موزه‌ها نه تنها حافظ میراث فرهنگی هستند، بلکه فرصتی برای آشنایی نسل جدید با تاریخ و ارزش‌های فرهنگی سرزمین‌شان فراهم می‌کنند.

مردم‌شناسی و لوازم زندگی مردم منطقه در گذشته و صنایع دستی قدیمی همچون ابریشم‌بافی، شال‌بافی، چاقوسازی است که به‌صورت مجزا شامل ابزار کار همچون لوازم قالی‌بافی، نخ‌ریسی و پارچه‌بافی و زنگوله‌سازی و لوازم آشپزخانه، ظروف، اشیای مورد استفاده در مراسم مذهبی خاص، وسایل روشنایی، پارچه‌های محلی و دست نوشته‌ها و نسخ خطی است که در داخل مجموعه‌ای از ویترین‌ها به نمایش گذاشته شده است و معرف نحوه زندگی، فنون و حرف و صنایع دستی مردم منطقه در گذشته‌ای نه‌چندان دور است.

موزه خصوصی بشرویه

موزه خصوصی بشرویه اردیبهشت سال ۱۳۸۷ با همکاری بخش خصوصی در خانه تاریخی ملا عبدالله تونی "اسدی" واقع در بافت تاریخی شهرستان بشرویه ایجاد و راه‌اندازی شده است. این بنا از خانه‌های چهار ایوانی دوره صفویه است و با معماری اصیل خود، زادگاه یکی از علمای بزرگ ایران در دوره صفویه به نام ملاعبدالله تونی بشروی بوده و دارای اتاق‌های متعدد، مطبخ، اتاق زمستانی و اتاق بادگیر است.

بنای منزل اسدی با توجه به گفته‌های افراد محلی حدوداً ۴۰۰ سال قدمت دارد و با توجه به تزئینات معماری آن تقریباً هم‌زمان با بنای مسجد میانده است.

موزه مردم‌شناسی خضری

این موزه با مشارکت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با شهرداری، بخشداری و شورای اسلامی شهر خضری دشت بیاض در ساختمانی با زیربنای حدود ۹۰ متر، در حاشیه پارک جنت این شهر راه اندازی و افتتاح شد.

آثار و اشیای این موزه را مجموعه‌ای متنوع از اشیای مردم‌شناسی و لوازم سنتی زندگی و حرف گذشته تشکیل می‌دهد.

موزه مردم‌شناسی فردوس

موزه مردم‌شناسی فردوس شامل دو بخش "آداب و رسوم حمام" و "مشاغل سنتی" شهر قدیم فردوس است که از جمله بخش‌های موزه می‌توان به مشاغل آهنگری، نمدمالی، خراطی، دلاکی اشاره کرد که در هر بخش با توضیحاتی به معرفی آن پرداخته شده است و از دیگر بخش‌های موزه می‌توان اتاق نشیمن‌خانه، مطبخ‌خانه و نگارخانه را نام برد.

معماری این حمام مانند حمام‌های سردشت و کوشک در سطح منطقه منحصر به فرد بوده و نکته جالب توجه در ساخت آن اینکه حمام طوری طراحی شده که آب قنات وارد سربینه مردانه شده پس از عبور از طول سربینه زنانه از آن خارج می‌شود، این حمام دارای دو قسمت زنانه و مردانه کاملا مجزا بوده است و تاریخ ساخت بنای اولیه آن به دوره صفویه بر ‌می‌گردد که در سال ۱۳۳۵ بخش‌هایی به آن اضافه شده است.

این بنای تاریخی با شماره ۱۲۸۱ در تاریخ ۵ خرداد ۱۳۸۴در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و پس از آن توسط سازمان میراث فرهنگی حفاظت شد.

موزه میراث پهلوانی بیرجند

موزه میراث پهلوانی در سال ۱۳۸۵ در زورخانه قدیمی امیرعرب مشهور به «زورخانه لوبند» افتتاح شد. سابقه زورخانه امیر عرب، مشهور به «زورخانه لوبند» به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد که در آن زمان فقط یک زورخانه در محله «لب بند» و در فاصله دو بند معروف «حاجی محمد جعفر» و «باروت کوبان» در یک کوچه فرعی واقع بوده‌ است که با نام زورخانه لب بند (در لهجه محلی «لوبند») مشهور بوده و اکنون به نام زورخانه امیر عرب فعال است.

بنای تاریخی زورخانه امیر عرب از دیرباز محل ورزش پهلوانان نامدار بوده است تا اینکه در سال ۱۳۸۰ ساختمان جدید این زورخانه به بهره‌برداری می‌رسد و فکر ایجاد موزه و نمایشگاهی دائمی از مواریث پهلوانی و ورزش باستانی در بنای تاریخی مذکور قوت می‌گیرد.

قسمت‌های مختلف این موزه عبارتند از نمایش عکس‌های پهلوانان و پیشکسوتان صاحب نام، ابزار و آلات ورزشی (از قبیل میل، کباده، تخته شنا و…)، ضرب، ابزار و آلات پهلوانی زینتی چون شمشیر و سپر و تعدادی مانکن که حالات مختلف ورزشی را به نمایش درآورده‌اند.

هدف از تأسیس این موزه آشنایی عموم با ورزش باستانی و آداب و سنن مربوط به این رشته دیرپا و مردمی است.

موزه مردم‌شناسی بیرجند

موزه مردم‌شناسی بیرجند در سال ۱۳۷۲ پس از موزه باستان‌شناسی در طبقه همکف عمارت مرکزی مجموعه فرهنگی و تاریخی باغ اکبریه به بهره‌برداری رسید، در سال ۱۳۹۷ همزمان با اقدامات مرمت و بهسازی عمارت مرکزی، تغییراتی در چیدمان این موزه نیز صورت گرفت.

در این موزه گوشه‌ای از فرهنگ و رسوم مردم منطقه از جمله پوشاک سنتی، نحوه معیشت، صنایع‌ دستی و حرف منطقه جنوب خراسان که در گذشته‌ای نه چندان دور مرسوم بوده و اکنون منسوخ شده به نمایش گذاشته شده است. قدمت اشیای موجود در موزه حدود 100 سال است.

از بخش‌های مختلف این موزه می‌توان به غرفه نخ‌ریسی و پارچه‌بافی سنتی، حلاجی، آهنگری، مسگری، سفالگری، سبدبافی، عطاری، کفاشی، مطبخ و … اشاره کرد که در قالب پیکره‌هایی با پوشش سنتی به نمایش گذارده شده‌اند. هدف اصلی از تشکیل این موزه، علاوه بر پیوند نسل جوان با سنت‌های گذشته، شناساندن فرهنگ‌ها و سنت‌های بومی - منطقه‌ای و ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مردمان این خطه به بازدیدکنندگان است.

موزه لباس و منسوجات سنتی خراسان جنوبی

مجموعه ارزشمند منسوجات سنتی خراسان جنوبی در اسفند ۱۳۹۹ در خانه تاریخی پردلی واقع در بافت تاریخی شهر بیرجند گشایش یافت و با کسب مجوز از اداره کل موزه‌ها در سال ۱۴۰۰ با عنوان موزه به صورت رسمی آغاز به فعالیت کرد.

در این موزه به معرفی انواع مختلف پوشش های رایج و همچنین پارچه ها و منسوجات دست بافت استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. قسمت های مختلف این نمایشگاه شامل تالار نمایش پارچه ها و لباس ها، پوشش شهرستان ها، کارگاه پارچه بافی، عکاسخانه و خیاط خانه است.

تالار نمایش در طبقه اول عمارت اجرا شده که دارای سه بخش است. در بخش اول لباس های ابریشم، اطلس، کرباس، برک و قارت و همچنین پارچه های دست بافت آنها نیز در کنار این لباس ها به نمایش گذاشته شده است. در بخش دوم لباس عروس و داماد و همچنین تعدادی از لباس های عروس قاجاری شهرستان های مختلف به نمایش گذاشته شده است. بخش سوم شامل معرفی مراحل فراوری و تولید پارچه ملّه است. در این بخش مزرعه پنبه، جدا کردن پنبه از پنبه دانه به وسیله چرخ سنتی و همچنین مرحله روان کردن پنبه یا چوب بالشی کردن اجرا شده است.

در این بخش نمونه های مختلف پارچه و لباس ملّه نیز به نمایش گذاشته شده است.در قسمت پوشش شهرستان ها به معرفی پوشش شهرستان های مختلف استان خراسان جنوبی در یک اتاق در کنار همدیگر پرداخته شده است.

از دیگر قسمت های این نمایشگاه کارگاه پارچه بافی است که در این کارگاه یک دار پارچه بافی قرار دارد که بازدید کنندگان با شیوه بافت پارچه به روش سنتی آشنا می شوند.

انتهای پیام