قلعه الموت یا دژ الموت مقرّ حسن صباح یکی از قلاع تاریخی ایران است. دژ الموت در منطقه الموت قزوین شمال شرقی روستای گازرخان (قصر خان) قرار دارد. این دژ با ارتفاع ۲۱۶۳ متر از سطح دریا و با تعداد حدود ۴۰۰ پلکان سنگی، تنها یک ورودی از گوشه شمال شرقی اش دارد که بنا به قول عطاملک جوینی به شکل شتر خوابیده‌است. در دامنه جنوبی کوه خندقی وجود دارد که هر گونه راه نفوذ را می بندد. طول دژ حدود ۱۲۰ متر و عرض آن بین ۱۰ تا ۳۵ متر است. هنگامی که بالای دژ می‌ایستیم تا فاصله حدود ۱۰ کیلومتر دورتر هم قابل مشاهده است. دور تا دور این دژ، پرتگاه است، در حقیقت انتخاب جغرافیا و معماری قلعه تسخیر ناپذیر است. قلعه الموت درسال ۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. قلعه الموت تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. این دژ محل زندگی حسن صباح رهبر فرقه اسماعیلیه به دژ حسن معروف است. وی در قم در خانواده ای شیعه مذهب به دنیا آمد، مدتی را هم در نیشابور گذرانده است و با افرادی مانند خواجه نظام الملک طوسی و عمر خیام همکلاس بوده است. در سال ۴۶۹ هجری به مصر می رود و ۳ سال درس می خواند و بعد از آن به ایران بر می‌گردد و به الموت می رود و در آنجا مستقر می شود. در وصف او گفته اند که مردی مرموز، خوش فکر و پرهیزکار بوده است. وی پس از ۳۵ سال زندگی در قلعه الموت کنار خانواده‌اش بر اثر بیماری فوت کرد. سال‌ها بعد مغولان مقبره او را به آتش کشیدند.
نظرات