«محسن پاک‌آیین» در گفت‌وگو با ایسنا گفت: گذرگاه زنگزور یک مسیر حدود ۳۲ کیلومتری است و در تمامیت ارضی ارمنستان و در مرز ایران قرار دارد. این گذرگاه قرار است در کنار ارس با ایجاد یک جاده شوسه و خط آهن ریلی در ارمنستان احداث شود تا آذربایجان به نخجوان متصل شود. اینکه این گذرگاه با چه شرایطی و چطور باز شود به مذاکرات ارمنستان و آذربایجان بستگی دارد که فعلا به دلیل مشکلات بر سر توافق به نظر نمی‌رسد به سرعت این توافق حاصل شود و گذرگاه گشایش یابد.

آمریکا می‌خواهد مذاکرات صلح بین آذربایجان و ارمنستان را به نفع خود مصادره کند

وی درباره دخالت آمریکا در این توافق تصریح کرد: در واقع آمریکایی‌ها سعی دارند مذاکرات صلحی که بین آذربایجان و ارمنستان از سال ۱۴۰۱ شروع شده که به آزادی قره‌باغ منجر شد را به نفع خود مصادره کنند. آقای ترامپ که با ژست صلح‌طلبانه وارد انتخابات شد و وقتی رئیس‌جمهور شد، اعلام کرد، مرد صلح است و برخلاف بایدن به دنبال خاتمه دادن جنگ است، امروز دستش به خون مردم غزه، سوریه و لبنان آغشته است. او موفق نشد جنگ اوکراین را خاتمه دهد و به دیپلماسی با ایران هم خیانت کرد و در میان مذاکرات، رژیم صهیونیستی را تحریک کرد که به ایران حمله کند و خودش هم به او کمک کرد. ترامپ امروز از خودش یک چهره‌ جنگ افروزانه باقی گذاشته و سعی دارد الان این چهره را ترمیم کند، از این رو وارد موضوع زنگزور شد. 

این دیپلمات پیشین کشورمان با تاکید بر اینکه «سندی که میان ارمنستان و آذربایجان امضا شد، یک سند حقوقی و لازم‌الاجرا نیست و مفاد مورد اختلاف دو کشور در آن نیامده است» گفت: این سند یک بیانیه کلی است که نشان دهنده علاقه دو کشور به ادامه مذاکرات صلح است که تلاش دارند تمامیت ارضی و حاکمیت ملی یکدیگر را به رسمیت بشناسند.

وی ادامه داد: در جلسه ارمنستان و آذربایجان در کاخ سفید، نام گذرگاه را «ترامپ» اعلام کردند اما این دو کشور در جایگاهی نیستند که اسامی تاریخی مکان‌ها را عوض کنند، اقدامی غلط است و از سوی هیچ کشوری پذیرفته نیست. علاوه بر این، با وجود اینکه این موضوع در توافق نیامده اما ترامپ در سخنرانی اش اعلام کرده که شرکت‌های آمریکایی را برای ساخت جاده ریلی و شوسه به این منطقه می‌فرستد که این هم یک اقدام غلط است.

ایران عوامل بیگانه را در کنار مرزهای خودش نمی‌پذیرد

پاک‌آیین با تاکید بر اینکه «ایران عوامل بیگانه را در کنار مرزهای خودش نمی‌پذیرد»، اظهار کرد: درست است زنگزور موضوع تمامیت ارضی ارمنستان است، اما در مرز ایران است و ایران اجازه نمی‌هد آمریکا که به دنبال ناامنی در قفقاز است یا تقابل با روسیه را پیگیری می‌کند و با ایران مشکل دارد در این منطقه مستقر شود. از این رو ایران با حضور آمریکا چه در سطح دولت چه شرکت‌هایش مخالف است و این مساله را به دولت ارمنستان هم اطلاع داده است.

وی گفت: البته موضوع ساخت جاده آن طور که ترامپ گفته، سهل الوصول نیست، چون هنوز ارمنستان با باز کردن این کریدور با آذربایجان به نتیجه نرسیده است، به هرحال ارمنستان هم مطالباتی دارد تا راه‌های این کشور به آذربایجان و نخجوان باز شود، در عین حال اگر آمریکا بخواهد به این منطقه ورود کند با واکنش جدی ایران و روسیه مواجه می‌شود و به مصلحت ارمنستان و آذربایجان است که اگر می‌خواهند این مسیر باز باشد و امنیتش حفظ شود، دنبال کشورهای فرامنطقه‌ای برای ورود به این گذرگاه نباشند.

سفیر پیشین ایران در آذربایجان با تاکید بر اینکه «ایران با هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان روابط خوبی دارد و اگر لازم باشد این گذرگاه در مقطعی ساخته شود شرکت‌های فنی مهندسی ایرانی می‌توانند آن را احداث کنند» گفت: تا جایی که اطلاع دارم آذربایجان هم برای ساخت این جاده ریلی در صورت توافق جامع با ارمنستان اعلام آمادگی کرده است. به هر حال ایران هرگونه دخالت کشورهای فرامنطقه‌ای را در این مسیر نمی‌پذیرد.

هدف آمریکا از ورود به قفقاز جنوبی خیرخواهانه نیست

این کارشناس مسائل بین الملل و منطقه درباره موضع روسیه نسبت به این توافق اظهار کرد: روسیه اتفاقا بیانیه بسیار محکمی داد و اعتراضش را به حضور آمریکا در منطقه اعلام کرد. چینی‌ها هم از دخالت غربی‌ها و آمریکا در این منطقه ابراز نگرانی کردند. اگر چه آذربایجان و ارمنستان در واشنگتن اعلام موضع نکردند اما قبل از این ارمنستان اعلام کرده بود که تمامیت ارضی خود را در اختیار کشوری قرار نمی‌دهد. در این میان ایران معتقد است که مرزهایش باید امن بمانند و دو کشور ارمنستان و آذربایجان هم این اعتقاد را دارند، از این رو مساله ما امنیت ملی است. ما می‌دانیم هدف آمریکا از ورود به این توافق و منطقه خیرخواهانه نیست و قصد دارد برای روسیه و ایران به این منطقه بیاید.

وی درباره اجرای احتمالی این توافق تصریح کرد: به نظرم احداث گذرگاه با توجه به اختلافات بین آذربایجان و ارمنستان سریع اتفاق نخواهد افتاد. ارمنستان علاقه‌مند است راه‌های این کشور به ایران باز شود، اما آذربایجان روی این مساله موضع دارد. در زمانی که تصمیم جدی در رابطه با احداث گذرگاه گرفته شود، مسئولان ایران در حوزه‌های مربوطه اقدام لازم را انجام می‌دهند. در عین حال با کشورهای منطقه در حال رایزنی در این مورد هستیم و نظر خود را در ارتباط با این گذرگاه مبنی بر اینکه نباید کشورهای فرامنطقه‌ای در آن حضور داشته باشند را مطرح کردیم. 

این دیپلمات پیشین کشورمان بیانیه وزارت خارجه درباره توافق ارمنستان و آذربایجان در کاخ سفید را مثبت دانست و گفت: این بیانیه با رعایت همه جوانب بود و تاکید بر سیاست همسایگی و تقویت روابط داشت و رایزنی ایران با آذربایجان و ارمنستان در آن قید شده و گویای مخالفت جدی ایران با حضور کشورهای فرامنطقه‌ای در منطقه قفقاز جنوبی بود. 

انتهای پیام