مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه گفت: در بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم تاکنون به ادله‌ای دست پیدا نکرده‌ایم که بیانگر این موضوع باشد که فاجعه منا ناشی از یک توطئه و اقدام بوده است. گرچه ممکن است در آینده ادله‌ای دراین راستا حاصل شود ولی در حال حاضر چنین ادله‌ای نداریم.

به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حسینی در نشست "بررسی راهکارهای حقوقی پیگیری فاجعه منا" که از سوی سازمان بسیج حقوق‌دانان و با همکاری معاونت بین‌المللی سازمان بسیج در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شده بود در بخشی از سخنانش به رابطه ایران و عربستان به بعد از انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: رابطه دو کشور بعد از انقلاب اسلامی به خاطر بروز برخی از حوادث و تغییرات شگرفی که در ژئوپلوتیک منطقه رخ داد به رابطه خاصی تبدیل شد و در واقع این تحولات تاثیر شگرفی بر روابط دو جانبه ایران و عربستان گذاشت رابطه‌ای که از قبل نیز چندان حسنه نبود و اگر بگوییم این رابطه به تیرگی گرایید شاید خیلی اغراق نباشد.

او با بیان این که با تحولات منطقه چند عامل دیگر نیز بر این موضوع تاثیرگذار بود تصریح کرد: در درون خود عربستان نیز تحولاتی رخ داد که مسبوق به سابقه نبود وقتی عبدالعزیز قدرت را در دست گرفت تصمیم بر این شد که فرزندان ذکور عبدالعزیز تا زمانی که زنده هستند در راس هرم قدرت باشند و امکان دستیابی نوادگان به ردیف‌های اول قدرت میسر نباشد.

حسینی با اشاره به پادشاهی افرادی چون عبدالله، فهد، خالد و فیصل از خاندان آل سعود ادامه داد: با توجه به شرایط نظام بین‌الملل، فشارهای آمریکا و مطالبات داخلی این ضرورت در ساختار عربستان احساس شد که باید در ساختار هرم قدرت تغییراتی صورت بگیرد. در همین چارچوب تصمیم گرفته شد که حضور جوان‌ترها در لایه‌های میانی قدرت افزون شود و این اتفاق در سال‌های اخیر در زمان پادشاهی عبدالله رخ داد. چنان چه دیدیم محمد بن نایب به عنوان ولیعهد انتخاب شد.

مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه ادامه داد: وقتی عبدالله فوت کرد و ملک سلمان به راس قدرت رسید این موضوع شتاب بیش‌تری به خود گرفت در حالی که به طور معمول نظام عربستان یک نظام محافظه‌کارانه است و تغییر در ساختارهای آن از جمله ساختار سیاسی‌اش به تدریج رخ می‌دهد ولی همان‌طور که گفتم در زمان ملک سلمان این موضوع آهنگ سریع‌تری به خود گرفت و اموری اتفاق افتاد که مسوبق به سابقه نبود.

حسینی تصریح کرد: ولیعهد در حال حاضر برادرزاده شاه است و جانشین ولیعهد نیز فرزند خود ملک سلمان است و با توجه به این موضوع می‌توان گفت یک شبه کودتایی در ساختار عربستان شکل گرفت که البته این خود باعث ایجاد اختلافاتی در درون ساختار عربستان شد.

وی با اشاره به حمله عربستان به یمن نیز گفت: این تغییرات در ساختار و حمله نظامی عربستان به یمن باعث شد که اختلافات درونی در خاندان آل سعود افزایش پیدا کند و کسانی که مخالف بودند کنار گذاشته شوند و رقابت‌های درونی جلوه بیش‌تری داشته باشد.

مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه در ادامه صحبت‌های خود به وضعیت حج واجب در سال جاری اشاره کرد و گفت: یک نوع شلختگی و نبود مدیریت متمرکز در امور حج را شاهد بودیم و حتی دوستانی که از وزارت خارجه به عربستان رفته بودند می‌گفتند که شرایط عادی نیست.

او ادامه داد:‌ به نظر می‌رسد با توجه به درگیری عربستان با یمن این کشور در ساماندهی مراسم حج از نیروهای کم‌تجربه و جوان استفاده کرده و اختلافاتی که بین ولیعهد و جانشین او وجود دارد بی کفایتی‌ها را در مدیریت مراسم افزایش داده است.

مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه با اشاره به فاجعه منا که در روز دو مهرماه در عید قربان اتفاق افتاد گفت:‌ از همان زمان وقوع این فاجعه ستادی در وزارت خارجه با حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف تشکیل شد که اولویت اول آن این بود که از تلف شدن و جان باختگان بیش‌تر حجاج جلوگیری کند.

حسینی با اشاره به بررسی‌ها و پیگیر‌ی‌هایی که وزارت خارجه در ارتباط با فاجعه منا انجام داده است خاطرنشان کرد: تاکنون به ادله‌ای دست پیدا نکردیم که این فاجعه ناشی از توطئه و یا اقدامی بوده است گرچه ممکن است در آینده ادله‌ای حاصل شود که بیانگر این موضوع باشد ولی تاکنون به چنین ادله‌ای دست پیدا نکردیم.

مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه با انتقاد از نحوه امدادرسانی عربستانی‌ها در ساعت‌های اولیه وقوع چنین فاجعه‌ای ادامه داد: معلوم نیست که به چه دلیلی امدادرسانی در ساعت‌های اولیه به‌خوبی انجام نشده است آیا این موضوع ناشی از اختلافات درون ساختاری عربستان بوده سات یا عمدی بوده و یا ناشی از بی‌تجربگی و خونسردی عربستانی‌هاست.

وی در همین راستا توضیح داد:‌ آن‌ها نه تنها خود در ساعت‌های اولیه اقدامی نکردند بلکه به دیگر کشورها نیز اجازه ندادند که به مجروحان کمک کنند در حالی که بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت از همان ابتدا آمادگی ایران را برای کمک اعلام کرده بود ولی تا چند روز بعد عربستانی‌ها به هیچ بعثه‌ای اجازه همکاری ندادند.

او با اشاره به این که در دو هفته 4 بار کاردار عربستان به وزارت خارجه احضار شد ادامه داد: تاکنون سابقه نداشته که در دو هفته 4 بار کاردار احضار شود البته این احضارها نیز عادی نبود.

حسینی با بیان این که در ایران تصمیم گرفته شد که هیاتی به سرپرستی جنتی به عربستان اعزام شود ولی عربستان در سفر این هیات کارشکنی کرد افزود: نگرانی دیگر در این موضع این بود که آمار دقیق جان باختگان و مفقودان و مجروحان از سوی عربستان اعلام نمی‌شد و هیچ اطلاعی از سرنوشت برخی از حجاج نبود و مجروحان در بیمارستان‌های طائف، مکه و مدینه بستری شده بودند. اولویت اول ما در آن مقطع زمانی این بود که وضعیت مجروحان و جان باختگان را پیگیری کنیم. دکتر ظریف که در آن زمان برای شرکت در هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود به صورت مستمر با همتایان خود در ارتباط با این فاجعه رایزنی و تماس داشت و فشار سیاسی مضاعف به عربستان آورد. از دیگر سو ما نیز در وزارت خارجه تلاش می‌کردیم اطلاعات دقیقی را به دستگاه‌های تصمیم‌گیر و شورای عالی امنیت ملی بدهیم تا موضع‌گیری‌های درستی اتخاذ شود.

وی هم‌چنین به بررسی حقوقی این موضوع اشاره کرد و گفت: تاکنون جلسات مستمری از این بابت برگزار شده است و هم‌چنین در همین راستا قراردادها و عهده‌نامه‌هایی که بین دو کشور بود جهت ایجاد فشار به عربستان در راستای همکاری بیش‌تر مورد بررسی قرار گرفت.

مشاور معاون عربی و آفریقای وزیر خارجه با بیان این که در تمام سفارت‌های ایران در دیگر کشورها دفتر یادبودی به منظور گرامی‌داشت یاد جانباختگان فاجعه منا ایجاد شد ادامه داد: براساس پیگیری‌هایی که صورت گرفت در نهایت وزیر بهداشت به همراه معاون پارلمانی و کنسولی وزیر خارجه (قشقاوی) به عربستان اعزام شدند.

او با بیان این که تاکنون تنها کشوری که توانسته اجساد خود را از عربستان به کشورش منتقل کند ایران است ادامه داد: فشارهای مضاعف و پیگیری‌ها باعث شد که عربستان بخش عمده‌ای از اجساد حاجیان ایرانی جان باخته در فاجعه منا را تحویل بدهد و در روزهای بعدی نیز این روند ادامه خواهد دااشت.

حسینی گفت: شرایط در آن برهه بسیار سخت و پیچیده بود و مدیریت صحنه نیز مشکل بود.

انتهای پیام