از زماني كه سفارش ساخت 315 واگن به شركت چيني پوژان داده شد، مشخص بود كه به ساخت داخل معتقد نيستيم. واقعيت تلخ اين است كه بيشتر تامين واگن براي خطوط مترو مطرح است و مسوولان نمي‌خواهند از اين فرصت براي بومي كردن فناوري، اشتغال، كار مولد و ورود سرمايه استفاده كنند. ولي‌الله روشن ـ مديركل دفتر پروژه‌يابي جهاد دانشگاهي ـ در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان مطلب بالا اظهار كرد: طراحي وساخت 315 واگن قطار شهري مورد نياز تبريز، شيراز و اصفهان بايد توسط كنسرسيوم ايراني تاًمين شود، زيرا اگر اين کار به چيني ها واگذار شود، همه قطار شهري‌ها واگن مورد نياز خود را از چين تامين خواهند كرد. وي در ادامه با اشاره به اينكه خيابان‌هاي كشور از اتوبوس‌هاي چيني مملو است، در حالي كه اتوبوس‌سازان داخلي بيكارند، خاطرنشان كرد: در صورت عدم تصميم صحيح مسوولان، صنعت گران واگن سازي و حمل و نقل ريلي كشور نيز به همين وضع دچار خواهند شد. * * در استفاده از سازندگان داخلي عزم راسخ وجود ندارد وي با ابراز تاسف از اين كه در استفاده از سازندگان داخلي در اجراي پروژه ها عزم راسخ وجود ندارد، يادآور شد: ما بايد منافع كشور خودمان را در نظر داشته باشيم يا منافع كشورهاي ديگر را؟! * * دو شركت SRC و پوژان فناوري روز دنيا را در واگن سازي ندارند او با طرح اين سوال كه آيا چيني‌ها فناوري روز دنيا را در صنعت واگن سازي در اختيار دارند؟ گفت: قطعا دو شركت SRC و پوژان اين فناوري را ندارند. * * اين نوع قراردادها يك سري صنعت مونتاژ شده نصيب ما مي كند وي با بيان اينكه مسئولان مربوطه هميشه گفته‌اند كه تبيين اين نوع قراردادها موجب انتقال فناوري مي‌شود، اما در آخر يكسري صنعت مونتاژ شده نصيب كشور شده است، گفت: در واقع چيني‌ها بعد از خريد يك تكنولوژي، آن را كپي و در آخر به صادرات آن مي پردازند. اين كار تا جايي پيش رفته است كه حتي اسناد را هم كپي مي‌كنند، چرا كه گاهي شاهد بوديم حتي آرم شركت اروپايي را در كپي اسناد پاك نكرده بودند. * * ساخت كارخانه واگن سازي در تبريز هدر دادن سرمايه است مديركل دفتر پروژه‌يابي جهاد دانشگاهي، ساخت يك كارخانه جديد واگن سازي در تبريز را هدر دادن سرمايه دانست و گفت: متاسفانه از زماني كه ساخت 315 واگن مطرح شد، همواره اين بحث مطرح بود كه چيني‌ها مي‌خواهند در ايران كارخانه‌ بسازند. در زمان مديريت قبلي شرکت مادر تخصصي حمل و نقل ريلي نيز مي‌خواستند در كرمانشاه كارخانه‌اي ايجاد كنند. وي با اشاره به خالي بودن ظرفيت كارخانه هاي واگن سازي موجود در كشور، خاطرنشان كرد: قرار نيست هر شهري براي تامين واگن مترو يك كارخانه ايجاد كند، چرا كه اين موضوع را هيچ عقل سليمي تاييد نمي كند. * * اگر بخش خصوصي خواهان سرمايه‌گذاري بود، واگن پارس را مي‌خريد روشن در مورد مشاركت بخش خصوصي در ساخت كارخانه جديد با بيان اينكه شركت‌هاي دولتي با وجود حمايت‌هاي دولت به دليل زمان بر بودن برگشت سرمايه قادر به ادامه كار نيستند، تصريح كرد: زماني كه واگن پارس براساس اصل 44 به مناقصه گذاشته شد، به فروش نرفت. اگر بخش خصوصي خواهان سرمايه‌گذاري بود، واگن پارس را مي‌خريد و آن را احيا مي‌كرد. در حال حاضر مشكل نداشتن سفارش براي كارخانه هاي واگن سازي است، نه نبود كارخانه. * * مهمترين قسمت ساخت واگن، فناوري پاور الكترونيك و الكتريكال است وي در مورد توانايي‌ واگن سازان داخلي با بيان اينكه فناوري ميكانيكال (ساخت بدنه) در گذشته از طريق واگن پارس و واگن سازي تهران انتقال يافته است، مهمترين قسمت ساخت واگن را فناوري پاور الكترونيك و الكتريكال دانست كه درحال حضر تقريبا كل سيستم رانش و الكتريكال آن از خارج تامين مي شود. روشن با بيان اينكه هركجا كه خارجي كم آورده و پروژه‌ را رها كرده است، از شركتهاي داخلي و جهاد دانشگاهي كمك خواسته‌ شده، به اعتماد مقام معظم رهبري به توانايي‌هاي اين نهاد علمي اشاره كرد و افزود: طي گفت‌وگويي كه با سازمان گسترش ونو سازي صنايع ايران (ايدرو) داشتيم، خاطرنشان كرديم در صورتي كه بخش برق و الكتريكال ساخت واگن را به جهاد دانشگاهي بسپارند، ابتدا با 10 درصد بومي سازي شروع مي‌كنيم و در پايان تحويل 315 واگن در بخش الكتريكال 100 درصد بومي تحويل مي‌دهيم. اين عضو جهاد دانشگاهي با يادآوري اينكه جهاد دانشگاهي مي تواند اين گونه نيازهاي كشور را تامين کند، اظهار كرد: جهاد دانشگاهي با شركت ماشين سازي الكتريكي جوين (جمكو) كنسرسيومي تشكيل داده است تا نياز كشور را در قسمت رانش والكتريكال كه متشكل از اينورتر، موتور و درايو است را رفع كند. ضمن آن كه مشكل شركت جمكو در شرق كشور را به دليل نبود سفارش برطرف و در آن منطقه محروم براي بيكاران زيادي اشتغال ايجاد مي کند. وي از مذاكره جهاد دانشگاهي با چند شركت معتبر اروپايي بر انتقال فناوري رانش و الكتريكال خبرداد و يادآور شد: اگر خواهان بومي شدن اين فناوري هستيم، بايد از شركت هاي معتبر فناوري را دريافت كنيم، نه از چيني‌ها كه خودشان فناوري را از اروپايي‌ها مي‌گيرند. * * وجود برندهاي متفاوت در قطار شهري با اصلاح الگوي مصرف در تعارض است روشن وجود برندها و سيستم‌هاي متفاوت در قطار شهري را با اصلاح الگوي مصرف در تعارض دانست و توضيح داد: خريد سيستم‌هاي متفاوت به دليل نبود نمونه واگن بومي در كشور، هزينه‌هاي تعمير و نگهداري را بالا برده است؛ ضمن آن كه اگر قطار شهري يكي از شهرها نتوانست واگن خود را تاًمين کند، نمي‌توان از واگن هاي ساير قطار شهري ها براي آن استفاده كرد. * * ساخت315 واگن بايد به كنسرسيوم كاملا ايراني واگذار شود وي از واگذاري ساخت 315دستگاه واگن قطار شهري به يك واگن ساز چيني با يك شركت غير توانمند داخلي انتقاد و تصريح كرد: پروژه طراحي وساخت 315 واگن مترو بايد در راستاي حمايت از ساخت داخل به كنسرسيوم كاملا ايراني واگذار شود و اين كنسرسيوم بايد حتما به بومي سازي با يك برنامه زمان بندي مشخص اعتقاد داشته باشد. * * در واگذاري جديد، برنامه اي براي بومي سازي سيستم رانش ديده نشده است مديركل دفتر پروژه يابي جهاددانشگاهي با تاكيد بر اين كه كنسرسيوم داخلي بايد با استفاده از توان بالا كشور در زمينه الكترونيك صنعتي و پاور الكترونيك مسووليت طراحي وساخت سيستم رانش والكتريكال و بومي سازي آن را در يك زمان مشخص بر عهده گيرد، تصريح كرد: متاًسفانه در واگذاري جديد، سيستم رانش كاملا از خارج خريداري مي شود و در طول دوره نيز برنامه اي براي بومي سازي سيستم رانش ديده نشده است. به گفته او براي توسعه خطوط و تامين چند هزار دستگاه در سال‌هاي آينده بايد به گونه‌اي تصميم گرفته شود كه بتوانيم واگن بومي با فناوري روز توليد كنيم. اين كار بايد يك متولي داشته باشد و كارها را به گونه‌اي تقسيم كند كه تمام واگن‌ سازان سفارش كار داشته باشند؛ ضمن آن كه نبايد رقيب داخلي براي هم ايجاد کنند. وي ادامه داد: در صورت انجام چنين كاري، مي‌توانيم واگن‌ها را با قيمتي كه مناسب حال شهرداري‌ها و قطار شهري ها باشد و با كيفيت محصولات اروپايي در همان زماني كه واگن سازان خارجي تحويل مي‌دهند، ارائه كنيم. روشن تصريح كرد: سه سال از مطرح شدن ساخت 315 واگن مي‌گذرد، ولي تاكنون مسوولان در انتخاب گزينه تعلل کرده اند، در حالي كه اگر اين سفارش را به توليد كنندگان داخلي داده بوديم، الان قطارها در خط بودند. * * تاكيد بر حمايت جدي وزارت صنايع ومعادن از صنعت ريلي وي اگرچه عملكرد وزارت صنايع را در فسخ قرارداد ساخت واگن با چيني‌ها و تعديل واردات صنايع حمل و نقل ريلي به كشور مثبت ارزيابي كرد، اما بر حمايت بيشتر اين وزارتخانه از صنعت ريلي كشور و اجراي قانون استفاده از حداكثر توان داخلي تاكيد كرد. * * صنعت كشور، چين محور شده است مديركل دفتر پروژه يابي جهاد دانشگاهي با اشاره به وجود متخصصان دانشگاهي در اين زمينه، انتظار خود را از مدير جديد شركت مادر تخصصي صنعت حمل و نقل ريلي، سپردن ساخت 315 واگن به سازندگان داخلي و حذف سازنده چيني عنوان كرد و گفت: تمام صنعت كشور، چين محور شده است، در حالي كه چين هيچ گاه از ما حمايت نكرده است. وي اظهار كرد: هنگامي كه كار را به چيني‌ ها مي‌دهند، به توليد كننده ايراني مي‌گويند برو و از چيني‌ كار بگير. چيني ها هم آن بخش ازكار كه برايشان صرفه اقتصادي ندارد به ايراني ها مي‌دهند، در حالي كه هيچ‌ چيز نصيب كشور نشده است. مديركل دفتر پروژه يابي جهاد دانشگاهي با بيان اينكه سازندگان ايراني بارها توان فني خود را ثابت كرده‌اند، اما باز بعضي از مديران با بي‌اعتمادي به سازندگان داخلي و حتي ايجاد موانع، كار را به ايراني ها نمي دهند، افزود: در حاليكه مديريت و مسووليت بايد براي شكوفايي صنعت واقتصاد كشور باشد، اين افراد به اعتقاد خود نمي خواهند ريسك دادن كار به سازندگان داخلي را بپذيرند. وي يكي از دلايل دادن سفارش به سازندگان خارجي را جذابيت‌هاي خريد خارجي‌ از جمله سفر به خارج از كشور دانست و از اينكه براي واگن ساز چيني در صورت انعقاد قرارداد به راحتي LC گشايش مي‌يابد، ولي براي سازنده داخلي با صرف زمان طولاني چنين كاري امكان پذير نيست، ابراز تاسف كرد. * * مديريت سابق شركت مادر تخصصي حمل و نقل ريلي، اعتقادي به ساخت داخل نداشت اين عضو جهاد دانشگاهي با اظهار اينكه مديران ارشد حامي توليد داخل هستند، اما كارشناسان و مشاوران آن‌ها كار را آن قدر پيچيده مي‌كنند كه نظر مديران نسبت به توليد داخل عوض مي‌شود گفت: مديريت سابق شركت مادر تخصصي حمل و نقل ريلي،اعتقادي به ساخت داخل نداشت و معتقد بود كه توليد كننده داخلي يا بايد فقط خارجي‌ها را نگاه كند و يا با ساخت واگن و تست آن در خط خود را ثابت كند. در حالي كه توليد كننده داخل بارها عنوان كرده است كه حاضر است براي اطمينان تعهد و تضمين دهد. وي با بيان اينكه در صورت توليد كالا بدون قرارداد مشخص، تضميني براي فروش آن نيست گفت: آيا از توليد كننده خارجي هم براي اثبات توانايي‌هايش مي‌خواهند كه بدون قرارداد توليد كند؟ و يا از خارجي مي‌خواهند كه بسازد و تست كند بعد با او قرارداد ببندند؟ روشن با اظهار اينكه برخي با اين دلايل درصدد هستند كه وقت را تلف كنند، گفت: با آن كه اعتبار تهيه واگن‌هاي مترو به شهرداري و قطار شهري واگذار شد اما مسئولان مربوطه بايد به اين نكته توجه نمايند كه اين فرصت سرمايه‌ ملي است و بايد براي احياي صنعت كشور صرف شود. * * سازمان بازرسي كل كشور جلوي دور زدن قانون استفاده از حداكثر توان داخلي را بگيرد وي با درخواست از سازمان بازرسي كل كشور براي جلوگيري از اقدامات افرادي كه در حال دور زدن قانون استفاده از حداکثر توان داخلي هستند، يادآور شد: با آن كه واردات اجناس دسته دوم محدود شده است، اما برخي براساس اين قانون كه در صورت واردات 20 دستگاه واگن بايد 60 دستگاه توليد شود، 20 دستگاه را وارد مي‌كنند ولي كسي نيست كه نظارت كند كه آيا 60 دستگاه را در داخل توليد مي‌كند يا خير. * * توجه بيشتر مجلس شوراي اسلامي و وزارت صنايع به مسائل پيش آمده وي خواستار توجه بيشتر مجلس شوراي اسلامي و وزارت صنايع و معادن به مسائل پيش آمده شد و تاكيد كرد: نبايد هدف تنها راه اندازي خطوط مترو باشد، بلكه مهم راه‌اندازي خطوط با فناوري‌ بومي است. ما در واگن سازي هيچ مشكلي نداريم، جز سيستم رانش كه آن هم جهاد دانشگاهي اعلام كرده مي‌تواند بومي كند. * * انتقاد از شيوه برگزاري مناقصه ها او از مناقصه‌هايي كه در كشور برگزار مي‌شود، انتقاد كرد و گفت: بارها به مسولان برگزاري مناقصه ثابت كرد‌ه‌ايم كه خارجي‌هايي كه در مناقصه‌ها قيمت پايين ارائه مي‌دهند و مناقصه‌ را مي‌برند، در واقع از كيفيت كار كاسته‌اند كه توانسته‌اند قيمت پايين ارائه دهند. لذا در شرايط يكسان سازي مشخصات فني همواره قيمت داخلي قابل رقابت با خارجي است و در اجراي پروژه توسط داخلي ارزش افزوده زيادي وجود دارد كه ديده نمي شود، ضمن آن كه يكي از مزيت هاي اجراي پروژه توسط سازندگان داخلي ايجاد فرصت زياد شغلي است. انتهاي پيام