به گزارش ایسنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اخیرا چندین بار درباره احتمال توافقی با عربستان سعودی در زمینه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی ابراز امیدواری کرده است اما با توجه به اظهارات منابع مطلع از کشورهای حاشیه خلیج فارس، با پافشاری ریاض بر شرط اصلی خود در این زمینه-تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی-به نظر می‌رسد این اتفاق در جریان سفر «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان به کاخ سفید در این ماه میلادی جاری رخ نخواهد داد.
با نزدیک شدن سفر بن سلمان به کاخ سفید در ۱۸ نوامبر، خبرگزاری رویترز در گزارشی در این باره نوشت: برقراری روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان سعودی پس از دهه‌ها خصومت می‌تواند چشم‌انداز سیاسی و امنیتی خاورمیانه را متحول کرده و نفوذ آمریکا در منطقه را نیز به طور بالقوه تقویت کند.
ترامپ ماه گذشته گفت که امیدوار است عربستان سعودی «به زودی» به دیگر کشورهای مسلمانی بپیوندد که در سال ۲۰۲۰ با امضای پیمان ابراهیم روابط عادی خود با رژیم صهیونیستی را آغاز کردند.
اما دو منبع مطلع در کشورهای حاشیه خلیج فارس به رویترز گفتند که ریاض از طریق کانال‌های دیپلماتیک به واشنگتن این پیام را مخابره کرده است که موضعش تغییر نکرده است و تنها در صورتی حاضر به امضای این توافق خواهد شد که در زمینه یک نقشه راه برای تشکیل یک کشور فلسطینی توافقی حاصل شود.
به گفته این منابع، هدف این موضع جلوگیری از اشتباهات دیپلماتیک و اطمینان از هم‌سویی مواضع عربستان و آمریکا پیش از هرگونه اعلام عمومی است.
یکی از این منابع گفت که هدف ریاض با این موضعگیری جلوگیری از هرگونه سو تفاهم در حین مذاکرات کاخ سفید در ۱۸ نوامبر یا پس از آن است.
«جاناتان پانیکوف» معاون پیشین افسر اطلاعات ملی آمریکا در امور غرب آسیا، گفت: «بعید است محمد بن سلمان در آینده نزدیک هیچ گونه عادی‌سازی رسمی روابط را بدون دست کم یک مسیر قابل اعتماد برای تشکیل کشوری فلسطینی در نظر بگیرد.»
او که اکنون عضو اندیشکده شورای آتلانیتک در واشنگتن است، گفت: «بن سلمان احتمالا تلاش خواهد کرد از نفوذی که بر ترامپ دارد برای جستجوی حمایت صریح‌تر و رساتر از تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی استفاده کند.
عربستان هرگونه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را در چارچوب جدیدی بررسی می‌کند، نه ذیل پیمان ابراهیم
رویترز در ادامه نوشت: امارات متحده عربی، بحرین و مراکش پیشتر با امضای پیمان ابراهیم روابط خود با اسرائیل را عادی کرده‌اند و ترامپ گفته است که انتظار دارد به زودی شاهد گسترش این پیمان باشد.
او طی هفته گذشته بدون ارائه بازه زمانی مشخصی گفت: اکنون افراد زیادی در حال پیوستن به پیمان ابراهیم هستند و امیدواریم به زودی عربستان سعودی را نیز به آن ملحق کنیم.
ترامپ در گفت‌وگویی بیان کرد: امیدوارم عربستان سعودی ملحق شود و امیدوارم دیگران نیز به آن بپیوندند. فکر می‌کنم وقتی عربستان سعودی بیاید، همه می‌آیند.
اما در توافقی که امارات متحده عربی، بحرین و مراکش امضا کردند، مسئله تشکیل کشوری فلسطینی مطرح نیست.
دو منبع مطلع یادشده گفتند که ریاض به واشنگتن این پیام را مخابره کرده است که هرگونه اقدام برای به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی باید بخشی از یک چارچوب جدید باشد نه فقط گسترش هر توافقی که پیشتر وجود داشته است.
به نوشته رویترز، «برای عربستان سعودی که مبدا اسلام و متولی دو مکان مقدس آن-مکه و مدینه-است به رسمیت شناختن اسرائیل مسئله‌ای فراتر از صرفا یک نقطه عطف دیپلماتیک است. این یک مسئله امنیت ملی عمیقا حساس است که به حل‌وفصل یکی از قدیمی‌ترین و پیچیده‌ترین مناقشات منطقه گره خورده است.»
در ادامه این مطلب مطرح شد: این اقدام در شرایطی که ملت‌های عرب هنوز به دلیل مقیاس بزرگ تهاجم نظامی اسرائیل به غزه در طی جنگ علیه گروه شبه‌نظامی حماس بالا است، دشوار خواهد بود.
«منال رضوان» مقام وزارت خارجه عربستان سعودی خواستار خروج واضح و زمان‌بندی شده رژیم صهیونیتسی از نوار غزه، استقرار یک نیروی حفاظت بین‌المللی و توانمندسازی و بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به غزه شده است.
به گفته او،«این اقدامات برای برپایی یک کشور فلسطینی به عنوان پیش‌نیاز یکپارچگی منطقه‌ای و اجرای راهکار "۲-دولت" ضرورت دارند.»
منابع یادشده به رویترز گفتند:عربستان سعودی با مخالفت قاطع «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل با تشکیل کشور فلسطینی هیچ چشم‌انداز قریب‌الوقوعی برای عمل به درخواست ترامپ مبنی بر عادی‌سازی روابط با اسرائیل نمی‌بیند.
مقامات سعودی نیز می‌گویند پیشرفت در این زمینه به امتیازاتی بستگی دارد که نه واشنگتن و نه رژیم صهیونیستی فعلا حاضر به ارائه آن نیستند.
چشم‌انداز و مزایای توافق دفاعی محدود با آمریکا
رسانه انگلیس نوشت: مقامات سعودی قصد دارند دیدار ترامپ و بن سلمان را به سمت همکاری‌های دفاعی و سرمایه‌گذاری سوق دهند و نگرانند که مسئله سیاسی عادی‌سازی روابط با اسرائیل بتواند این دستورکار را تحت‌الشعاع قرار دهد.
انتظار می‌رود این جلسه منجر به امضای یک پیمان دفاعی مهم شود که دامنه حمایت نظامی آمریکا از بزرگترین صادرکننده نفت جهان را تعریف و حضور نظامی آمریکا در خلیج‌فارس را تثبیت می‌کند.
دو منبع دیگر در کشورهای حاشیه خلیج فارس و سه دیپلمات غربی گفتند که این توافق دفاعی محدودتر از پیمان جامع و مصوب کنگره‌ای است که مدت‌ها وعده آن داده شده بود و ریاض زمانی در ازای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی به دنبال آن بود.
ذیل این توافق که از قراردادی با قطر در سپتامبر الگوبرداری شده است همکاری‌ها گسترش می‌یابد و شامل حوزه دفاعی و فناوری‌های پیشرفته نیز خواهد شد.
به گفته این دو منبع در کشورهای حاشیه خلیج فارس، «ریاض برای گنجاندن مقرراتی فشار آورد که به دولت‌های آینده آمریکا اجازه می‌دهد این پیمان را به یک معاهده کامل ارتقا دهند–موضوعی که تداوم یک پیمان غیرالزام‌آور و آسیب‌پذیر در برابر اقدامات روسای جمهور آینده برای لغو آن را تضمین می‌کند.»
منابع مطلع خلیج‌فارس و دیپلمات‌های غربی گفتند: «ارتباط بین پیمان دفاعی، عادی‌سازی روابط با اسرائیل و تشکیل کشور فلسطینی یک معادله پیچیده مذاکراتی ایجاد کرده است که ریاض و واشنگتن را وادار می‌کند به‌رغم نبود پیشرفت در دو مسیر دیگر به یک توافق دفاعی محدود بسنده کنند.»
به گفته آن‌ها، این مصالحه در نهایت و در صورت پیشرفت در موضوع عادی‌سازی روابط می‌تواند به یک معاهده کامل تبدیل شود.
در بخش پایانی این مطلب به نقل از دو منبع مطلع در کشورهای حاشیه خلیج فارس مطرح شد: چنین پیمانی احتمالا با شرایطی، از جمله محدودیت در روابط اقتصادی و فناوری در حال گسترش عربستان سعودی با چین همراه خواهد بود که انگیزه عربستان برای متعادل کردن استقلال راهبردی با تضمین‌های امنیتی آمریکا را با پیچیدگی‌هایی روبه‌رو می‌کند.
این منابع گفتند که پیمان فعلی رزمایش‌های نظامی مشترک را گسترش می‌دهد، همکاری میان شرکت‌های دفاعی آمریکا و عربستان را عمیق‌تر می‌کند و شامل برای محدود کردن روابط صنایع دفاعی ریاض با چین خواهد بود.
این پیمان همچنین فروش تسلیحات پیشرفته آمریکا به عربستان را تسریع و از تاخیرها و موانع سیاسی‌ای عبور می‌کند که توافق‌های پیشین را متوقف کرده بود.
انتهای پیام
نظرات