آذربایجان‌غربی به‌دلیل موقعیت توپوگرافی ویژه و قرارگیری در تلاقی سه واحد زمین‌ساختی زاگرس، البرز و فلات مرکزی، از مهم‌ترین مناطق کوهستانی کشور محسوب می‌شود. 

تنوع ارتفاعی استان از ۶۰۰ تا ۳۶۰۰ متر موجب ایجاد زیستگاه‌های متنوعی از مناطق دشتی و تالابی تا زیستگاه‌های کوهستانی و صخره‌ای شده است. همین شرایط، این استان را به یکی از زیستگاه‌های مهم گونه‌های مختلف خفاش در ایران تبدیل کرده و تاکنون ۱۵ گونه خفاش در آن شناسایی شده که برخی از آن‌ها در فهرست گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار دارند.

با سرد شدن هوا و رسیدن به آستانه زمستان، خفاش‌ها برای خواب زمستانی به غارهای تاریک و نسبتاً گرم پناه می‌برند. هر گونه مزاحمت، نور یا صدا در این دوره، انرژی محدود بدن این جانور را مصرف کرده و می‌تواند به مرگ‌ومیر گسترده در جمعیت آن‌ها منجر شود؛ موضوعی که ضرورت توقف موقت غارنوردی را دوچندان کرده است.

حجت جباری، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان‌غربی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: فصل خواب زمستانی یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی خفاش‌هاست. در این دوره، فعالیت متابولیک بدن آن‌ها به حداقل می‌رسد و هرگونه بیدار شدن ناگهانی باعث مصرف شدید انرژی و در بسیاری موارد منجر به مرگ جانور می‌شود. به همین دلیل از ۲۰ آبان تا پایان فصل زمستان، ورود به غارهای زیستگاهی خفاش‌ها باید به حداقل برسد یا متوقف شود.

وی با اشاره به اهمیت اکولوژیک خفاش‌ها افزود: خفاش‌ها نقش بسیار مهمی در کنترل آفات کشاورزی، گرده‌افشانی و پراکنش دانه‌ها دارند. حفاظت از این گونه‌ها، حفاظت از تعادل اکوسیستم و حتی امنیت غذایی است.

جباری درباره پراکنش زیستگاه‌های این گونه در استان اظهار کرد: غار علی‌شیخ خوی و غار اشکوتان از زیستگاه‌های بسیار مهم خفاش‌ها در استان هستند و حساسیت ورود به این غارها در فصل خواب زمستانی بسیار بالاست.

وی همچنین به وضعیت شناسایی و طبقه‌بندی غارهای استان اشاره کرد و گفت: تاکنون ۵۷ غار در آذربایجان‌غربی شناسایی و برای همه آن‌ها شناسنامه غار تهیه شده است. 

جباری ادامه داد: همچنین ۳ غار استان شامل غارهای قلایچی و دوکچی در بوکان و غار شکریازی در سلماس به عنوان غارهای درجه‌یک و غار سهولان مهاباد به عنوان غار درجه دو طبقه‌بندی شده‌اند. حفاظت از غارهایی که در محدوده مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست قرار دارند، برعهده اداره‌کل است و نظارت بر فعالیت‌های گردشگری و اکتشافی در این غارها با هدف جلوگیری از آسیب به زیستگاه خفاش‌ها انجام می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان با اشاره به پویش ملی «کلاه‌ها روی زمین» گفت: این پویش فرصتی برای یادآوری نقش مردم و گروه‌های غارنوردی در حفاظت از حیات‌وحش است. از همه گروه‌های طبیعت‌گردی و فعالان محیط‌زیست انتظار می‌رود در این دوره حساس همراه ما باشند تا جمعیت خفاش‌ها بتواند فصل استراحت خود را بدون تنش سپری کند.

انتهای پیام