریم و هم خودمان کار می‌کنیم، چند نفر از اهالی روستا که در فصل برداشت آزاد هستند، برای تکاندن درخت‌ها و جمع‌آوری گردوها کمک می‌کنند؛ بچه‌ها  و عروس و دامادها هم بعدازظهرها می‌آیند تا در پاک‌کردن یا جمع‌کردن گردوها کمک کنند؛ در واقع فصل برداشت برای همه‌ اعضای خانواده فصل کار است.

از وضعیت محصول امسال نسبت به سال گذشته از او می‌پرسم، جواب می‌دهد: خوشبختانه امسال باردهی درخت‌ها بهتر از سال گذشته است، پارسال سرمای بهاره بخشی از شکوفه‌ها را از بین برد، امسال هم سرمای بهارە را داشتیم اما گردوهای امسال کیفیت بهتری نسبت بە سال گذشتە داشتند.

وی در مورد قیمت هر گردو در بازار امسال نیز می‌گوید: در حال حاضر هر گردو تازە بدون پوست با قیمت ۳۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد.

کاک رحیم در خصوص بازار فروش گردو عنوان می‌کند: افزایش هزینه‌های زندگی باعث کاهش مصرف گردو در میان خانوار شدە است؛ با این حال گردو محصولی است که همیشه مشتری خود را دارد و در نهایت همه‌ برداشت به فروش می‌رسد.

وی اضافه می‌کند: برداشت گردو کار سنگینی است، از بالا رفتن از درخت تا جمع‌کردن و پاک‌کردن پوست‌ها همە و همە کاری سخت و زمانبر است؛ اما وقتی محصول را می‌بینیم، خستگی از تن بیرون می‌رود زیرا این محصول برکت زمین و دست‌رنج یک سال ماست.

برداشت ۲۹ هزار تن گردو از باغات کردستان

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان گفت: کردستان با دارا بودن بیش از ۱۱ هزار هکتار باغ گردو و پیش‌بینی تولید ۲۹ هزار تُن محصول، جایگاه خود را به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ گردوی کشور تثبیت کرده است.

سعدی نقشبندی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص آغاز برداشت گردو در کردستان اظهار کرد: برداشت گردو از باغات کردستان بسته به اقلیم و نوع ارقام از اواسط شهریور آغاز شده و تا اواسط مهر ادامه دارد.

وی با اشاره به وسعت باغات گردوی استان افزود: سطح زیر کشت گردو در کردستان بیش از ۱۱ هزار هکتار است و پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۹ هزار تن گردو از این باغات برداشت شود.

نقشبندی تصریح کرد: شهرستان‌های سنندج، بانه و مریوان از لحاظ سطح و میزان برداشت، بیشترین سهم را در تولید گردو در استان دارند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان خاطرنشان کرد: از نظر میزان تولید، کردستان پس از همدان در رتبه دوم تولید گردو در کشور قرار دارد و از لحاظ سطح زیر کشت نیز رتبه پنجم کشور را به خود اختصاص داده است.

وی در ادامه با اشاره به کیفیت گردوهای تولیدی در استان گفت: کیفیت محصول گردو به طور مستقیم تحت تأثیر تغذیه، آبیاری و نوسانات دمایی منطقه قرار دارد و عوامل مدیریتی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارند. بنابراین تعمیم کیفیت محصول صرفاً بر اساس شرایط اقلیمی از نظر کارشناسی دقیق نیست.

نقشبندی افزود: با توجه به نفوذ و کاشت ارقام جدید گردو در باغات استان و ویژگی‌های ژنتیکی این ارقام، کیفیت گردوهای تولیدی در کردستان مطلوب ارزیابی می‌شود.

انتهای پیام