• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۰:۰۶
  • GMT 06:36

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۰:۰۶
  • GMT 06:36

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

خشک شدن آبِ چشمه علی

پریسا بهزادی
۲ تیر ۱۴۰۲ / ۱۶:۲۰

«چشمه‌ علی» شهرری به عنوان سومین میراث طبیعی کشورمان، از حدود یک ماه گذشته، برای سومین بار خشک شده است. این چشمه که برخی قدمت آن را تا هشت هزار سال تخمین می‌زنند، یک بار اوایل دهه ۹۰ تا مرز خشکی پیش رفت و دومین بار با آغاز فعالیت‌های پروژه خط شش متروی تهران، بار دیگر دِبی آب پایین آمد، چون کارشناسان میراث فرهنگی معتقد بودند با حفر تونل و فعالیت دستگاه (TBM) مترو، آب چشمه مسیر خود را تغییر داده است، تا این‌که با اعتراضِ فعالان میراثی و مردم بومی منطقه فعالیت مترو متوقف و قدری سطح آب بالا آمد، با این وجود هیچ چیز مانند سابق نشد. ماجرای پایین آمدن سطح آب چشمه در سال ۹۶، با پیگیری‌های میراث‌فرهنگی، شهرداری و شورای شهر تهران و ری قدری شرایط را برای آب هفت هزار ساله بهتر کرد، اما در طول کمتر از یک ماه گذشته، بدون رخ دادن اتفاقی که توجه‌ها را به سوی خود جلب کرد، ناگهان خبرِ خشک شدنِ آب چشمه مطرح شد و این بار سه حوض چشمه در حال خشک شدن کامل هستند. اما متولیان میراثی اکنون تاکید دارند که مطالعات باستان‌شناسی باید به طور دقیق دربارۀ مکان عبور چشمه‌ ها از گذشته تا امروز روی این محوطۀ طبیعی انجام شود.

  • «چشمه‌ علی» شهرری سومین میراث طبیعی کشورمان، از حدود یک ماه گذشته، برای سومین بار خشک شد. این چشمه که قدمت آن را تا هشت هزار سال هم تخمین می‌زنند، یک بار اوایل دهه ۹۰ تا مرز خشکی پیش رفت و دومین بار با آغاز فعالیت پروژه خط شش متروی تهران، بار دیگر دِبی آب آن پایین آمد، کارشناسان میراثی معتقد بودند با فعالیت دستگاه (TBM) مترو در زیر زمین، آب چشمه مسیر خود را تغییر داده است، تا این‌که با اعتراضِ فعالان میراثی و مردم بومی منطقه فعالیت مترو متوقف و قدری سطح آب بالا آمد.
  • ماجرای پایین آمدن سطح آب چشمه در سال ۹۶، با پیگیری‌های میراث‌فرهنگی، شهرداری و شورای شهر تهران و ری قدری شرایط را برای آب هفت هزار ساله بهتر کرد، اما در طول کمتر از یک ماه گذشته، بدون رخ دادن اتفاقی که توجه‌ها را به سوی خود جلب کرد، ناگهان خبرِ خشک شدنِ آب چشمه مطرح شد و این بار سه حوض چشمه در حال خشک شدن کامل هستند. اما متولیان میراثی اکنون تاکید دارند که مطالعات باستان‌شناسی باید به طور دقیق دربارۀ مکان عبور چشمه‌ ها از گذشته تا امروز روی این محوطۀ طبیعی انجام شود.
  • سال 97 و زمانی که سطح دبی آب چشمه پایین آمده بود، حرف های ضد و نقیضی مطرح شد. حرف‌هایی که به جز مردم بومی کسی آن را تایید نکرد. «حرف تازه‌ای نیست، همه می‌دانند یک روز شهرداری با تانکر آب آمد، حوضچه جلو چشمه‌علی را پُرِ آب کرد و رفت، فردایش هم روزنامه‌ها گفتند آب به چشمه‌علی برگشت.»
  • یکی دیگر از نکاتی که از سال 96 تا کنون دربارۀ علت خشک شدن آب چشمه مطرح می‌شود، برداشت آب‌های زیرزمینی و ایجاد چاه‌های کشاورزی توسط مردم است، دلیلی که کارشناسان به طور رسمی آن را تایید نکردند. البته در همان زمان میراث فرهنگی بر لزوم انجام مطالعات زمین‌شناسی برای پی‌ بردن به علت کم‌آبی تاکید داشت.
  • باروی ری، دیواری است با کاربرد دفاعی که در دوره اشکانیان دورتادور شهر ری ساخته شد. به دلایلی که عمدۀ ان مشخص نیست، در حال حاضر فقط حدود ۳ کیلومتر از بقایای این دیوار باقی مانده است که بخش مهمی از آن اکنون روی صخره چشمه علی قرار گرفته و مرمت شده است. این بارو وسعتی در حدود ۱۸۰۰ در ۲۵۰۰ متر است و با باروی بسیاری از شهرهای نظامی مشابه قابل مقایسه‌است.
  • نقش برجسته فتحعلی شاه که او را در وسط تصویر و در حالی که روی تخت نشسته نشان می‌دهد و در ادامه ۱۶ تن از پسرانش به دور او ایستاده اند. این نقش برجسته، دو کتیبه هم دارد که در کنارش حکاکی شده‌اند. این نقش برجسته دقیقا در زیر باروی ری و بالاتر از سرچشمه علی قرار دارد.
  • هر چند در طول چند سال گذشته و به خصوص بعد از مطرح شدن خشکی آب چشمه علی توجه مدیران شهری و میراث فرهنگی برای حفاظت از آب چشمه بیش از گذشته بود، اما به نظر می‌رسد تا کنون آن‌ها فرصت نکرده‌اند توجه چندانی به این کتیبه هم داشته باشند، به اندازه‌ای که در طول یکی دو سال گذشته حتی برخی افراد با پاسیدن رنگ روی نقش برجسته سعی در تخریب آن داشتند که میراث فرهنگی اقدام به پاکسازی و مرمت آن کرد.
  • خشک شدن آب چشمه علی به خصوص در حوض شرقی که اکنون به طور کامل خشک است، راه را برای عبور از چشمه و بالا رفتن از سکویی که نقش برجسته فتحعلی‌شاهی روی آن قرار دارد، هموارتر کرده است، از سوی دیگر نبود هیچ مانعی برای جلوگیری از این ترددها مسافران و مردم را برای رسیدن به نقش برجسته و خواسته و ناخواسته آسیب زدن به آن تشویق می‌کند.
  • چشمه علی را در دوره باستان «سورین» می‌نامیدند که احتمالاً برگرفته از نام دودمانی بزرگ در دوره اشکانی و ساسانی است و نام فعلی آن برگرفته از نام حضرت علی (ع) است. قدمت چشمه‌علی  را بیش از هفت هزار سال می‌دانند. در گذشته فرش فروش‌ها و مردم تهران، قالی‌ها و قالیچه‌های خود را با این باور که در آب این چشمه ویژگی است که فرش را خوب پاکیزه و رنگ روشن‌تر می‌کند، شسته‌اند.
  • یکی از نکاتی که از سال 96 تا کنون دربارۀ علت خشک شدن آب چشمه مطرح می‌شود، برداشت آب‌های زیرزمینی و ایجاد چاه‌های کشاورزی توسط مردم است، دلیلی که کارشناسان به طور رسمی آن را تایید نکردند. البته در همان زمان میراث فرهنگی بر لزوم انجام مطالعات زمین‌شناسی برای پی‌ بردن به علت کم‌آبی تاکید داشت.
  • آب باقی مانده در دو حوض میانی و غربی چشمه علی به واسطۀ راکد بودن می‌تواند بیماری‌های زیادی را به کودکان منتقل کند.
  • کودکانی که تا همین یک ماه قبل هر روز در آب چشمه آب تنی می‌کردند حالا برای سرگرم کردن خود آب را با بطری به حوض‌های دیگر منتقل می‌کنند.
  • در گذشته دبی آب چشمه علی شهر ری، ۸۰ لیتر در ثانیه بوده اما سال 97، میانگین آن، ۲۷ لیتر بر ثانیه تعیین شد.
  • متولیان میراث فرهنگی می‌گویند: «طبق اطلاعاتی که از اریک اشمیت باستان‌شناسی که تپه چشمه علی را کاوش کرده بود، باقی مانده، بر اساس عکس‌های اشمیت شاید مخرج اصلی حوضچه وسط باشد.» 
با این وجود البته آن‌ها تاکید دارند که بار دیگر باید مخرج اصلی آب توسط باستان شناسان تعیین شود و آزمایش‌های دقیق صورت گیرد.
  • تابلوی شنا نکردن در آب چشمه و خط کش درجه بندی سطح دبی آب چشمه، دو نکته‌ای است که در طول چند سال گذشته، هیچ سنخیتی با این محوطۀ تاریخی و طبیعی ندارند.
  • از زمان پایین آمدن دبی آب در چشمه علی در حدود سال 97، به مرور مردم بومی منطقۀ چشمه علی، درخواست توجه به این چشمه را که برای این شهر، گردشگر جذب می‌کرد، مطرح کردند، آن‌ها روی این درخواست میراث فرهنگی برای توجه به این چشمۀ چند هزار ساله که برخی قدمت آن را تا هشت هزار سال می‌دانند، تاکید داشتند: «این یک خواسته عمومی و مردمی است که آب به «چشمه علی» شهرری برگردد، اگر با وجود گفته‌های کارشناسان مترو، رگه‌های آب‌های زیرزمینی که به دلیل حفر تونل مترو قطع شده بودند به چشمه برنگردد، پیگیری حقوقی می‌کنیم.»
  • خشک شدن آب چشمه علی به خصوص در حوض شرقی که اکنون به طور کامل خشک است، راه را برای عبور از چشمه و بالا رفتن از سکویی که نقش برجسته فتحعلی‌شاهی روی آن قرار دارد، هموارتر کرده است، از سوی دیگر نبود هیچ مانعی برای جلوگیری از این ترددها مسافران و مردم را برای رسیدن به نقش برجسته و خواسته و ناخواسته آسیب زدن به آن تشویق می‌کند.
  • هر چند هنوز دو حوض میانی و غربی چشمه علی به طور کامل خشک نشده‌اند، اما از بیش از 15 روز گذشته به گفتۀ مردم محلی منطقه، از سرچشمۀ آن‌ها هیچ آبی فوران نکرده و آب در این دو حوض همچنان راکد است.
  • تجربۀ کارشناسان میراث فرهنگی دربارۀ اتفاقاتی که برای کم آبی‌ها و خشک شدن آب چشمه در طول دست‌کم یک دهۀ گذشته داشته‌اند، باعث شده تا این دستگاه متولی نسبت به لزوم مکاتبه با دستگاه‌های دولتی و درخواست از زمین‌شناسان، بخواهد تا هر چه زودتر مطالعات زمین‌شناسی را در این منطقه انجام دهند تا به نتیجه قطعی و علت دقیق این اتفاق برسند.
  • البته هنوز متولیان میراث فرهنگی به این نکته تاکید دارند که «باید نخست بررسی‌های دقیق و کامل دربارۀ مکان عبورِ آب چشمه در زیر زمین انجام شود تا در نهایت بتوان به علت دقیق خشک شدن چشمه رسید.» اقدامی که باید دست کم از پنج سال قبل کار آن آغاز می‌شد!
  • بر اساس مطالعات انجام شده روی تپۀ چشمه علی در شهر ری و یافته‌هایی که باستان‌شناسان از این محوطه به دست آورده‌اند، قدمت این محوطه را اواخر هزارۀ ششم قمری تا دوران اسلامی تخمین زده‌اند، محوطه‌ای که لایه‌های پیش از تاریخی در آن به دست آمده است.
ارزش این تپه تاریخی به حدی است که یوسف مجیدزاده، باستان‌شناس پیشکسوت، دشت ری را یکی از غنی‌ترین دشت‌های منطقۀ جنوبی البرز دانسته و از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن را قرار داشتن این تپه در مسیر مهم‌ترین راه تجاری تاریخ یعنی راه ابریشم  بیان می‌کند.
  • در طول سال‌های گذشته علاوه بر این که مردم بومی شهر ری از آب چشمه برای شستن فرش‌های خود قبل از نوروز استفاده می‌کردند، با این باور که آب چشمه‌علی باعث درخشان‌تر و خوشرنگ‌تر شدن فرش‌ها می‌شود، حتی فرش‌ها را برای خشک شدن روی همین تپۀ سنگی بالای چشمه قرار می‌دادند، اتفاقی که تا همین یک دهۀ قبل باعث جذب گردشگران زیادی در این منطقه شده بود.
  • البته در طول چند دهۀ گذشته آب‌تنی و آب بازی کودکان برای فرار از گرمای هوا، به مرور به یک سنت تبدیل شده بود و حالا کودکان نیز با خشک شدن آب چشمه، از بازی تابستانۀ خود محروم شده‌اند.
  • نقش برجسته فتحعلی شاه که او را در وسط تصویر و در حالی که روی تخت نشسته نشان می‌دهد و در ادامه ۱۶ تن از پسرانش به دور او ایستاده اند. این نقش برجسته، دو کتیبه هم دارد که در کنارش حکاکی شده‌اند. این نقش برجسته دقیقا در زیر باروی ری و بالاتر از سرچشمه علی قرار دارد. با وجود ارزشی که این نقش برحسته دارد، اما هنوز هیچ اقدامی برای حفاظت بیشتر از این اثر تاریخی در دستور کار مسوولان میراث فرهنگی قرار نگرفته است.
  • مرداد 97، محمدحسن طالبیان، معاون وقت میراث‌فرهنگی سازمان وقت میراث فرهنگی اعلام کرده بود؛ وضعیت خشک شدن چشمه علی شهر ری و پروندۀ حقوقی که برای آن باز شد، دعوای حقوقی ماست و آن را ادامه می‌دهیم تا زمانی که آب به چشمه برگردد و از نظر فنی مشکل چشمه را پیدا کنند.
  • مدیر وقت میراث فرهنگی شهر ری، سال 96 و بعد از پایین آمدن دبی آب چشمه، به ایسنا گفته بود: میراث‌فرهنگی باید در مکاتبه با دستگاه‌های دولتی از زمین‌شناسان بخواهد تا هر چه زودتر مطالعات زمین‌شناسی را در این منطقه انجام دهند تا به نتیجه قطعی و علت دقیق این قضیه برسیم.
  • وضعیت خشک باقی ماندن چشمه هفت هزار ساله شهر ری، در طول بیش از 15 روزگذشته، نشان می‌دهد که هنوز بررسی دقیق‌تری برای پی بردن به آسیب‌هایی که مترو یا احیانا کشیدن آب برای زمین‌های کشاورزی توسط کشاورزان انجام نشده یا تاکنون به جواب نرسیده است.
  • هر چند هنوز دو حوض میانی و غربی چشمه علی به طور کامل خشک نشده‌اند، اما از بیش از 15 روز گذشته به گفتۀ مردم محلی منطقه، از سرچشمۀ آن‌ها هیچ آبی فوران نکرده و آب در این دو حوض همچنان راکد است.
  • دبیر روح‌الله وحدتی
  • چشمه علی شهرری
  • آب چشمه‌علی شهر ری خشک شد

اخبار مرتبط

  • /چشمه علی خشک شد/

    ویدیو / قول میراث فرهنگی و شورای شهر برای نجات چشمه ۷۰۰۰ ساله!

  • فاجعه در مسجد ۸۰۰ ساله + عکس

  • چشمه هفت‌هزارساله تهران کامل خشک شد

  • مدیران خودرو

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده روغن هیدرولیک تجهیزات پزشکی خرید سی پی کالاف بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی پیوان ساندویچ پانل سم برای ساس چاپ لیبل uv dtf قیمت تشک خرید بک لینک طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ تصفیه آب خانگی
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved