به گزارش ایسنا، آتشبس شکننده در غزه سرانجام منجر به آزادی زندانیان صهیونیست و آزادی اسرای فلسطینی در بند اسرائیل شد. این، اوج یک فرآیند طولانی و پر پیچ و خم بود اما در نهایت ممکن است، بخش آسانتر آن بوده باشد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با انتشار این مقدمه نوشت: هفتهها، ماهها و سالهای آینده به چیزی بیش از بازسازی بخش زیادی از غزه که در طول دو سال جنگ به ویرانه تبدیل شده، نیاز خواهد داشت. جزئیات کلیدی طرح صلح ممکن است همچنان حل نشده باقی بماند. بنابراین، برای پیشبرد طرح و جلوگیری از ازسرگیری جنگ، باید جزئیات ریز مورد مذاکره قرار گیرد. مسیر صلح، ثبات و بازسازی نهایی، مسیری طولانی و بسیار پر فراز و نشیب خواهد بود.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا نیز روز دوشنبه در حالی که در کنار رهبران خارجی در مصر برای اجلاسی در مورد آینده غزه ایستاده بود، گفت: اولین گامها برای صلح همیشه سختترین هستند. او از توافق آتشبس که بین رژیم صهیونیستی و گروه مقاومت فلسطینی حماس به عنوان پایان جنگ در غزه و آغاز بازسازی این سرزمین ویران برقرار شده است، استقبال کرد.
و اگرچه ترامپ ابراز خوشبینی کرد که چالشبرانگیزترین بخش تمام شده است و گفت که «بازسازی شاید آسانترین بخش باشد. فکر میکنم ما بخش زیادی از سختترین مرحله را انجام دادهایم، زیرا بقیهاش در پی هم میآید»، دیگران در مورد پیچیدگیهای پیش رو محتاطتر بودند.

«مونا یعقوبیان» مدیر بخش غرب آسیا در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، این را یک «لحظه مهم و سرخوشانه» خواند و گفت: صلح باید از جایی شروع شود.
اما او هشدار داد که «متأسفانه، فکر میکنم چندین نقطه شکست بالقوه در آینده وجود دارد.»
به گزارش آسوشیتدپرس، این طرح مملو از سوالات بیپاسخ است. چگونگی و زمان خلع سلاح حماس و محل استقرار سلاحهای آن و همچنین، برنامههای خروج اسرائیل از غزه نامشخص است. قرار است یک نیروی امنیتی جدید برای غزه، متشکل از نیروهای کشورهای دیگر ایجاد شود اما مشخص نیست کدام کشورها نیرو اعزام خواهند کرد، چگونه از آنها استفاده خواهد شد و در صورت مواجهه با مقاومت چه اتفاقی خواهد افتاد. همچنین مشخص نیست چه کسی یک هیات حاکمه موقت برای غزه تشکیل خواهد داد، این هیات در کجا مستقر خواهد شد و مردم چگونه واکنش نشان خواهند داد.
به گفته کارشناسان، برای حل و فصل این جزئیات و جلوگیری از بازگشت جنگ، ایالات متحده و سایر کشورهایی که برای دستیابی به آتشبس تلاش کردند، باید به اعمال فشار و توجه خود ادامه دهند.
تمامی اینها در لایههای بالایی میراثی از درگیری، بیاعتمادی عمیق بین طرفین و احتمال مبهم و مشروط تشکیل نهایی یک کشور فلسطینی - موضوعی که دهههاست نقطه اختلاف اصلی بوده است - قرار دارد.
یعقوبیان در این باره گفت: وقتی متوجه میشوید که برای حفظ آتشبس فعلی چقدر باید پیش بروید و تلاش کنید، به نظرم اینجاست که اوضاع بسیار دلهرهآور میشود.
از زمان آغاز جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، ۲ آتشبس دیگر بدون هیچ پیشرفتی فراتر از توقف موقت درگیریها و تبادل محدود اسرا و زندانیان، برقرار و پایان یافتهاند. با درخواست حماس برای توقف دائمی درگیریها و درخواست اسرائیل برای آزادی همه زندانیان، مذاکرات در مورد ترتیبات پس از جنگ هرگز به نتیجه نرسید.
آسوشیتدپرس افزود: هرچند که این مواضع پس از انتخاب مجدد ترامپ شروع به تغییر کرد، زیرا او از قدرت و روابط خود، هم با اسرائیل و هم با میانجی گران عرب که بر حماس نفوذ داشتند برای پیشبرد امور استفاده کرد و با وجود اشتیاق برای ادامه توافق اخیر، دلایلی برای شک و تردید وجود دارد، از جمله اینکه تلاشهای ایالات متحده برای پایان دادن به درگیری اسرائیل و فلسطین برای دههها شکست خورده است.
این تلاشها که از کنفرانس مادرید در سال ۱۹۹۱شروع شد و با گذر از تکرارهای مختلف، از جمله توافقات مهم اسلو در سالهای ۱۹۹۳ و ۱۹۹۵ که منجر به ایجاد تشکیلات خودگردان فلسطین شد تا سال ۲۰۱۴، همگی با شکست مواجه شدند.
«لوسی کورتزر-النبوگن» عضو ارشد موسسه خاورمیانه، آتشبس فعلی را «یک مکث خوشایند و معنادار اما شکننده» توصیف کرد و گفت: اکنون این سوال مطرح است که آیا این آتشبس بهطور کامل فرو میپاشد و فقط به عنوان فرصتی برای هر دو طرف برای تجدید قوا عمل میکند یا اینکه سکوی پرتابی است برای پیشرفت در این مسائل.
وی در ادامه تاکید کرد: این، به رئیس جمهور ترامپ و سایر بازیگرانی که او با آنها هماهنگ میکند، بستگی دارد که به آن پایبند بمانند.
در پیشنهاد صلح ارائه شده توسط دولت ترامپ، هنوز مشخص نیست که تا چه حد درخصوص دو مورد از بزرگترین اختلافات، توافق حاصل شده است: میزان عقبنشینی اسرائیل و میزان عقبنشینی حماس از قدرت. رژیم صهیونیستی همچنان کنترل تقریباً نیمی از غزه را در دست دارد.

«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه محتاطانه گفت که به طرح صلح ترامپ «متعهد» است، اما جنگ را پایان یافته اعلام نکرد. او در طول دو سال گذشته بارها قول داده است که به «پیروزی کامل» بر حماس دست یابد.
و حماس، اگرچه پس از دو سال جنگ تضعیف شده است، به هیچ وجه از حاکمیت خارج نشده و آنطور که نتانیاهو میخواست، کاملاً خلع سلاح نشده است. نتانیاهو در واقع، به شرکای ائتلافی تندروی خود متکی است که با پایان جنگ مخالفند و با اعلام پایان جنگ، او میتواند شاهد فروپاشی دولت خود و مجبور شدن به برگزاری انتخابات زودهنگام در زمانی باشد که محبوبیتش همچنان پایین و اهداف جنگیاش محقق نشده است. انتخابات بعدی قرار است در اکتبر آینده برگزار شود.
همچنین، هنوز مشخص نیست چه کسی بر همه چیز در «هیات صلح» که ترامپ گفته است، ریاست آن را بر عهده میگیرد، نظارت خواهد کرد. با وجود اینکه در طرح ترامپ گفته شده است که «تونی بلر» نخست وزیر سابق انگلیس به ریاست هیات کمک خواهد کرد، رئیس جمهور ترامپ روز یکشنبه، این را نیز مشکوک جلوه داد. فلسطینیها هم از احتمال مشارکت بلر ابراز نارضایتی کردهاند.
ترامپ هنگام پرواز به سرزمینهای اشغالی به خبرنگاران گفت: من تونی را دوست دارم. من همیشه تونی را دوست داشتهام، اما میخواهم بدانم که او انتخابی قابل قبول برای همه است یا خیر.
کورتزر-النبوگن اظهار داشت: حل و فصل همه این جزئیات در شرایطی صورت میگیرد که نوار غزه به «توانبخشی گسترده» نیاز دارد و جمعیتی دارد که متحمل آسیبهای جسمی و روانی بیوقفه شدهاند.
دهها هزار فلسطینی کشته شدهاند. بیش از ۹۰ درصد از جمعیت غزه آواره شدهاند. سیستم پزشکی متلاشی شده است. خانهها و ساختمانها با خاک یکسان شدهاند. مزارع کشاورزی از بین رفتهاند. گرسنگی فراگیر است. دیگر حتی مدرسه و مسجدی هم وجود ندارد. همه این نیازهای فوری باید همزمان با تقویت سیستمهای امنیتی و دولتی انتقالی برطرف شوند.
کارشناس مسائل غرب آسیا تاکید کرد که «در اینجا واقعاً هیچ معیاریی برای ترتیببندی وجود ندارد و همه چیز باید به یکباره اتفاق بیفتد.»
مونا یعقوبیان همچنین گفت که توافق حاصل شده توسط دولت ترامپ در مورد مساله تشکیل کشور فلسطین «عمدا بسیار مبهم» تنظیم شده است. به گفته او، به نظر میرسد که این توافق برای «اختلاف نظر بین حداقلهایی که فلسطینیها و حامیان عرب آنها خواهند پذیرفت» بدون اشاره به «راه حل دو کشوری» طراحی شده است، چیزی که به نظر میآید همچنان برای اسرائیل غیرقابل قبول است.
ترامپ دوشنبه شب در راه بازگشت به ایالات متحده، سوالات مربوط به تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی را کنار گذاشت و به خبرنگاران گفت که «این جدا از طرح او برای بازسازی غزه است.»
او تصریح کرد: بسیاری از مردم راه حل یک کشوری را دوست دارند. برخی از مردم راه حل ۲ کشوری را دوست دارند. باید ببینیم چه میشود. در مقطعی تصمیم خواهم گرفت که چه چیزی درست است اما با سایر کشورها و دولتها هماهنگ خواهم بود.
«رابرت وود» معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در دوران دولت «جو بایدن» که چندین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را که خواستار آتشبس فوری در غزه بودند، وتو کرده است، گفت مرحله بعدی دشوار خواهد بود و «به کار بسیار زیادی نیاز دارد.»
وی افزود: اگر این [وضعیت] شانسی برای موفقیت داشته باشد، دولت باید به ویژه در بالاترین سطوح درگیر بماند. امروز روز خوبی است، اما جنگ هنوز تمام نشده است.
انتهای پیام
نظرات