روستای شیرآوند از توابع شهرستان هلیلان، با ارتفاع متوسط ۹۵۰ متر از سطح دریا، یکی از نقاط پرجمعیت استان ایلام محسوب می‌شود، این روستا در چهار کیلومتری شمال شهر توحید، مرکز شهرستان هلیلان قرار دارد و از نظر اقلیمی دارای آب‌وهوای خشک معتدل با تابستان‌های نیمه‌گرم و زمستان‌های نسبتاً سرد است.
خاک حاصل‌خیز این منطقه، از ویژگی‌های بارز آن به‌شمار می‌رود و نقش مهمی در رونق کشاورزی ایفا کرده است.
عبور رودخانه «جزمان» از مجاورت روستا و دسترسی به منابع آبی، از دلایل اصلی شکل‌گیری این سکونتگاه بوده‌اند همچنین وجود مراتع قابل دسترس، زمینه‌ساز توسعه دامداری و کشاورزی در این منطقه شده و آن را به یکی از نقاط مهم تولیدی در استان تبدیل کرده است.
امید اسماعیلی کارشناس دفتر فنی استانداری ایلام در گفت و گو با ایسنا ضمن معرفی ویژگی‌های این روستا اظهار کرد: در نزدیکی شیرآوند، کوه چرمین، خلالات و هفت‌داره با پوشش گیاهی متنوع، از جمله درختان بلوط، ون، زالزالک و تمشک، چشم‌اندازی بکر و زیست‌محیطی غنی را فراهم کرده که قابلیت توسعه اکوتوریسم و گردشگری طبیعی را دارد. این منابع طبیعی، علاوه بر ارزش زیست‌محیطی، می‌توانند به‌عنوان پایه‌ای برای اشتغال‌زایی در حوزه خدمات گردشگری مورد بهره‌برداری قرار گیرند.
وی خاطرنشان کرد: آب کشاورزی روستا از طریق رودخانه جزمان و یک حلقه چاه تأمین می‌شود با این حال، کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، مشکلاتی در تأمین آب ایجاد کرده است. در حال حاضر، ۲۸ حلقه چاه با مجموع آبدهی ۲۳۰ لیتر بر ثانیه، به همراه سردهنه‌ها، نهرهای سنتی و یک موتور تلمبه با دبی ۱۵ لیتر بر ثانیه، برای آبیاری حدود ۴۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسماعیلی گفت: این روستا در حوزه رودخانه سیمره، از زیرحوضه‌های رودخانه کرخه قرار دارد. به‌دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی و فنی، امکان احداث سد برای مصارف کشاورزی در این حوزه وجود ندارد و تاکنون مجوزی برای ساخت سد بر رودخانه‌های سیمره و جزمان صادر نشده است این موضوع، چالش‌هایی در توسعه پایدار کشاورزی منطقه ایجاد کرده است.
کارشناس دفتر فنی استانداری ایلام توضیح داد: شغل اصلی ساکنان شیرآوند دامداری است و روستا دارای ۱۷۷۲ هکتار زمین کشاورزی است، بر اساس آمار موجود، ۶۸ درصد مردم در بخش دامداری، ۲۱ درصد در خدمات و ۱۱ درصد در صنعت مشغول به فعالیت هستند این ترکیب اشتغال، نشان‌دهنده وابستگی بالای اقتصاد محلی به منابع طبیعی و تولیدات اولیه است.
وی افزود: محصولات زراعی شامل گندم، جو، هندوانه، گوجه‌فرنگی، حبوبات، ذرت و کلزا هستند. سالانه حدود ۴ هزار تن چغندر و ۲ هزار و ۵۰۰ تن گوجه‌فرنگی از اراضی منطقه برداشت می‌شود، بیشتر زمین‌های کشاورزی از نوع آبی هستند و ظرفیت تولید بالایی دارند. این حجم تولید، نشان‌دهنده پتانسیل بالای منطقه در تأمین نیازهای غذایی استان و حتی صادرات داخلی است.
اسماعیلی اضافه کرد: در حال حاضر، ده واحد گاوداری ده‌راسی غیر فعال، یک واحد مرغداری ده‌هزار قطعه‌ای فعال و یک واحد نیمه‌فعال در روستا وجود دارد. محصولات دامی عمدتاً در خود روستا به فروش می‌رسند و نیازهای عمومی ساکنان نیز از شهر توحید تأمین می‌شود. این وابستگی به مرکز شهرستان، ضرورت تقویت زیرساخت‌های خدماتی در خود روستا را برجسته می‌سازد.
فرزاد شریفی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام نیز در گفت‌وگو با ایسنا به تپه باستانی موجود در روستا اشاره کرد و از آن به عنوان یک ظرفیت گردشگری عمده نام برد و گفت: در ۴۰۰ متری شرق روستا، تپه تاریخی «گوران» قرار دارد که از محوطه‌های باستانی ناحیه سیمره در غرب ایران محسوب می‌شود، این تپه از منظر تاریخی و تمدنی، ارزش بالایی دارد و می‌تواند به‌عنوان یک ظرفیت گردشگری فرهنگی مورد توجه قرار گیرد، مجاورت این میراث باستانی با روستا، فرصت مناسبی برای توسعه گردشگری تاریخی فراهم کرده است.
وی خاطرنشان کرد: این روستا در روزهای پایانی اسفند و اوایل بهار ظرفیت شگفتی برای جذب گردشگر دارد و با وجود طبیعت بگر و مراتع زیبا، رودخانه پرآب در دامنه کوه می تواند محل بازدید گردشگران از نقاط مختلف کشور باشد و از نظر اقتصادی نیز رونق بگیرد.
شریفی توضیح داد: همچنین توسعه باغ‌های انجیر و انگور، ایجاد واحدهای جوجه‌کشی، کارخانه آرد، بسته‌بندی حبوبات و خشکبار، راه‌اندازی کارگاه‌های قالیبافی، خیاطی و ذرت خشک‌کنی از دیگر ظرفیت‌های قابل بهره‌برداری در این منطقه هستند، این اقدامات می‌توانند ضمن ایجاد اشتغال پایدار، به افزایش درآمد خانوارها و کاهش مهاجرت از روستا کمک کنند.
با وجود برخی کمبودها، شیرآوند ظرفیت‌های اقتصادی قابل توجهی دارد، از جمله فرصت‌های توسعه‌ای در سه بخش کشاورزی، خدمات و صنعت می‌توان به احیای دامپروری و مرغداری، پرورش شترمرغ خانگی، بز اصلاح‌شده، بوقلمون و بلدرچین، پرواربندی گوسفند، بز و گاو شیری، راه‌اندازی گلخانه، پرورش قارچ، نشا گوجه و گیاهان دارویی اشاره کرد.
شیرآوند با برخورداری از منابع طبیعی، میراث فرهنگی، زمین‌های حاصل‌خیز و نیروی انسانی فعال، می‌تواند به یکی از قطب‌های تولیدی و گردشگری استان ایلام تبدیل شود؛ مشروط بر آن‌که برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای با مشارکت مردم و حمایت نهادهای دولتی به‌درستی اجرا شوند.
انتهای پیام
نظرات