ناخدا یکم عرشه، محمود طبسی سبزوار امروز ۲۰ آبان ماه در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از ابتدای امسال تا کنون نزدیک به ۱۵ هزار بازدید از کاخ موزه بندرانزلی انجام شده که طی مدت مشابه سال گذشته ۱۱ هزار بازدید ثبت شده بود.

وی با اشاره به جذابیت های این کاخ موزه نظامی، گفت: علاوه بر جاذبه کاخ بودن این موزه؛ در حدود ۲۵۰۰ اثر قدیمی در آن وجود دارد از جمله تمساح «گاندوی پوزه کوتاه» تاکسی‌درمی شده که زمان ناصرالدین شاه قاجار هندوستان به ایران هدیه داده، انواع سلاح‌های سرد و گرم قدیمی، شمشیر فتحعلی شاه قاجار همراه با کلاه خود جنگی او، تصاویر و توضیحاتی از قدیمی‌ترین شناورهای نیروی دریایی از جمله ببر و پلنگ اول، تصویر اولین ناو جنگی ایران با عنوان کشتی پرسپولیس که صندلی فرمانده کشتی به همراه تاریخچه این کشتی در این موزه به نمایش گذاشته شده است.

طبسی با بیان اینکه ادوات سنگین نظامی که داخل محوطه وجود دارد علاوه بر زیباییِ خود محوطه و نمای بیرونی کاخ جذابیت خاصی دارد، گفت: تانک‌ها و نفربر به غنیمت گرفته شده  در جنگ ایران و عراق، مین‌های دریایی و رودخانه‌ای، لنگرهایی در ابعاد مختلف از جمله لنگر ۱۰ هزار تنی، توپ‌های جاده‌ای در دو نوع سوئیسی و انگلیسی، نفربرها و ادوات جنگی که در محوطه این کاخ موزه قرار گرفته از جمله آثار دیدنی این بنا هستند.

وی با بیان اینکه نمایش چندین اثر فاخر از ظرف‌های قلم‌زنی مربوط به دوران صفویه همچنین لباس طرح دوره هخامنشی که در جشنهای ۲۵۰۰ ساله پهلوی دوم استفاده می‌شده در این موزه به نمایش گذاشته شده، افزود: در بخش تابلوهای نقاشی آثاری از کمال‌الملک، سهراب سپهری، همچنین تابلوی نقاشی که توسط ناصرالدین شاه کشیده شده و تابلویی با عنوان مهر مادری که از طرف هیتلر به رضا شاه اهدا شده در معرض دید عموم قرار دارد.

طبسی با تاکید بر اینکه از دیگر جاذبه‌های این کاخ موزه با معماری و هنر ایرانی، گچ‌بری‌های آن است، تصریح کرد: لاله‌های واژگون در کل بنا وجود دارد، گل انار که در تزئینات مارلیک هم بوده، نقوش شیرهای پرنده که از هنر هخامنشی برگرفته شده و ستون‌هایی که از معماری یونان باستان برگرفته شده به صورت تلفیقی در معماری این کاخ انجام شده است.

مدیر کاخ موزه بندرانزلی با اشاره به اینکه گل‌های لوتوس که تعداد پَرهای داخلی این گل بیانگر اقوام ساکن ایران بودند از دیگر تزئینات گچ‌بری این بنا هستند، تاکید کرد: از دیگر گچ‌بری‌های زیبای روی دیوارها و سقف «دیو حلقه بر دهان» برگرفته از شاهنامه ارزشمند و فاخر فردوسی را می‌توان نام برد.

طبسی با بیان اینکه چوب‌بُری‌های زیبا از جمله خورشیدی که در پنجره روبروی پله‌ها وجود دارد و نیم خورشیدی که مقابل آن و بر روی درب ورودی قرار گرفته از دیگر زیبایی‌های این کاخ موزه هستند، تصریح کرد: خلق این تراز زیبا و ظریف از اشعه خورشید که نزدیک به یک قرن قبل انجام شده، قابل توجه است ضمن اینکه زیر خورشید چوبی پنجره و بر روی زمین شمشه‌ای سیمانی نیز طراحی شده و قابل رؤیت است.

وی در خصوص پله‌های این بنای دو طبقه گفت: پله چوبی ورودی کاخ و سایر کارهای چوبی، شاهکار هنری استاد مینویی است که بدون ستون و به صورت مدور از پایین‌ترین نقطه تا بالاترین نقطه این بنا امتداد دارد ضمن اینکه همه پله های ساختمان به گونه‌ای طراحی شده که هنگام بالا رفتن از آن فشاری به پاها وارد نمی‌شود و هیچ خستگی در پی ندارد.

طبسی با اشاره به دو درخت غیربومی درخت آروکاریا بیدویلی که تنها در نورفوک  استرالیا و آمریکای جنوبی و کاخ موزه انزلی وجود دارد همچنین درخت مگنولیا که دارای خواص بسیار و فواید دارویی است در دهه ۴۰ در محوطه این کاخ موزه کاشته شده، تصریح کرد: تا اواخر دهه ۱۳۷۰ کل محوطه یک نارنجستان بود به طوری که وقتی از پل قدیم غازیان وارد خیابان تکاوران می‌شدیم درختان نارنج خودنمایی می‌کردند.

وی در ادامه با اشاره به انتقال مقبره شهید یدالله بایندر از محوطه مجتمع بندری انزلی به محوطه این کاخ موزه، گفت: شهید یدالله بایندر به عنوان فرمانده وقت ناوگان شمال و به عنوان یک شهید والا مقام مدافع وطن با یک ابتکار جنگی یکی از واحدهای فرسوده را در ورودی کانال بندرانزلی مغروق کرد این عمل تاکتیکی باعث شد نزدیک به ۴۸ ساعت حمله روس‌ها به تعویق افتاده و آنها مجبور شدند نیرو های خود را عقب کشیده تا از سمت بندر ترکمن حمله کنند و در نهایت نیروهای ایرانی در استان گیلان و بندرانزلی یک آمادگی کامل برای درگیری داشته باشند که در فیلم در چشم باد هم صحنه‌ای از این درگیری را نشان می‌دهد.

مدیر کاخ موزه بندرانزلی با بیان اینکه در سال ۱۳۲۰، دو برادر؛ غلامعلی بایندر به عنوان فرمانده نیروی دریایی در جنوب با انگلیس و یدالله بایندر هم در مقابل روس‌ها در بندرانزلی به فاصله یک روز از هم به شهادت می‌رسند، تصریح کرد: قسمتی از متن وصیت‌نامه شهید غلامعلی بایندر در کاخ موزه بندرانزلی است که توصیه بسیار زیبایی برای ارزش، اهمیت، حفظ و صیانت از کشور و مرزها به ایرانی‌ها کرده است.

طبسی در ادامه با اشاره به تاریخچه این کاخ موزه، تاکید کرد: بنای اولیه این کاخ موزه ساختمان چوبی متعلق به تاجر روس تبار بنام آکاکیا خوشتاریا در سال ۱۳۰۴ شمسی بوده که به رضا شاه هدیه داده شد و در واقع تنها ساختمان برق‌دار در این شهر بوده که طی اتفاقی در سال ۱۳۰۷ این بنای چوبی آتش گرفته و خاکستر می‌شود و طی سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ بنای جدید بتنی با معماری و هنر ایرانی ساخته می‌شود و طبق عکس مستندی که از سال ۱۳۱۱ وجود دارد شاهد حضور مهمانان دولتی در این بنا هستیم.

طبسی با اشاره به اینکه آقای همدانی از شهر یزد معمار بنای جدید بود، تصریح کرد: بنا را با بادگیرهایی مشابه همان‌هایی که در ساختمان‌های یزد ساخته می‌شود احداث کرد تا تهویه ساختمان انجام شود و چون این شیوه معماری که با سقف صاف ساخته شده بود با اقلیم بندرانزلی سازگار نبود چند سال بعد حدود سال ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۴ سقف را به حالت شیروانی درست کردند که آن بادگیرها هم زیر شیروانی رفت.

وی افزود: علاوه بر آقای همدانی که به همراه پدرشان بودند آقامینویی کارهای چوب‌بُری و آقای شاروقی هم کارهای گچ‌بُری ساختمان را انجام دادند.

مدیرکاخ موزه بندرانزلی با بیان اینکه زیربنای ساختمان ۱۱۶۰ متر مربع است، تصریح کرد: این بنا در ابتدا با ۱۱ اتاق امکان سکونت هم‌زمان چهار خانواده را داشت که سه سرویس بهداشتی سال ۱۳۵۴ بازسازی و یک سرویس به مدل ساخت اولیه ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ باقی ماند.

وی با اشاره به اینکه کاخ در واقع ۳ قسمت شامل یک بنا برای نگهبانان، یک بنا برای آشپزها و آشپزخانه و یک ساختمان بنای اصلی کاخ بود که همین کاخ فعلی است، تصریح کرد: در حال حاضر از ۱۴ هکتار اولیه، دو هکتار و ساختمان فعلی در حال بهره‌برداری جهت بازدید عموم است.

طبسی با بیان اینکه این بنا در ابتدا به نام کاخ رضا شاه معروف بود، گفت: وی وقتی برای سرکشی به قشون و سرکوب آشوبگران به بندرانزلی می‌آمد در این کاخ سکونت داشت و طبق مستندات و عکسهای موجود، زمان پهلوی دوم این عمارت برای تفریحات همچنین پذیرایی از مهمانان دولتی استفاده می‌شد ضمن اینکه اینجا یک کشتی به نام شهسوار وجود داشت که به عنوان کشتی تفریحی خاندان پهلوی استفاده می‌شد و بعد از انقلاب تغییر کاربری داده و با نام ناو حمزه قابلیت پرتاب موشک در آن تعریف شد و هنوز هم  با این قدمت در اسکله بندرانزلی پهلو گرفته و مورد بهره برداری قرار می گیرد.

ناخدا یکم عرشه؛ طبسی با اشاره به اینکه طی سال ۱۳۴۸ این بنا به نیروی دریایی تحویل داده شد، تصریح کرد: سال ۱۳۵۴ یک مرمت کلی روی آن انجام گرفت و سال ۱۳۵۶ تصمیم شد که اینجا تبدیل به موزه شود و با توجه به حوادث آن‌ سالها از سال ۱۳۶۴ بازدید برای عموم آزاد شد.

مدیر کاخ موزه بندرانزلی با اشاره به اینکه طبق اسناد موجود بعد از انقلاب و برای اولین بار طی سال ۱۳۸۰ این موزه توسط نیروی دریایی بازسازی شد، گفت: در صورت نیاز بناهای تاریخی هر ۲۵ سال یکبار مرمت می‌شوند که این کار نیز تحت نظر کارشناسان و با در نظر گرفتن حفظ اصالت بنا صورت می گیرد. تیرماه سال جاری به دستور امیر فرماندهی محترم ناوگان شمال و ارشد نظامی آجا در استان گیلان؛ امیر دریادار دوم حمیدرضا سعادت، با همت گردان مهندسی تاسیسات و ساختمان ناوگان شمال و پیگیری‌های مدیریت اسبق کاخ موزه؛ ناخدا حیدری و از محل اعتبارات داخلی نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران با صرف اعتبار بیش از دو میلیارد تومان، مرمت و موزائیک‌فرش محوطه کاخ موزه آغاز و پس از چهار ماه کار به اتمام رسید.

طبسی با اشاره به اینکه اردیبهشت ماه سال گذشته طی بازدید فرماندار شهرستان از این مجموعه و پیگیری‌های مکرر، مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان به اداره کل میراث استان گیلان جهت ترمیم اختصاص یافت و مقرر شد سالانه مبلغی برای مرمت این بنا اختصاص داده شود، تاکید کرد: امیدواریم با همکاری و تعامل میراث فرهنگی بتوانیم اعتبارات بیشتری جذب و به موقع اقدامات لازم را انجام دهیم تا بتوانیم این بنا را به خوبی حفظ کنیم.

وی با بیان اینکه به تازگی بخشی از قسمت داخلی کاخ موزه با صرف هزینه ۳۰۰ میلیونی اختصاص یافته به اداره کل میراث استان بازسازی و رنگ‌آمیزی شده، گفت: رنگ آمیزی بیرونی و سربندی که بیشترین آسیب‌ها از همین قسمت است باید انجام شود.

انتهای پیام