به گزارش ایسنا، صبح امروز (سه شنبه) «مجمع گفت‌وگوی تهران؛ بیست و سومین کنفرانس بین‌المللی خلیج فارس» در مرکز مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت امور خارجه با حضور محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان آغاز شد .

 این مجمع  با محوریت طرح « صلح هرمز » برگزار شده است . 

در  نشست افتتاحیه این مجمع  که با محوریت طرح "صلح هرمز" برگزار شد،علاوه بر  محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه  کشورمان ، یوسف بن علوی وزیر امور خارجه عمان و  حامد کرزای رئیس جمهور پیشین افغانستان و تعدادی از سفرای خارجی مقیم تهران نیز حضور داشتند .

در این مجمع یک روزه ، اندیشمندان و  مقاماتی از کشورهای مختلف  و همچنین تعدادی از کارشناسان و  مقامات ارشد  وزارت امورخارجه از جمله سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان حضور داشتند . 

سجادپور: هدف برگزاری "مجمع گفت‌وگوی تهران" گفت‌وگو پیرامون مسائل منطقه‌ای است

در ابتدای این برنامه سید محمدکاظم سجادپور  به عنوان رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه  در سخنان کوتاه ضمن خوشامد گویی به شرکت کنندگان تاکید کرد: هدف ما از برگزاری "مجمع گفت‌وگوی تهران" گفت‌وگو پیرامون مسائل منطقه‌ای و پیدا کردن راه حل‌ها و راهکارها است. وی ضمن عرض تسلیت شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی گفت که کنفرانس امروز تهران در ادامه‌ کنفرانس‌های سالانه ما است که پیش‌تر به عنوان کنفرانس خلیج فارس مطرح می‌کردیم. هدف ما گفت‌وگو پیرامون مسائل منطقه‌ای و پیدا کردن راه حل ‌ها و راهکارها است.

ظریف: آمریکا جواب قاطع گستاخی‌اش را در زمان و مکانی که حداکثر درد را احساس کند خواهد گرفت

پس از آن محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان شروع به سخنرانی کرد. وی در آغاز سخنرانی خود ضمن گرامیداشت یاد شهید سپهبد قاسم سلیمانی تاکید کرد: امروز به واسطه جنایت آمریکا ، یکی از شجاع ترین و با تدبیرترین دوستانم  را از دست داده‌ام، امروز  مردم ایران و منطقه عزادار از دست دادن این سردار بزرگ هستند.

متن کامل سخنرانی وزیر خارجه کشورمان در این مجمع بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علیکم و رحمه الله

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

من المؤمنین رجال صدقوا، ما عاهدواالله علیه فمنهم من قضی نحبه و منهم من ینتظر

و ما بدلوا تبدیلا

صدق الله العلی العظیم

جناب آقای بن علوی؛ جناب آقای کرزای؛         

عالیجنابان و سفرای مقیم؛

میهمانان محترم؛

خانم­ها و آقایان؛

ابتدا مایلم حضور شما را در تهران و در ساختمانی که از امروز به نام شهید سرافراز سردار سپهبد قاسم سلیمانی شناخته خواهد شد خوش آمد گویم. از برگزار کنندگان و شرکت کنندگان در «مجمع گفت‌وگوی تهران» که در حساس ترین شرایط منطقه ما و به منظور هم اندیشی برای خروج از پارادایم خطرناک تجاوز، افراط و خشونت، تشکیل شده است سپاسگزارم و مایلم چند نکته را با شما اندیشمندان و صلح طلبان در میان بگذارم. امروز در حالی در میان شما هستم که به واسطه جنایت و تروریسم دولتی ایالات متحده آمریکا یکی از دوستان شجاع، با تدبیر، خردورز، و آرمان خواهم، سپهبد شهید قاسم سلیمانی عزیز را از دست داده­ام. بزرگ مردی که عمری مجاهدت کرد تا همه ما در دنیایی بهتر و امن­تر زندگی کنیم، امروز به دست شقی­ترین آحاد بشر به ملکوت اعلی پر کشیده است. مردم ایران و تمامی استقلال­‌طلبان و استعمار­ستیزان منطقه، سوگوار این ضایعه سترگ هستند. آمریکا با ترور یکی از مقامات ارشد نظامی ایران، باب روش­هایی را باز کرده است که دیر یا زود گریبان خودش را از شرق تا غرب عالم خواهد گرفت.ایالات متحده آمریکا بار دیگر به همگان ثابت کرد که هیچ تعهد و احترامی به قواعد و قوانین آمره بین‌­المللی ندارد. این همان رویکرد روان پریشانه و ضد حقوق بین الملل است که وقیحانه تهدید به حمله به میراث فرهنگی ایران که میراث مشترک تمدن و فرهنگ بشری است می نماید.

سپهبد شهید، قاسم سلیمانی "ندای" استقلال­‌طلبی منطقه­‌ای بود که دهه­‌هاست به واسطه شهوت­ بی­‌پایان اربابان زر و زور بین­‌المللی و متحدین نادان و فرصت­‌طلب شان در منطقه به شرایط ناگواری از تجمیع مشکلات و گرفتاری­های چندلایه دچار شده است. آن چه که در آغازین ساعات روز جمعه 13 دی ماه اتفاق افتاد، نه تنها حمله به حاکمیت ملی عراق و ترور وحشیانه و بزدلانه سردار سرافراز ایران بود، بلکه هدف قرار دادن یکی از ارکان "تأمین­‌کننده امنیت" در داخل این جغرافیای دستخوش توطئه­‌های گوناگون، از القاعده گرفته تا داعش و جبهه النصره بود. گرو­هک هایی که دست پرورده ایالات متحده آمریکا و مستخدمین منطقه­‌ای‌اش ­می­‌باشند و بزرگترین دشمن خود را سردارانی چون قاسم سلیمانی می­‌دانند. جای تعجب نیست که رئیس جمهور بی ادب و گستاخ آمریکا با ارتکاب خطایی راهبردی برخاسته از حماقت و تکبر،  بزرگترین فاتح نبرد بر علیه تروریسم و افراط­‌گرایی و "صلح­‌سازترین ژنرال" منطقه در چند دهه اخیر را ترور می­کند، و البته این بار قمار بزرگی کرده است و بداند وعده الهی تخلف ناپذیر است که حق پیروز است "والله غالب علی امره"

خانم­ها و آقایان

یکی از مهم­ترین مشکلاتی که منطقه پیرامونی ما گرفتار آن است برداشت­های غلط و سوء محاسباتی است که عمیقاً بر معادلات این منطقه تأثیر گذاشته و می­گذارد. اینجانب بارها بر این نکته تأکید کرده­ام که این اختلال شناختی و سوء محاسبات برخاسته از آن، یکی از مزمن­‌ترین ریشه­ های بحران فعلی منطقه است. ایالات متحده برای چندمین بار نشان داد که چگونه می­تواند با سوء محاسبات و برداشت­های غلط از اوضاع داخلی ایران و منطقه، گام­های خطرناکی را در نا امن کردن جهان و البته و مألا کشور خود بردارد. عمق­ حزن و اندوه ملل منطقه و جهان اسلام و به ویژه تشییع مردمی و بی­‌سابقه­‌ای که ملت­های ایران و عراق از پیکرهای مطهر سردار شهید سلیمانی و همرزمان جاودانه­‌اش از جمله شهید ابومهدی المهندس انجام دادند، مهم­ترین نشانه خطای عمیق برداشت­ها و محاسبات واشنگتن نسبت به ایران و منطقه است. تنها به این آمار توجه کنید که هزینه سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه غرب آسیا در دوران رئیس جمهور فعلی آمریکا با افزایش یک تریلیون دلاری به 8 تریلیون دلار رسیده است. این جدا از خون­ها و جان­های معصوم بی­شماری است که با این سوء محاسبات ریخته و از دست رفته­‌اند.

بعید می­دانم بر کسی پوشیده باشد که بسیاری از رؤسای جمهور ایالات متحده آمریکا و این بار ترامپ، برای اهداف کوته­‌بینانه سیاست داخلی خود، یک منطقه و حتی جهان را به آتش و خون کشیده‌­اند. متأسفانه امروز با بزرگترین دروغ تاریخی روبرو هستیم، که ایالات متحده آمریکا با این همه کشتار وخونریزی، به دنبال خیر و صلاح جمعی و صلح و امنیت در جهان و منطقه است. منطقه ما به دلیل تجاوزهای بی­‌پایان ایالات متحده آمریکا و درگیری­های چند سال اخیر دچار وضعیت جنگ بی پایان­، افراطی­گری و خشونت شده است. به دلیل نگرش و رفتار ایالات متحده آمریکا و دنباله روان آن، جنگ که به عنوان یک استثناء در روابط بین الملل شناخته شده، متأسفانه به یک هنجار و قاعده در منطقه تبدیل شده است. این حلقه معیوبی است که باید توسط کنش­گران منطقه، و تمامی آنهایی که متعهد به صلح و آرامش هستند شکسته شود.

متأسفانه این اختلال شناختی و سوء محاسبات صرفاً به ایالات متحده منحصر نمی­‌باشد و برخی متحدین و همفکران منطقه­‌ای آن نیز به دلیل وابستگی مطلق به بیگانگان و خرید مشروعیت و امنیت از خارج، همین مسیر غلط و فاجعه بار را در پیش گرفته­اند، مسیری که به شکاف­ها و نبردهایی انجامیده است که امروز بیش از هر زمان دیگری قابل مشاهده است: از نبرد هنجارها گرفته تا برخورد راهبردها .تأسف بارتر آن که این شکاف و نبردهای در جریان منطقه‌­ای، فضای تنفس را برای نیروهای شر در داخل و خارج منطقه فراهم آورده است که با سوءاستفاده از این شرایط و از طریق برساختن تهدیدهای جعلی و ناامن سازی­های مصنوعی به گسترش حضور نامشروع و غیرقانونی نظامی خود در منطقه بپردازند، که مهم­ترین بروز آن در درد و رنج بی پایانی است که ملت­های مظلوم منطقه از افغانستان تا عراق و سوریه و یمن و لیبی تحمل می­‌کنند. وجه دیگر این سیاست­های مخرب و آتش افروزانه، فروش صدها میلیارد دلار سلاح­های ویرانگر به منطقه­ است که معادل یک چهارم کل فروش سلاح در جهان است.

حضار محترم

اختلالات و کمبودهایی که امروزه در منطقه شاهد آن هستیم، از قحطی "گفت‌وگوی میان منطقه­‌ای" گرفته تا فقدان تعاملات ساختاری و نهادینه شده، همه نشانه­‌های بارزی از این واقعیت است که شرایط منطقه رو به بهبود نیست. این تجمیع و تعمیق بحران­ها شاید برای برخی بدین معنی باشد که منطقه در یک بن بست مفهومی و عملی قرار گرفته است. به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عمیقاً معتقدم که اگرچه راه حل بحران­های کنونی به ظاهر دور به نظر می­رسد اما در واقع "نزدیک و در دسترس"  اند. برای این که این "دور" را  "نزدیک" کنیم علاوه بر اراده سیاسی و تجمیع توانایی­های منطقه ای، نیازمند یک تغییر پارادایمی هستیم. تغییری که علاوه بر شجاعت، یک تلاش دسته جمعی را لازم دارد. پارادایمی که امروز بر منطقه ما تحمیل شده و دانسته یا ندانسته، توسط برخی در منطقه باز تولید می­شود، بر این اصل قرار گرفته است که سلاح آمریکایی و جنگ، امنیت می­آورد. به باور من آنچه که در پهنه جغرافیایی غرب آسیا و خلیج فارس امنیت آورده و صلح پایدار تولید می­کند، ارتقاء همبستگی درون منطقه‌­ای، تفاهم مشترک و روابط مبتنی بر همکاری است.

سنگ بنای هر حرکت معناداری در این منطقه از فهم متقابل آغاز می­‌شود و مفاهمه نیز نیازمند گفت‌وگو است. آنچه که امروز منطقه بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمند است، یک گفتگوی فراگیر و جامع درون منطقه­ای است. این بنای طرحی است که ایران سالها در چارچوب سازمان ملل متحد به دنبال آن بوده است. طرحی که امروز با ابتکار رئیس جمهوری محترم ایران به عنوان پویش صلح هرمز شناخته می­شود. این ابتکار با در نظر گرفتن واقعیت­های منطقه و با باور قطعی بر اینکه یک معماری جدید و فراگیر به دور از زبان تجاوز و تهدیدی که میراث استعماری برای این منطقه بوده است، نه تنها "ممکن"، بلکه "ضروری­ترین" امری است که همگان می­بایست در این منطقه به دنبال آن باشیم. این همان منطق و زبانی است که اربابان زر و زور که منافع خود را در جنگ و شکاف می­‌بینند از آن بیزارند و با تمام وجود حتی با ترور به دنبال جلوگیری از آن هستند.

خانم­ها و آقایان

مسیری که آمریکا برای خود و منطقه در پیش گرفته است مسیر ناامنی، جنگ و خونریزی است. اما ایران به عنوان صدای واحدی که از قلب تک تک فرزندان این مرز و بوم کهن و پرغرور بر می­‌خیزد ندای صلح و آرامش برای منطقه است. اخراج ایالات متحده آمریکا از منطقه غرب آسیا، سرنوشت محتوم استفاده افسارگسیخته واشنگتن از ابزارهای جنگ، تحریم و ترور است. ایالات متحده آمریکا جواب قاطع و حتمی گستاخی خود را در زمان و مکانی که حداکثر درد را احساس کند خواهد گرفت، اما در این جا مایلم به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران این پیام را به منطقه ارسال کنم که تهران همچنان لنگر صلح و امنیت و محور توسعه منطقه­ای خواهد ماند. جمهوری اسلامی ایران راه حل گراست و کلیه کشورهای منطقه باید محور راه حل در پرونده های متعدد منطقه ای باشند. البته روشن است در این مسیر همراهی همه همسایگان و گام­های روشن از سوی همگان ضروری است. امنیت با سنگ­‌اندازی در حریم همسایه حاصل نمی­‌شود. باور ما، امنیت برای همه است.این نقطه مهمی در تاریخ منطقه و جهان است تا ما کشورهای پیرامون تنگه هرمز، با کنارگذاشتن پارادایم حذف و دشمن تراشی بر اساس توهم خرید امنیت و توسعه از خارج—که حاصلی جز جنگ و نابسامانی برای منطقه ما و جهان نداشته است—و با پذیرش پارادایم فراگیری و هم‌افزایی منطقه‌ای— که تنها روش واقع بینانه خروج از تسلسل بحرانی کنونی است—به سوی آینده­ای سعادتمند و شکوفا با چشم اندازی روشن برای نسل­های آتی برویم. و این تحقق بزرگترین آرزوی برادر شهیدم سردار قاسم سلیمانی است.

از توجه شما سپاسگزارم. 

حامد کرزای: امیدواریم دولت آمریکا راه معقولی را پیش گیرد

پس از پایان سخنرانی ظریف، حامد کرزای، رئیس جمهور پیشین افغانستان  شروع به سخنرانی کرد. وی در ابتدای سخنانش در مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: حمله آمریکا بر جان و زندگی برادر عزیزمان سردار قاسم سلیمانی را بر ملت بزرگوار ایران و دولت تسلیت عمیق عرض می‌کنم. افغانستان و ایران دو کشور بسیار نزدیک به لحاط تاریخ و فرهنگ هستند. برادران ما در ایران 40 سال است که مهماندار برادران و خواهران افغان خود هستند و اجازه تعلیم و تربیت به آنها دادند.

وی تصریح کرد: امروز ما در حالی به تهران سفر می کنیم که یک حادثه غمبار رخ داده است. مردم افغانستان درد و تاثر مردم ایران را درک می کنند چرا که این حوادث را تجربه کرده و بزرگان زیادی را در چنین حملاتی از دست داده‌ایم. کشورهای منطقه ضرورت تامین امنیت و ثبات منطقه را درک می‌کنند. با تجربه افغانستان باید بگویم که امنیت در حالی ایجاد می‌شود که خودمان آن را بخواهیم. امنیت، ثبات و ترقی ما در کوشش و تفاهم و شراکت همه ما برای صلح و امنیت ایجاد می‌شود. امیدواریم دولت آمریکا راه معقولی را پیش گیرد. همچنین اروپا در شراکت با روسیه و چین اقدامات موثرتر و محکم تری انجام دهند و از حق دفاع کنند و کوشش کنند که آمریکا به برجام برگردد.

کرزای با اشاره به تلاش روسیه که چندی پیش مجلسی بین افغانی را ایجاد کرد و جلسه بسیار خوبی بود، گفت: همچنین آمریکا تلاش هایی در این زمینه دارد که ما پشتیبان این برنامه هم هستیم اما امیدواریم صداقت خودش را از طریق همکاری با دولت افغانستان نشان دهد.

وی در پایان گفت: آرزوی ما صلح و برادری در منطقه است و امیدواریم ایران و همسایگانش در صلح به همکاری و زندگی ادامه دهند.

بر اساس این گزارش، در ادامه این جلسه حامد کرزی در پاسخ به سوالی درباره راه حل چالش های منطقه گفت: بعد سال 2001 و حوادث 11 سپتامبر، کنفرانس بزرگی در بن تشکیل شد. در آن اجلاس جامعه جهانی با هم یک صدا شدند. کشورهایی که با آمریکا در مبارزه با تروریسم اختلاف نظر داشتند نیز به میدان آمدند و با هم همکار شدند. ایران از کشورهای مهم منطقه بود که با آمریکا اختلاف داشت اما در آن کنفرانس هم حاضر شد و با آمریکا هم همکاری کرد و نتیجه آن اجلاس و همکاری حکومت جدید و قانون اساسی جدید و آغاز یک زندگی جدید در افغانستان بود. اما زود دیدیم که بعد از همکاری ایران، روسیه و چین و کشورهای دیگر از طرف آمریکا، ایران با الفاظ زشتی رو به رو شد. اما باز هم ایران با افغانستان همکاری کرد. با وجود حضور نظامی آمریکا، ایران رابطه خوبی با افغانستان دارد چه در روند بازسازی، قضایای سیاسی و پذیرش مهاجران. اگر همه در سطح منطقه با هم همکاری کنیم و مشکلات خودمان را با هم حل کنیم شکی نیست که در منطقه و هم برای مسائل افغانستان صلح و ثبات ایجاد می شود.

وی در ادامه تاکید کرد: زمانش رسیده که منطقه با هم همکاری کند و همکاری روسیه چین و هند را هم در این چارچوب در سطح بالاتر کنار خود داشته باشیم.

کرزای در  بخش پایانی سخنان خود در نشست مجمع گفت وگوی تهران  با تاکید که امنیت از بیرون نمی آید گفت : ما باید امنیت خودمان ایجاد کنیم و این از طریق گفت وگوی  کشورهای منطقه  ای حاصل می شود و ما در افغانستان خودمان به این نتیجه رسیدیم .

بن علوی: مطمئن هستم ایران در راستای امنیت گام برمی‌دارد

پس از پایان سخنرانی حامد کرزای ،یوسف بن علوی، وزیر امور خارجه عمان سخنرانی خود را شروع کرد.وی در ابتدا گفت :به برادر عزیزم محمدجواد ظریف  به مناسبت شهادت سردار قاسم سلیمانی تسلیت عرض می‌کنم.ما اکنون در مصیبت بزرگی هستیم که همه را تحت تاثیر قرار داد. سردار سلیمانی خدمات زیادی داشت و از خداوند می خواهیم او را گرامی بدارد و همچنین همه شهدا را رحمت کند.

بن علوی گفت:خوشحال هستم که در این تلاش مشترک «مجمع گفت‌وگوی تهران» به منظور تحقق امنیت و صلح در منطقه  شرکت می‌کنم و مطمئن هستم ایران در راستای امنیت گام برمی‌دارد و دائما این تلاش ها را انجام داده و ما در پادشاهی عمان با این کشور  در این زمینه شریک هستیم و این همکاری تاکنون مهمترین اقدامات را محقق کرده است.
بن‌علوی گفت: بنابراین این تلاشی است که تحقق پیدا کرده و اگر حکمت رهبر ایران نبود محقق نمی شد و ما معتقد هستیم که این تلاش و این حکمت همچنان ادامه دارد. آنچه ما با آن روبرو هستیم در آینده با حکمت و درایت رهبری ایران محقق خواهد شد.
وی ادامه داد: در تماس که آمریکایی ها دائما  با ما دارند و به دنبال کاهش تنش هستند همه ما دوشادوش تلاش خواهیم کرد که به این منطقه برای برپایی ثبات حقیقی کمک کنیم.
در ادامه این نشست ، یوسف‌بن علوی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توانیم صلح را در منطقه مستقر کنیم، گفت: این یکی از مهمترین سوالات است و سوالی است که ما امروز برای یافتن پاسخ آن دور هم جمع شدیم. واقعیت آشکار این است که ما باید از امکاناتی که داریم برای آشنایی با مشکلاتمان استفاده کنیم. مشکلات ما در کشورهایمان نگران‌کننده است. پس اول باید مشکلات را بشناسیم. ما این مشکلات و دلایل آن را درک می‌کنیم که ناشی از اتفاقات یک قرن گذشته و بعد از جنگ جهانی دوم است و سخت ترین مشکل ما مردم فلسطین هستند. 

این دیپلمات ارشد عمانی افزود : ما امروز یادآور می‌شویم که تشکیل کشور فلسطین یک ضرورت اساسی است که در غیر این صورت مشکلات ما ناشی از تروریسم  پایان نخواهد پذیرفت.
بن علوی  با بیان که  وجود غرب در منطقه ما به سال‌ها پیش برمی‌گردد و دلیل آن هم استعمار بوده که دیگر پایان پذیرفته است خاطرنشان کرد:  آنها همچنان به دلیل منافعی که در آب‌های منطقه ما وجود دارد، حضور دارند.

وی در ادامه به برخی از بحران های موجود در منطقه اشاره کرد و افزود :  ما باید به توافق برسیم که چه طور با هم و جهان کنار بیاییم ، این چیزی است که ما تلاش می کنیم محقق شود.

ظریف در پرسش و پاسخ: خون سردار سلیمانی باعث خروج آمریکا از منطقه می‌شود

در ادامه این نشست محمد جواد ظریف در پاسخ به سوالی اظهار کرد: ما چند مشکل در این منطقه داریم. مشکل شناختی از داخل منطقه و مشکل شناختی خارج از منطقه. دیدیم که ترامپ با اقدام اخیرش مشاورین غلطی دارد. معلوم است کسانی که به ترامپ مشاوره دادند و به این گرداب هولناک دعوتش کردند نه منافع خودشان را شناختند و نه از منطقه شناخت دارند. دیدید توییت آقای پمپئو که تصویر هفت، هشت نفر را در عراق نشان داد و گفت مردم عراق پس از شهادتن سردار سلیمانی و المهندس به رقص و پایکوبی پرداختند و این نتیجه فهم نادرست او از منطقه است. در منطقه ما این فهم نادرست وجود دارد که برخی فکر می کنند امنیت خریدنی است، اما این سلاح است که خریدنی است نه امنیت. آنها دلخوشند که پولی از منطقه بدوشند. امروز هیچ کس به اندازه آمریکا نمی داند با این اقدامش بیش از همه منطقه را به خطر انداخته است و متحدانش در منطقه را. اما آیا با متحدانش قبل از اقدام به ترور مشورت کرد، قبل از انکه حیات آنها را به خطر اندازد؟ و اگر دوستان ما در منطقه به این سوال فکر نکنند خواهند دید که در ایده با مشکلات فراوانی رو به رو می‌شوند. با حضور آمریکا نه مشکل فلسطین حل شده و نه مشکل منطقه، فقط صدها میلیارد دلار پول ما به جیب غربی ها و آمریکایی ها رفته است.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه به ارائه راه حل برای مشکل امنیت منطقه و رفع نگرانی کشورهای همسایه پرداخت و افزود: ما تجربه خوبی در جهان داریم و اروپا هم در جنگ البته اروپا مزاحمی مثل آمریکا و رژیم صهیونیستی نداشت اما ما در این منطقه تمدن کهن داریم چطور می توانیم اجازه دهیم که این گفتگو بین ما ایجاد نشود. راه حل ما این است که کشورها ابتدا تعدادی از اصول مشترک را بپذیرند، از راحت ترین آنها مثل احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی و غیره طبق منشور سازملل ملل. در ادامه پیمان عدم تجاوز و مداخله در مسائل و امور یکدیگر، با هم ببندیم. این مساله خیلی نیاز به فکر کردن زیاد ندارد. اگر کشورها آماده باشند در چند محور می توان آن را انجام داد به شرطی که کشورهای منطقه صلح و امنیت بخواهند نه اینکه امنیت شان را در حمایت آمریکا ببینند. ما می توانیم اقدامات و همکاری های اطمینان ساز در زمینه های مختلف داشته باشیم. الان بیشترین میزان سنگین شدن آب خلیج فارس را به دلیل استفاده از آب شیرین کن ها در منطقه داریم، این روند حیات کشورها را تحت تاثیر قرار داده است. همچنین اطراف خلیج فارس نیروگاه‌های هسته ای در حال ساخت است و ایمنی هسته ای از اولویت‌هاست یا در توریسم و همکاری های اقتصادی، خلع سلاح منطقه ای و بازدید از مراکز نظامی یکدیگر و حتی در زمینه پروژه های هسته ای و غنی سازی مشترک. معتقدم موضوعاتی که به ظاهرا مسائل جداکننده هستند در یک چارچوب مطلوب می توانند مسائل پیوند دهنده باشد اما به شرطی که بپذیریم آمریکا قادر نیست برای این منطقه امنیت بیاورد.

رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار کرد: نمی گویم کشورهای منطقه بروند با آمریکا بجنگند اما برای امنیت خودشان همسایگانشان را فدای آمریکا نکنند. خواهید دید که آمریکایی روز "ماجرا" اعلام می کنند که ما کاری نداریم. این وضعیت روز حادثه است. ما در منطقه خیلی امکانات مشترک داریم و امروز روزش است. حضور آمریکا در منطقه به شماره افتاده است. باور دینی من این است که خون سردار باعث خروج آمریکا از منطقه می شود پس روی اسب باخته شرط بندی نکنید. آغوش ما برای منطقه باز است ما هیچ طمعی به منطقه نداریم. تنها طمع ما در منطقه این است که صلح و ثبات داشته باشیم. ما هیچ اختلاف ارضی و مشکلی با کسی نداریم و جغرافیا و مردم خوبی داریم. دیروز دیدید سیل جمعیت تشییع کنندi را. بعید می دانم ترامپ در عمرش این جمعیت را دیده باشد و حتما از جمعیت مراسم تحلیفش که فکر می کرد بیشترین جمعیتی بوده است که تا کنون دیده بیشتر بود. این جمعیت را شما در عراق، هند، روسیه الجزایر، لبنان، افغانستان و پاکستان هم دیدید. آنها باید بفهمند آنچه به آنها گفته بودند در رابطه با ایران و منطقه دروغ بود و دوستان منطقه ای ما هم این رویداد را دیدند. تنها راه برقراری امنیت کار با یکدیگر است اگر منتظر آمریکا شویم باید چند نسل دیگر در این منطقه جنگ را تحمل کنیم.

عراقچی: برداشتن گام پنجم به معنای خروج از برجام نیست

پس از آن سید عباس عراقچی ، معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در حاشیه این نشست در مورد  برداشت گام پنجم  از سوی ایران برای  کاهش تعهدات برجامی خود گفت:  همان طور که در بیانیه دولت آمده بود ما گام  پنجم و نهایی خود را در راستای کاهش تعهدات برجامی برداشتیم و گام دیگری وجود ندارد .

وی  با بیان اینکه ما در حوزه غنی‌سازی دیگر هیچ محدودیتی برای خود  قائل نیستیم ولی اینکه در صحنه عمل چه اتفاقی بیفتد و ما به چه میزان در داخل کشور  غنی سازی کنیم، بستگی  به برنامه سازمان انرژی اتمی و نیاز کشور دارد ، تاکید کرد : برداشتن این گام به این معنا نیست که برجام تمام شده و یا ایران از برجام خارج شده است بلکه به تعادلی در برجام رسیده‌ایم.

عراقچی با بیان اینکه با خروج آمریکا از برجام تعادل موجود در این توافق بین المللی به هم ریخته بود  و اکنون ما فکر می‌کنیم با انجام کاهش تعهدات برجامی به تعادل معقولی  در برجام رسیدیم ، ادامه داد : البته همکاری ما با آژانس ادامه پیدا می‌کند و این آمادگی را داریم که هر موقع طرف‌های مقابل بتوانند خواسته‌های ما را تامین کنند و به تعهدات خود در برجام  عمل کنند، ما به رویه قبلی باز گردیم. امکان بقای برجام وجود دارد به شرطی که طرف‌های مقابل بخواهند .

وی همچنین در مورد تهدید اروپایی‌ها در مورد استفاده از  مکانیسم ماشه نیز  اظهار کرد : طبیعی  است که این موضوعات  شرایطی را ایجاد می‌کند که ما به پایان برجام سریع‌تر نزدیک شویم . همان طور که ایران در زمان خروج آمریکا از برجام به صورت مدبرانه برخورد کرد ، این انتظار وجود دارد که طرف‌های مقابل نیز مدبرانه و با تدبیر برخورد کنند و از  افزایش  تنش خودداری کنند .

معاون سیاسی وزیر خارجه در ادامه  گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در مورد وضعیت منطقه بعد از ترور سردار قاسم سلیمانی گفت : با این اتفاق همه معادلات منطقه‌ای  تغییر کرده است و ما با معادله جدیدی در منطقه  مواجه هستیم که می توان از آن به عنوان آغاز پایان حضور آمریکا در منطقه یاد کرد. معتقد هستم  که مهمترین برکت شهادت سردار سلیمانی و خون این سردار بزرگ این است که  روند خروج آمریکا از منطقه آغاز شده است و ما طلیعه این موضوع   را با رای پارلمان عراق مبنی بر لزوم  خروج نیروهای نظامی آمریکا  از این کشور مشاهده می‌کنیم و مطمئن هستیم که این روند ادامه پیدا می کند.
این دیپلمات ارشد کشورمان در مورد اظهارات نخست وزیر عراق در پارلمان این کشور مبنی بر اینکه قاسم سلیمانی حامل جواب  ایران به پیام عربستان بوده و قرار بوده و در صبح روز جمعه با سلیمانی در مورد این موضوع دیداری داشته باشد گفت:  از آنچه که در این زمینه مطرح شده اطلاع دقیقی  ندارم ولی می دانم  سردار سلیمانی به دنبال ایجاد صلح در عراق و کمک به مردم و دولت این کشور بودند و در واقع ماموریت صلح سازی داشتند.

دیدار بن علوی و حامد کرزای با ظریف

یوسف بن علوی و حامد کرزای که از میهمانان ویژه مجمع گفت‌وگوی تهران بودند در حاشیه این نشست بطور جداگانه با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و در خصوص مسائل مورد علاقه گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.

ظریف در جمع خبرنگاران :عدم صدور ویزا برای من، نشانه ورشکستگی دولت آمریکاست

 محمد جواد ظریف در جمع خبرنگاران در حاشیه برگزاری مجمع گفت‌وگوی تهران درباره اخبار مربوط به صادر نشدن ویزای وی برای سفر به نیویورک و شرکت در اجلاسی در شورای امنیت سازمان ملل گفت: آنچه ما خبر داریم این است که وزیر خارجه آمریکا در تماس با دبیر کل سازمان ملل متحد گفته است که ما فرصت نداشتیم برای محمد جواد ظریف ویزا صادر کنیم و ویزا صادر نخواهیم کرد و دبیر کل هم در پاسخ گفتند که این حق ایران است که در این اجلاس شرکت کند.

وی گفت: من تمایل زیادی برای شرکت در این اجلاس در این شرایط نداشتم اما اجلاس ویژه شورای امنیت برای حفاظت از منشور فرصتی بود که جنایات آمریکا را در آن مطرح کنیم. دولتی که به تروریسم دولتی و اقتصادی و به جنایات جنگی و اقتصادی  تهدید می‌کند خیلی برایش مهم نیست که مفاد موافقت نامه مقر سازمان ملل متحد را هم نقض کند اما سوالی که همه باید از این دولت یاغی بپرسند این است که از چه چیز می ترسند؟ آیا حضور وزیر امور خارجه یک کشور عضو و موسس سازمان ملل در شورای امنیت برای حمایت از منشور ملل متحد و چند جانبه گرایی آنچنان خطر بزرگی است که نتوانند ویزا صادر کنند. این نشانه ورشکستگی دولت آمریکا و رژیم ترامپ است و این ورشکستگی هم به خاطر تحلیل‌های غلط شان است.

وی در پاسخ به اینکه آیا نشست شورای امنیت درباره ترور سردار سلیمانی بوده است؟ تصریح کرد: نشست شورای امنیت درباره ترور سردار سلیمانی نیست. این نشست از مدت ها قبل به پیشنهاد معاون نخست وزیر و وزیر خارجه ویتنام که در ژانویه ریاست دوره ای شورای امنیت را دارند و امسال که هفتاد و پنجمین سال تصویب منشور سازمان ملل است در نامه ای به بنده خواسته بودند از سوی ایران برای بررسی روش های تقویت منشور ملل متحد و چند جانبه گرایی حضور پیدا کنم. توافق برای حضور بنده در این نشست از مدتها قبل بوده است اما آمریکایی ها سعی دارند این تصور را ایجاد کنند که این نشست بعد از ترور شهید سلیمانی درخواست شده و آنها فرصت صدور ویزا ندارند. اما چندین هفته قبل درخواست ویزا رفته است و حتما فرصت کافی داشتند. آنچه وزیر خارجه آمریکا مثل همیشه به دروغ بیان کرده است که فرصت نداشتیم به خاطر وحشت‌شان از این است که کسی بیاید و در سازمان ملل  واقعیات را برای مردم آمریکا بگوید. البته آنها اشتباه  می کنند که فکر می کنند دنیا در نیویورک خلاصه می شود شما از تهران هم می توانید با مردم آمریکا صحبت کنید و خواهیم کرد.

وی درباره حمایت اروپا از مواضع آمریکا تصریح کرد: اشتباه اروپایی‌ها این است که خیال می کنند با حرف زدن در جهت منویات آمریکا باعث راضی شدن آمریکا می شوند اما فراموش کرده‌اند این کار فقط آنها را جری تر کرده است. با وجود حرف‌های ناروای اروپایی‌ها پمپئو اعلام کرد اروپایی‌ها از ما حمایت نمی‌کنند.

ظریف درباره اعلام شروع خروج آمریکا از عراق خاطرنشان کرد: آمریکا یک خطا در سه بعد کرده است. حاکمیت و تمامیت ارضی عراق و قراردادی که بر اساس آن در عراق بوده است را نقض کرده است. عراقی ها در اجرای آن قرارداد به آمریکایی‌ها گفته‌اند که از عراق خارج شوند. دوم اینکه احساسات مردم منطقه را با این کار جریحه دار کرده است و دیدید که علاوه بر عراق و ایران در کشورهای دیگر مردم با چه عصبانیتی درباره آمریکا صحبت می‌کنند و حتما این هم واکنش‌هایی در بر خواهد داشت. سوم اینکه یک فرمانده بزرگ نظامی ما را شهید کرده است و این کار هم بی پاسخ نخواهد بود و حتما آثار این اقدام وحشیانه آمریکا ابعاد مختلفی دارد و خروج‌شان از منطقه شروع کار است و آمریکا حتما از منطقه ما خارج خواهد شد. اما آنچه به خاطر حمله به یک فرمانده بزرگ ایرانی و نقض حاکمیت ما انجام داده است پاسخ مناسب در زمان و شکلی که ما تصمیم می گیریم انجام می شود. ما در هیجان کار آمریکا قرار نمی گیریم. تصمیمات ایران همواره خردمندانه و منطقی بوده اما اقدام به افزایش تنش در این منطقه توسط آمریکا انجام شده و آنها مسئول آن خواهند بود. متحدین منطقه‌ای آمریکا باید یک تصمیم بگیرند که آمریکا به خاطر عقده های شخصی و منافع سیاسی داخلی دو سه نفر، امنیت همه را به خطر انداخته است. آیا هنوز می خواهند امنیت خود را وامدار آمریکا باشند؟ یا با همسایگان خود شریک باشند. ما آمادگی این شراکت را داریم. آنها هستند که باید تصمیم بگیرند.

عراقچی در سخنرانی خود: منطقه خلیج فارس در شرایط حساسی قرار دارد

بر اساس این گزارش، سید عباس عراقچی، معون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست که در مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه برگزار شده است در ابتدای صحبت‌های خود با تسلیت شهادت سردار قاسم سلیمانی و همرزمانش و محکوم کردن اقدام جنایتکارانه آمریکایی‌ها در ترور این سردار بزرگ اظهار کرد: تاکنون طرح‌های مختلفی در مورد ایجاد امنیت در منطقه خلیج فارس مطرح شده ولی ما در این زمینه تاکنون نتوانسته‌ایم به نتیجه مناسبی دست پیدا کنیم. ما هنوز در منطقه خلیج فارس یک ساختار امنیتی مشخص نداریم.

وی با بیان این‌که دلیل عدم تحقق این موضوع به سه موضوع باز می‌گردد، ادامه داد: دلیل اول حضور بازیگران فرامنطقه‌ای و خارجی در این منطقه است. آنها در ظاهر با عنوان ایجاد صلح و ثبات در منطقه به خلیج فارس آمده‌اند ولی در عمل به دنبال اهداف استراتژیک خود هستند و حضور خود در منطقه را به دلایل و بهانه‌های واهی توجیه می‌کند. تا زمانی که نیروهای خارجی فرامنطقه‌ای، در منطقه حضور داشته باشند امکان ایجاد صلح و ثبات پایدار در منطقه وجود نخواهد داشت.

عراقچی همچنین با بیان این‌که ما در حال حاضر ساختار سیاسی جامعی در منطقه خلیج فارس نداریم که تمام بازیگران این منطقه را پوشش دهد، خاطر نشان کرد: سازمان همکاری خلیج فارس، سازمان جامعی نیست و ایران در این ساختار حضور ندارد تا ما در منطقه یک ساختار جامع نداشته باشیم نمی‌توانیم به ترتیبات امنیتی مشخص دست پیدا کنیم.

وی همچنین با اشاره به ذهنیت برخی از کشورهای منطقه در مورد موضوع امنیت، اظهار کرد: مادامی که ما در موضوع امنیت به دیگران وابسته باشیم و بخواهیم امنیت را برون‌سپاری کنیم تنش در منطقه باقی می‌ماند. اگر کشورهای منطقه خودشان با همکاری هم اقدام به ایجاد امنیت در منطقه نکنند امنیت پایداری به وجود نمی‌آید.

معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان خطاب به کشورهای منطقه گفت: امنیت در خلیج فارس در دست ماست و باید با همکاری یکدیگر این امنیت ایجاد کنیم. امنیت در خلیج فارس قابل تفکیک نیست و یا همه امنیت دارند و یا هیچ کس ندارد. این امنیت یک امنیت جمعی است.

عراقچی همچنین به اهمیت ایجاد امنیت اقتصادی در منطقه اشاره و اظهار کرد: ایران در راستای ایجاد گفت‌وگوی منطقه‌ای و همکاری کشورهای منطقه و در جهت تحقق صلح و ثبات پایدار طرح صلح هرمز را ارائه کرده که این طرح چند مشخصه خاص دارد.

این دیپلمات ارشد کشورمان در تبیین مولفه‌های طرح صلح هرمز، بیان کرد: این طرح از جنجال‌هایی که در مورد نامگذاری‌ها وجود دارد اجتناب می‌کند و از آن طرف طرح جامع و همه‌گیری است که تمام کشورهای منطقه را شامل می‌شود.

وی با تاکید بر این‌که ما در این طرح پیشنهاد کرده‌ایم که همه کشورهای اطراف هرمز وارد این فرآیند شوند، خاطر نشان کرد: مجمع هرمز می‌تواند چارچوبی باشد که در قالب آن کشورهای منطقه با یکدیگر همکاری کنند و در مورد امنیت خلیج فارس تصمیم‌گیری کند.

معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با بیان این‌که اقدامات می‌تواند در این چارچوب از آسان به سمت دشوار حرکت کند، ادامه داد: جامعه طرح صلح هرمز را کشورهای حوزه خلیج فارس شکل می‌دهند و در آینده دیگر کشورهای موثر و درگیر در منطقه می‌توانند به این جامعه بپیوندند البته شرط آن این است که همه کشورهای عضو با این موضوع موافق باشند.

عراقچی با بیان این‌که در این طرح بر عدم مداخله نیروهای خارجی در امور منطقه، حل صلح آمیز اختلافات، احترام به مرزها، رعایت حسن همجواری، آزادی حمل و نقل و... تاکید شده است، ادامه داد: باور داریم که منطقه خلیج فارس در شرایط حساس و خطیری قرار دارد با تهدیدات آنی مواجه هستیم و این مسائل این ضرورت را ایجاد می‌کند که همکاری‌ها را ادامه دهیم و گفت‌وگوهای جدی منطقه‌ای داشته باشیم.

معاون ظریف تصریح کرد: برجام دستاوردی دیپلماتیک است و تنها دستاورد در سطح منطقه است. ما بحران های زیادی در منطقه داریم که همه آنها قربانیانی داشته اما همه اینها تنها با دیپلماسی قابل حل است. هدف ما این بود از طریق برجام به یک راه حل برد برد در مسائل منطقه برسیم. ما در برجام موفق بودیم اما همه چیز با آمدن ترامپ تغییر کرد. ایران کاملا به تعهداتش در برجام پایبند بود و ما قائل به صلح و ثبات منطقه‌ای بودیم. آزادی دریانوردی کامل ایجاد می شد اما یک تغییر رئیس جمهور در آمریکا آن هم برای از بین بردن دستاوردهای رئیس جمهور قبل، توافق برد برد را به باخت باخت تبدیل کرد.الان سیاست بر اساس موازنه است. دو طرف باید به این توازن پایبند باشند. وقتی آمریکا از توافق خارج شد و تحریم ها را برگرداند این توازن به هم ریخت. ایران به طرف های دیگر یک سال فرصت داد تا این توازن به حالت عادی خود برگردد اما پس از بیش از یک سال شاهد هیچ تحولی در این باره نبودیم.
از این رو تلاش کردیم خودمان این توازن را برقرار کنیم. اقدامات ما قدم به قدم بوده و برای هر اقدام دو ماه فرصت دادیم. ما آخرین قدم خود را برداشتیم که درباره کاهش برخی از تعهدات ذیل توافق برجام بود. ما تمام محدودیت ها را برداشتیم و از امروز به بعد برنامه هسته ای مان بر اساس برنامه ها و نیازهای ما خواهد بود. با این حال بخش نظارتی برجام همچنان برقرار است و تغییری در آنها ندادیم. پروتکل الحاقی در حال اجراست. از نظر ما در بحث برجام توازن بین تعهدات و اقدام ما و آمریکا شکل گرفته و برجام در توازن جدیدی است هر چند که ما دنبال این نوع توازن نبودیم. ما آمادگی بازگشت به همه تعهدات مان هستیم و آماده مذاکره مجدد درباره همین مسائل و چگونگی بازگشت به تعهدات هستیم.

وی همچنین درباره مکانیسم ماشه که از سوی اروپایی ها بعضا مطرح می شود تصریح کرد که این تصمیمی اشتباه است که موازنه جدید را بر هم خواهد زد.

معاون سیاسی وزیرخارجه کشورمان در ادامه صحبت‌های خود در نشست مجمع گفت و گوی تهران خاطر نشان کرد: ما به دنبال ایجاد شرایط مطلوب در منطقه خلیج فارس هستیم و بدون تردید حرکت به این سمت امری زمان بر  است.

وی با بیان این که طرح صلح هرمز تاکید بر این دارد که کشورهای این منطقه باید با همکاری یکدیگر چارچوب امنیتی مطلوب را ایجاد کند خاطر نشان کرد: ما می‌دانیم که بین کشورهای منطقه بعضا اعتمادی وجود ندارد و باید به دنبال اقدامات اعتماد زا بود.

وی با بیان این که پس از  تشکیل جامعه هرمز دیگر کشورهای که منافع مستقیم و غیر مستقیمی در این منطقه دارند می‌تواند به این جامعه بپیوندند گفت: البته این امر باید براساس اجماع کشورهای عضو صورت بگیرد و آنها با یکدیگر اجماع کنند که چه کشورهایی دعوت بشوند و چه جایگاهی داشته باشند. ما باید با همکاری یکدیگر به سمت نقطه مطلوب حرکت کنیم.

معاون وزیر خارجه عراق: با تصویب قانون خروج نیروهای آمریکایی بر حاکمیت کشورمان تاکید داریم

 موید صالح، معاون وزیر امور خارجه عراق که در مجمع گفت وگوی تهران حضور یافت در بخش دوم این نشست گفت: در عراق ما مستقل هستیم و حاکمیت خودمان را داریم و به همه نشان دادیم که روش ما از این پس تغییر می‌کند و قرار است روش های خودمان را داشته باشیم. فکر می‌کنم شهادت این دو سردار ایرانی و عراقی و تعدادی دیگر، حتی حامیان آمریکا را هم خوشحال نکرد. پارلمان ما با تصویب قانون خروج نیروهای آمریکایی از عراق بر حاکمیت عراق تاکید دارد و اگر ما خودمان به حاکمیت‌مان احترام نگذاریم هیچ کس به ما احترام نمی‌گذارد.

این مقام عراقی تصریح کرد: ما باید به دنیا بگوییم که هوشیار هستیم و به هم احترام می گذاریم. ما باید از هم حمایت کنیم و همزیستی مسالمت آمیز داشته باشیم چون به هم نیاز داریم به ویژه در رابطه با همکاری امنیتی و منطقه‌ای.

یک مقام وزارت خارجه چین: باید اعتماد را به منطقه بازگرداند

بر اساس این گزارش در ادامه مجمع گفت وگوی تهران که امروز برگزار شد، ژای جون، نماینده ویژه دولت چین در امور خارجه گفت: وزیر امور خارجه ایران در طرح سه مرحله ای که دادند تمام پاسخ ها را گفتند. تمام کشورهای خارج از منطقه می‌توانند نقش مفیدی در این امر داشته باشند و مانع عملیات خرابکارانه در منطقه شوند.
وی با اشاره به اختلافاتی که بین کشورهای مختلف در منطقه است گفت: باید اعتماد را به منطقه بازگرداند و تمام طرح ها باید بر این اساس باشند. تنها راه امنیت در منطقه این است که کشورهای منطقه به هم اعتماد کنند و این اعتماد باید فراگیر باشد. نباید کسی در این میان انحصارطلبی کند. ما باید دنبال همکاری امنیتی پایدار باشیم و این امکان پذیر است اگر در جوی دوستانه آن را انجام دهیم.

انتهای پیام