دکتر مسعود زحمتکش در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به نقش و جایگاه پزشکان عمومی اظهار کرد: پزشکان عمومی در خط مقدم نظام سلامت قرار دارند و نقش بسیار حیاتی و چندبعدی را ایفا می‌کنند؛ پزشکان عمومی اولین نقطه تماس بیماران با سیستم درمانی هستند و به عنوان دروازه‌بانان سلامت جامعه عمل می‌کنند؛ این پزشکان نه تنها بیماری‌های شایع را تشخیص داده و درمان می‌کنند، بلکه در زمینه پیشگیری و ارتقاء سلامت نیز فعالیت دارند.

وی افزود: پزشک عمومی درمانگر خط مقدم است و ارتباط تنگاتنگی با بیمار دارد. ارتباطی جامع که از سابقه خانوادگی و وضعیت کلی بیمار، شروع می‌شود و وی را  قادر می‌کند که مراقبت‌های جامع و مستمر سلامت را ارائه کرده و بیماری‌ها را در مراحل اولیه شناسایی و درمان کند و در موارد زیادی از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کند.

دکتر زحمتکش خاطرنشان کرد: این رویکرد کل‌نگر، باعث می‌شود که پزشکان عمومی، بیمار را به عنوان یک فرد و نه فقط به عنوان یک بیمار در نظر بگیرند، این جایگاه، آنها را به ستون فقرات مراقبت‌های سلامت و درمان  تبدیل می‌کند و بخش بزرگی از بار درمانی جامعه بر دوش آنهاست.

باور نادرست مراجعه مستقیم به پزشک متخصص

این عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی مشهد با انتقاد از نوع نگاه جامعه به پزشک عمومی تاکید کرد: متاسفانه جایگاه پزشک عمومی در کشور ما از میان رفته و نظام سلامت به پزشک عمومی نگاه حداقلی دارد؛ جایگاه واقعی پزشکان عمومی در نظام سلامت ما روز به روز تحلیل رفته و می‌رود.

 وی ادامه داد: به قدری سایه تخصص‌گرایی بر نظام سلامت سایه افکنده و به قدری دست و پای پزشک عمومی به بهانه‌های مختلف در حوزه درمان تنگ و بسته شده که عملا طبابت عمومی در کشور در حال از بین رفتن است.

 دکتر زحمتکش با اشاره به اینکه پزشک عمومی که نتواند از عهده هزینه‌های مطب داری برآید چطور می‌تواند ستون نظام سلامت باشد در رابطه با دلایل ایجاد این نوع نگاه به پزشک عمومی توضیح داد: بخش کوچکی از این باور ناشی از فرهنگ‌سازی غلط و بخش بزرگی از آن حاصل سیاست‌گذاری اشتباه در حوزه درمان است.

وی افزود: در واقع، وظیفه پزشک عمومی، غربالگری، ارزیابی اولیه و درمان در مراحل ابتدایی بیماری است؛ پزشک عمومی است که با معاینه و بررسی دقیق، می‌تواند تشخیص دهد که آیا مشکل بیمار، نیاز به مراجعه به متخصص دارد یا خیر؛ این فرآیند که ارجاع هدفمند، است از اتلاف وقت و هزینه در نظام سلامت و  حتی هزینه و وقت بیمار جلوگیری می‌کند و مانع از شلوغی و ترافیک غیرضروری در مطب‌های تخصصی می‌شود.

زحمتکش گفت: متاسفانه در این حوزه سیاست‌گذاری‌ها کاملا بر عکس انجام شده به طوری که عملا طبابت عمومی از گردونه درمان در نظام سلامت ما حذف شده است. بارها و بارها در این سالها از طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع شنیدیدم اما در عمل طرح‌ها به قدری دور از واقعیت است که اجرا نشده و مطمئنیم با شکست مواجه خواهند شد. واقعیت این است که تخصص‌گرایی در لایه لایه‌ی  ارکان تصمیم گیر و تصمیم ساز نظام سلامت سایه سنگین خود را گسترانیده و پزشکان عمومی در این سال‌ها به زحمت توانسته‌اند زیر این سایه سنگین زنده بمانند.

وی با اشاره به مشکلات معیشتی پزشکان عمومی اظهار کرد: پزشک عمومی که مطب‌داری نمی‌کند و حاضر است راننده آمبولانس شود، زنده است اما به عنوان پزشک عمومی که زندگی نمی‌کند؛ پزشک عمومی که نمی‌تواند از طریق درمانگری مطب‌داری کند و تنها راه باقی ماندنش در نظام سلامت رفتن سراغ اعمال زیبایی است؛ پزشکی که مطبش را باز نگه داشته اما درآمدش کفاف هزینه اجاره و منشی و ... را نمی‌کند. این پزشک زنده مانده اما زندگی نمی کند.

مطب‌هایی که یک به یک تعطیل می‌شوند

دبیر انجمن علمی پزشکان عمومی خراسان رضوی در رابطه با مهمترین چالشهایی که پزشکان عمومی با آن روبرو هستند، خاطرنشان کرد: پزشکان عمومی در حال حاضر با چالش‌های متعددی روبرو هستند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از کاهش جایگاه حرفه‌ای، متأسفانه، ارزش و اهمیت پزشک عمومی در نظام سلامت به درستی درک نشده و این مسئله باعث کاهش انگیزه در این حوزه شده است.

زحمتکش ادامه داد: پزشک عمومی که ۷ سال درس می‌خواند و تازه به نقطه صفر می‌رسد و باید خود را مهیای  گذراندن دوره‌های سربازی و طرح اجباری و پس از آن آزمون رزیدنتی کند یعنی جایگاهی مناسب  در نظام سلامت به عنوان پزشک عمومی ندارد؛ البته به این مساله باید محدویت‌های نسخه‌نویسی که از طریق شورای عالی بیمه بر پزشکان عمومی اعمال می‌شود را نیز اضافه کنیم که به طور مستقیم در کاهش جایگاه حرفه ای پزشکان عمومی اثرگذار است.

تعرفه پایین؛ ابرچالش پزشکان عمومی

وی مشکلات مالی و تعرفه‌ها را ازجمله دیگر چالش‌های پزشکان عمومی برشمرد و گفت: شاید ابرچالش پزشکان عمومی تعرفه باشد؛ ارتزاق پزشک عمومی وابسته به ویزیت است. تعرفه‌های پایین و نامتناسب با هزینه‌های سنگین اداره مطب و زندگی، بسیاری از پزشکان عمومی را با چالش‌های مالی جدی روبرو کرده است، گواه این مدعا هم مطب‌هایی که یک به یک تعطیل می‌شوند. شما در سطح شهر مشهد نگاهی بیندازید چند مطب پر رونق پزشک عمومی می بینید. اگر مطب داری به عنوان پزشک عمومی هزینه- فایده مناسبی داشت این همه پزشک عمومی بیکار نداشتیم.

 عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی مشهد با اشاره به نبود نظام ارجاع مؤثر به عنوان دیگر چالش این حوزه افزود: با وجود صحبت‌های فراوان، نظام ارجاع در عمل به درستی اجرا نشده و پزشکان عمومی جایگاه کلیدی خود را در این نظام پیدا نکرده‌اند.

زحمتکش ادامه داد: از یک سو انتظارات جامعه همچنان از پزشکان عمومی بالا است و از سوی دیگر، حمایت‌ها و امکانات لازم برای پاسخگویی به این انتظارات وجود ندارد؛ در هر صنفی بالاخره یک گروه شاخص به لحاظ تمکن مالی وجود دارد، در میان پزشکان هم همین طور . یعنی بالاخره ما پزشکانی داریم که البته عمدتا متخصص و فوق تخصص هستند و مطبهای شلوغ دارند، صف های طولانی برای انتظار عمل دارند و ... این پزشکان به هر حال پزشکان پردرآمدی هستند. وقتی اسم پزشک یا به اصطلاح عامیانه دکتر می‌آید تصور عمومی همان پزشکِ شاخصِ پردرآمد است.

وی تصریح کرد: وقتی پزشک عمومی باشید و عنوان دکتر را یدک بکشید همه انتظار دارند شما توانایی مالی بالایی در هزینه‌کردها داشته باشید، اینجا دیگر نگاه نمی‌کنند پزشک عمومی هستید و اصلا مطب‌داری نمی‌کنید. از کادوهای مرسوم برای عروسی و تولد و ... در فامیل گرفته تا سوپر مارکت محله انتظار دارند شما در حد عنوانِ دکتر ظاهر شوید . طوری شده که خیلی از همکاران من از اینکه بیان کنند پزشک هستند امتناع می‌کنند چرا که بیان این موضوع مساوی است با دریافت بسیاری از خدمات به بهای گرانتر!

پزشک عمومی مطب‌دار و فعال در حوزه درمان خیلی کم داریم!

دبیر انجمن علمی پزشکان عمومی خراسان رضوی در رابطه با اقدامات لازم برای ارتقاء جایگاه پزشک عمومی توضیح داد: برای ارتقاء شان و جایگاه پزشکان عمومی، باید اقدامات ساختاری و فرهنگی انجام شود از جمله بازنگری در نظام تعرفه‌ها؛ تعرفه‌های خدمات پزشکی عمومی باید به صورت عادلانه و متناسب با زحمات و هزینه‌های آنها تعیین شود. همچنین اجرای کامل و مؤثر طرح پزشک خانواده، می‌تواند نقش حیاتی پزشکان عمومی را برجسته کرده و جایگاه واقعی آنها را تثبیت کند.

وی افزود: از طریق رسانه‌ها باید فرهنگ مراجعه اولیه به پزشک عمومی و ارزش این حرفه به جامعه معرفی و ترویج شود؛ نهادهای مسئول و سازمان‌های نظام پزشکی باید حمایت‌های قانونی از پزشکان عمومی را افزایش داده و شرایط کاری آنها را بهبود بخشند.

تقویت جایگاه پزشک عمومی، از معدود راه‌های نجات نظام سلامت

زحمتکش در رابطه با آمار پزشکان عمومی استان نیز توضیح داد: در حال حاضر در خراسان رضوی حدود ۷۵۰۰ پزشک عمومی داریم در مشهد این عدد به حدود ۵۵۰۰ نفر می‌رسد که از این تعداد حدود ۳۰۰۰ نفر پروانه طبابت دریافت کرده اند؛  این ۳۰۰۰ نفر هم عمدتا در درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، مراکز درمان اعتیاد و یا مراکز ارائه خدمات زیبایی فعال هستند و پزشک عمومی مطب‌دار و فعال در حوزه درمان خیلی کم داریم.

دبیر انجمن علمی پزشکان عمومی خراسان رضوی تصریح کرد: حقیقت این است که نظام سلامت ما با شرایط موجود، یک نظام ورشکسته خواهد بود که تا نخواهد به اصلاح واقعی ساختاری خود و پذیرش نقش‌های درمانگران در خط مقدم و به ویژه در حوزه پزشکی عمومی اقدام کند، پیشرفتی نخواهد داشت.

وی تاکید کرد:  تقویت جایگاه پزشک عمومی، نه تنها به نفع این قشر از جامعه پزشکی است، بلکه از معدود راه‌های نجات نظام سلامت در کشور است؛  پزشک عمومی باید در جای درست خود ایفای نقش کند تا موجب بهبود کیفیت خدمات درمانی و افزایش سطح سلامت عمومی جامعه می‌شود. سرمایه‌گذاری در این بخش، در واقع سرمایه‌گذاری در سلامت و آینده کشور است. همکاری بین دولت، مردم، و سازمان‌های صنفی، برای رسیدن به این هدف، امری ضروری و حیاتی است.

انتهای پیام