علی دل‌زنده، پژوهشگر اقتصاد شهری و منطقه‌ای؛ در یادداشتی که با موضوع «قابلیت‌ها و تکالیف پس از پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای: فرصت‌های اقتصادی و منطقه‌ای برای استان قزوین» نوشته و آن را در اختیار ایسنا قرار داده، در نخستین شماره آن آورده است:
«ایران در سال ۲۰۲۳ به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای درآمد؛ سازمانی که با حضور قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای چون چین، روسیه و هند بر همکاری‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی تمرکز دارد. مسیر ریلی «آستارا–رشت–قزوین» نیز به‌عنوان بخشی از کریدور «شمال–جنوب»، جایگاه استان قزوین را در مناسبات تجاری و حمل‌ونقل منطقه‌ای پررنگ‌تر کرده است.
ظرفیت‌های قزوین
قزوین با قرارگیری در مسیر ترانزیتی غرب و شمال‌غرب کشور، دسترسی آسان به تهران و بهره‌مندی از زیرساخت‌های صنعتی و کشاورزی، ظرفیت مناسبی برای ایفای نقش در معادلات شانگهای دارد. شهرک‌های صنعتی فعال، پروژه‌های پتروشیمی و صنایع تبدیلی کشاورزی از مهم‌ترین نقاط قوت اقتصادی این استان به شمار می‌روند. همچنین جاذبه‌های تاریخی و طبیعی، امکان توسعه گردشگری منطقه‌ای را فراهم کرده است.
فرصت‌های ناشی از عضویت در شانگهای
کارشناسان معتقدند پیوستن ایران به شانگهای برای قزوین دست‌کم پنج فرصت اساسی به همراه دارد:
۱. گسترش صادرات صنعتی و کشاورزی به بازارهای چین، روسیه و آسیای میانه.
۲. تبدیل شدن به هاب لجستیک از طریق بهره‌برداری از مسیر ریلی «آستارا–رشت–قزوین».
۳. جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری در حوزه‌های انرژی و صنایع تولیدی.
۴. رونق گردشگری منطقه‌ای با هدف جذب توریست از کشورهای عضو شانگهای.
۵. بهره‌گیری از سازوکارهای مالی منطقه‌ای برای تسهیل مبادلات تجاری.
نقش شانگهای و اعضای کلیدی
اعضای کلیدی سازمان ازجمله چین و روسیه می‌توانند از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های صنعتی و لجستیکی، ایجاد پروژه‌های مشترک زنجیره تأمین و انتقال فناوری به توسعه ظرفیت‌های استان کمک کنند.
ریسک‌ها و ملاحظات
با وجود فرصت‌های موجود، موانعی چون تحریم‌های بین‌المللی، مشکلات بانکی، خطر وابستگی بیش‌ازحد به یک کشور و نیاز به ارتقای استانداردهای تولید، ازجمله چالش‌هایی است که در مسیر بهره‌برداری از این عضویت باید مدنظر قرار گیرد.
پیشنهادهای اجرایی
در کوتاه‌مدت، شناسایی کالاهای صادراتی اولویت‌دار و راه‌اندازی میز تجاری–لجستیکی در قزوین پیشنهاد می‌شود. در میان‌مدت نیز ایجاد پارک‌های صنعتی مشترک، توسعه آموزش‌های فنی و پیگیری توافقات منطقه‌ای برای تسهیل گمرکی می‌تواند جایگاه استان را در شبکه همکاری شانگهای تثبیت کند.
جمع‌بندی
به‌نظر می‌رسد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای فرصتی تاریخی برای استان‌هایی نظیر قزوین است. اگر این استان بتواند با برنامه‌ریزی منسجم، جذب سرمایه‌گذاری هدفمند و مدیریت ریسک‌ها پیش رود، می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از قطب‌های صنعتی، لجستیکی و گردشگری منطقه تبدیل شود.»
انتهای پیام
نظرات