چند روز دیگر سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار می شود و در فضای عمومی جامعه شاید بیشتر روی موضوع مشارکت حداکثری بحث می‌شود تا موارد دیگر. اما به طور حتم همگان واقف هستند که امروز کشور با معضلات مختلفی از جمله تحریم‌ها، فشار حداکثری آمریکا، تورم، کرونا، گرانی، مسکن، بیکاری، آلودگی هوا، کم آبی، موانع تولید، آسیب‌های اجتماعی و ... دست به گریبان است که بدون شک برای حل این مشکلات و برون رفت از وضعیت موجود رئیس جمهور منتخب باید راهکارهای خاصی را بیندیشد و اولویت‌هایی را مد نظر قرار دهد.
برای مثال طبق "اصل سوم قانون اساسی" دولت موظف است "تبعیضات ناروا را در جامعه رفع و برای همه مردم، امکانات یکسان فراهم و با اتخاذ سیاست صحیح، اقتصادی عادلانه را بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه‌های تغذیه، مسکن، کار، بهداشت و تعمیم بیمه، در کشور پی‌ریزی کند و سطح آگاهی‌های عمومی را در همه زمینه‌ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسائل دیگر بالا ببرد."
رئیس جمهور به عنوان دومین شخص حکومتی و بالاترین مقام اجرایی کشور می‌تواند نقش مهمی در حل مشکلات ذکر شده ایفا کند.
ایسنا در میزگردی با حضور محمد علی بصیری- استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان، ابوالفضل قربانی- فعال سیاسی اصولگرا و دبیر جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی و علی ناظم زاده – عضو شورای مرکزی حزب عدالت و آزادی و سخنگوی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در استان اصفهان به بررسی چگونگی حل مشکلات کنونی کشور در ابعاد مختلف و اقداماتی که رئیس جمهور منتخب باید برای برون رفت از این مشکلات انجام دهد پرداخت که در ادامه می خوانید:
۶۰ درصد مشکلات کشور متاثر از خارج است
در ابتدای این میزگرد، محمدعلی بصیری با بیان اینکه سیاست دو بعد دارد به این معنا که یک سکه است که دو رو دارد، گفت: این دو روی سیاست شامل سیاست داخلی و سیاست خارجی می شود و در واقع سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است و یا بر عکس. معتقدم برای برون رفت از مشکلات فعلی کشور در عرصه های مختلف، رئیس جمهور منتخب باید در هر دو حوزه سیاست داخلی و خارجی دارای برنامه باشد.
وی افزود: در وضعیت کنونی اعتقاد دارم ۶۰ درصد مشکلات کشور در حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی متاثر از خارج کشور است. این مشکلات متاثر از تحریم‌ها، کرونا، کاهش قیمت نفت و... هستند که روی هم دیگر جمع و به ۴۰ درصد مشکلات داخلی اضافه شده‌اند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، ادامه داد: در داخل کشور مشکل سوء مدیریت و مشکلات ساختاری، عوارض مختلفی را به وجود آورده‌اند که دو مورد آن تورم بالا و بیکاری است. بنابراین اگر در این حوزه‌ها رئیس جمهور آینده و هیات دولت برنامه مدون، سازمان یافته و اصولی نداشته باشند نمی توان به حل مشکلات کشور به طور اساسی امیدوار بود.
بصیری تصریح کرد: وقتی ترامپ از برجام خارج شد اعلام کرد ۱۰۰۰ میلیارد دلار به طور مستقیم و غیر مستقیم به اقتصاد ایران زیان رسانده ایم. در جنگ تحمیلی ۸ ساله برآورد دولت وقت این بود که خسارات ناشی از جنگ کشور ۱۰۰۰ میلیارد دلار بوده است و سازمان ملل این خسارت را ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد کرد. مقامات کنونی کشور نیز به دفعات اعلام کرده‌اند که حداقل در دو سال اخیر درآمد نفتی ایران از بین رفته است.
مشکلات کشور در عرصه خارجی را حل کنیم
وی گفت: البته کاندیداهای کنونی ریاست جمهوری بیشتر روی مسائل داخلی تمرکز کرده‌اند و به مشکلاتی که اشاره شد نپرداخته‌اند. تا زمانی که مشکلات کشور در عرصه خارجی حل نشود اگر پاک دست ترین دولت و شبکه را در داخل بیاوریم قوه مجریه حداکثر تا ۲۰ درصد معضلات کشور را می‌تواند حل کند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان با بیان اینکه شیوع ویروس کرونا نه تنها اقتصاد ایران بلکه اقتصاد جهان را متاثر کرد، افزود: کرونا سبب کاهش ۳۰ درصدی رشد اقتصادی بیشتر کشورها شد و رشد اقتصادی ایران که به یک درصد رسیده بود منفی شد. بنابراین کرونا، سوء مدیریت، تحریم ها و حوادث طبیعی به افزایش مشکلات کشور دامن زده است که رئیس جمهور منتخب برای حل این معضلات باید عزم و اراده‌ای محکم داشته باشد.
بصیری ادامه داد: البته رئیس جمهور معمولا بازوی اجرایی نهادهای بالاتر است و کل سیاست خارجی توسط شخص رئیس جمهور و وزارت امور خارجه تعیین نمی‌شود، بلکه شورای عالی امنیت ملی نیز در این امر نقش دارد.
رئیس جمهور منتخب اقتدار نظام را تثبیت کند
همچنین ابوالفضل قربانی با بیان اینکه رئیس جمهور آینده در نخستین اقدام باید اقتدار نظام و حاکمیت جمهوری اسلامی ایران را تثبیت کند، اظهار کرد: اگر اقتدار یک نظام سیاسی دچار مشکل شود خود به خود آن مجموعه دچار از هم پاشیدگی می‌شود و ما این هم پاشیدگی را هم اکنون در برخی دستگاه ها می‌بینیم.
وی به بیان مثالی درباره از هم گسیختگی دستگاه ها پرداخت و افزود: برای مثال یک روز جوجه‌ها را دفن می کنند و روز دیگر مرغ نیست، یک روز هم مرغ را صادر می‌کنند. این مشکلات علاوه بر سوء مدیریت نشان می‌دهد که کار از دست مجموعه خارج شده است. به صراحت اعلام می کنند که دلالان اجازه کار را نمی‌دهند و که در این صورت باید بپذیریم دلالان بر همه امور مسلط شده‌اند.
دبیر جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی استان اصفهان، گفت: بنابراین رئیس جمهور آینده باید این اقتدار را برای کشور ایجاد کند تا به یک ثبات اقتصادی خوبی برسیم. در چند سال گذشته اقتدار کافی را در دستگاه های اجرایی شاهد نبوده ایم. البته این اقتدار باید در چارچوب قانون اساسی و رعایت حقوق سیاسی مردم باشد.
تقویت اعتماد عمومی لازم است
قربانی ادامه داد: موضوع مهم دیگری که رئیس جمهور منتخب باید برای حل مشکلات کشور به آن توجه ویژه کند تقویت اعتماد عمومی مردم به مسائل مختلف کشور است. هم اکنون این اعتماد عمومی آسیب دیده است که این مشکل ناشی از آن است که به افکار عمومی بی‌توجه بوده‌ایم.
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه مردم بر اساس واقعیت‌ها هیچگاه تصمیم نمی‌گیرند، گفت: مردم معمولا بر اساس درک خود از واقعیت‌ها تصمیم می‌گیرند و وقتی ما این درک صحیح را برای مردم ایجاد نکنیم آنها از واقعیت برداشت دیگری خواهند داشت. هر نظام سیاسی اگر نتواند افکار عمومی ملت خود را با خود همراه کند دچار مشکل می‌شود که رئیس جمهور آینده حل این مشکل را باید در اولویت کارهای خود قرار دهد.
لزوم قدرتمند کردن ایران و تشکیل کابینه کارآمد
وی افزود: نکته مهم دیگری که رئیس جمهور منتخب باید برای حل مشکلات کشور به آن بپردازد محقق کردن دغدغه مقام معظم رهبری مبنی بر قوی بودن ایران است. برای رسیدن به این منظور نه تنها باید دسیسه های دشمن خارجی را خنثی کنیم، بلکه باید به هر وسیله‌ای ایران را در عرصه های مختلف داخلی و خارجی قدرتمند کنیم. در ۱۰ سال گذشته این اقتدار مقداری آسیب دیده است که زیان آور است.
قربانی با بیان اینکه تشکیل یک کابینه کارآمد باید از اولویت‌های رئیس جمهور منتخب باشد، گفت: این کارآمدی به ویژه باید در تیم اقتصادی رئیس قوه مجریه احساس شود، به طوری که این تیم اقتصادی یک صدا، منسجم و همسو با یکدیگر باشند.
گرانی برخی کالاها علل خارجی ندارد
دبیر جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی استان اصفهان، ادامه داد: مردم امروز با مشکل گرانی و افزایش روز افزون قیمت کالاها مواجه هستند. برای مثال علت افزایش قیمت میوه در بازار، تحریم‌ها نیست و علل خارجی ندارد.
هماهنگی در عرصه سیاست خارجی با دستگاه‌های درونی
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه باید دارای سیاست خارجی قدرتمند باشیم، گفت: یکی از نکاتی که رئیس جمهور منتخب مردم باید به آن توجه کند هماهنگی در عرصه سیاست خارجی با سایر دستگاه‌های نظام است. اگر انتظار داریم درآمد خوبی از مراودات خود با کشورهای خارجی داشته باشیم باید بتوانیم روابط منطقی و اصولی با کشورهای همسایه خود برقرار کنیم. محقق شدن روابط اصولی با چنین کشورهایی می‌تواند بخش عظیمی از مشکلات اقتصادی کشور را حل کند و ایران را در عرصه بین المللی قدرتمند جلوه دهد.
رئیس جمهور منتخب از داخل اتاق خود کشور را اداره نکند
وی تصریح کرد: هم اکنون روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کنیم که البته شاید به قیمت استاندارد صادر نشود. از ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی کشورهای منطقه به خوبی نتوانسته‌ایم بهره ببریم. برای مثال زمانی در جبهه می‌توانستیم پیشروی کنیم که فرمانده گردان را در کنار خود داشتیم و رئیس جمهور آینده هم نباید از داخل اتاق خود کشور را اداره کند و مانند فرماندهان زمان جنک باید برای حل مشکلات به میدان بیاید.
فرسایش منابع طبیعی جدی است
علی ناظم زاده نیز با بیان اینکه باید روشن تر درباره آینده ایران صحبت کنیم، اظهار کرد: اول باید مشخص کنیم که درباره چه آینده‌ای برای ایران می‌خواهیم صحبت کنیم. هم اکنون با معضلاتی مانند کم آبی و فرسایش منابع طبیعی کشور مواجه هستیم و در برخی امور اعتماد عمومی مردم خدشه دار شده است.
وی افزود: برخی کشورهای همسایه مانند عراق ۵ میلیارد دلار از پول‌های ایران را بلوکه کرده‌اند و حتی کشوری مانند افغانستان رودخانه‌های مشترک خود با ایران را مسدود کرده است. باید به این موضوع فکر کنیم که آیا همکاری ما با عراق کم بوده است یا در مشارکت و بازسازی افغانستان قصور کرده‌ایم؟
این عضو شورای مرکزی حزب عدالت و آزادی، گفت: نباید اجازه دهیم که کشوری مانند روسیه سال‌ها کشورمان را برای اتمام ساخت یک نیروگاه اتمی معطل نگه دارد. یکی از کارهای مثبت دستگاه دیپلماسی کشور بستن قرارداد ۲۵ ساله با چین است که مفاد این قرارداد می‌تواند به شکوفایی اقتصاد کشور کمک بسیاری کند.
بهره اقتصادی از منطقه را عملی کنیم
ناظم زاده ادامه داد: با وجودی که در خاورمیانه از نظر نظامی و میدانی دست بالا را داریم، اما کمترین بهره اقتصادی را از این منطقه برده‌ایم و حتی از ظرفیت‌های اقتصادی کشورهای آسیای میانه نیز بهره کافی را نبرده‌ایم. رئیس جمهور منتخب به این موارد باید توجه ویژه کند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب، تصریح کرد: این استدلال که سیاست خارجی کشور در ادامه سیاست داخلی آن است کاملا درست است. اگر امروز در برخی از امور دچار آشفتگی هستیم باید ببینیم که این آشفتگی ما از کجا آغاز شده است؟ معتقدم سخت ترین دوره را بعد از جنگ تحمیلی در دوران چهار ساله ریاست جمهوری دونالد ترامپ تجربه کردیم و ممکن است دوباره او رئیس جمهور آمریکا شود.
وی گفت: ایرانِ ۱۳۹۶ واقعا ایران مظلومی است و شعارهای انتخاباتی رئیس جمهور مستقر در اردیبهشت همان سال که قصد داشت دوباره سکان دار قوه مجریه شود نوید روزهای خوبی را می‌داد، اما به فاصله کمتر از هفت ماه همه چیز تغییر می‌کند.
سخنگوی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در استان اصفهان، تصریح کرد: در بحث سیاست داخلی از برخی موارد نباید دفاع کنیم و به عملکرد دولت در مواردی نقد وارد است، اما در ارتباط با برخی از مسائل مشاهده می‌کنیم که از شهریور ۱۳۹۶ به بعد اتفاقات عجیبی رخ می‌دهد. برای مثال در لایحه بودجه، رئیس جمهور برای نخستین بار در کشور اعلام کرد که به مفاد بودجه نورافکن بیندازید و آن را شفاف برای مردم بیان کنید.
ناظم زاده افزود: بلافاصله پس از این اعلام رئیس جمهور در فضای رسانه‌ای علیه دولت دوازدهم اتفاقات جالبی رخ داد، به طوری که این انتقاد را از دولت مطرح کردند که نرخ عوارض خروج از کشور افزایش یافته است و این افزایش نرخ عوارض به عنوان یکی از مهمترین مشکلات کشور جلوه داده شد. این سوال مطرح می‌شود که چند درصد مردم ایران با عوارض خروج از کشور مواجه می‌شدند؟ اما این مشکل به تیتر یک رسانه‌های منتقد دولت تبدیل می‌شود و کمپین پشیمانم را به راه می‌اندازند.
با نهادهای انتخابی چه کرده‌ایم؟
این فعال سیاسی اصلاح طلب گفت: پس از مدتی هم زمان با جو سازی‌ها علیه دولت در اردیبهشت ۱۳۹۷ ترامپ از برجام خارج شد و قیمت دلار به شکل بی سابقه‌ای افزایش پیدا کرد. بنابراین در بحث سیاست داخلی باید بدانیم که با نهادهای انتخابی چه کرده‌ایم و وقتی تمام چهار سال گذشته را به دنبال ناکارآمد جلوه دادن دولت بدون در نظر گرفتن اقدامات مخرب ترامپ بوده‌ایم طبیعی است که با کاهش اعتماد عمومی مواجه شویم.
ناظم زاده افزود: با شرکت بوئینگ در پسا برجام ۱۶ میلیارد دلار قرارداد خرید هواپیما داشتیم، در حالی که قرارداد یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس با همین شرکت ۱۰۰ میلیارد دلار است.
مشکلات امروز کشور زاییده ۸ سال گذشته نیست
در ادامه بصیری با بیان اینکه یک نگاه کلان به قضایا دارم، گفت: نمی‌توانیم بگوییم کلان بحران‌هایی مانند کم آبی، آلودگی هوا، مشکلات زیست محیطی، تورم، بیکاری و ... زاییده دولت فعلی در ۸ سال گذشته است. این مشکلات ناشی از چند دهه پروسه در کشور است و با پروسه‌ای که در داخل و خارج کشور طی کردیم نتوانسته‌ایم چندان موثر واقع شویم و همیشه به دنبال درمان‌های مقطعی برای حل معضلات بوده‌ایم که به همین دلیل مشکلات تبدیل به یک کلاف سردرگم شده‌اند.
وی افزود: در دهه اول انقلاب کشور درگیر جنگ و در دهه دوم بازسازی آغاز می‌شود. در دهه اول اقتصاد کشور تک محصولی و متکی به نفت است و در دهه دوم انقلاب روزانه بیش از سه میلیون بشکه نفت صادر می‌شد. این در حالی است که در سال ۵۷ روزانه ۶ تا ۷ میلیون بشکه نفت صادر می‌شد. این تفاوت ۷ میلیون تا ۳.۵ بشکه نفت نشان می‌دهد که بعد از جنگ، کشور در بخش‌های صنعت و کشاورزی رشد قابل توجهی پیدا کرد و به پیشرفت‌های خوبی رسید و در منطقه هم قدرت پیدا کردیم. این قدرت یافتن ایران سبب شد که بحران‌ها از داخل و خارج به ایران تحمیل شود.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، گفت: دشمنان متوجه شدند که ایران به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شده است و در خاورمیانه مزاحم مطامع آنان می‌شود. هدف آنان این بود که جهش علمی و صنعتی ایران را متوقف کنند و وقتی ترامپ می گوید این مقدار به اقتصاد ایران زیان وارد کردیم تاثیر آن را در صنعت امروز کشور می‌بینیم. قدرت‌های استکباری استراتژی‌ای برای ایران پیاده کرده‌اند تا مواد غذایی در ایران کم یاب شود.
لزوم شنیده شدن صدای واحد در کشور
بصیری تصریح کرد: در داخل کشور به این مشکلات که از خارج تحمیل می‌شود چندان توجه نمی‌کنند و بیشتر درگیر رقابت‌های جناحی با یکدیگر هستند. ترامپ معتقد بود که ایران در منطقه تهدیدی برای منافع آمریکا است و به همین دلیل با مشاوره نتانیاهو یک استراتژی کلان تری پیاده کرد تحت عنوان استراتژی "رونالد ریگان" که در دهه ۸۰ میلادی برای شوروی سابق به اجرا گذاشته شد. به این معنا که محاصره حداکثری را طراحی کردند و انتظار هم داشتند جامعه جهانی همراه آنان شود که البته جامعه جهانی با آمریکا همراهی نکرد، اما آمریکایی‌ها به تنهایی این استراتژی را پیاده کردند.
وی ادامه داد: شوروی وقتی در اوایل دهه ۸۰ میلادی وارد افغانستان شد آمریکایی‌ها وارد عمل شدند و مجاهدین افغانستان را مسلح به انواع تجهیزات نظامی کردند تا با ارتش سرخ شوروی مقابله کنند و از همین جا بود که به تدریج طالبان و گروه‌های تندرو شکل گرفتند. در نتیجه آمریکا با فشار حداکثری اقتصادی به شوروی نتیجه لازم را گرفت و اصلاحات داخلی میخائیل گورباچف نیز موثر واقع نشد. این نقشه را دقیقا برای ایران اجرا کرده‌اند، اما در داخل کشور اجماعی میان جریان‌های مختلف وجود ندارد که چگونه با این دسیسه مقابله کنند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، تصریح کرد: وقتی گلوگاه تجاری ایران را می بندند باید در داخل صداهای یکسانی برای حل این مشکل بشنویم که رئیس جمهور آینده باید برای حل این مشکل اقدام فوری داشته باشد. هم اکنون ۶۰ درصد درآمد کشور همچنان از فروش نفت تامین می‌شود و اگر این مشکلات پا برجا بماند و برای حل آن در داخل کشور اجماعی وجود نداشته باشد برای اداره کشور باید روزانه ۸ میلیون بشکه نفت صادر کنیم.
خلق پول برای جبران ضرر تحریم‌ها، تورم زاست
بصیری گفت: برخی این سوال را مطرح می کنند که چرا خلق پول کرده ایم؟ چون ارز نمی‌آید و درآمد دولت تا ۷۰ درصد کاهش یافته است که در نتیجه برای دادن حقوق کارمندان و رفع دیگر مشکلات مجبور به چاپ پول می‌شویم. وقتی این مشکل وجود دارد دولت سعی می‌کند تحریم‌ها را دور بزند و اصل تشکیل بانک‌های خصوصی نیز به همین منظور است تا تحریم‌ها دور زده شود و بانک‌های خصوصی برای اداره خود مجبور به خلق پول می‌شوند که در نتیجه تورم بالا می‌رود.
رفع تحریم‌ها در اولویت دولت منتخب باشد
وی افزود: منتقدان به دولت و بانک مرکزی فشار وارد می کنند که بانک‌های خصوصی را تعطیل کنید، اما دولت و بانک مرکزی صراحتا اعلام نمی‌کنند که تحریم‌ها علت اصلی مشکل است. به همین دلیل در وهله اول باید در دولت آینده موضوع رفع تحریم‌ها در دستور کار قرار گیرد تا مشکلاتی از قبیل خلق پول به وجود نیاید. وقتی ارز نمی‌آید زمینه به وجود آمدن رانت و فساد فراهم می شود و به گفته یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری ایران بهشت پول شویی و مافیا شده است. وقتی سرچشمه بسته باشد هر دولتی که سر کار باشد برای تامین هزینه‌های خود مجبور می‌شود از صندوق ذخیره ارزی و صندوق بازنشستگان برداشت کند، مشخص است که مشکلات حل نمی‌شود.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، گفت: تا زمانی که به معلول ها بپردازیم و به دنبال علت نباشیم مشکلات باقی می‌ماند. وقتی در شرایط تحریم و فشار حداکثری هستیم هر چقدر هم بخواهیم با فساد مبارزه کنیم موفق نخواهیم بود، چرا که زمینه فساد و رانت با همین تحریم‌ها فراهم شده است. وقتی ارز کم باشد مافیاهای مختلف در اقتصاد کشور به وجود می آید.
بصیری ادامه داد: دشمن متوجه شده که پاشنه آشیل ایران فشار حداکثری و از هم پاشیدگی اقتصاد آن است. وقتی با همین حربه شوروی، کوبا، کره شمالی و بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین را زمین گیر کردند چرا ایران استثنا باشد؟ برخی از جریان‌های داخل کشور نیز نمی خواهند به صراحت بگویند مشکل از کجاست و هم اکنون نهادهای انتخابی و انتصابی کشور توجه لازم به این مشکلات را ندارند. رئیس جمهور منتخب باید مشکل تحریم و فشار حداکثری را برطرف کند تا مشکلات اقتصادی و ... تا حد زیادی رفع شود.
اجماع نظر میان نخبگان کشور ضروری است
وی تصریح کرد: ایران قدرتمند برای منافع تمام قدرت‌ها در منطقه خطر محسوب می‌شود که به این موضوع باید توجه ویژه شود. وقتی صنعت کشور نتواند واردات و صادرات داشته باشد و صنایع نتوانند مواد اولیه خود را تامین کنند و پول‌های کشور را در کشورهای دیگر بلوکه کنند طبیعی است که اقتصاد کشور ضربه بخورد. از دعواهای داخلی باید پرهیز کنیم و اگر بین سران کشور و نهادهای انتخابی و انتصابی، نخبگان و دلسوزان کشور که افکار عمومی در حال قضاوت آنان هستند اجماع نظر نباشد و صدای یکسان شنیده نشود نمی‌توان مشکلات موجود کشور را حل کرد و رئیس جمهور آینده باید به این موارد توجه کند.
مطامع آمریکا در ایران همچنان ادامه دارد
همچنین قربانی گفت: اگر کسی بخواهد به قیام امام حسین(ع) بپردازد و آنچه که در زمان امام حسن(ع) گذشت را نبیند نمی تواند قیام حسین بن علی را درک کند. اگر تاریخ ۲۰۰ سال گذشته کشور را مطالعه دقیق نکنیم شرایط امروز را نمی‌توانیم درک کنیم. ایران و عربستان روزی شش میلیون بشکه در اوایل دهه ۵۰ شمسی صادر می‌کردند و ایران قبل از انقلاب لقمه چربی در دهان آمریکایی‌ها بود و کار را به جایی رسانده بودند که هیچ خودباوری در مسئولان کشور و نخست وزیران پهلوی وجود نداشت.
وی افزود: انقلاب اسلامی ایران دست آمریکایی‌ها را از ایران کوتاه کرد، اما مطامع آنان همچنان ادامه دارد. نگوییم هیولایی مثل ترامپ، بلکه بگوییم هیولایی مانند آمریکا کماکان به دنبال سلطه جویی بر ایران است. در زمان ریگان، بوش پدر و پسر و کلینتون هیچ تفاوت ماهوی با ترامپ نداشتند و حتی می توان گفت ترامپ از آنان صادق تر هم بود. در این شرایط دو راه بیشتر نداریم، یا سر تسلیم در برابر آنان فرود بیاوریم و پای آمریکایی‌ها را دوباره به ایران باز کنیم یا قدرتمندانه در برابر سلطه جویی آنان ایستادگی کنیم.
این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: در تحلیل‌های خود مرتب برخی از کشورها را علیه ایران معرفی می کنیم، اما اگر در این تحلیل‌ها آن کشورِ بدتر از دیگر کشورها را که آمریکا باشد نخواهیم ببینیم راه خطایی رفته‌ایم.
بزرگان جناح‌های سیاسی به رای بخشی از مردم طمع نکنند
دبیر جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی استان اصفهان، گفت: جناح‌های کشور مطالب خود را به درستی به مردم تفهیم نمی‌کنند. نهضت پشیمانم را چه کسانی به راه انداختند؟ این نهضت را کسانی به راه انداختند که خارج نشین بودند و انتظاراتی از رئیس جمهور داشتند که برآورده نشد. پس یکی از کارهایی که جناح های مختلف سیاسی باید انجام دهند این است که واقعیت‌ها را برای نسل جوان حتی اگر به ضررشان هم باشد درست بیان کنند و این بحث را در یک دایره باطل نبریم.
قربانی افزود: متاسفانه برخی از بزرگان جناح های سیاسی به رای بخشی از مردم طمع می کنند و وارد بازی‌های ناپسند می‌شوند که با آموزه‌های دینی فرسنگ‌ها فاصله دارد.
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: در بین رهبران فعلی دنیا رهبر معظم انقلاب در شناخت پروتکل‌های مختلف و مباحث سیاست خارجی از همه شاخص‌تر هستند، اما اینکه شما بخواهید همه تخم مرغ‌های خود را داخل یک سبد بگذارید موفق نخواهید بود و هیچ تضمینی نیست که چهار سال دیگر دوباره ترامپ سر کار نیاید. بنابراین باید دشمن خود را به خوبی بشناسیم و در برابر آن مقاومت اصولی کنیم.
راه‌های زیادی برای دور زدن تحریم‌ها وجود دارد
وی گفت: در بدترین حالت سالانه ۱۲ میلیارد دلار صادرات به عراق داشتیم که اشاره شد پنج میلیارد دلار از پول ایران را عراق بلوکه کرده است. پس در این صورت هفت میلیارد دلار به هر طریقی که بوده پرداخت شده است. این موضوع نشان می‌دهد که راه های زیادی برای دور زدن تحریم‌ها وجود دارد. هم اکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفتی که در روز صادر می کنیم تمام این مقدار به شکل رسمی به فروش نمی‌رسد.
قربانی تصریح کرد: هم اکنون در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و نیاز به یک کار عملیاتی داریم. اگر دولتی داشته باشیم که فاقد این ویژگی باشد نمی‌توانیم به حل مشکلات امیدوار باشیم. بنابراین رئیس جمهور آینده باید به این مورد توجه کند که کشور نیازمند کار عملیاتی است. مشکل "سوئیفت" هنوز حل نشده است و نباید آدرس‌های غلط به مردم بدهیم.
جذب ابر سرمایه‌های خارجی نیاز است
در ادامه این میزگرد ایسنا ناظم زاده با بیان اینکه هر دولتی که سر کار بیاید با چنین موانعی روبرو خواهد بود، گفت: باید ببینیم که دولت آینده با مشکلاتی که ذکر شد چگونه می خواهد روبرو شود؟ در بحث محیط زیست مشکل فرسایش و اتلاف منابع طبیعی را داریم که برای حل این مشکل اقدام عملیاتی لازم است. مشکل محیط زیست موضوعی است که اصلاح طلبان و اصولگرایان به حل ریشه‌ای آن اعتقاد دارند و معمولا در دنیا چپ گرایان بیشتر به حل این مشکل معتقد هستند.
این عضو شورای مرکزی حزب عدالت و آزادی گفت: در ارتباط با بحث سیاست خارجی در برخی موارد اشتراک نظر میان اصلاح طلبان و اصولگرایان وجود دارد و جریان اصولگرا و اصلاح طلب به دنبال این هستند که بهترین منافع را برای ملت ایران فراهم کنند و منافع ملی در اولویت رئیس جمهور منتخب باید باشد. البته در روش‌ها و رسیدن به این مهم اختلاف نظرهایی با یکدیگر داریم.
وی افزود: باید بررسی کنیم به چه چیزی نیاز داریم که مشکل صنعت، آلودگی هوا و مشکلات زیست محیطی به وسیله آن حل و آینده کشور با آن ساخته شود. برای حل این مشکلات نیاز به جذب ابرسرمایه‌های خارجی داریم و این یک امر بسیار روشنی است و اگر کسی هم بگوید با خودکفایی و نگاه به داخل می‌توانیم مشکلات را حل کنیم قضاوت واقع بینانه‌ای نکرده است.
برای حفاظت از منافع تنها مراقب یک کشور نباشیم
ناظم زاده با بیان اینکه برای بررسی مشکلات رجوع کردن به مواردی مانند کاپیتولاسیون چندان راهگشا نیست، گفت: در ۲۰۰ سال گذشته به غیر از آمریکا کشورهای دیگری نیز در ایران مطامع خاص خود را داشته‌اند و ضربات زیادی به کشورمان وارد کرده‌اند. بنابراین برای مقابله با دشمن خارجی باید حواسمان به تمام کشورها باشد و فقط به آمریکا نپردازیم و دولت آینده باید به این مهم توجه کند.
برقراری روابط استراتژیک با تمام کشورها ضروری است
این فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان اینکه یکجانبه گرایی در سیاست خارجی امر بسیار اشتباهی است، گفت: البته مراقب مطامع سلطه جویانه کشورها بودن به معنای فیلتر کردن آنان نیست. باید با تمام کشورها ارتباط اصولی برقرار کنیم و از زمان دولت اصلاحات همکاری همه جانبه و بسیار خوبی با کشورهایی مانند چین و روسیه داشته ایم. معتقدم هم اکنون نیازمند مدارای بیشتر در روابط خارجی خود هستیم چرا که فرصتی طلایی برای جذب فناوری و ابر سرمایه ها را داریم از دست می دهیم و اگر این فرصت را دولت آینده از دست بدهد جبران آن در آینده بسیار دشوار است.
سخنگوی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در استان اصفهان، تصریح کرد: در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ بیش از ۹۶ درصد اختراعاتی که ایرانیان به ثبت رسانده‌اند در خارج از کشور بوده است و با این وضعیت نمی‌توان توقع داشت در فناوری خودکفا شویم. دولت آینده باید با رویکرد درست، از فرار مغزها جلوگیری کند.
رفع موانع کسب و کار نیاز به یک نگاه نو دارد
وی گفت: معتقدم برای رفع موانع کسب و کار دولت آینده باید تعارفات و شعارزدگی را کنار بگذارد و با برخی موارد مانند نظام اداری بدون تعارف مواجه شود. نظام اداری کشور یک نظام فراهم کننده زمینه فساد است و این مواردی است که هر دولتی سر کار بیاید با آن مواجه خواهد بود. رفع موانع کسب و کار نیاز به یک نگاه نو دارد و در سال‌های اخیر این نگاه وجود نداشت. برای مثال وقتی می‌خواهیم کسب و کار راه بیندازیم با بروکراسی اداری مواجه شده و از راه اندازی آن کسب و کار پشیمان می‌شویم که در نتیجه افراد ترجیح می‌دهند پول خود را وارد یک بازار شبهِ پول کنند و در نتیجه زمینه خلق ثروت اتفاق نمی‌افتد.
ناظم زاده در همین باره افزود: بنابراین دولت بعدی باید در این ارتباط اصلاح ساختاری به وجود بیاورد و اگر بخواهد با سازو کارهای قبلی عمل کند موفق نخواهد بود.
این فعال سیاسی اصلاح طلب، تصریح کرد: اقتصاد ترکیه و مالزی با جذب ابرسرمایه‌ها متحول شد. امروز با وضعیتی مواجه هستیم که نیازمند تحول در ساختارهای اقتصادی خود هستیم و مردم هم خواهان این تحول هستند. معتقدم این مهم با سیاست مدارا و هم تراز کردن توسعه روابط خارجی با دیگر کشورها محقق می‌شود.
رئیس جمهور منتخب توجه به احزاب را در اولویت قرار دهد
این عضو شورای مرکزی حزب عدالت و آزادی با بیان اینکه رئیس جمهور منتخب باید بحث احزاب و بها دادن به تحزب گرایی را از اولویت‌های خود قرار دهد، گفت: مدارا با احزاب بسیار اهمیت دارد، چرا که این نهادهای سیاسی زیربنای توسعه در کشور در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند.
در ادامه بصیری گفت: هنوز این دعوا که نگاهمان برای حل مشکلات باید به شرق باشد یا به غرب و سابقه آن به دوره مشروطه می‌رسد وجود دارد. جریان اصلاح طلب معتقد است که نگاه به غرب باید تقویت شود، اما جریان اصولگرا بیشتر نگاه به شرق و درون کشور دارد. معتقدم باید یک نگاه سومی مانند نگاهی که در چین بعد از دهه ۷۰ میلادی و هندی‌ها بعد از دهه ۵۰ میلادی پیدا کردند، ایجاد شود. بحث "سوئیفت" واقعیت دنیا است و نمی توانیم روی دریا نفت بفروشیم و پول ها را در چمدان بریزیم و به داخل کشور بیاوریم. ممکن است برای رهایی از فشار این روش‌ها جواب دهد، اما در بلند مدت اگر بخواهیم یک توسعه پایدار همه جانبه طراحی شود شما نمی‌توانید خارج از سیستم بانکی بین المللی و سوئیفت حرکت کنید.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، افزود: تجارت کشور با جهان باید عادی باشد و نیاز به سرمایه گذاری خارجی داریم تا بتوانیم بسیاری از پروژه های نفتی و گازی خود را اجرا کنیم. دولت بعد باید این موارد را در کشور جا بیندازد تا بتوانیم در اقتصاد خود تحول ایجاد کنیم.
تحقق دیپلماسی عمومی از اولویت‌های دولت باشد
وی با بیان اینکه دولت های بعد از انقلاب به بحث دیپلماسی عمومی و اقتصادی توجه نکرده اند، گفت: یکی از مشکلات سیاست خارجی ما، امنیت محور بودن آن است، به این معنا که به دنبال این بوده‌ایم که با کشورهایی رابطه داشته باشم تا برای ایران دردسر امنیتی ایجاد نکنند. در حالی که کشورهای رقیب ایران سیاست خارجی اقتصاد محور را در پیش گرفته اند و به دیپلماسی عمومی بها داده‌اند. اگر دولت بعدی این باب را در سیاست خارجی باز کند و از نگاه امنیتی به سیاست خارجی فاصله بگیرد می تواند دیپلماسی عمومی و اقتصادی را محقق کند.
بصیری تصریح کرد: البته تحقق دیپلماسی عمومی مشروط بر این است که تحریم‌ها و فشار حداکثری را رفع کنیم تا در مبادلات تجاری با مشکل مواجه نشویم. نهادهای انتخابی را باید تقویت کنیم و مزاحمت در کار این نهادها ایجاد نکنیم.
از نگاه یک سویه برای حل مشکلات پرهیز شود
همچنین ناظم زاده گفت: تولید ایران در روز یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت است و این به معنای این نیست که این مقدار روزانه صادر شود، چرا که به دلیل تحریم‌ها باید مشتری خاص آن را نیز پیدا کنیم.
این فعال سیاسی اصلاح طلب ادامه داد: مافیای نفتی به ویژه در زمان دولت‌های نهم و دهم به وجود آمد به طوری که یک فرد بیش از ۲ میلیارد دلار پول ملت را به گروگان گرفت. در زمان دولت اصلاحات روزانه بیش از ۴ میلیون بشکه نفت در روز بدون هیچ مشکلی می فروختیم. مطلقا نباید نگاه یک سویه داشته باشیم و دولت آینده باید از این نگاه پرهیز کند.
بصیری نیز خاطرنشان کرد: در دنیای امروز بحث استقلال و خودکفایی داخلی به معنای صد درصد شدنی نیست و در انقلاب های چهارگانه ۱۲۰ ساله اخیر که در ایران رخ داده در اراده ایرانیان چنین الگوهایی نبوده است. بنابراین دولت آینده باید با کشورهای دنیا روابط خارجی بهتری برقرار کند. وقتی سرمایه از خارج وارد کشور نمی‌شود به منابع داخلی بیشتر دست اندازی خواهد شد که در نتیجه مشکلات بیشتر می‌شود.
انتهای پیام
نظرات