سمانه نوروزی اصل در گفت‌وگو با ایسنا درباره دیابت نوع یک در کودکان، اظهار کرد: این بیماری به‌طور عمده جنبه ژنتیکی قوی ندارد و بیشتر عوامل محیطی ناشناخته باعث بروز علائم می‌شود. در بسیاری از موارد، هیچ علت مشخصی برای دیابت نوع یک شناخته نمی‌شود. بر خلاف دیابت نوع دو که دارای نقش قابل توجهی از جنبه ژنتیکی در ابتلا به آن می‌باشد، دیابت نوع یک از نظر ژنتیکی ارتباط قوی‌تری ندارد. در ابتلا کودکان به دیابت نوع یک، والدین نباید با اضطراب و احساس گناه روبه‌رو باشند و احساس کنند مصرف زیاد شیرینی‌ها باعث ایجاد این مشکل برای کودکانشان شده، اما واقعیت این است که علت مشخصی در بروز این بیماری در کودکان وجود ندارد.

وی با اشاره به وضعیت ابتلای کودکان به دیابت نوع یک، افزود: شیوع دیابت نوع یک به‌طور متوسط در حدود نیم درصد از جامعه دیده می‌شود و در جوامع مختلف متفاوت است؛ اگرچه امروزه شاهد افزایش بروز دیابت در سال‌های اخیر هستیم و سن بروز این بیماری به‌تدریج پایین آمده است. به‌طورکلی دو دوره سنی بین چهارتا 6 سال و همچنین در زمان بلوغ برای بروز دیابت وجود دارد؛ اما اکنون حتی مواردی از ابتلا به دیابت در نوزادانی که هنوز شیر مادر می‌خورند نیز گزارش‌شده است.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با اشاره به تأثیر عوامل ویروسی در بروز دیابت نوع یک، گفت: عوامل ویروسی از جمله ویروس کرونا که از سال‌های گذشته جهان با آن درگیر بوده است، به عنوان یک عامل محیطی مهم شناخته می‌شوند. همزمان با شیوع بیماری‌های ویروسی که در اوایل فصل‌های پاییز و بهار بیشتر بروز می‌کنند، شیوع دیابت نیز افزایش می‌یابد.

نوروزی‌ اصل با بیان اینکه محرک‌های محیطی و شیوع عفونت‌های ویروسی در بروز دیابت نوع یک اثرگذار است؛ تصریح کرد: همچنین کمبود ویتامین  D، عوامل تغذیه‌ای ناشناخته و مصرف غذاهای کنسروی ممکن است در بروز دیابت در کودکان نقش داشته باشند.

وی درباره علائم دیابت نوع یک در کودکان، افزود: این نوع دیابت برخلاف دیابت تیپ دو که بدون علامت است و توصیه می‌شود افراد بالای ۳۵ سال غربالگری کنند تا شناخته شوند؛ دیابت تیپ یک در بچه‌ها همیشه در کودکان بسیار پر سروصدا و پر علامت است و معمولاً با علائم واضحی مانند افزایش تشنگی، تکرر ادرار و کاهش وزن همراه است. کودکی که قبلاً کنترل ادرار داشته، ممکن است دچار بی‌اختیاری شود و در شب بارها بیدار شود. همچنین، این بیماران علی‌رغم اشتهای خوب، وزن خود را از دست می‌دهند.

 به‌جای انکار دیابت به فکر درمان باشیم

این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با اشاره به اینکه پر ادراری، پر نوشی و کاهش وزن سه علامت ویژه ابتلا به دیابت نوع یک در کودکان است، خاطرنشان کرد: اگر خانواده‌ای این علائم را در فرزند خود مشاهده کند، باید به‌طور فوری اقدام به انجام آزمایش‌های لازم جهت تأیید وضعیت فرزند خود کند. این آزمایش نیاز به ناشتا بودن کودک ندارد و با انجام آن، در صورت تائید باید بلافاصله درمان شروع شود. اگرچه موارد زیادی می‌بینیم که خانواده متوجه علائم دیابت در فرزند خود است، اما به‌راحتی موضوع را نمی‌پذیرد و این علائم را با توجیهاتی انکار می‌کند که این مسائل باعث می‌شود بیماری دیر تشخیص داده‌شده و زمانی به پزشک مراجعه ‌شود که علائم شوک و کم‌آبی شدید در کودک دیده می‌شود.

نوروزی اصل به عوارض تشخیص دیرهنگام بیماری دیابت نوع یک در کودکان اشاره و بیان کرد: این بیماری فرصت زیادی به فرد مبتلا نمی‌دهد و ممکن است در عرض یک ماه، بیمار علامت‌دار و بلافاصله دیابت تشخیص داده شود. اما گاهی تاخیر در تشخیص و مراجعه دیرهنگام به پزشک باعث اسید دیابتی، کم‌آبی شدید و شوک در بیمار خواهد شد. همچنین می‌تواند در موارد شدید به کاهش سطح هوشیاری و مشکلات پایدار برای کودکان بینجامد که این مسئله تهدیدکننده حیات کودکان است. بنابراین با تشخیص فوری و اقدام به‌موقع می‌توان از بروز اتفاقات جبران‌ناپذیر جلوگیری کرد.
 

مصرف مکمل ویتامین D در مادران و کودکان می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند

وی با تاکید بر اهمیت پیشگیری از دیابت در کودکان، توضیح داد: رژیم غذایی نرمال و استفاده کمتر از مواد غذایی کنسرو شده به‌منظور پیشگیری از دیابت توصیه می‌شود. استفاده از شیر مادر یک عامل محافظتی در برابر دیابت است و توصیه می‌شود کودکان تا دو سال به طور کامل شیر مادر را دریافت کنند. شروع غذای کمکی قبل از شش ماه نیز به‌عنوان یک عامل زمینه‌ساز در دیابت مطرح است، به‌ویژه اینکه غلات نباید قبل از شش ماه وارد رژیم غذایی کودک شود. همچنین، مصرف مکمل ویتامین D مادران در دوران بارداری و کودکان از بدو تولد، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان با اشاره به اینکه هیچ روشی برای پیشگیری قطعی دیابت وجود ندارد، اظهار کرد: ابتلا به دیابت نوع یک ارتباطی با میزان فعالیت بدنی ندارد و معمولاً در کودکان فعال و اکتیو اتفاق می‌افتد. بی‌تحرکی، زندگی آپارتمانی و مدارس کوچک باعث شده است که بچه‌ها به سمت افزایش وزن بروند. در کنار دیابت نوع یک، دیابت نوع دو در کودکان بالای ده سال نیز وجود دارد که با اپیدمی چاقی در جامعه توصیه می‌شود به‌منظور پیشگیری از دیابت نوع دو در بچه‌ها، فعالیت فیزیکی قابل قبولی داشته باشند تا از چاقی و تبعات آن جلوگیری شود.

نوروزی اصل ادامه داد: بیماری دیابت در بین تمام افراد در تمام سطوح اقتصادی و اجتماعی جامعه اتفاق می‌افتد و قابل‌پیشگیری نیست. زمانی که کودکی دچار دیابت نوع یک شد، درمان آن از طریق دریافت روزانه انسولین صورت می‌گیرد که باید تا پایان عمر وی ادامه داشته باشد. درمان دیابت سخت است و تمام جوانب زندگی خانواده را درگیر می‌کند.

 درمان کودکان دیابتی در هیچ شرایطی تا پایان عمر نباید قطع شود

وی درخصوص اینکه کودکان مبتلا به دیابت نیاز به کنترل قند روزانه دارند و درمان در هیچ شرایطی تا پایان عمر نباید قطع شود، یادآور شد: امیدواریم روش‌های درمانی جدیدتری به‌صورت خوراکی ارائه شود، اما روش درمان دیابت تزریق انسولین است. موارد نادری از دیابت وجود دارد که بتوان آن را با قرص کنترل کرد، اما اکثر بیماران دیابتی به انسولین وابسته هستند و در تمام شرایط باید انسولین تزریق کنند که قند خونشان کنترل شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان در رابطه با اینکه اگرچه دیابت در کودکان، زندگی خانواده‌ها را تحت تأثیر قرارمی‌دهد، اما همچنان در زمره بیمارهای خاص محسوب نمی‌شود، عنوان کرد: با توجه به اینکه این بیماری نیاز به پایش مداوم قند خون وجود دارد، اما هزینه بالای تهیه سیستم پایش مداوم قند خون برای بیماران دیابتی باعث می‌شود، افراد مبتلا نتوانند کنترل خوبی نسبت به میزان قند خون خود داشته باشند.

قند خون یک کودک مبتلا به دیابت نوع یک، باید روزانه چهار نوبت کنترل شود

نوروزی‌اصل افزود: برای یک کودک مبتلا به دیابت نوع یک، روزانه چهار نوبت باید قند خون او کنترل شود که ضمن سخت بودن این کار، به خانواده‌ها هزینه زیادی تحمیل می‌کند. علاوه براین، بچه‌های مبتلا به این بیماری که در سن بلوغ هستند از کنترل خانواده خارج  و خود را با هم سن و سالان خود مقایسه می‌کنند.

وی بیان کرد: به‌ تازگی سیستم پایش قند خون به‌ صورت یک سنسور ظریف بر روی بازوی کودکان قرارمی گیرد و با کنترل قند خون فرد در هر ۵ دقیقه اطلاعات مربوط به قند خون را به موبایل والدین ارسال می‌کند؛ سپس پس از دو هفته باید از سنسور جدید استفاده شود که نیاز به سوزن زدن و سختی‌های معمول نیست و خوشبختانه بیمه هزینه ۲۴ سنسور در سال را قبول می‌کند. امیدواریم با پوشش بهتر انسولین‌ها و سیستم‌های پایش مداوم قند خون توسط بیمه‌ها و سازمان‌های مربوطه بتوانیم آینده بهتری برای کودکان دیابتی داشته باشیم.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان اضافه کرد: هر کودک دیابتی که در آینده دچار عوارض نارسایی کلیه و نابینایی ناشی از دیابت شود؛ چندین برابر هزینه اقتصادی به سیستم درمانی جامعه تحمیل می‌کند؛ اگر بتوانیم دیابت کودکان را به‌خوبی کنترل کنیم، برای آن‌ها و سیستم درمان سودمند خواهد بود. در حال حاضر، سیستم‌های پایش مداوم قند خون در دنیا در حال گسترش است و امیدواریم که این امکانات به خانواده‌ها کمک کند تا قند خون فرزندان خود را به‌راحتی کنترل کنند.

انتهای پیام