دكتر يوسف مجيدزاده، گفت: اگر آزمايش‌هاي آينده، ثابت كند كه سكوي پله‌يي جيرفت از زيگورات‌هاي بين‌النهرين قديمي‌تر است، مي‌توان ادعا كرد كه خاستگاه زيگورات‌ها در جنوب‌شرقي ايران بوده است و سكوي پله‌يي جيرفت، بزرگ‌ترين نمونه‌ي شرق باستان به‌شمار مي‌رود. سرپرست هيات كاوش محوطه‌ي باستاني جيرفت، در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: ما اكنون ادعا نداريم كه خاستگاه زيگورات در جنوب‌شرقي ايران است؛ ولي بعيد نيست كه در آينده، چنين مساله‌اي اثبات شود؛ چراكه ابعاد سكوي پله‌يي جيرفت، پنج برابر بزرگ‌ترين سكو از اين نوع و قديمي‌تر از آن‌ها است. كاوش‌هاي امسال جيرفت، براي نخستين‌بار مشخص كرد كه ابعاد سكوي اول 276×276 متر و ابعاد سكوي دوم روي آن، 126×126 متر است؛ با اين حساب، سكوي پله‌يي جيرفت در مقايسه با انواع مشابه و زيگورات‌ها، بزرگ‌ترين سكوي موجود از دوره‌ي پيش‌از تاريخ در ايران، بين‌النهرين، پاكستان، افغانستان و سوريه است. هم‌چنين زيگورات بين‌النهرين كه سكوي جيرفت، 200 سال از آن قديمي‌تر است، 63×43 متر وسعت دارد كه حتا سكوي دوم جيرفت نيز از آن‌ها بزرگ‌تر است. وي افزود: انجام آزمايش كربن 14 كه تاكنون به‌دليل عميق نبودن حفاري‌ها انجام نشده است، مي‌تواند نظريه‌ي ما را در مورد سكوي پله‌يي جيرفت تاييد كند. او با بيان اين‌كه در هفته‌هاي آخر كاوش جيرفت به مرحله‌اي رسيديم كه تصور آن‌را نمي‌كرديم در اين‌باره، توضيح داد: در بررسي سكوي پله‌يي متوجه شديم كه اين بنا، يك‌بار مرمت و بخش‌هايي به آن اضافه شده است. البته بخش‌هاي مرمت‌شده به‌شكل بسيار بدي از بين رفته‌اند. در جريان كاوش، به ديواري رسيديم كه به داخل سكو مي‌رفت؛ وقتي ديوار شكافته شد پس‌از چهار متر و 20 سانتي‌متر، ديوار به سمت راست پيچيد و ديوار اصلي سكو آشكار شد؛ ابتدا نمايي با ارتفاع كم، ظاهر و در جلوتر، ارتفاع آن بيشتر شد. ادامه‌ي اين مسير مشخص كرد كه ديوار 19 متر طول دارد و سپس چهار متر و 20 سانتي‌متر بيرون مي‌آيد و كنگره‌مانند مي‌شود كه آن كنگره، هشت‌متر طول دارد و سپس به داخل بازمي‌گردد. اين شكل كنگره‌ها در دنياي باستان وجود داشته و روي ظروف سنگي نيز ديده شده است. وي اضافه كرد: از سكوي اول اين بنا، چيز بيشتر نمي‌توان پيدا كرد؛ چون بخش بزرگي از آن، ديگر وجود ندارد و ما بايد به حدود 30 متر از نيم‌دايره‌هاي باقي‌مانده از آن، استناد كنيم؛ اما شكل سكوي بالايي به‌صورت كاملن دقيق مشخص شده است و در بازسازي نيز آن‌را تا ارتفاع 10 متري كه از ابتدا بوده است، بالا خواهيم برد. البته بازسازي اين بنا، فرآيندي طولاني دارد و براي انجام آن به دو ميليون خشت نياز داريم كه در طول ماه گذشته حدود 700 هزار خشت آن زده شده است و از هفته‌ي آينده، بازسازي سكوي پله‌يي آغاز مي‌شود. اين باستان‌شناس در ادامه تصريح كرد: فرم سكو، كنگره‌ها، فرورفتگي‌ها و تزيين دور آن‌ها، هيچ ترديدي باقي نمي‌گذارد كه اين بنا، اهميت بسياري داشته است. البته ما هيچ‌گاه نگفتيم كه اين بنا، زيگورات است؛ باوجود آن‌كه اين سكوي پله‌يي دقيقن فرم زيگورات را دارد ولي چون كهن‌تر از زيگورات است، نمي‌توان آن‌را زيگورات دانست. زيگورات بنايي مذهبي در بين‌النهرين بوده و زيگورات دانستن سكوي پله‌يي جيرفت، مانند اين است كه بگوييم مسجدي از دوره‌ي ساسانيان، پيدا شده است؛ درحالي كه مسجد پس‌از ساسانيان و از دوره‌ي اسلامي ساخته مي‌شود. به‌گفته‌ي مجيدزاده، زيگورات‌ها در بين‌النهرين بناهايي روي دو، سه تا هفت سكو بوده‌اند كه براساس متون بين‌النهرين، در بالاي آن‌ها، اتاقي به‌عنوان حجله‌گاه خداي حامي آن شهر وجود داشته است. البته از آن اتاق، تنها در متون سخن گفته شده و هيچ اثر از آن روي بناها باقي نمانده است. ازسوي ديگر، يك نقاشي صخره‌يي از هزاره‌ي سوم در «شاه فيروز» سيرجان وجود دارد كه بنايي زيگورات‌مانند را با دو سكو نشان مي‌دهد و روي آن نيز اتاقي ديده مي‌شود. وي در پايان تاكيد كرد كه پژوهشكده‌ي حفاظت و مرمت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بايد براي نگه‌داري از اين اثري كه ازنظر عظمت و قدمت در دنيا نظير ندارد، تمام تلاش خود را بكند؛ چراكه حفاظت از آثار تاريخي برعهده‌ي كارشناسان اين حوزه است نه باستان‌شناسان. انتهاي پيام