به گزارش ایسنا، امروز ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ شمسی به اهم مناسبت‌ها و اتفاقات تاریخی این روز می‌پردازیم.
امضای عهدنامه «ارزنةالروم» بین ایران و عثمانی- ۱۲۲۶
در دوره سلطنت محمد شاه قاجار والی بغداد به تحریک بازرگانان بصره که از رونق بندر خرمشهر زیان دیده بودند، این بندر را مورد تاخت و تاز قرار دادند و با کشتن و زخمی کردن عده‌ای اموال بازرگانان ایرانی را به غارت بردند.
به دنبال این جنایت دولت ایران نماینده‌ای به امپراتوری عثمانی فرستاد تا با مذاکره، خواستار جبران خسارات وارده شود. در این حین دولت عثمانی مدعی شد، بندر خرمشهر جزو خاک عثمانی است و این حادثه را مساله‌ای داخلی توصیف کرد.
در پی این ادعا، دولت ایران تهدید کرد به تلافی حمله به خرمشهر، شهر بغداد را هدف قرار می دهد، اما دولت عثمانی که پس از جنگ با روسیه تمایلی به جنگ با ایران نداشت، نماینده‌اش را به ایران فرستاد و بندر خرمشهر را تخلیه کرد و مذاکرات دو طرف آغاز شد.
در این اثنا جنایتی دیگر این بار در کربلا اتفاق افتاد و ایرانیان مقیم کربلا قتل عام شدند. این حادثه، دولت ایران را به شدت عصبانی کرد، اما با تلاش‌های سیاسی، مذاکرات صلح با طرف ترک آغاز شد و بعد از دو سال قرارداد «ارزنةالروم» در ۱۰ خرداد ۱۲۲۶ بین ایران و عثمانی امضا شد.
نماینده ایران در این کنفرانس، میرزا تقی خان فراهانی معروف به امیرکبیر بود که تلاش و تدبیر او، شگفتی و تحسین نمایندگان روس و انگلیس را برانگیخت.
به موجب این پیمان دولت ایران از ادعای خود نسبت به سلیمانیه چشم پوشید و در عوض دولت عثمانی مالکیت ایران بر بندر خرمشهر و حق کشتی‌رانی در رودخانه شط العرب را به رسمیت شناخت و مقرر شد دولت عثمانی از بدرفتاری با زائران و بازرگانان ایرانی پرهیز کند.
در تقویم شمسی مناسبتهای دیگری چون تصویب اخذ وام ۲۵۰ هزار لیره‌ای دولت ایران از بانک شاهی توسط دومین مجلس شورای ملی در سال ۱۲۹۰، ماموریت محمدعلی خان ملقب به علاءالسلطنه پدر حسین علاء نخست‌وزیر وقت محمدرضا پهلوی برای تشکیل کابینه در سال ۱۲۹۶، انتصاب نجدالسلطنه به سمت والی‌گری خراسان از طرف احمد قوام السلطنه رئیس الوزراء وقت در سال ۱۳۰۰، ارتقاء سرتیپ حبیب الله خان شیبانی رئیس شورای عالی نظام به «امیرلشکری» و انتصاب به عنوان فرمانده قوای فارس در سال ۱۳۰۸، تشکیل جلسه کنفرانس نفت در لندن در سال ۱۳۳۳، تصویب قانون برقراری مقررات حکومت نظامی در هشت نقطه از مناطق نفت‌خیز به در مجلس سنا و شورای ملی در سال ۱۳۳۳، تصویب قانون روابط مالک و مستأجر در سال ۱۳۳۹، تیرباران چهار قاچاقچی در تهران در سال ۱۳۵۰، ثبت برج شیشه و عمارت ارگ قدیم اراک در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۵۴، بروز چند انفجار در شهر ری و در اداره اطلاعات امریکا و زخمی شدن یک ژنرال امریکایی در سال ۱۳۵۱، دهمین سالگرد تشکیل کنفرانس بین المللی حقوق بشر در تهران در سال ۱۳۵۶، بازداشت ۹ نفر به دلیل سرقت سؤالات امتحانی سالهای ششم ریاضی و طبیعی در سال ۱۳۵۶، سخنرانی تاریخی آیت‌الله سید روح‌الله موسوی خمینی به مناسبت سالگرد قیام ۱۵ خرداد ۱۳۳۲ در سال ۱۳۵۷، تظاهرات هزار نفری دانشجویان دانشگاه‌های تهران و پلی تکنیک در تهران در سال ۱۳۵۷، صدور اعلامیه آیت الله سید حسن طباطبایی قمی به مناسبت فرا رسیدن سالگرد ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ در سال ۱۳۵۷، رحلت آیت اله حاج شیخ عزیز اللَّه خسروی زنجانی در سال ۱۳۷۴ ثبت است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم قمری
سفر پیامبر اکرم (ص) به مکه- ۱۰
پیامبر خدا (ص) بعد از فراهم کردن مقدمات سفر به همراه دختر گرامی‌شان حضرت فاطمه زهرا(س) و همسران‌شان در تاریخ ۲۶ ذی القعده از مدینه به سمت مکه خارج شد.
در این سفر به یک روایت ۱۰۴ هزار و به روایت دیگر حدود ۱۲۴ هزار نفر از مسلمانان پیامبر را همراهی کردند. ایشان «ابو دجانه» را در مدینه جانشین خود منصوب کردند.
پیامبر مکرم اسلام در حالی که بیش از ۶۰ قربانی همراه کاروانش داشت ابتدا به منطقه ذوالحُلیفه رفت و در مسجد شجره احرام بست و سپس به سوی مکه حرکت کرد.
حضرت علی(ع) که به همراه یاران خویش به سوی مکه عازم شده بود، یکی از یارانش را جانشین خویش در سپاه تحت فرمانش قرار داد و زودتر از آنان، به سوی مکه حرکت کرد به همین دلیل چند روز زودتر از یارانش به پیامبر(ص) ملحق شد.
حضرت علی(ع) در نزدیکی مکه به پیامبر(ص) و یارانش رسید و پیامبر(ص) با دیدن ایشان بسیار خوشحال شد.
پیامبر خدا به همراه بستگان نزدیک و اصحاب و یاران‌شان برای ادای فریضه حج و زیارت خانه خدا در آخرین سال حیات پر برکت‌شان از مدینه عازم مکه مکرمه شدند.این سفر در تاریخ اسلام به سفر حجةالوداع معروف شد.
در تقویم قمری مناسبتهای دیگری چون تولد "ابوریحان بیرونی" دانشمند شهیر مسلمان در سال ۳۶۲، تولد "خاقانی شروانی" شاعر بزرگ ایرانی در سال ۵۲۰، رحلت آیت اللَّه "شیخ حسین رشتی نجفی" از مراجع شیعه در سال ۱۳۴۸ و رحلت حاج ملامحمد هاشم خراسانی فقیه و مورخ بزرگوار شیعه در سال ۱۳۵۲ ثبت است.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی
رسمیت یافتن دین مسیح در غرب- ۵۲۹
بین اگوستین و پلاگیوس در غرب سال‌ها اخلاف دینی بود. بحث آنان درباره مسئله طبیعت انسان و راه نجات او بود. سوال‌شان این بود که «آیا انسان فقط از طریق قدرت الهی نجات می یابد یا در فرآیند نجات جایی برای اراده انسانی هم وجود دارد؟»
پلاگیوس معتقد بود: «همه انسانها آزاد خلق شده‌اند و می‌توانند خوب یا بد را برگزینند.» اما به نظر اگوستین: «اعتقادات پلاگیوس با بسیاری از آموزههای اساسی مسیحی ناسازگار بود.» او بر این باور بود: «این اعتقادات با آموزههای فیض ازلی گناه نخستین و منجی بودن مسیح، در تعارض است.»
اگوستین اعتقاد داشت: «انسان وارث گناه آدم است و خودش هرگز نمی تواند برای نجات خود اقدام کند، اما مسیح با صلیب خود، این نجات را ممکن ساخت و هر کس فیض الهی شامل حال او شود، نجات می یابد.» منشأ اندیشه اگوستین باورهای پولس رسول بود.
عقاید پلاگیوس در سال ۴۳۱ در شورای اَفَسُس محکوم شد اما اختلافات دینی و باوری همچنان ادامه یافت.
بعدها راهبی به نام یوحنای کاسیان تلاش کرد تا اندیشه پلاگیوس و اگوستین را در هم بیامیزد. بر این اساس مدتی در غرب اندیشه نیمه پلاگیوسی حاکم شد اما سرانجام در شورای اورانژ در سال ۵۲۹ تعالیم پلاگیوس و یوحنای کاسیان محکوم و تعالیم اگوستین با اندکی تعدیل پذیرفته شد.
در پایان قرن پنجم، نظام الهیاتی مسیحی به شکل نهایی خود رسید و در باب مسیح‌شناسی، اندیشه های پولس رسول به طور کامل پذیرفته شد اما در باب انسان و نجات، اندیشه های او با اندکی تعدیل مورد قبول قرار گرفت.
در تقویم میلادی مناسبتهای دیگری چون مرگ ژوزف هایدن استاد موسیقی و آهنگ‌ساز بزرگ اتریشی در سال ۱۸۰۹، کشف عامل بیماری سیاه‌زخم توسط لویی پاستور پزشک فرانسوی در سال ۱۸۸۱، مرگ گوستاو کی‌یِر شِهوف فیزیک‌دان آلمانی و کاشف طیف خورشید در سال ۱۸۸۷، مرگ ارنست دوسارزک باستان‌شناس معروف فرانسوی در سال ۱۹۰۱، روز استقلال کامل جمهوری افریقای جنوبی در سال ۱۹۱۰، استقلال افغانستان از انگلستان در سال ۱۹۱۹، درگذشت ریچارد اف هک، شیمیدان آمریکایی و یکی از برندگان جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۱۰ و روز جهانی مبارزه با دخانیات ثبت است.
انتهای پیام
نظرات