توقف گاه‌وبي‌گاه پروژه‌ي مرمت و سامان‌دهي بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران، از حدود هشت سال پيش تا كنون و با تغيير چهار مدير در اين موزه، از جمله‌ي مهم‌ترين دغدغه‌هاي مديران اين موزه بوده است.

به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، مديران و مسؤولان ميراث فرهنگي مي‌دانند گردشگران با ورود به موزه‌ي ملي ايران، فقط با تاريخ دوران ايران باستان آشنا مي‌شوند و بدون گرفتن هيچ اطلاعاتي درباره‌ي تاريخ دوران اسلامي، بازديد از اين موزه را پشت سر مي‌گذارند. شايد گردشگران داخلي پس از سامان‌دهي و مرمت بخش دوران اسلامي موزه، امكان حضور در اين مكان را داشته باشند، اما تعداد انگشت‌شماري از گردشگران خارجي براي دومين‌بار به موزه‌ي ملي ايران مي‌آيند.

در دي‌ماه 1387، رييس وقت موزه‌ي ملي ايران تعطيلي بخش دوران اسلامي را يك آسيب براي كل موزه‌ي ملي دانست و گفت: در بحث توسعه‌ي فضاي فيزيكي، مديريت پيش از من به اين ضرورت رسيده بود كه موزه‌ي دوران اسلامي بايد بازسازي شود، در حالي كه فقط 10 سال از تأسيس آن گذشته بود. اكنون كارشناسان ما مي‌گويند كه بازسازي اين موزه زياد هم ضرورت نداشت كه به‌دنبال آن، اين موزه به‌مدت حدود چهار سال تعطيل شده است. اگر تعطيلي اين موزه شش‌ماه بود، اشكالي نداشت. ما اكنون در شرايطي قرار گرفته‌ايم كه چند سال است، بخش دوران اسلامي، مكاني براي نمايش آثار خود ندارد و اين يك آسيب براي موزه‌ي ملي است.

محمدرضا مهرانديش با اشاره به جذب 25ميليارد تومان براي توسعه‌ي موزه‌ي ملي ايران در گام نخست، بازسازي موزه‌ي دوران اسلامي را از جمله برنامه‌هاي خود پس از ورود به اين موزه اعلام و درباره‌ي بازسازي موزه‌ي دوران اسلامي، اظهار كرد: حدود يك‌سال پيش از آمدن من به موزه‌ي ملي، كارها در كارگاه مرمت اين بخش از موزه متوقف شده بود. اين قضيه را به رييس سازمان ميراث فرهنگي و ‌گردشگري و قائم‌مقام سازمان اعلام كردم. به نظر من، دليل اين توقف، وجود يكسري دلايل و مشكلات مديريتي بود، چون اعتبار يك‌ميليارد توماني وجود داشت و از اين طرف مانعي نبود.

به گفته‌ي او، با تلاش‌هاي مسؤولان موزه، حمايت‌ها و پيشنهاد قائم‌مقام سازمان مبني بر اين‌كه در جايي در سازمان ميراث فرهنگي و ‌گردشگري، مكاني بايد متولي اين قضيه باشد، صندوق حفظ، احيا و مرمت آثار تاريخي متولي مرمت اين بخش از موزه شد، چون اين صندوق از بدنه‌ي خود سازمان بود.

وي با اشاره به آغاز ادامه‌ي مرمت بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي پس از تعطيلات نوروز 1387، بيان كرد: مرحله‌ي مطالعاتي و طراحي اين پروژه به‌پايان رسيده و اكنون به مرحله‌ي عملياتي وارد شده است، حتا اشياي مورد نياز ويترين‌ها نيز انتخاب شده‌اند و تلاش داريم تا پايان سال، اين بخش از موزه را افتتاح كنيم؛ ولي اگر موفق نشديم، تلاش مي‌كنيم، حداكثر تا هفته‌ي ميراث فرهنگي سال آينده (1388) اين بخش را افتتاح كنيم.

مهرانديش در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا درباره‌ي وضعيت اعتبار يك‌ميليارد توماني كه در دوره‌ي مديريت گذشته براي مرمت موزه‌ي دوران اسلامي اختصاص يافت، ولي هنوز هزينه نشده است، گفت: اين مبلغ براي بازسازي موزه‌ي دوران اسلامي بود كه هنوز در حساب موزه موجود است؛ ولي 25ميليارد تومان اعتبار كه به‌تازگي براي اين موزه گرفته شده، براي بحث توسعه‌ي موزه‌ي ملي ايران است.

هرچند مهرانديش در آن زمان اعلام كرد، نمي‌خواهيم مانند 10 سال گذشته، شتاب‌زده بخش دوران اسلامي را بازگشايي كنيم، ولي كاش پيمانكاران اين پروژه و صندوق حفظ، احيا و بهره‌برداري از آثار تاريخي كار خود را در تاريخ مقرر به پايان مي‌رساندند.

مهرماه 1388، مهرانديش از به پايان رسيدن دو مرحله‌ي نخست مرمت بخش دوران اسلامي موزه خبر داد و با اشاره به تنظيم قرارداد بازسازي موزه‌ي دوران اسلامي در سه مرحله، اظهار كرد: موزه‌ي ملي ايران ناظر قرارداد پروژه‌ي مرمت بخش دوران اسلامي و كميته‌ي تشكيل‌شده در معاونت فرهنگي و ارتباطات به‌عنوان طرف قرارداد صندوق مرمت در اين پروژه است.

وي همچنين گفت: تأسيسات و امور سخت‌افزاري موزه در حدود 50 سال مورد استفاده قرار گرفته‌اند و حالتي فرسوده دارند. به همين دليل، اين موارد و كارهايي ديگر مانند كارهاي ساختماني، ساخت‌وساز و بازسازي مد نظر قرار گرفته و كار ارزشيابي و بررسي آن‌ها درحال انجام است.

مهرانديش با تأكيد بر اين‌كه مرمت و بازسازي بخش‌هاي موزه‌ي ملي ايران يك‌بار بايد انجام شود، ادامه داد: از آغاز كار به‌صورت جدي در خرداد 1387 تا كنون، مرمت بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران هرگز متوقف نشده است. اميدواريم تا پايان سال اين مرحله به پايان برسد.

او اعتبار در نظر گرفته‌شده براي ادامه و نهايي شدن مرمت اين بخش از موزه‌ي ملي ايران را بيش از سه‌ميليارد تومان براي سال 1388 اعلام كرد و افزود: با حمايت رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و در نظر گرفتن اين ميزان اعتبار براي نهايي شدن مرمت اين بخش، كارهاي بازسازي، نوسازي و مدرن‌سازي در بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران انجام مي‌شوند و به‌دنبال آن‌ها، شاهد بهره بردن از دانش و فن‌آوري روز دنيا در اين بخش از موزه‌ي ملي خواهيم بود.

وي اولويت براي بستن قرارداد در مرحله‌ي سوم پروژه‌ي مرمت بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران را با صندوق حفظ و احيا دانست.

رييس وقت موزه‌ي ملي ايران درباره‌ي مرمت بخش ايران باستان نيز گفت: براساس برآوردي كه مديران پيشين موزه داشتند، بايد در فروردين 1386 كار بازسازي بخش ايران باستان آغاز مي‌شد؛ ولي با توجه به شرايط بخش دوران اسلامي، بايد كل موزه‌ي ملي را تعطيل مي‌كرديم و اين به‌صلاح نبود.

خردادماه 1389، رييس بعدي موزه‌ي ملي ايران كه در واقع، سرپرستي اين موزه بود، از عمليات در حال انجام تجهيز، حفاظت و امنيت الكترونيكي بخش دوران اسلامي خبر داد و درباره‌ي بازگشايي بخش دوران اسلامي اين موزه با اشاره به پرسش‌هاي زياد و مدت زمان طولاني صرف‌شده در اين پروژه، بيان كرد: بال شرقي و غربي بخش دوران اسلامي در طبقه‌ي نخست، براساس طرحي كه از روز نخست براي گالري و برگزاري نمايشگاه‌هاي موزه تهيه شده، مرمت شده است و موزه‌ي ملي نمايشگاه «هزار سال اسناد بقعه‌ي شيخ صفي» را به‌عنوان نخستين نمايشگاه، در اين بخش برگزار مي‌كند.

آزاده اردكاني با تأكيد بر كامل بودن سيستم‌هاي حفاظتي نصب‌شده و حفاظت كامل از موزه، ادامه داد: در حال تجهيز بخش حفاظت و امنيت الكترونيكي موزه‌ي دوران اسلامي هستيم. تالار، نمايشگاه‌ها و گالري‌هاي اين بخش در نوع خود از نظر حفاظتي و اطلاع‌رساني بي‌نظير خواهند بود. همچنين بازديدكننده از طريق بلوتوث در كل نمايشگاه راهنمايي مي‌شود. نورهايي هم كه در گالري‌ها به كار برده مي‌شود، نورهاي كاملا علمي است.

او گفت: اميدوارم كار حفاظت الكترونيك اين بخش از موزه‌ي دوران اسلامي به سرعت تا پايان خردادماه 1389 به پايان برسد و بتوانيم نمايشگاه را تا آن زمان افتتاح كنيم، چون اكنون سير تاريخي در موزه‌ي ملي ايران ناقص باقي مانده است.

وي اظهار كرد: باستان‌شناسان بهتر از من مي‌دانند كه چرا ناگهان يك شكست و فاصله‌ي زياد براي مرمت و بازگشايي بخش دوران اسلامي موزه ايجاد شد. دست كم بايد از لحاظ علمي روي اين قضيه كار مي‌كردند و به اين نتيجه مي‌رسيدند كه اگر در دوره‌اي، بخش دوران اسلامي موزه تعطيل باشد، چه اتفاقي رخ مي‌دهد. شايد زمان كوتاهي براي اين پروژه در نظر گرفته بودند، ولي آن دوره طولاني شده است و اميدوارم به سرعت اين اتفاق بيافتد.

اردكاني با بيان اين‌كه نمي‌توان درباره‌ي زمان پايان مرمت‌هاي بخش دوران اسلامي نظر قطعي داد، بيان كرد: كارهاي مقدماتي انجام شده است. تا كنون كار خوبي كه شده، جانمايي اشياست كه در حال پايان يافتن است. كار برخي بخش‌ها ناقص مانده است كه بايد براساس مناقصه‌ها و كارهايي كه بايد صورت گيرد، انجام شود. كار به‌صورت روتين توسط صندوق حفظ و احيا انجام مي‌شود.

در ادامه‌ي اين روند، در هشتم شهريورماه 1390، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشور از گشايش بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران تا پايان سال خبر داد.

مسعود علويان‏صدر گفت: قرار بود هفته‌ي دولت گشايش بخش دوران اسلامي موزه‌ي ملي ايران را شاهد باشيم، اما به دليل وصول نشدن اعتبارات سال 90، اين امر با تأخير رخ خواهد داد. در حال حاضر با خريد بخشي از تجهيزات مورد نياز، مقدمات بازگشايي موزه‌ي دوران اسلامي فراهم شده است و تا پايان سال، اين امر محقق خواهد شد.

او بيان کرد: رفع نواقص و تجهيز طبقه‌ي دوم موزه‌ي ملي که خيلي وقت بود به‌صورت راکد مانده بود، مصوب شده است و قصد داريم اين مکان را به فضايي مفيد و قابل استفاده براي مردم تبديل کنيم.

علويان‏صدر تأكيد كرد: حداکثر زمان پيش‏بيني‌شده براي گشايش موزه‌ي دوران اسلامي دوماه است و در صورت جذب اعتبار سال 90، اين امر صورت مي‏پذيرد.

بازگشايي موزه‌ي دوران اسلامي در سال‌هاي گذشته جزو اولويت‌هاي كاري مديران موزه‌ي ملي ايران بوده، اما با وجود اولويت داشتن اين اقدام، موزه‌ي دوران اسلامي در حدود هشت سال گذشته تعطيل بوده است.

انتهاي پيام