مردمان سخت کوش روستاهای کوه زر در منطقه قهاب رستاق بخش امیر آباد دامغان، چندسالی است که در کنار مشکلاتی نظیر بیکاری، با رنج بی آبی نیز دست و پنجه نرم می کنند. متاسفانه خشکسالی های چندین ساله سبب شده غبار محرومیت بیش از پیش بر چهره این منطقه بنشیند.
در اوج گرمای تیرماه با همکاری آب و فاضلاب استان سمنان جمعی از خبرنگاران با حضور در منطقه و بازدید از پروژه در حال ساخت مجتمع آبرسانی به روستاهای کوه زر از تلاش های مسوولان استان برای رفع معضل کم آبی از منطقه بازدید کردند.
آنچه در ادامه می آید گزارش خبرنگار ایسنا از وجود توأمان دردها و امیدهای مردم این منطقه است. مردمی که امید دارند با تکمیل پروژه مجتمع آبرسانی، مشکل کم آبی را پشت سر نهاده و آینده روشن تری را پیش روی خود و فرزندان این منطقه ببینند.

با طی حدود ۶۰ کیلومتر در جاده اصلی جندق- معلمان مسیر جاده "کوه زر" با یک جاده فرعی از سمت چپ جدا می شود و تا رسیدن به این روستا حدود ۳۰ کیلومترفاصله است.

فعال بودن ایستگاه شماره ۱ شرکت آب و فاضلاب استان سمنان و چاه های حفر شده ۱ و ۲ گویای تلاش مداوم برای تکمیل پروژه است.

به گفته مسئولان آبفا، گویا تلاش ها برای یافتن آب در این منطقه از چندین سال پیش آغاز شده و حفر ۳ حلقه چاه در عمق ۲۰۰ متری  نتوانسته است به آب پایدار برسد و حالا با مطالعات انجام شده و الگو گرفتن ازاقدام گذشتگان که صدها سال پیش با حفر یک حلقه چاه ۹ متری در این منطقه آب را به جای عمق، از سطح برداشت کرده اند مسئولان را به این  نتیجه رسانده  که برای رسیدن به آب پایدار در این منطقه به جای واکاوی در عمق، باید بهره برداری درسطح صورت پذیرد و حالا بعد از تحقیقات لازم، این محل به عنوان " نقطه عطف دشت" یعنی مکانی که به صورت پیاله ای شکل عمل کرده و آب را در خود جمع می کند، شناخته و برای حفر چاه اقدام شده است.

 پیشرفت ۹۵ درصدی پروژه آبرسانی به ۷ روستای منطقه کوه زر

مدیرآب و فاضلاب شهرستان دامغان از پیشرفت حدودا ۹۵ درصدی پروژه آبرسانی به هفت روستای منطقه کوه زر خبر داد و گفت: قرار است که این پروژه در هفته دولت پیش رو به بهره برداری برسد.

بهروز زارع بااشاره به حفر دو حلقه چاه در این منطقه اظهار کرد: این چاه ها در عمق ۴۸ متر کار شده و گالری ها در عمق ۴۵ متری است که داخل هر چاه ۵۰ متر گالری اتفاق افتاده است وهر چاه ۲ لیتر بر ثانیه آب دارد که با خواباندن میله و بزرگ کردن سطح مقطع، این ۲ لیتر افزایش می یابد و آب در گالری ها جمع می شود؛ این دو حلقه چاه بوسیله شبکه به هم متصل شده و سرجمع دبی آب آنها به ۱۵ لیتر می رسد.

وی تصریح کرد: به خاطر اختلاف ارتفاع ۴۳۰ متری بین چاه تا مخزن ۵۰۰ متر مکعبی اصلی مجتمع، در مجموع ۴ باب ایستگاه پمپاژو ۳ مخزن بین راهی برای این پروژه طراحی شده است که در کل، پروژه حدود ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تجهیزات مکانیکال و الکتریکال در حال انجام است.

مدیرآب و فاضلاب شهرستان دامغان با بیان اینکه هر ایستگاه پمپاژ شامل یک مخزن ۱۰۰ متر مکعبی بتنی است ادامه داد: پیمانکارمجزا در حال انجام کارهای برق رسانی است و کابل ها و تابلو برق ها خریداری شده و پیمانکار مجموعه که سازمان بسیج سازندگی و قرارگاه امام حسن مجتبی(ع) است در حال نصب تجهیزات هستند.

کمبودآب، رنجی مضاعف بر آلام مردمان کوه زر

احمد قاسمی دهیار روستای کوه زر در گفت وگو با خبرنگار ایسنا از آلام مختلف مردم این منطقه می گوید؛ از رنج بی آبی تا بیکاری که بسیاری از مردم این دیار را به ناچار راهی شهرهای دامغان، شاهرود، گرگان و سمنان کرده است؛ مردمانی که به خاطر مجاورت با کوهِ زر باید از رفاه مناسبی برخوردار باشند حالا بر سر دو راهی "رفتن" یا "ماندن" مانده اند.

دهیار کوه زر از جمعیت یک هزار و ۲۰۰ نفری در این روستا خبر داد و افزود: جمعیت کوه زر شامل ۲۳۰ تا ۲۴۰ خانوار بوده و حدودا ۶۰-۷۰ درصد مردم این روستا تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و هیچ شغلی برای امرار معاش ندارند.
وی با بیان اینکه حدود ۵ تا ۶ درصد مردم روستا نیز کامیون دار هستند اضافه کرد: تعدادی از مردم روستا نیز به کارگری اشتغال دارند.

وی با بیان اینکه دو قنات تامین آب کشاورزی و درختانی که باقیمانده در حال خشک شدن است اظهار کرد: مکاتبات ما با جهاد کشاورزی به هیچ جایی نرسیده و جهاد کشاورزی هم برای این قنات ها هزینه ای نکرده است فقط یک بار با مشارکت سپاه مقداری لایروبی و چند متر نوبُری در قنات انجام شده است.
دهیار روستای کوه زر ادامه داد: آب قنات به حدی کم شده که به استخر هم نمی رسد و اگر هم برسد از استخری که سوراخ شده به هدر می رود.

قاسمی به وقوع سال ها خشکسالی در منطقه و اثرات آن بر زندگی مردم اشاره کرد و گفت: خشکسالی های متوالی پوشش گیاهی را از بین برده و به خاطر گرانی علوفه و خوراک، مردم طی یک سال گذشته دام هایی را که با وام کمیته امداد خریده بودند با قیمت ناچیزی فروخته اند و هم اکنون نه در روستا وسیله ای برای امرار معاش دارند و نه از پس اجاره خانه های شهر بر می آیند، برخی ها هم به طور مجردی برای کار به شهرهای اطراف رفته اند و آخر هفته به روستا بر می گردند.

دهیار روستای کوه زر در خصوص نحوه تامین فعلی آب برای اهالی این روستا نیز گفت: آب لوله کشی روستا از ۲ ساعت در شبانه روز در یک ماه پیش، در حال حاضر به ۴۵ دقیقه رسیده است.
این هم استانی کوه زری افزود: آبرسانی برای هر روستا بطور سهمیه ای هر بار  با ۲-۳ سرویس و به میزان ۲هزار لیتربا قیمت ۳۰۰ هزار تومان خریداری و توزیع می شود که اصلا جوابگوی مردم نیست و باید دو روز دیگر صبر کنند تا نوبتشان شود؛ سال گذشته هم حدود ۲-۳ ماه آبرسانی با تانکر انجام می شد.

دهیار روستای کوه زر می افزاید: آبی که در حال حاضر بین مردم توزیع می شود از دو کلاته بالا دست روستا به نامهای "تنگه" و" حصارآباد" است که مزارع آن در حال خشک شدن است و مالکان  آنها ترجیح دادند که این آب را در این شرایط حساس به مصارف عمومی مردم اختصاص دهند.

وی به وضعیت کاری و زندگی خود اشاره کرد و افزود: شغل اصلی من در میراث فرهنگی است و همسر و فرزندانم در روستا ساکن هستند ولی بخاطر کم آبی می خواهم به شهر مهاجرت کنم.

قاسمی در پاسخ به پرسش ایسنا در ارتباط با وضعیت بهداشت و آموزش در روستا تصریح کرد: بهداشت وابسته به آب است و زمانی که آب نباشد بهداشت هم ضعیف می شود؛ درمانگاه کوه زر هفته ای یکبار به مدت ۲ ساعت پزشک دارد که باید حدود ۲۰۰ بیمار را پذیرش کند و بعد به روستاهای" شیمی" و "فلو" می رود.
وی با بیان اینکه تعدادی از مردم اینجا بیماری فشارخون و دیابت دارند، ادامه داد: متاسفانه مدتی است که برخی بیماری ها از جمله ایست قلبی در بین مردم و حتی در بین جوانها زیاد شده است.
وی از فعال بودن دو مدرسه ابتدایی و راهنمایی دخترانه و پسرانه در روستا خبر داد و خاطرنشان کرد: بیشترین دانش آموز در منطقه امیرآباد مربوط به روستای کوه زر است تا جایی که اگر بچه های این روستا نباشند دبیرستان صیدآباد تعطیل می شود.

همجواری با معادن طلا و مس
این هموطن کوه زری با بیان اینکه از دیگر مشکلات روستای ما نداشتن گاز لوله کشی است و مردم از کپسول گاز برای مصارف خود استفاده می کنند، اظهار کرد: جاده دسترسی به روستا هم باریک است و شانه ندارد به طوریکه اگر قرار باشد ۲ کامیون از کنار هم رد شوند یکی باید بایستد تا دیگری رد شود.

وی با اشاره به غنای معادن در این منطقه از استان سمنان اضافه کرد: این منطقه از معادن بسیار خوبی برخوردار است و در دوره هایی بسیاری از روستاییان از طریق این معادن امرارمعاش می کردند.

از دهیار کوه زر در خصوص معادن طلا، فیروزه و مس اطراف روستا جویا می شوم و می گوید: معدن طلا حدود ۸ کیلومتر و معدن مس شیمی حدود ۱۵ کیلومتر با روستا فاصله دارد که در حال حاضر همه آنها غیر فعال هستند.
دهیار کوه زر گفت: معدن طلای کوه زر حدود یکسال مشغول بکار بود و حدود ۳۰ -۴۰ سرپرست خانوار در آن مشغول به کار بودند و نیاز خانواده را تامین می کردند اما الان حدود ۲ ماه است که تعطیل شده و می گویند بهره برداری از آن به صرفه نیست.

بهره مندی ۳۲۰۰ نفر از آب سالم بهداشتی تا هفته دولت امسال

محمد طاهری مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان از تلاش های دولت سیزدهم برای رفع مشکل کم آبی در مناطق روستایی و از جمله در کوه زر خبر داد و گفت: دولت مردمی آیت الله رییسی اعتبارات بسیار خوبی به پروژه های آب در مناطق روستایی استان اختصاص داده است.

وی با اشاره به پروژه آبرسانی به هفت روستای این منطقه می گوید: با بهره برداری از این پروژه به طول خطوط انتقال ۲۵ کیلومتر که به طور کامل تکمیل شده و تست های مهندسی را نیز پشت سر گذاشته است ۷ روستای هدف طرح شامل:کوه زر، کلو،شیمی، نوا، توچاهی، سلم آباد، و کوشاهی با جمعیتی حدود ۳هزار و ۲۰۰ نفر از آب شرب پایدار و بهداشتی برخوردار می شوند که نیاز آنها در شرایط فعلی ۹ لیتر بر ثانیه و در پیک مصرف به ۱۲-۱۳ لیتر بر ثانیه می رسد.

وی با اشاره به اینکه تا کنون ۴۰ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده و تا بهره برداری کامل ۱۰ میلیارد تومان دیگر اعتبار  نیاز دارد خاطرنشان کرد: بهره برداری از این پروژه که قرار بود در دهه فجرسال ۱۴۰۱  انجام شود به خاطر مشکلات اعتباری به هفته دولت امسال موکول شده است.

اعتبار ۱۰۰۰ میلیارد تومانی برای رفع مشکل کم آبی در روستاهای استان
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان تصریح کرد: تامین اعتبار این پروژه از محل پروژه های محرومیت زدایی ملی مربوط به آبرسانی به روستاهای محروم است که سهم استان از کل پروژه ها در قرارداد اول محرومیت زدایی۵۲ روستا با ۷۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بوده است که مقرر شده است این میزان اعتباردر قرارداد دوم برای ۳ سال آینده به ۱۰۰۰ میلیارد تومان برسد که در این میزان اعتبار، تامین آب، اصلاح شبکه و احداث مخزن آب برای ۲۵۹ روستا دیده شده است.

طاهری با بیان اینکه در حال حاضر ۳۲۰ روستا در استان، تحت پوشش آب وفاضلاب هستند افزود: ۳۳ روستای بالای ۲۰ خانوار در استان نیز نیز از نظر تامین منابع آبی به صورت خودگردان اداره می شوند که در زمینه موادضدعفونی و مواد ژاول به آنها کمک می شود.

تنش آبی در ۳۹ روستای استان/ خروج ۸ روستا از لیست تنش آبی

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان از تنش آبی در ۳۹ روستا این استان در سال جاری خبر داد و بیان کرد: در حال حاضر به این روستاهای دارای تنش آبی با تانکر آبرسانی می شود.
وی به روند کاهشی روستاهای دارای تنش آبی در استان خبر داد و گفت: این تعداد در سال ۴۰۱ روستاهای دارای تنش آبی همین ۳۹ روستا بوده و در سال ۱۴۰۰ تعداد آنها ۵۱ روستا بوده است و البته در سالجاری با بهره برداری از پروژه آبرسانی به روستاهای منطقه کوه زر و ارمیا حدود ۸ روستا از این تعداد کم می شود.

پس از بازدید از بخش های مختلف ایستگاه های شماره ۱ و ۲ راهی مخزن اصلی۵۰۰ متر مکعبی آب واقع در ۲ کیلومتری بالادست روستاهای منطقه می شویم که قرار است آب شرب بهداشتی از این مکان برای روستاهای این منطقه توزیع شود. مخزن اصلی در حوالی روستای"شیمی" قرار دارد.

 در گرمای تیرماه، تلالو اشعه های سوزان خورشید در  نیمروز تابستانی کویر به اوج خود رسیده و صدای اذان از گلدسته های حسینیه روستای" شیمی" طنین انداز می شود. دقایقی بعد از بازدید مخزن اصلی در میانه روستای کوه زر با کودکان و مردمان سخت کوش این روستا هم کلام می شویم،کودکان غرق در دنیای کودکانه خود به بازی و شادی مشغولند و نوجوانان از آرزوهای بلند خود و بزرگترها از امیدها و درماندگی های زندگی روزمره در کنار رنج بی آبی سخن می گویند؛ رنجی که حالا قرار است از پس سال ها چشم به راهی با تکمیل پروژه آبرسانی قطره قطره آب شود و "صدای پای آب" دیگر بار در روستاهای این منطقه از حاشیه کویر طنین انداز شود.

انتهای پیام

گزارشگر: شهربانو خسروی- ایسنا سمنان