دهم اردیبهشت‌ماه سال جاری بود که حسین کارگر، شهردار منطقه سه اصفهان، در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، از اجرای طرح پیاده راه‌سازی خیابان سپه خبر داد و هنوز یک ماه از شروع این عملیات نگذشته بود که یکی از درختان نارون ۴۰ سالۀ این خیابان، در اوج سبزی و سلامت سقوط کرد و بر زمین افتاد.
فروغ مرتضایی نژاد، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در توضیح چرایی سقوط این درخت به ایمنا گفت: درخت نارون خیابان سپه، اولین درخت ضلع جنوبی این خیابان بود. ظاهر این درخت حدود ۴۰ ساله، سالم و کمتر دچار آفت شده بود اما با توجه به آبیاری‌های سطحی، ریشه‌های آن بیشتر در سطح زمین گسترده شده بود.
او خاطر نشان کرد که کنترل وزن درخت، از تعادل بین حجم ریشه‌ها و سرشاخه‌ها تشکیل‌شده اما ریشه‌های نارون خیابان سپه در سطح قرار داشته و ریشه‌هایی که وظیفۀ نگهداری اندام‌های هوایی درخت را بر عهده داشته به‌صورت عمقی نبوده است.
مرتضایی نژاد همچنین یادآور شد که تحقیقات اساتید دانشگاه و کارشناسان این سازمان نشان می‌دهد حجم سرشاخه‌های نارون ۴۰ ساله خیابان سپه بیشتر از ریشه‌های مکانیکی نگه‌دارندۀ درخت بوده و به همین دلیل با وزش باد شدید، درخت از سطح زمین خارج‌شده و سقوط کرده است.
با علم به وجود معضل ریشه‌های سطحی درختان در این خیابان اما عملیات پیاده راه‌سازی، همچنان ادامه پیدا کرد تا جایی که امروز، دو سوی خیابان سپه، کانال‌هایی برای عبور لوله‌های سیاه کنده‌شده و این کانال‌ها فاصلۀ بسیار کمی تا تنۀ درختان دارد.
از حائل یک متر و شصت سانتی‌متری‌ای که پیش‌تر به‌عنوان فاصلۀ استاندارد جدول‌ها تا تنۀ درختان اعلام‌شده بود، خبری نیست و محور میانی این خیابان، پر شده از ریشه‌های خشکی که دیگر، به تنۀ درختان سبز و درهم‌تنیدۀ آن متصل نیستند.
این وضعیت، همان صحنه‌های تلخی را در ذهن تداعی می‌کند که مهرماه ۱۳۹۸ چهارباغ عباسی و عابرانش آن را به چشم دیدند و ایسنا، به‌کرات در گزارش‌های دنباله‌دار خود از آن نوشت؛ گزارش‌هایی که مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، در واکنش به انتشار آن اطمینان می‌داد «مشکلی درختان این محدوده را تهدید نمی‌کند و محیط، مرتب توسط ناظر و بازرس پایش می‌شود» اما ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ که در پی ادامۀ عملیات صفوی سازی محور میانی چهارباغ عباسی یکی از درختان چهارباغ سقوط کرد، همین مقام مسئول به ایسنا گفت: «بالاخره از دو یا سه هزار درختی که در چهارباغ وجود دارد اگر یک‌دهم درصد را هم حساب کنیم، با انجام عملیات عمرانی‌ای به این سنگینی که طی یک سال همه مسیر چهارباغ را پیاده راه کرد، دو/ سه درخت آسیب دید که جمع‌آوری شد.»
مرتضایی نژاد البته ۳۰ اردیبهشت‌ماه سال جاری و پس از گذشت دو سال از هشدارهای متخصصان در رسانه‌ها، از تدابیر ویژه برای حفظ ریشه درختان چهارباغ نیز خبر داد و در گفت‌وگو با ایمنا اظهار کرد: «درختان رفیوژهای میانی چهارباغ در فاصله بالاتر از کف پیش‌بینی‌شده چهارباغ قرار داشت، ازاین‌رو با تدابیر در نظر گرفته‌شده در قسمت رفیوژهای شرقی چهارباغ، باکس‌هایی محافظتی با توجه به موقعیت درختان در نظر گرفته‌شده تا خطری درختان را تهدید نکند.»
اکنون، همین خطر، درختان خیابان سپه را تهدید می‌کند و محمد فیض، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در پاسخ به سؤال خبرنگار ایسنا درباره چرایی حفر کانال در نزدیکی تنه درختان این خیابان می‌گوید: این کانال‌ها را اداره برق حفر کرده تا تأسیسات لازم را پیش از سنگ‌فرش شدن از زیر خیابان عبور دهد و سازمان نوسازی بهسازی شهرداری اصفهان در ایجاد آن دخالتی نداشته است.
وی، در خصوص چرایی جدول‌کشی و سیمان ریزی در نزدیکی این درختان توضیح می‌دهد: ما خودمان برای درختان ارزش قائل هستیم و حتما این مسائل را کنترل می‌کنیم. کارگران سازمان نیز در این باره توجیه هستند.
محمد کوشافر، فعال محیط‌زیست که به تازگی بازدیدی از خیابان سپه داشته اما درباره وضعیت درختان این خیابان به ایسنا می‌گوید: با وجود اینکه ظاهرا فضای کافی برای رعایت حریم درختان خیابان سپه وجود داشته، کانال‌هایی حفر شده که در برخی قسمت‌ها به درختان بسیار نزدیک است و ریشه چندین درخت هم دچار آسیب شده است.
او ادامه می‌دهد: گویا توان ساختاری سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تنها در کاشت گل و درخت و مراقبت‌های معمول از فضای سبز است و نمی‌تواند در چنین عملیات‌های عمرانی‌ای آنطور که لازم است نظارت و پیشگیری داشته باشد.
این مدرس دانشگاه تأکید می‌کند که آسیب زدن به ریشه درخت و بیرون ماندن آن از خاک موجب می‌شود که به دلایل مختلفی درخت تضعیف شود و بعد، دیگر عوامل تنش راحت‌تر عمل کنند.
به گفتۀ کوشافر، هویت خیابان‌هایی مثل چهارباغ و سپه، با درختان کهنسال آن گره خورده و به این استدلال که «هر درختی از بین رفت، به جای آن درختی تازه خواهیم کاشت» نمی‌توان دل خوش کرد چرا که با وضعیت فعلی محیط زیست اصفهان، معلوم نیست دیگر یک درخت بتواند به وضعیت درختانی که در این خیابان‌ها هستند برسد یا خیر.
ایسنا با یادآوری آنچه در چهارباغ گذشت، از فروغ مرتضایی‌نژاد، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان نیز می‌خواهد تا درباره آنچه در خیابان سپه در حال رخ دادن است توضیحاتی را بیان کند و پاسخ می‌شنود: مگر در چهارباغ چه اتفاقی افتاد و چند درخت سقوط کرد؟
او ادامه می‌دهد: چهارباغ با نظارت کامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان پیاده راه شد و ما بارها پروژه را تعطیل کردیم تا از درختان حفاظت کنیم. تعداد دو/سه درختی که آسیب جدی دید نیز در قیاس با دو سه هزار درخت موجود در چهارباغ و عملیات سنگینی که انجام شد، درصد زیادی را به خود اختصاص نمی‌دهد.
مرتضایی نژاد، در پاسخ به این سؤال که آیا بر عملیات پیاده راه سازی خیابان سپه نظارتی دارید یا خیر؟ اظهار می‌کند: سازمان پارک‌ها و فضای سبز نظارت مداوم بر پروژه‌ها دارد. پروژه پیاده راه سازی سپه مورد تایید ما نبود و اگر شروع شده و با دستورالعمل‌های نظارتی سازمان منطبق نیست باید تعطیل شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان اطمینان می‌دهد که همین امروز یکی از معاونان این سازمان از خیابان سپه بازدید خواهد داشت تا از نزدیک، وضعیت درختان را رصد کند.
انتهای پیام
نظرات