علیرضا مقری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: بذرهای اصلاح‌شده از نظر عملکرد، مقاومت به تنش‌های محیطی از جمله خشکی، شوری و گرما، مقاومت به بیماری‌ها و آفات، یکنواختی رشد و کیفیت محصول بسیار بالاتر از بذرهای سنتی هستند. همچنین استفاده از این بذرها در کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی مانند کود و سموم کشاورزی و مدیریت بهینه مزارع نقش کلیدی دارد.

وی روند اصلاح بذرها در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی را شامل جمع‌آوری و ارزیابی ذخایر ژنتیکی محلی، بررسی ویژگی‌های زراعی، فیزیولوژیکی و ژنتیکی ارقام مختلف، انجام تلاقی‌های هدفمند و گزینش نسل‌های برتر، ارزیابی میدانی در شرایط ایستگاهی و مزارع کشاورزان و در نهایت ثبت رقم و تولید و معرفی آن به کشاورزان پس از تأیید نهایی عنوان کرد.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به سازگاری بالای بذرهای تولیدی این مرکز با شرایط اقلیمی استان گفت: یکی از اولویت‌های ما توسعه بذرهایی بومی‌سازی‌شده و مقاوم به تنش‌های منطقه‌ای است، به‌ویژه برای محصولات استراتژیکی چون گندم، جو، پنبه، سورگوم، ارزن و برخی گیاهان دارویی.

وی افزود: در حال حاضر هسته‌های اولیه ارقام گندم حیدری، نارین، برزگر، ارگ و پریان و نیز ارقام جو یوسف، ریحان، گلشن، مهر و طبس در این مرکز تولید می‌شود. همچنین طبقه نوکلئوس پنبه رقم خرداد در این مرکز تولید و توسعه یافته و دو رقم عناب به نام‌های ماژان و سیوجان که اولین ارقام ایرانی عناب هستند نیز از دستاوردهای ثبت‌شده این مرکز به شمار می‌روند.

مقری با بیان اینکه مقاومت به بیماری‌ها و آفات یکی از ابعاد مهم اصلاح بذرها است، گفت: ما در مرکز برای مقاومت به بیماری‌های قارچی مانند زنگ زرد گندم و سیاهک، و آفات مختلف از جمله سن گندم، اصلاح‌های هدفمند و چندجانبه انجام می‌دهیم.

وی در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان کشاورزان را به استفاده از بذرهای اصلاح‌شده تشویق کرد، اظهار کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی، روز مزرعه، برنامه‌های انتقال یافته‌ها، آموزش‌های میدانی، ارائه یارانه یا تسهیلات برای خرید بذر، و مقایسه عملکرد بذرهای اصلاح‌شده با سنتی در زمین‌های مشابه از روش‌های مؤثر برای اقناع و آگاهی‌بخشی به کشاورزان است.

مقری تأکید کرد: این مرکز به‌طور مستمر از طریق برنامه یاوران تولید، دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها، روز مزرعه و انتقال یافته‌ها، کشاورزان را در زمینه بذرهای اصلاحی و نحوه استفاده بهینه از آن‌ها آموزش می‌دهد.

وی در ادامه گفت: از جمله چالش‌های موجود در مسیر تولید و توزیع بذرهای اصلاح‌شده می‌توان به محدودیت در زیرساخت‌های تکثیر بذر در استان، هزینه‌های بالای تولید بذرهای مادری و گواهی‌شده، آشنایی محدود برخی کشاورزان با مزایای این بذرها و ضعف در زنجیره توزیع و بازاریابی اشاره کرد.

به گفته وی، بذرهای تولیدشده در مرکز پس از طی مراحل آزمایشی و تأیید توسط مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور، دارای گواهی‌نامه رسمی هستند و به‌صورت رسمی در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرند.

مقری در تشریح اثر این بذرها بر عملکرد محصولات کشاورزی استان افزود: در دهه ۸۰ با وجود شرایط بهتر منابع آبی، متوسط تولید استان ۲.۵ تن در هکتار و عملکرد مزارع مرکز ۳.۵ تن بود؛ اما اکنون با وجود خشکسالی، شوری منابع آبی و قطعی برق چاه‌ها، تولید مزارع کشاورزان به ۳.۵ تن و عملکرد مزارع تحقیقاتی ما به بیش از ۵ تا ۶ تن در هکتار رسیده است.

وی با تأکید بر اینکه این افزایش عملکرد، نتیجه استفاده از ارقام اصلاح‌شده و مقاوم به تنش‌های محیطی است، افزود: در سطح ۴۰ هزار هکتار از اراضی زیر کشت غلات استان، افزایش تنها یک تن در هکتار، منجر به افزایش بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان درآمد کشاورزان شده است.

مقری از کشاورزان خواست برای حصول نتیجه بهتر و افزایش بهره‌وری، از ارقام معرفی‌شده توسط محققان مرکز استفاده کنند.

وی همچنین از وجود برنامه‌های گسترده تحقیق و توسعه خبر داد و گفت: پروژه‌هایی در زمینه اصلاح بذر گیاهان دارویی، بذرهای مقاوم به شوری و تنش‌های خشکی، و بذرهای مناسب برای اقلیم گرم و خشک، در حال اجرا است.

وی درباره شیوه اطلاع‌رسانی به کشاورزان گفت: از طریق شبکه‌های ترویجی، بسته‌های آموزشی چاپی و دیجیتال، برنامه‌های رادیویی، حضور کارشناسان در روستاها، اپلیکیشن‌های مشاوره زراعی، پیامک‌های آموزشی و برنامه‌های روز مزرعه، اطلاعات لازم به بهره‌برداران ارائه می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی با تأکید بر صرفه‌جویی اقتصادی ناشی از استفاده از این بذرها گفت: در نگاه اول ممکن است قیمت بذر اصلاح‌شده بیشتر به نظر برسد، اما به دلیل عملکرد بالاتر، کاهش مصرف نهاده و مقاومت به تنش‌ها، از نظر اقتصادی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.

وی در پایان با اشاره به همکاری‌های مرکز با دانشگاه بیرجند، مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر کشور، موسسات منابع طبیعی و کشاورزی و شرکت‌های دانش‌بنیان، تصریح کرد: این همکاری‌ها در قالب پروژه‌های مشترک، پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های ملی در حال انجام است.

مقری با نگاهی به آینده تأکید کرد: با توجه به بحران منابع آبی، تغییر اقلیم و نیاز به تأمین امنیت غذایی، آینده کشاورزی ایران به‌شدت وابسته به توسعه و ترویج بذرهای اصلاح‌شده سازگار با اقلیم مناطق مختلف کشور است. این بذرها نقش کلیدی در افزایش بهره‌وری، کاهش واردات و پایداری تولید دارند.

انتهای پیام