محمدعلی نبی‌پور امروز سه‌شنبه ۲۰ آبان، در نشست «هم‌اندیشی انسجام ملی و ارتقاء سرمایه اجتماعی» که در سالن اجتماعات فرمانداری مشهد برگزار شد، اظهار کرد: ریشه مشکلات بیش از چهاذ دهه اخیر کشور، ترکیبی از دشمنی دشمنان نظام و تصمیمات و اشتباهات خودمان در حکمرانی است؛ این مسائل منجر به شکل‌گیری فرسودگی و کرختی روانشناختی در جامعه شده است که بی‌تفاوتی اجتماعی را در پی دارد. این به معنای بی‌مسئولیتی مردم نیست، بلکه یک واکنش طبیعی روانشناختی است. عوامل متعددی از جمله «ناترازی‌ها و مشکلات اقتصادی»، «اتفاقات اجتماعی» و «فضای مجازی» در ایجاد این بی‌تفاوتی نگران‌کننده دخیل است.
وی با اشاره به مفهوم «دولت فروتن» در علوم سیاسی، افزود: دولت فروتن دولتی است که می‌آید و می‌گوید ما اشتباه کردیم. مثلاً در مورد بانک آینده، سال‌ها همه می‌دانستند که ورشکسته است، اما کسی حرفی نمی‌زد. اقرار به این مشکل، یعنی برای خودمان یک نقطه شکست تعریف کنیم؛ این فروتنی، پایه دولت مدرن است.
معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی کاهش مشارکت در انتخابات را نماد عینی کاهش سرمایه اجتماعی دانست و اظهار کرد: این انقلاب با رأی ۹۸ درصدی مردم بود، اما در انتخابات گذشته، حدود ۵۰ درصد مردم پای صندوق‌های رأی نیامدند. این یعنی سرمایه اجتماعی ما نحیف شده است. در حقیقت، مردم به این نتیجه رسیده‌اند که از طریق صندوق رأی نمی‌توان تغییری ایجاد کرد؛ بر اساس همان فرسودگی اجتماعی، حس می‌کنند کاری از دستشان ساخته نیست.
نبی‌پور تاکید کرد: جامعه باید نسبت به رفتار من و شما حساس باشد. همه ما به نوبه خود در قبال وضعیت موجود مسئولیم. اگر می‌خواهیم سرمایه اجتماعی افزایش یابد، باید بر اساس مدل «دولت فروتن»، اشتباهات را بپذیریم و در آنها تجدید نظر کنیم.
وی نقش احزاب را بسیار جدی دانست و بیان کرد: در استان ما ۵۲ حزب و بیش از ۱۰۰ دفتر حزبی در شهرستان‌ها فعال است. اینکه خانه احزاب به این نتیجه رسیده که باید خود را نقد و تحلیل کند، بسیار ارزشمند است. احزاب، رابط جامعه و مسئولین هستند. فردی که از درون یک حزب به مسئولیت می‌رسد، باید پاسخگو باشد، نه اینکه بگوید وابسته حزبی نیستم، چراکه احزب شناسنامه دارند و پاسخگو هستند.
انتخابات آینده؛ فرصتی برای مسئولیت‌پذیری احزاب
معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی به برگزاری «انتخابات تناسبی» در تهران و احتمالاً کلان‌شهرها اشاره و اطهار کرد: این اولین تجربه‌ای است که مردم به لیست احزاب رأی می‌دهند. این موضوع احزاب را در ترازوی قضاوت مردم قرار داده و آنها را مسئولیت‌پذیرتر می‌کند، چراکه بسیاری از احزاب امروز مسئولیت‌پذیری حداقلی دارند.
نبی‌پور با اشاره به انتخابات پیش‌روی شوراها، اضافه کرد: نقش شوراها در زندگی شخصی ما حتی از نهادهای دیگر پررنگ‌تر است. متأسفانه نظارت بر عملکرد شوراها حداقلی بوده؛ به طوری که برای حدود یک‌چهارم اعضای شوراها در سطح کشور پرونده تشکیل شده است. وقتی چنین اشتباهاتی رخ می‌دهد، نباید نهاد شورا را از بین برد، بلکه باید آن را درست اجرا کرد.
دموکراسی نه بر اساس «چه کسی»، بلکه «چگونه»
وی با ارائه تحلیلی از دموکراسی افزود: در نگاه مدرن، دیگر مهم نیست «چه کسی» حکومت می‌کند، بلکه مهم است «چگونه» حکومت می‌کند. شوراها می‌توانند پاسخ «چگونه حکومت کردن» را در بین مردم نهادینه کنند و حاکمان را در قالب دموکراتیک قرار دهند.
معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری بر انسجام اجتماعی گفت: این موضوع باید در همه سطوح، از جمله درون احزاب، جدی گرفته شود. ما باید تلاش کنیم سرمایه اجتماعی افزایش یابد؛ قطعاً با افزایش آن، انسجام اجتماعی بیشتر شده و بهره‌وری و کارآمدی نظام نیز بالا می‌رود. علت واقعی کاهش کارآمدی، اشتباهاتی است که خودمان مرتکب شده‌ایم و باعث شده که سطح سرمایه اجتماعی را پایین بیاورد. بنابراین، اولویت اول، «افزایش سرمایه و انسجام اجتماعی» است و سپس باید به فکر انتخابات و ترغیب مردم برای مشارکت بود.
نبی‌پور در ادامه با اشاره به مشکل مکان خانه احزاب خراسان رضوی، اظهار کرد: مالکیت مکان فعلی خانه احزاب در اختیار ستاد مبارزه با مواد مخدر است و ما در پی یافتن مرکزی بهتر هستیم و برنامه انتقال خانه احزاب در دستور کار قرار دارد. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا این موضوع را سامان دهیم و قطعاً این انتقال در اولویت خواهد بود.
وی در ادامه بر مشکلات مالی و ضرورت ایجاد تغییرات تاکید و بیان کرد: ما ۵ همت اعتبار داریم که باید آن را مدیریت کنیم، اما ۱۵ همت صرف پرداخت حقوق می‌شود. باید همگی کمک کنیم تا این وضعیت تغییر کند و قطعاً هزینه دارد. اما امروز نه‌تنها دولت، بلکه کل حاکمیت به این نتیجه رسیده که باید تحول ایجاد شود. حتی مردم نیز اصرار دارند که این وضعیت باید تغییر کند.
انتخابات شوراها نماد مردمی‌سالاری محسوب می‌شود
حسن حسینی، فرماندار مشهد و معاون استاندار خراسان رضوی، در ادامه این نشست با بیان اینکه انتخابات یک فرآیند کاملاً حساب‌شده در وزارت کشور دارد، اظهار کرد: ما برگزارکننده انتخابات نیستیم بلکه مجری قانون انتخابات کشور با کمک همه ارکان کشور هستیم که برابر ماده ۹۰ قانون انتخابات، همه موظف به کمک به ما در برگزاری انتخابات هستند.
وی با اشاره به اینکه اولین گام مهم در برگزاری انتخابات، تشکیل هیات‌های اجرایی است، افزود: ما تلاش می‌کنیم از همه سلایق و نگرش‌های فکری، معتمدین شهرستان را شناسایی کنیم. هدف این است که به هیات اجرایی کاملاً آشنا به کار، خبره و به معنای واقعی معتمد برسیم؛ چراکه راهبری و مدیریت انتخابات از آغاز تا پایان، بیشتر با هیات اجرایی و تحت نظر هیات‌های نظارت است؛ بنابراین از هرگونه پیشنهادی که در این زمینه ارائه شود، برای غنی کردن بانک اطلاعاتی استقبال می‌کنیم.
فرماندار مشهد ادامه داد: ما برای برگزاری انتخابات مناسب در شهرستان مشهد، از دو ماه قبل جلسات آسیب‌شناسی انتخابات قبلی را با حضور روسای مناطق و نواحی شهرستان مشهد و همچنین با بخش‌های مختلف در سطوح گوناگون، از جمله بخش فناوری انتخابات، آغاز کرده‌ایم. تقریباً تمام خلأهایی که در انتخابات قبلی داشتیم، شناسایی شده و تلاش می‌کنیم با پر کردن این خلأها و رفع مشکلات، انتخابات را با نواقص کمتر و به نحو مناسب‌تری برگزار کنیم.
حسینی با بیان اینکه تیم فرمانداری شهرستان مشهد یک تیم کاملاً حرفه‌ای است، تصریح کرد: تمام معاونان فرمانداری و بخشداران افرادی کارآزموده در برگزاری انتخابات و از وزارت کشور هستند که کاملاً بی‌طرفانه عمل می‌کنند. ما به عنوان نمایندگان وزارت کشور، همیشه مدعی بوده‌ایم که باید بر اساس اصل قانون، انتخابات را اجرا و رعایت کنیم. مطمئن باشید که ما دقیقاً بر اساس قانون انتخابات، فرآیند را انجام می‌دهیم و مقید هستیم که عین قانون را به شکل مناسب اجرا کنیم.
وی خاطرنشان کرد: باید بتوانیم اعتماد مردم را به صندوق‌های رأی ارتقا دهیم تا مردم احساس کنند که قطعا در سرنوشت خود شریک اند. باید همه دست به دست هم دهیم تا سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را ارتقا بخشیم. هر انتخاباتی در کشور ما نوعی تجدید حیات برای نظام جمهوری اسلامی است و به نوعی خون تازه‌ای به انقلاب اسلامی ایران تزریق می‌کند.
فرماندار مشهد با اشاره به اینکه انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا بسیار مهم است، گفت: دلیل این اهمیت آن است که ما با این انتخابات، مدیران محلی را در سرتاسر کشور به گونه‌ای انتخاب می‌کنیم که تأثیر مستقیمی بر کنش‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و عمرانی منطقه خود دارند. بنابراین، این انتخابات بسیار بااهمیت است و نمادی از مردم‌سالاری دینی در کشور به شمار می‌رود.
احزاب باید مسئولین را ناچار به تعامل با خود کنند
محمدصادق جوادی حصار، رئیس جبهه اصلاحات خراسان رضوی نیز در ادامه این نشست با اشاره به چالش‌های پیش‌روی احزاب استان، بر لزوم نقش‌آفرینی مؤثر خانه احزاب در تصمیم‌سازی‌های استان تأکید و اظهار کرد: فقدان داده‌های دقیق از احزاب شامل آمار اعضا، دفاتر استانی، اعضای مرکزی و نیروهای مؤثر بسترساز فضاهای رانتی است و لذا باید وضعیت داخلی احزاب شفاف شود.
وی با اشاره به مشکل کمبود فضای فیزیکی مناسب، ادامه داد: از استانداری درخواست داریم مکانی مجهز و چندین اتاق کار را در اختیار احزاب قرار دهد تا امکان گفت‌وگوهای مستمر و چالشی فراهم شود.
رئیس جبهه اصلاحات خراسان رضوی سه عنصر "رقابت"، "ارزیابی و نظارت" و "نظام تشویق و تنبیه" را از عوامل بقای هر مجموعه‌ای برشمرد و اضافه کرد: خانه احزاب باید جایگاه واقعی خود را در فرآیندهای تصمیم‌گیری پیدا کند و استانداری موظف به توجه به نظرات احزاب است.
جوادی حصار همچنین با مقایسه جایگاه بخش خصوصی و احزاب، تأکید کرد: احزاب باید به جایگاه واقعی خود به عنوان منشأ قدرت دست یابند تا همانند بخش خصوصی، مسئولان ناچار به تعامل با آنان باشند.
سیاست خارجی باید در خدمت آرامش و رفاه مردم باشد، نه بالعکس
رضا گلستانی، دبیر حزب اسلامی کار در خراسان رضوی نیز در این نشست بیان کرد: جامعه‌ای که سرمایه اجتماعی‌اش تضعیف شود، حتی با منابع طبیعی فراوان قادر به حل مشکلات خود نخواهد بود. امروز جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری به گفت‌وگو و همدلی نیاز دارد.
وی با اشاره به تحولات منطقه‌ای افزود: تحولات اخیر منطقه نشان داد دوران یک‌جانبه‌گرایی رو به پایان است. در چنین شرایطی، کشور ما باید سیاست خارجی خود را بر پایه «منافع ملی»، «عزت» و «مصلحت» بازتعریف کند. دیپلماسی ما زمانی موفق خواهد بود که هم عزت ملی را حفظ و هم رفاه مردم را تأمین کند. اولویت اصلی کشور، مردم هستند؛ سیاست خارجی باید در خدمت آرامش و رفاه مردم باشد، نه بالعکس.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب به تشریح راه‌حل‌های ممکن پرداخت و بیان کرد: ما اصلاح‌طلبان معتقدیم انسجام ملی نه از طریق حذف، که از مسیر گفت‌وگو و مشارکت حاصل می‌شود. باید بپذیریم که رقیب سیاسی، "دشمن" و منتقد، "معاند" نیست. بازسازی سرمایه اجتماعی جز با بازگشت به گفت‌وگوی ملی و اعتماد متقابل ممکن نیست. در استانی مانند خراسان رضوی، سیاست‌ورزی باید با معنویت، صداقت و انصاف عجین شود.
وجود فاصله زیاد بین دغدغه‌های مردم و مسئولان
قاسمعلی خدابنده، دبیر حزب اعتدال و توسعه خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه سرمایه اجتماعی به تدریج جمع می‌شود اما ممکن است به سرعت از بین برود، گفت: برای از بین رفتن این سرمایه کافی است مردم عدم صداقت، شفافیت، کارایی یا اقتدار ببینند.
وی با اشاره به فاصله زیاد بین دغدغه‌های مردم و مسئولان افزود: متاسفانه درک مشترکی از مشکلات بین مردم و مسئولین وجود ندارد. دغدغه اصلی مردم امروز، مسائل معیشتی و اقتصادی است، در حالی که به نظر می‌رسد مسئولین در دنیای دیگری سیر می‌کنند.
دبیر حزب اعتدال و توسعه خراسان رضوی ایجاد درک مشترک را منوط به داشتن «درد مشترک» یا «منافع مشترک» دانست و تاکید کرد: متاسفانه در فضای سیاسی، حتی نزدیک به انتخابات، تمرکز بر بیان دردها و مشکلات است، در حالی که زمان آن فرا رسیده تا بر منافع مشترک تاکید و مردم را حول آن بسیج کنیم.
اتحاد وقتی مقدس است که حول محورهای مقدس شکل گیرد
در ادامه حمیدرضا ترقی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی خراسان رضوی، با اشاره به وقوع جنگ ۱۲ روزه و تأکیدات مقام معظم رهبری بر ایجاد اتحادی که دشمن را ناامید کرد، گفت: اتحاد وقتی مقدس و اثرگذار است که حول محورهایی مقدس و مورد احترام جامعه، مانند رهبری، ایدئولوژی، عقیده، میهن‌دوستی و امنیت شکل گیرد.
وی اضافه کرد: این انسجام زمانی به سپر پولادین در برابر تهدیدات دشمن تبدیل می‌شود که بر پایه باورهای مشترک و اهداف الهی و انقلابی استوار باشد، نه اهداف کوتاه‌مدت و روزمره؛ چراکه تنها در این صورت است که دوام داشته و می‌تواند حلال مشکلات جامعه باشد.
این فعال سیاسی اصولگرا محورهای اصلی این اتحاد و انسجام را اسلام، پیروی از رهبری ، میهن‌دوستی، استقلال‌طلبی، دشمن‌شناسی، غیرت و غرور ملی دانست و افزود: یقیناً مواردی مانند تحریف مبانی و اصول انقلاب، ترویج قرائت‌های سکولار و تجزیه‌طلبانه از اسلام، تضعیف جایگاه ولایت و رهبری، ترویج بی‌تفاوتی نسبت به دشمن اصلی و مشغولیت به دشمنان فرعی، انسجام ملی را تهدید می‌کند.
ترقی نقش احزاب را در این رابطه بسیار مهم و مؤثر ارزیابی کرد و ادامه داد: اگر احزاب بتوانند با اتحاد و انسجام داخلی، از این مبانی دفاع کرده و اتحاد را در جامعه توسعه دهند و با مشارکت دادن مردم و گروه‌های سیاسی و اجتماعی در فرآیندهای تصمیم‌گیری، مدیریت و حکمرانی، زمینه ارتقای سرمایه اجتماعی را فراهم آورند، بی‌تردید تأثیر بسیار عمیقی در تقویت انسجام ملی و ارتقای سرمایه اجتماعی نظام خواهند داشت.
انتهای پیام
نظرات