مطابق ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) «هر کس در ارقام و مشخصات پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا کشاورزی تغییر دهد و یا پلاک وسیله نقلیه موتوری دیگری را به آن الصاق نماید یا برای آن پلاک تقلبی به‌کار برد یا چنین وسایلی را با علم به تغییر و یا تعویض پلاک تقلبی مورد استفاده قرار دهد و همچنین هر کس به نحوی از انحاء در شماره شاسی، موتور یا پلاک وسیله نقلیه موتوری و یا پلاک‌های موتور و شاسی که از طرف کارخانه سازنده حک یا نصب شده بدون تحصیل مجوز از راهنمایی و رانندگی تغییر دهد و آن را از صورت اصلی کارخانه خارج کند به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.»
آیا عمل کسی که با پوشاندن پلاک وسیله نقلیه مانع رؤیت و شناسایی آن می‌شود نیز شامل این ماده خواهد شد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه شماره نظریه: ۷۴۴/۱۴۰۲/۷ مورخ ۱۴۰۲/۱۰/۱۶ بیان داشته است: «صرف پوشاندن تمام یا بخشی از صفحه پلاک خودرو یا غیر قابل رویت ساختن آن به منزله تغییر در ارقام و مشخصات اولیه پلاک، نیست؛ هرچند که این عمل موجب ناخوانا شدن آن شود؛ بنابراین مورد سؤال از مصادیق بزه موضوع ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) نیست و با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات موضوع اصل سی و ششم قانون اساسی و مواد ۲ و ۱۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و با عنایت به اصل تفسیر مضیق قوانین کیفری و منع قیاس در امور کیفری، چون برای این عمل مجازاتی تعیین نشده است، فاقد وصف کیفری است؛ ولی نداشتن پلاک جلو و عقب خودرو یا خوانا نبودن شماره پلاک در ردیف شماره ۴۷ جدول مربوط به میزان جرائم و تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۹۴ هیئت وزیران به‌عنوان یکی از تخلفات محسوب شده؛ بنابراین فرض سؤال ممکن است مشمول این تخلف رانندگی باشد.»
در نظری مخالف که در نشست قضایی آمده است: «گل مالی کردن پلاک خودرو اگر به گونه‌ای باشد که تغییر اعداد پلاک را موجب گردد، متهم به استناد ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات قابل تعقیب خواهد بود. ارکان قید شده در ماده ۷۲۰ قانون تعزیرات حصری نبوده و با توجه به فلسفه تقریر این ماده هر رفتاری که با علم و عمد باعث ایجاد اشتباه در شماره خوانی پلاک گردد، مشمول این ماده خواهد شد. چه بسا در برخی موارد پوشاندن پلاک در عدم شناسایی خودرو از سوی مراجع ذی‌صلاح، بسیار دشوارتر از مخدوش کردن یک یا دو عدد از شماره انتظامی وسیله نقلیه باشد. از سوی دیگر چنین برداشتی باعث ترغیب هنجار گریزان به پوشاندن کامل پلاک به جای تغییر یک یا دو عدد از پلاک خواهد شد.»
فلسفۀ پلاک وسایل نقلیه موتوری، شناسایی وسیله است تا از طریق شماره پلاک بتوان وسیله نقلیه را شناسایی نمود و با وسیله نقلیه موتوری دیگری اشتباه نشود؛ بنابراین اگر کسی در پلاک خودرو و یا موتورسیکلت تغییری ایجاد کند، به هر نحوی که شماره پلاک با شماره پلاک دیگری اشتباه شود «تغییر» محسوب خواهد شد و تفاوت نمی‌کند که با رنگ و یا خراشیدن و یا تراشیدن و یا با چسب زدن بر روی پلاک، شماره پلاک و یا مشخصات پلاک را تغییر دهد. بنابراین اگر کسی مثلاً شمارۀ ۲ را با برچسب به شمارۀ ۱ تغییر دهد یا با محو نقطۀ «ب» و گذاشتن دو نقطه بالای آن، مشخصات پلاک را به «ت» تبدیل نماید، تغییر محسوب می‌شود و لازم نیست که حتماً تغییر در ماهیت پلاک باشد، بلکه صرف ظاهر پلاک کافی است؛ لیکن محو کل پلاک را نمی توان تغییر دانست؛ بنابراین چنانچه کسی با پاشیدن گل بر روی پلاک و یا انداختن زنجیر بر روی پلاک، کل پلاک را ناخوانا نماید، صرفاً مشمول تخلفات راهنمایی و رانندگی خواهد بود و دیگر «تغییر» موضوع ماده ۷۲۰ قانون تعزیرات اسلامی محسوب نخواهد شد، زیرا همان‌گونه که در ماده مذکور مشاهده می‌شود، صرف نداشتن پلاک بر روی وسیله نقلیه جرم نیست و محو کل پلاک در حکم نداشتن پلاک است.
انتهای پیام
نظرات