بسیاری از پرندگان مهاجر که برای زمستان گذرانی به شمال ایران سفر می‌کنند، هیچ‌گاه به وطن اصلی خود باز نمی‌گردند زیرا با آغاز مهاجرت آنها، دام‌های بی‌شماری در شهرهای مختلف استان‌های شمالی از جمله فریدونکنار پهن می‌شوند تا پرندگان را شکار کنند در حالی که می‌توان با توسعه طرح‌های گردشگری پرنده‌نگری درآمد دیگری برای اهالی منطقه ایجاد کرد.

به گزارش خبرنگار دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه مازندران، تالاب های مازندران یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است.

همه ساله هزاران پرنده مهاجر از نژاد و تیره‌های گوناگون از اواسط پاییز وارد این استان می‌شوند و در تالاب‌ها و آب‌بندان‌های مازندران زمستان‌هایی معتدل را می‌گذرانند.

در این میان تالاب‌های سرخرود و فریدونکنار به دلیل شرایط مساعد برای پرندگان به عنوان بزرگ‌ترین منطقه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در جهان شناخته شده است اما وسعت صید بی‌رویه در دهه‌های اخیر این منطقه را از ایجاد مزایای ویژه گردشگری محروم کرده است.

صید پرنده در این منطقه از دیرباز یکی از شیوه‌ها برای رفع معیشت در کنار کشاورزی بوده است. استفاده از روش‌های صید با قدمتی 300 ساله برای به دام انداختن پرندگان، علاوه‌ بر کمک اقتصادی به مردم منطقه موجب حفظ تعادل جمعیت پرندگان نیز می‌شده است اما از زمانی که این روش سنتی و قانونی کمرنگ و شیوه‌های نوین صید چون دام‌های زمینی و هوایی جایگزین روش سنتی شد، این شیوه معیشت را به اصلی‌ترین دلیل کشتار و قتل عام پرندگان مهاجر آن هم در اندازه‌ای غیرقابل جبران تبدیل کرده است.

صید بی‌رویه پرندگان در این مناطق موجب فرصت سوزی‌های بسیار در زمینه پرنده‌نگری و رونق گردشگری در این تالاب شده است.

مهران حسنی -معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران- در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره فرصت‌های پرنده نگری در تالاب فریدونکار بیان کرد: پرنده‌نگری غالبا شامل دیدن پرنده‌های وحشی محیط‌های طبیعی و یا پرندگان وحشی است که در محیط اطرافمان در تالاب‌ها و آبگیرها و یا دریاچه‌ها هر روز می‌توانیم آنها را ببینیم.

وی گفت: همان طور که از نام این شاخه از گردشگری پیداست، پرنده‌نگری به شیوه‌ای از گردشگری اطلاق می‌شود که گردشگر برای مشاهده گونه‌های مختلف پرندگان عازم سفر می‌شود؛ در این سفر ممکن است برخی به شکل حرفه‌ای پرنده‌نگری را دنبال کنند و عده‌ای تنها علاقه مند به مشاهده پرندگان باشند.

حسنی افزود: وجود این پتانسیل‌های غنی از تنوع پرندگان در کشور می‌تواند نقطه بسیار خوبی برای توسعه صنعت اکوتوریسم به ویژه پرنده‌نگری در مازندران باشد. این تنوع پرندگان باعث شده است که ما در زمان حاضر به اندازه تمامی قاره اروپا پرنده داشته باشیم.

وی تصریح کرد: در مازندران پرندگانی وجود دارند که در دنیا بسیار کمیاب هستند از تنها درنای سیبری تالاب فریدونکنار تا پرندگان دیگری که برای گردشگران بسیار جذاب هستند. حدود یک‌ میلیون قطعه پرنده مهاجر سالانه وارد مازندران می‌شوند که به‌نوعی یک‌سوم پرندگان کشور را شامل می‌شود.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی مازندران یادآور شد: به دلیل پتانسیل‌های ویژه استان مازندران، در سال‌جاری در این زمینه فعالیت بیشتری صورت گرفته و با همکاری یکی از آژانس‌های مسافرتی استان بسته‌های ویژه پرنده‌نگری در فریدونکنار تدوین می‌شود.

وی عنوان کرد: براساس این محورها با ایجاد تورهای گردشگری و اسکان گردشگران در خانه‌های ساکنین بومی درآمدزایی منطقه را افزایش می‌دهیم تا بومیان منطقه به‌جای صید پرندگان درآمد خود را از طریق گردشگری به دست آورند.

حسنی تصریح کرد: متاسفانه آن‌چنان صید پرندگان در منطقه فریدونکنار وسعت یافته است که جایگرینی برای منبع درآمد به جز صید، نیاز به زمان و فرهنگ‌سازی دارد.

آینده‌ای مبهم برای پرنده‌نگری در فریدونکنار

سهند عقدایی یک فعال گردشگری در مازندران درباره بسته‌های سفر به تالاب فریدونکنار اظهار کرد: پس از سفری که به همراه مسئولان به این تالاب داشتیم، بسته‌های موردنظر تهیه شد اما استقبال چندانی از این طرح‌های صورت نگرفت.

وی گفت: صید پرندگان مهاجر و وسعت دامگاه‌هایی که سراسر آسمان فریدونکنار را گرفته تراژدی است که مدت‌هاست نقل محافل شده و رسانه‌ها بارها از آن یاد کرده‌اند.

عقدایی با اشاره به اینکه طرفداران محیط زیست علاقه‌ای به حضور در مناطقی که صید پرندگان انجام می‌شود، ندارند، گفت: فریدونکنار منطقه بسیار مستعدی برای پرنده‌نگری و ورود توریست است اما ابتدا باید دامگاه‌ها ساماندهی شود.

وی افزود: همچنین در کنار ساماندهی دامگاه‌ها باید زیرساخت‌های پرنده نگری مانند رستوران و اقامتگاه، وجود نیروهای انسانی کارآزموده و ایجاد مسیرهای معین برای ورود و خروج گردشگران مهیا شود.

عقدایی گفت: در غیر این صورت وجود تورهای گردشگری هیچ نفعی به مردم منطقه نخواهد رساند.

وی گفت: باید نهادهای قانونی و دولتی نظارت خود را بر این تالاب ارزشمند افزایش دهند، زیرا محیط زیست به تنهایی نه توان مهار صیدهای غیرمجاز و نه نیروی کافی برای برخوردهای قانونی را دارد.

این فعال گردشگری تصریح کرد: اگر اوضاع به همین منوال پیش رود آینده‌ای تیره و مبهم برای تالاب فریدونکنار را باید انتظار داشت.

به گزارش ایسنا، آنچه مسلم است حل این معضل تنها در دستان یک ارگان و یک گروه نیست و تلاشی جمعی را می‌طلبد. تلاشی که شرایط را به نفع همه ذی‌نفعان قرار دهد. ورود گردشگران به این منطقه علاوه‌ بر حفاظت از حیات وحش و زیستگاه‌ آنها، توسعه اقتصادی و اجتماعی را در پی خواهد داشت و با مشارکت دادن افراد بومی بیشتر در مشاغل حوزه گردشگری منجر به توزیع عادلانه درآمد خواهد شد.

گزارش از سارا ربیعی خبرنگار ایسنای مازندران

انتهای پیام