علی محمد باقی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه انتظار یک امر فطری است، گفت: یعنی انسان به‌طور ذاتی برای انتظار آفریده شده است، این حالت منتظر بودن در نهاد بشر قرار داده شده، همان‌گونه که خود دین نیز یک امر فطری محسوب می‌شود؛ اگر به این امور فطری بنگریم درمی‌یابیم که میان همه انسان‌ها مشترک هستند.
استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم تصریح کرد: هر انسانی در هر نقطه‌ای از جهان که باشد، نسبت به وضعیت موجود خود نگران است و دوست دارد آن را به شرایط بهتری تغییر دهد، این خصیصه، فارغ از مکتب یا ایده‌ای که فرد به آن معتقد است، در همگان مشترک است؛ چرا که کمال‌طلبی یک امر فطری به‌شمار می‌رود.
وی ادامه داد: تمامی این امور ریشه‌های مفهوم انتظار هستند؛ وقتی می‌گوییم انسان منتظر است، در حقیقت به این معناست که انسان کمال‌طلب است و می‌خواهد وضعیت موجود خود را به شرایطی عالی‌تر مبدل سازد.
باقی با بیان اینکه ظلم‌ستیزی و حق‌طلبی نیز اموری فطری هستند، گفت: انسان در درون خود تمایل به حق دارد و از انحراف و پلیدی بیزار است، او گرایش ذاتی به نور دارد و از ظلمت گریزان است؛ میل باطنی او به عدل و حقیقت است و از نقاط مقابل آنها نفرت دارد، بنابراین همان‌گونه که انتظار فطری بود، حق‌طلبی و ظلم‌ستیزی نیز فطری هستند.
وی افزود: از اینجا پیوند عمیق بین «انتظار فرج» و «ظلم‌ستیزی» آشکار می‌شود، روحیه مقاومت در برابر بدی‌ها و زشتی‌ها در انسان وجود دارد، اما این پیوند باید به فعلیت برسد و شکوفا شود، یعنی این میل درونی صرفاً به معنای تأیید ذهنی ظهور امام زمان و انزجار از بدی‌ها نیست، بلکه باید در عمل و به‌صورت مقاومتی فعال در برابر زشتی‌ها، استکبار و انحراف نمود پیدا کند.
استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم اعلام کرد: انتظار واقعی و حقیقی، انتظاری است که خود را در قالب مقاومت نشان می‌دهد و بلکه عالی‌ترین شکل انتظار نیز همین است. عالی‌ترین انتظار، چشم به راه دولتی کریمه و حقیقی داشتن است؛ دولتی که در آن هیچ بدی، زشتی، کژی و انحرافی نخواهید دید.
وی ادامه داد: قرآن کریم در توصیف این دولت فرموده: «وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا»؛ زمین با نور پروردگارش روشن می‌شود. یعنی جهان از خوبی‌ها و زیبایی‌ها لبریز خواهد شد، این انتظار حقیقی، در دولت امام عصر (عج) محقق خواهد شد.
دو نظریه در بحث انتظار
باقی با اشاره به اینکه در بحث انتظار دو نظریه مطرح است، عنوان کرد: نظریه اول بر این باور است که حرکت بشر رو به جلو و سیر او صعودی است، این گروه معتقدند بشر لحظه‌به‌لحظه در حال رشد است و هنگامی که به عالی‌ترین مرحله رشد خود (در نسبت با دوران غیبت) دست یابد، منجی ظهور خواهد کرد و آن دولت کریمه محقق خواهد شد.
وی افزود: در مقابل، عده‌ای دیگر معتقدند سیر بشر نزولی و حرکتش قهقرایی است و زمانی که بشر به اوج پستی و تباهی برسد، موعود ادیان خواهد آمد. آنان که قائل به سیر صعودی بشر هستند، می‌گویند اگر بخواهیم ظهور مهدی (عج) تسریع شود، باید شیب این سیل را تندتر کنیم؛ یعنی با تلاش و مجاهدت بیشتر، زودتر به آن نقطه نهایی برسیم.
استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم یادآور شد: کاری که امام در دوران ظهور انجام می‌دهند مانند ظلم‌ستیزی، استکبارستیزی، مبارزه با دشمن و تحقق حق در عالم ما نیز موظفیم در دوره غیبت انجام دهیم، هرچه این کار را بیشتر انجام دهیم و بیشتر با استکبار و بدی بجنگیم، در واقع شیب این سیر صعودی را تندتر کرده‌ایم و طبیعتاً به تحقق ظهور نزدیک‌تر شده‌ایم؛ این نوع نگرش را «انتظار سازنده» یا «انتظار حقیقی» می‌نامند که منجر به ظهور می‌شود.
وی ادامه داد: اما در مقابل، کسانی که معتقد به سیر نزولی بشر هستند، هر نوع اصلاح‌گری را مصداق «افساد» می‌دانند؛ استدلال آنان این است که انجام کار خیر و اصلاح، شیب سیر نزولی را کند می‌کند و در نتیجه ظهور را به تأخیر می‌اندازد. از دیدگاه آنان، برای تسریع ظهور، باید افساد کرد تا شیب سیر نزولی تندتر شود و منجی زودتر بیاید. این تفکر کاملاً غلط و بطلان آن آشکار است.
استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم اظهار کرد: چنین انتظاری، فرد را به سکوت در برابر ظلم‌ها سوق می‌دهد، او را به تشویق ظالم وامی‌دارد و حتی خود او را به ظالمی تبدیل می‌کند که در زمره ستمکاران قرار می‌گیرد. این نوع انتظار قطعاً نامطلوب و منفی است.
وی با بیان اینکه مسلماً انتظار سازنده، انتظاری همه‌جانبه است، افزود: کسی که منتظر موعود است، باید در تمام عرصه‌ها فعال باشد؛ زیرا امام زمان (عج) در دوران ظهور، عدالت را در تمام شئون زندگی بشر اعم از اقتصاد، سیاست، نظامی، فرهنگی، علمی و قضایی جاری می‌سازند، بنابراین، منتظر واقعی نیز در دوره غیبت باید همین مسیر را طی کند و در تمام حوزه‌ها با عدالت هماهنگ شده و با ظلم و زشتی مبارزه کند.
باقی با اشاره به اینکه در احادیث، انتظار به عنوان «عمل» دانسته شده است، گفت: از پیامبر مکرم اسلام (ص) نقل شده که فرمودند: «افضل اعمال امتی انتظار الفرج» و نیز «افضل جهاد امتی انتظار الفرج». انتظار تنها یک میل درونی نیست، بلکه میلی است که در عرصه عمل خود را نشان می‌دهد. اینکه انتظار فرج برترین جهاد امت شمرده شده، به این دلیل است که منتظر در این عرصه، در حال کوشش و تلاشی بزرگ است؛ او در برابر بدی‌ها واکنش نشان می‌دهد و نسبت به خوبی‌ها انعطاف دارد.
وی با بیان اینکه چنین کسی زمینه را برای ظهور موعود فراهم می‌کند، ادامه داد: اگر بخواهیم همه این مفاهیم را در یک جمله خلاصه کنیم، آن کلمه «صبر» است. البته صبر به معنای گوشه‌نشینی، سکوت در برابر بدی‌ها، توسری‌خوردن یا مخفی شدن نیست. صبر به معنای از میدان به در نرفتن و به معنای مبارزه است؛ به این معنا که انسان در مقابل ظلم هرگز کوتاه نیاید و پیوسته تلاش کند؛ این مبارزه نیز باید در تمام عرصه‌ها باشد، نه فقط در عرصه نظامی. عرصه نظامی بخشی مهم اما نه تمام این مبارزه است.
مجهز شدن به سلاح علم و دانش، وظیفه منتظران است
استاد مرکز تخصصی مهدویت حوزه علمیه قم با بیان اینکه اگر جامعه‌ای از لحاظ اقتصادی قوی باشد، تسلط‌پذیر نیست و می‌تواند در مقابل ظلم و استکبار بایستد، بیان کرد: جامعه‌ای که از نظر مالی ضعیف باشد، محتاج دیگران می‌شود و در نتیجه، در مبارزه با ظلم ناتوان خواهد بود. در حوزه فرهنگی نیز، جامعه‌ای که دچار انحطاط فرهنگی شود، توان و اراده مبارزه با ظلم را از دست می‌دهد و حتی ممکن است به دلیل وعده‌های مادی و شهوانی دشمن، دست دوستی به سوی او دراز کند.
وی افزود: بنابراین، قدرت در تمام حوزه‌ها به‌ویژه در حوزه علمی ضروری است؛ این قدرت، در مرحله اول باعث می‌شود دشمن هوس تعرض به منافع مسلمانان را به خود راه ندهد، مجهز شدن به سلاح علم و دانش، وظیفه منتظران است و این امر برای جوانان، کاملاً شورآفرین و نشاط‌انگیز است و جوان می‌تواند با تمام نشاط خود در این مسیر گام بردارد.
باقی با تاکید بر اینکه هر حرکت بیرونی، نیازمند مجاهدت درونی است، تصریح کرد: جهاد بیرونی فرع بر جهاد درونی است، جوانی که در درون با نفس خود مبارزه نکرده و جهاد اکبر ننموده، نمی‌تواند در بیرون با دشمن خارجی به جهاد بپردازد. به همین جهت، جهاد با نفس، جهاد اکبر و مبارزه با مستکبران بیرونی، جهاد اصغر نامیده شده است. مبارزه با ظلم نفس، مقدمه‌ای است برای ریشه‌کن کردن ظلم در بیرون؛ اگر انسان به نفس خود ظلم نکند، می‌تواند ریشه ظلم را در عالم بیرون بخشکاند.
انتهای پیام
نظرات