احتمال انتخاب دبيركل از كشورهايي مانند اندونزي، نيجريه، ونزوئلا، ليبي، الجزاير و در آينده آنگولا بيشتر مي‌شود؛ بنابراين عملا ايران، عراق‌، امارات، قطر، كويت و عربستان سعودي با نوع رفتار و ديپلماتيكشان خود را از احتمال دبيركلي حذف كرده‌اند.

حسين كاظم‌پور اردبيلي - رييس هيات عامل اوپك - در گفت‌وگو با خبرنگار انرژي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين مطلب اظهار كرد: مهمترين نقش دبيركل اين است كه سخنگو و چهره سياسي اوپك است و داشتن اين نقش توسط هر كشوري يك وجهه سياسي محسوب مي‌شود. در انتخاب دبيركل اين‌كه كشورهاي عضو اوپك بتوانند راجع به يك انتخاب به وحدت نظر برسند، يك قانون است.

هيچ‌گاه ايران نگفته كه دبيركلي مهم نيست

وي افزود: مطابق اساسنامه فعلي سازمان، اگر وحدت نظر و اجماع براي انتخاب دبيركل حاصل نشود، آنگاه بايد كشورها به سمت انتخاب دوره‌اي بروند.

كاظم پور اردبيلي درباره اهميت نقش دبيركلي براي ايران و چگونگي تلاش ما براي به‌دست آوردن اين پست خاطرنشان كرد: هيچ‌گاه ايران نگفته كه دبيركلي مهم نيست، اگرچه هر ركن وزن مربوط به خود و طبعا هر ركن نقش ويژه خود را دارد.

انتخاب دبيركل براساس كانديدا كردن و اجماع اعضاست

وي در پاسخ به اين سوال كه آيا ايران براي احراز پست دبيركلي در دور بعد از هم‌اكنون برنامه‌ريزي خاصي در نظر دارد؟ يادآوري كرد: در نشست ابوجا درسال گذشته دبيركل براي دوره سه ساله انتخاب شده و بحث دبيركلي الان از دستور اوپك خارج است. در حال حاضر دبيركل براساس كانديدا شدن و اجماع اعضا انتخاب مي‌شود. در اين راستا در درون سازمان اوپك سه ركن وجود دارد؛ اولين و بالاترين ركن، كنفرانس است كه مجموعه وزيران يعني قانون‌گذاران و تصميم گيران نهايي در آن حضور دارند كه مي‌توانند اساسنامه را عوض كنند و هر تصميمي در قالب اجماع بگيرند.

به گفته او دومين ركن اعضاي هيات عامل هستند كه اداره امور دبيرخانه و سازمان كشورهاي توليد و صادركننده نفت را به طور كلي برعهده دارند. اين بخش شامل انجام همه مطالعات مورد نياز، برنامه و دستور كار نشست وزيران، بودجه و انتخاب مقامات دبيرخانه است؛ سومين ركن دبيركل است كه مجري تصميمات كنفرانس و هيات عامل است؛ يعني هر تصميمي كه كنفرانس و هيات عامل مي‌گيرد، دبيركل اجرا مي‌كند و اداره امور دبيرخانه را در چارچوب مصوبات دو ركن برعهده دارد.

رياست كنفرانس اوپك از سال 2008 نوبتي مي‌شود

نماينده ايران در اوپك با بيان اين‌كه ايران در سال 2011 رييس كنفرانس اوپك خواهد بود، توضيح داد: تاكنون نظام انتخاب رياست جلسات كنفرانس اوپك به صورت انتخابي و حمايت اعضا بوده كه از سال 2008 با رياست الجزاير الفبايي خواهد شد. در اين صورت معاون الجزاير كشور آنگولا خواهد بود؛ در سال 2009 رياست با آنگولا و معاونت با اندونزي، در سال 2010 رياست با اندونزي و معاونت با ايران و در سال 2011 رياست كنفرانس با ايران و معاونت آن با عراق خواهد بود و به‌همين ترتيب تا آخر. در هيات عامل اوپك نيز رياست براساس الفبا بوده است كه سال 2007 ايران رييس است و از اول ژانويه 2008 رياست هيات عامل اوپك به عراق مي‌رسد.

در اين رابطه پيش‌تر نوذري - مديرعامل شركت ملي نفت - درباره چگونگي تلاش ايران براي كسب سمت دبيركلي اوپك گفته بود كه رياست اوپك به طور دوره‌اي و براساس حروف الفبا به كشورها مي‌رسد؛ به اين ترتيب 12 كشور عضو اوپك رياست و يا نايب رييسي را برعهده خواهند گرفت كه به نظر مي‌رسد رياست اوپك در سال 2009 به ايران برسد.

مخالفت با دبيركلي ايران را دوستانه تلقي نمي‌كنيم

او در ادامه افزود: ممكن است روزي كنفرانس اوپك به اين نتيجه برسد كه از زماني خاص انتخاب دبيركل نيز مانند رياست هيات عامل و رياست كنفرانس نوبتي شود، ولي هنوز اين تصميم كه نياز به اجماع اعضاي اوپك دارد، گرفته نشده است. در اين راستا هر كشوري مي‌تواند با اجماع نكردن مانع دبيركلي هر كشور ديگري شود، ولي به طور طبيعي وقتي اكثريت اعضا به يك سمت تمايل مي‌كنند، يك يا دو عضو نبايد مانع تحقق تمايل اكثريت شوند و لازم است متوجه شوند كه نظر ديگران له يا عليه آنهاست، ولي كشورهاي عضو نبايد به دليل ناكامي در يك مورد دبيركلي ساير منافع حضور در اوپك را ناديده گيرند. در چنين شرايطي اگرچه مخالفت با دبيركلي ايران را دوستانه تلقي نمي‌كنيم، ولي بايد متوجه شويم كه ديپلماسي، هنر ارزيابي قدرت طرف‌ها براي اعمال اراده خود است و هر جايي كه مشاهده كرديم نمي‌توانيم اراده خود را اعمال كنيم بايد كاري كنيم كه به تفاهم برسيم.

ايجاد هماهنگي بين اعضا براي رسيدن به مواضع مشترك از مهم‌ترين اهداف اوپك است

رييس هيات عامل اوپك درخصوص وظايف و منافع كشورها از عضويت در اوپك تشريح كرد: تامين امنيت عرضه، جلوگيري از نوسانات غيرضروري و ثبات بازار، تضمين درآمد مداوم اعضا، بازگشت سرمايه مطلوب براي سرمايه‌گذاران در اين صنعت و ايجاد هماهنگي بين اعضا براي رسيدن به مواضع مشترك از مهم‌ترين اهداف اوپك است. براي نمونه اگر در مجامع عمومي درباره محيط زيست تصميمي گرفته شود كه به منافع ما لطمه بزند، موضع مشترك مي‌گيريم و دفاع مي‌كنيم، پس هماهنگي ميان اعضا منافع مشترك ما را ايجاد مي‌كند. به عبارت ديگر در هر مقوله‌اي آنچه كه در بستر دوجانبه باشد كشورها به تنهايي پيگيري مي‌كنند و در غير اينصورت كشورهاي عضو به يكديگر كمك مي‌كنند.

پيشنهاد خروج ايران از اوپك به دليل دبيركل نشدن غلط است

وي در پاسخ به اين سوال كه برخي معتقدند مهم‌ترين ركن اوپك دبيركلي آن است، پس در شرايطي كه اين پست به‌دلايل مختلف به ايران نمي‌رسد بهتر نيست از اين سازمان خارج شويم؟ تصريح كرد: ذهنيت‌هايي كه به "همه يا هيچ" فكر مي‌كنند، هميشه هيچ نصيبشان مي‌شود. كساني كه مي‌گويند اگر دبيركلي نباشد، در اوپك بودن براي ما چه سودي دارد؟ نه با تاريخ اوپك آشنا هستند و نه با آثار اوپك و با انگيزه‌هاي سياسي داخلي از اين حرفها را مي‌زنند. من به عنوان كسي كه سال‌ها در اين زمينه كار كرده‌ام مي‌گويم كه اين تفكر غلط است و اهداف هم به صرف طرح كردن محقق نمي‌شوند.

او در ادامه تاكيد كرد: اگر هدف ما دبيركلي است بايد ببينيم ملازمات آن چيست. به نظر مي‌رسد كانديداي دبيركل بايد شرايط احراز اين پست را داشته باشد؛ يعني تجربه و قابليت بين‌المللي داشته باشد، به زبان انگليسي مسلط باشد و بقيه نسبت به وثوق شخصيت و توانايي او آگاه باشند. از اين نظر در اعضاي اوپك كسي ترديد ندارد.

كاظم‌پور اردبيلي ادامه داد: يكي ديگر از ملازمات اين است كه كشور تقاضا كننده دبيركلي بايد راديكال نباشد، زيرا دبيركل سخنگوي باقي كشورها است و نه فقط كشور خودش. نكته مورد توجه ديگر اين است كه كشور خواهان دبيركلي با برخي كشورهاي عمده مصرف كننده دشمني نداشته باشد تا صحنه تبادل مواضع سياسي بين يك كشور توليدكننده و يك مصرف كننده كه با هم در چالش سياسي هستند، ايجاد نشود.

ايران، عراق‌، امارات، قطر، كويت و عربستان سعودي عملا احتمال دبيركلي را از خود گرفته‌اند

كاظم‌پور اردبيلي همچنين توضيح داد: ممكن است در صورت وجود چالش، برخي كشورها به دبيركل اجازه و ويزاي رفت و آمد ندهند كه موجب قفل شدن سازمان در محل خودش مي‌شود. به همين دلايل در شرايطي كه بحث بين ايران و كويت بود، تصميم گرفته شده دبيركل از يك كشور ثالث انتخاب شود. بنابراين اگر ايران بداند سايرين حمايتش مي‌كنند، ايران نيز از آنها حمايت مي‌كند و گرنه خير. به همين دليل احتمال انتخاب دبيركل از كشورهايي مانند اندونزي، نيجريه، ونزوئلا، ليبي، الجزاير و در آينده آنگولا بيشتر مي‌شود؛ بنابراين عملا ايران، عراق‌، امارات، قطر، كويت و عربستان سعودي با نوع رفتار و ديپلماتيكشان خود را از احتمال دبيركلي حذف كرده‌اند.

وي با انتقاد از شرايط موجود كشورهاي عضو در انتخاب دبيركلي افزود: اين وضعيت اصلا مناسب نيست و بهتر است اين بزرگترين توليدكنندگان كه عمدتا بنيانگذاران سازمان هستند، راه‌حلي براي اين مساله در آينده بيايند، ولي نتيجه عملكرد تاريخي انتخاب دبير كل از دوران جنگ عراق عليه ايران تاكنون اين طور بوده كه يك حقيقت است و قضاوت درباره آن به كشورهاي عضو بستگي دارد.

انتهاي پيام