بر اساس نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) وابسته به جهاد دانشگاهی در روزهای ۱۰ تا ۱۲ آبان‌ماه که به‌صورت تلفنی از حدود ۱۶۰۰ نفر در سراسر کشور صورت گرفت، ۷۹ درصد پاسخگویان گفته‌اند به میزان کم و خیلی کم اخبار انتخابات آمریکا را پیگیری می‌کنند و فقط ۹ درصد پاسخگویان اخبار انتخابات آمریکا را به میزان زیاد و خیلی زیاد پیگیری می‌کنند.

این موضوع شاید نشانگر آن است که مسائل دیگری هم‌چون مسائل داخلی و به‌خصوص مسائل اقتصادی اولویت اول افکار عمومی است. امید مردم به این که دوران پسابرجام رفته رفته به رونق اقتصادی منجر شود موجب تکاپو در ایجاد کسب و کارهای کوچک شده، هر چند صنعتگران و بازرگانان از طولانی شدن دوران رکود گله‌مندند.

اما فارغ از مسائل داخلی، نتیجه انتخابات آمریکا چقدر بر مردم ایران و منطقه تاثیر گذار خواهد بود؟ آیا تفاوت رویکردهای کلینتون و ترامپ در قبال  ایران به اندازه‌ای است که بر وضعیت داخلی ایران و منطقه اثرگذار باشد؟

در ایران دو دیدگاه درباره اثرات پیروزی کلینتون یا ترامپ، بیش‌تر مورد توجه قرار دارد. برخی معتقدند هیلاری کلینتون که سابقه طولانی در سیاست دارد، از گرفتن تصمیمات احساسی و بدون مشورت اجتناب خواهد کرد و همین مساله موجب می‌شود واکنش‌های تندی نسبت به ایران نداشته باشد. هم‌چنین وی یکی از مقامات آمریکایی درگیر در مذاکرات هسته‌ای بوده و به‌همین دلیل از برجام محافظت خواهد کرد. اما منتقدان این نگاه معتقدند که هیلاری در فرصت مناسب تحت تاثیر لابی‌های صهیونیستی و سعودی که به شدت به آن‌ها وابسته است، به ایران در مورد مسائل دیگری از جمله حقوق بشر و سیاست‌هایش در منطقه فشار  وارد خواهد کرد و از آن‌جا که می‌تواند در جامعه جهانی علیه ایران اجماع ایجاد کند گزینه بدتری است.

از دیگر سو برخی معتقدند که دونالد ترامپ شناخت کمی از سیاست خارجی دارد و بیش‌تر به مسائل اقتصادی آمریکا نگاه می‌کند و به همین دلیل ممکن است چالش‌های کم‌تری از کلینتون برای ایران درست کند. اما خبر بد برای این نگاه آن است که ترامپ در طول رقابت‌های انتخاباتی بیش‌تر از هر کشوری نام ایران را برده است. در نگاه او ایران مسبب تمام مشکلات منطقه و جهان است. این نگاه تا آن‌جا پیش رفت که دونالد در یکی از سخنرانی‌هایش گفت ایران بر کره شمالی نفوذ دارد و باید در مذاکرات هسته‌ای از ایران خواسته می‌شد تا از نفوذش بر پیونگ‌یانگ برای کنترل تسلیحات هسته‌ای کره شمالی استفاده کند.

این موضوع یعنی مقصر جلوه دادن ایران در تمامی زمینه‌ها حتی دستمایه طنز شده و به شوخی گفته می‌شود ترامپ ایران را بیش‌تر از کشور همسایه‌اش کانادا می‌شناسد و یا به عقیده ترامپ ایران بر فرازمین‌ها نیز تسلط دارد و برای حمله به کره زمین زمینه‌سازی می‌کند.

برخی دیپلمات‌های ایرانی معتقدند تیم سیاست خارجی کلینتون تا حدودی مشخص است و می‌توان در مورد سیاست‌های خارجیش پیش‌بینی‌هایی داشت اما در مورد تیم سیاست خارجی ترامپ ابهام وجود دارد و او فردی غیرقابل پیش‌بینی است که در موارد مختلف سخنان  خود را تغییر داده است. در عین حال برخی کارشناسان معتقد هستند تعریف‌هایی که ترامپ از پوتین کرده می‌تواند به نزدیکی دو طرف منجر شده و در مواردی باعث تعدیل سیاست‌های وی نسبت به ایران شود. هم‌چنین توجه جدی‌تر او به مسائل داخلی آمریکا باعث می‌شود که در امر سیاست خارجی دخالت کم‌تری در دیگر کشورها داشته باشد.

در عین حال سیاست‌ها پوپولیستی ترامپ شباهت زیادی به سیاست‌های رییس‌جمهور پیشین ایران دارد و بیش‌تر مردم ایران او را با محمود احمدی‌نژاد مقایسه می‌کنند. و شاید به همین دلیل است که تنها ۵ درصد مردم ایران خواهان رییس‌جمهور شدن ترامپ هستند. بر اساس نظرسنجی "ایسپا"، از پاسخ‌دهندگان درباره پیروزی هر یک از کاندیداها و تأثیر آن بر کشور پرسیده شده که ۳۵ درصد گفته‌اند اگر کلینتون رأی بیاورد برای کشور ما بهتر خواهد بود. ۵ درصد گفته‌اند اگر ترامپ رأی بیاورد برای کشور ما بهتر است و ۵۲ درصد هم گفته‌اند رأی آوردن هر یک از این دو فرقی برای کشور ما نخواهد کرد.

بد نیست در این جا به این نکته نیز اشاره شود که در کشورهای منطقه و به‌خصوص کشورهای عربی نیز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا چندان برای مردم عادی اهمیت ندارد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، هند الامری، یک نویسنده لیبیایی ـ‌ آمریکایی که در قطر زندگی می‌کند می‌گوید: من فکر می‌کنم که جهان عرب درگیر بحران هویتی خودش است و تعداد کمی از مردم در آن حقیقتا به تبعات آمدن رییس‌جمهور بعدی آمریکا بر سطح رفاه و زندگی خود فکر می‌کنند.

در بغداد به عنوان شهری که بعد از سرنگونی صدام بسیار تغییر پیدا کرده، مردم بیش‌تر از جاهای دیگر انتخابات آمریکا را پیگیری می‌کنند. عراقی‌ها جمهوری‌خواهان آمریکا را مقصر حمله فاجعه باری که در سال ۲۰۰۳ تحت ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش جمهوری‌خواه علیه عراق انجام شد می‌دانند و دمکرات‌ها را برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق تحسین می‌کنند.

با این حال گذشته و پیشینه هیلاری کلینتون، کاندیدای ریاست جمهوری دموکرات‌ها به ویژه در زمان تصدی وزارت امور خارجه در دولت اول اوباما بسیار در منطقه مناقشه برانگیز است. بسیاری از مردم منطقه خاورمیانه سیاست‌های وزارت خارجه آمریکا در زمان کلینتون را مقصر آشوب مربوط به قیام‌های بهار عربی می‌دانند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، بسیاری از مصری‌ها کلینتون را حامی محمد مرسی، رییس‌جمهور پیشین این کشور که پیش از سرنگون شدن توسط ارتش در سال ۲۰۱۳ یک سال روی کار بود می‌داند. سرنگونی او که از سوی واشنگتن محکوم شد با گزارش‌های پی در پی در مطبوعات مصر درباره یک به اصطلاح توطئه آمریکایی به منظور ایجاد شکاف در خاورمیانه همراه شد. کلینتون در کتابش با نام انتخاب‌های سخت به برخی از این اتهامات پاسخ می‌دهد. با این حال انتشار این کتاب در ۲۰۱۴ موج دیگری از اتهام‌ها علیه کلینتون در مصر را در پی داشت. این بار برخی در مصر گفتند که کلینتون در این کتاب به این که علیه مصر توطئه‌چینی کرده اعتراف کرده است.

با این حال هر چند مردم ایران و منطقه شناخت اندکی از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا دارند اما تمام برای سیاست‌مداران غربی به‌خصوص رییس‌جمهور آمریکا خاورمیانه از اهمیت خاصی برخوردار است و سیاست‌های مداخله‌گرایانه آن‌ها در این منطقه بارها موجب جنگ و خشونت شده است.

هر چند تا پایان زمان انتخابات مشخص نیست که کلید کاخ سفید در اختیار چه کسی قرار می‌گیرد، اما آن‌چه مشخص است این است که دوران باراک اوباما دیگر تکرار نخواهد شد.

گزارش از داود حاجبیان

انتهای پیام