عمارت كلاه‌فرنگي؛ از نخستين ايستگاه راديويي تا مجتمع علمي - فرهنگي
در عصر ارتباطات، عمارت كلاه فرنگي به‌عنوان نمادي از فضاي ارتباطي كشور، تصويري از هويت سرزمين ما را به‌نمايش مي‌گذارد و بايد براي احياي دوباره‌ي آن تلاش كرد.
معصومه جلالي بهجت ـ كارشناس مخابرات ـ در مطلبي كه به‌بهانه‌ي تقارن روز جهاني موزه و هفته‌ي ميراث فرهنگي با روز جهاني ارتباطات به خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) فرستاده، آورده است: فرهنگ در حقيقت، شناسنامه‌ي هر ملت است؛ به اين معنا كه آداب و رسوم اجتماعي، چگونگي برخورد ملت‌ها با عناصر نوظهور از گذشته تا به حال، همه و همه تحت عنوان فرهنگ نماد عيني پيدا مي‌كنند؛ اين نماد در هر قالبي كه ظهور كند، به‌عنوان عنصر فرهنگي، اقوام و ملل را به يكديگر مي‌شناساند.
در اين ميان، آثار تاريخي به‌جا مانده از پيشينيان به‌عنوان عناصر ثابت فرهنگ، اين شناسنامه را هويتي ديداري مي‌بخشند.
البته نوع نگاه برنامه‌ريزان هر ملتي در چگونگي حفظ، بقا و شناساندن اين يادگارها بيان‌گر ميزان غناي فرهنگي است كه از آن برخاسته است.
خوشبختانه در اين بين، كشور ما از حيث برخورداري از آثار فرهنگي در ميان كشورهاي صاحب نام جهان قرار دارد؛ اما در شرايطي كه بسياري از كشورهاي صاحب فرهنگ از همين منظر برنامه‌هاي كلان اقتصادي خود را طراحي كرده‌اند و در نهايت نيز سودهاي كلاني را از راه جذب بازديدكننده در داخل و خارج عايد خود مي‌كنند، متاسفانه درآمد ناشي از اين صنعت در كشور ما قابل ذكر نيست؛ اما اكنون بايد اين تحولات را باور و در اين مسير، حركتي جديد را آغاز كرد، بويژه آن‌كه بحران هويت در ميان نسل جوان به‌عنوان خطري جدي، فرهنگ كشور را با تهديد روبه‌رو كرده است.
براي جلوگيري از بروز چنين مشكلاتي با شناسايي يادگار‌هاي ديرين چه در قالب آثار تاريخي و چه كتب و نقل قول‌هاي گوناگون و تركيب آن با بيان روز به حفظ هويت جوانان و كمك به شناخت ارزش‌هاي ملي - فرهنگي مي‌توان دست يازيد.
هر اثر تاريخي به‌عنوان يادگاري از دوران‌هاي گذشته مي‌تواند رابطه‌اي مستقيم با مخاطب برقرار كند. يك بناي تاريخ خود سخن مي‌گويد و برانگيزنده‌ي خاطره‌ها و حال و هواي گذشته است.
به گزارش ايسنا در ادامه‌ي اين مطلب درباره‌ي عمارت كلاه‌فرنگي، آمده است: اين ساختمان در سال 1303 هجري شمسي پس از خريد دستگاه‌هاي كابل فرستنده با موج بلند قدرت 20 كيلووات از روسيه در اراضي عصر قاجار (منطقه‌ي باغ بي‌سيم) بنا شد.
ساختمان يادشده به نام عمارت كلاه‌فرنگي نامگذاري و نخستين دكل نيز با ارتفاع 120 متر در حاشيه‌ي اين ساختمان افراشته شد و بالاخره در سال 1305 هجري شمسي با مخابره‌ي اولين پيام از روسيه آغاز به‌كار كرد. چند سال بعد دستگاه‌هاي V.H.F , U.H.F فرانسوي جانشين كابل‌هاي تلفن و تلگراف شدند.
بعد از انتقال ايستگاه راديو به ميدان ارگ، به‌جز مواردي جزيي مورد استفاده مناسب قرار نگرفت و سال‌ها به‌صورت غيرقابل استفاده در گوشه‌اي از محوطه‌ي بي‌سيم متروك ماند.
پس از انقلاب اسلامي مسوولان شركت مخابرات ايران به‌دليل اهميت قائل شدن به مسائل فرهنگي كشور با درايت و توجه خاص تصميم به بازسازي، مرمت و احياي اين بناي تاريخي و ملي و ايجاد يك مجتمع فرهنگي و علمي گرفتند.
از اينجا بود كه شايد بتوان گفت: براي نخستين‌بار يك شركت دولتي به حفظ ميراث فرهنگي كشور بها داد و با كمك سازمان ميراث فرهنگي نسبت به ثبت اين بنا در فهرست آثار باستاني كشور اقدام كرد.
پس از آن، كميته‌اي با نام كميته‌ي راهبردي كلاه‌فرنگي در سطح عالي در وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات تشكيل و نسبت به پيگيري امور بازسازي، مرمت و احياي اين بناي تاريخي اقدام كرد و عمليات مرمت رسما از سال 1383 آغاز شد. اين عمليات براساس پيش‌بيني‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته قرار است تا نيمه‌ي دوم سال 1385 به پايان برسد.
اينك اين ساختمان در قلب كلان شهر تهران پس از يك دوره‌ي طولاني سكون و آرامش، در حال بيدار شدن و حياتي دوباره يافتن است.
هدف از احياي مجدد عمارت كلاه‌فرنگي در قالب مجتمع فرهنگي - علمي مخابرات، شناسايي چگونگي ورود و سير تحول صنعت ارتباطات در كشور است.
باشد كه از اين پس، پژوهش‌گران، محققان، دانشجويان و تمامي علاقه‌منداني كه به‌دنبال كسب علم و تحقيق و پژوهش در حوزه‌ي ارتباطات و تاريخ مخابرات كشور هستند، بتوانند به منبع و مرجعي ارزشمند و مستند دسترسي داشته و گوشه‌اي از تاريخ ديرين و كهن اين مرز و بوم را هويدا سازند.
به گزارش خبرنگار ايسنا، ساختمان كلاه‌فرنگي يكي از گزينه‌هاي مطرح براي ايجاد موزه‌ي راديو است. در اين رابطه، مدير كل موزه‌هاي ارتباطات كشور - اسماعيل عظيمي ـ نيز اعلام آمادگي كرده كه ساختمان كلاه‌فرنگي كه با نام «بي‌سيم» هم معروف است به موزه‌ي راديو اختصاص داده مي‌شود.
اين بنا در زمين‌هاي بي‌سيم سيدخندان تهران واقع است و حدود 84 سال نيز قدمت دارد. ضمن آن‌كه نخستين راديوي ايران در ساختمان كلاه‌فرنگي تاسيس و سپس به ميدان ارك تهران منتقل شده است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات