محمدحسین جعفری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تعداد عشایر کوچ‌رو، اظهار کرد: حدود ۹۰۰ خانوار از عشایر به مناطق خارج از استان کوچ می‌کنند که درمجموع، ۷۵ درصد جمعیت عشایر استان کوچ‌رو هستند که این آمار نشان‌دهنده اهمیت این پدیده در ساختار اجتماعی و اقتصادی عشایر خراسان رضوی است.  

مدیرکل عشایر خراسان رضوی همچنین به مسیرهای رسمی کوچ اشاره و اظهار کرد: حدود سه هزار و ۸۱۶ کیلومتر راه عشایری در استان داریم که سالانه مرمت و رگلاژ می‌شود. در حال حاضر، دستگاه‌های راه‌ساز در مناطق عشایری مستقر هستند تا مشکلاتی درزمینهٔ راه‌ها به وجود نیاید و عشایر بتوانند به‌راحتی کوچ کنند. این مسیرها از دیرباز مورداستفاده عشایر بوده و همچنان ادامه دارد.  

وی با بیان اینکه عشایر برای قشلاق، از شهرستان قوچان به مناطق عشایری شهرستان مَراوه‌تَپه در استان گلستان کوچ می‌کنند و از گردنه شلمی به این مناطق وارد می‌شوند؛ بر اهمیت هماهنگی‌های لازم قبل از آغاز کوچ، تأکید و تصریح کرد: ما با دستگاه‌های امنیتی و اجرایی خدمات‌رسان هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهیم اما با توجه به اینکه مسیرهای کوچ عشایر مشخص هستند؛ نیازی به مجوز خاصی برای عبور و مرور نداریم. مدارک مورد نیاز برای عشایر شامل دفترچه عضویت در شرکت تعاونی عشایری و کارت تردد است که باید همراه داشته باشند.  

جعفری درباره تأمین سوخت و علوفه برای عشایر گفت: سوخت‌رسانی برای عشایر شامل نفت و گاز است که این خدمات توسط شبکه تعاونی عشایری انجام می‌شود. همچنین در رابطه با تأمین علوفه، شرکت‌های تعاونی عشایری در حال برنامه‌ریزی هستند. گرچه با وضعیت کنونی درزمینهٔ تأمین علوفه با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم، اما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا علوفه موردنیاز دام‌ها تأمین شود.  

وی خاطرنشان کرد: شرکت‌های تعاونی عشایری استان، کارگزار بیمه‌ای دام‌های عشایری هستند و هر عشایری که نیاز به بیمه دام یا تمدید بیمه خود داشته باشد، می‌تواند به این شرکت‌ها مراجعه کند. این سیستم به عشایر کمک می‌کند تا از حمایت‌های بیمه‌ای بهره‌مند شوند و در صورت بروز مشکلات، خسارات خود را جبران کنند.  

مدیرکل عشایر خراسان رضوی همچنین با اشاره به خدمات‌رسانی به عشایر تصریح کرد: دستگاه‌های خدمات رسان و حمایتی، ازجمله دامپزشکی، بهداشت و درمان، آموزش‌وپرورش و منابع طبیعی، در مسیر کوچ و محل استقرار عشایر خدمات لازم را ارائه می‌دهند تا نیازهای بهداشتی و آموزشی آن‌ها برآورده شود. 

وضعیت مراتع قشلاقی استان مساعد نیست

جعفری درباره تأمین آب آشامیدنی برای عشایر بیان کرد: وظیفه ما تأمین آب مورد نیاز عشایر و دام‌های آن‌ها است، به‌ویژه با توجه به خشکسالی‌های اخیر، اولویت ما تأمین آب برای دام‌ها است. ما ۱۸ دستگاه برای آبرسانی در اختیارداریم که به تأمین آب مورد نیاز عشایر کمک می‌کنند. امیدواریم با همکاری دستگاه‌های متولی، مشکلات کمتری در این زمینه داشته باشیم.  

مدیرکل عشایر خراسان رضوی درباره وضعیت مراتع قشلاقی گفت: دو شهرستان کلات و سرخس در خراسان رضوی به‌عنوان شهرستان‌های قشلاقی شناخته می‌شوند و عشایر از سایر شهرستان‌ها اعم از مشهد، نیشابور، چناران، قوچان و درگز به این مناطق کوچ می‌کنند. در بقیه شهرستان‌ها هم محله قشلاقی و ییلاقی در داخل شهرستان‌ها با فاصله‌های کوتاه‌تری وجود دارد اما متأسفانه وضعیت مراتع در حال حاضر چندان مساعد نیست و تعداد دام‌ها نسبت به گذشته و کوچ روی آنها کاهش پیدا کرده که این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر معیشت عشایر داشته باشد.  هشت هزار و ۲۰۰ خانوار عشایر پروانه بهره‌برداری دارند و بعد از اتمام مهلت با مراجعه به اداره منابع طبیعی نسبت به تمدید پروانه چرای دام اقدام می‌کنند.  

جعفری ادامه داد: دانش‌آموزان عشایر خراسان بر اساس آمار اداره کل آموزش‌وپرورش استان هشت هزار و ۴۷۵ نفر دانش‌آموز هستند که البته پنج هزار و ۷۰۰ نفر دانش‌آموز در مناطق عشایری تحت پوشش ما قرار دارند که در ۱۹۴ آموزشگاه تحصیل می‌کنند که ۳۵ درصد آنها دختر هستند و معلمان و مدارس عشایری همراه با عشایر کوچ می‌کنند و با توجه به استقرار عشایر معلمین و مدارس هم تجهیز و آماده آموزش فرزندان عشایر می‌شوند.  

وی در ادامه با اشاره به گویش و فرهنگ عشایر اظهار کرد: در عشایر خراسان رضوی چهار گویش اصلی کرمانجی، فارسی، ترکی و بلوچی وجود دارد. تقریباً ۴۵ درصد عشایر استان گویش کرمانجی دارند. فرهنگ و گویش عشایر به‌صورت سینه‌به‌سینه منتقل می‌شود و ما تمام تلاش خود را کرده‌ایم که با برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، توانمندی‌ها و فرهنگ عشایر را معرفی کنیم.  

مدیرکل عشایر خراسان رضوی بیان کرد: از دستگاه‌های متولی درخواست می‌شود؛ در تأمین آب و علوفه به عشایر کمک کنند. البته باوجود خشکسالی‌های اخیر، از ابتدای سال تاکنون هیچ مشکلی در تأمین آب نداشته‌ایم و امیدواریم با همکاری‌های بیشتر، این روند ادامه یابد و با توجه به چالش‌های پیش‌رو، همکاری بین دستگاه‌های مختلف و استفاده از ظرفیت‌های محلی به بهبود وضعیت عشایر و ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها کمک شایانی کند.  

وی نقش عشایر در اقتصاد و فرهنگ کشور را قابل‌ توجه دانست و گفت: عشایر نه‌تنها ازنظر اقتصادی بلکه ازنظر فرهنگی و اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. حفظ و حمایت از این قشر زحمت‌کش و بافرهنگ، باید در اولویت برنامه‌های دولت و دستگاه‌های متولی قرار گیرد. ما باید تلاش کنیم تا با ایجاد بسترهای مناسب، شرایط بهتری برای زندگی و فعالیت‌های اقتصادی عشایر فراهم کنیم.

انتهای پیام