"حمله شیمیایی هفته گذشته به حومه دمشق، که به اعتقاد مخالفان سوری توسط دولت بشار اسد صورت گرفته بود و باعث کشته شدن صدها غیرنظامی شد، بحث دخالت نظامی آمریکا را داغ‌تر از پیش کرده است."

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ماکس فیشر در روزنامه واشنگتن پست به تحلیل گزینه‌های غیرنظامی پیش روی ‌آمریکا در سوریه پرداخته و نوشته است: « پس از اظهارات باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با شبکه خبری سی ان ان مبنی بر اینکه دولتش در تدارک یک واکنش به حملات شیمیایی در سوریه است، آن پرسش‌های دردناک دوباره مطرح شدند.

اوباما در اظهاراتش به مباحثه داغ خود با کاخ سفید اشاره کرد. به نظر می‌آید که این بحث در کاخ سفید نیز مانند بیرون از آن بسیار داغ دنبال می‌شود. بحثی که در دو سال گذشته مدام به بن بست رسیده است. برخی دم از حمله نظامی به سوریه می‌زنند، در حالی که سایرین این اقدام را غیرسازنده و وخیم‌کننده اوضاع نابسامان حاضر می‌دانند.

اما گزینه‌های اندک میانه‌ای نیز وجود دارند که نه حمله نظامی است و نه بی‌تفاوت ماندن نسبت به اوضاع است. با اتخاذ این رویکردها احتمالا بتوان حداقل به اندازه ناچیزی شرایط نابسامانی را که تاکنون جان بیش از 100 هزار نفر را گرفته است بهبود بخشید. لشکرکشی به سوریه احتمالا باعث قوی‌تر شدن افراطی‌ها و تزلزل بیشتر ثبات طولانی مدت در این کشور می‌شود.

تشکیل منطقه پرواز ممنوع نیز در عمل تاثیر ناچیزی ندارد و تنها برای ‌آمریکا دخالتی پرهزینه و طولانی مدت محسوب می‌شود و چشم‌انداز یک حمله تمام عیار نظامی نیز با توجه به افغانستان و عراق، کارآمد و محتمل به نظر نمی‌رسد. با توجه به بی‌ثباتی اوضاع سوریه و در شرایطی که هر روز اوضاع برای شهروندان این کشور و همسایه‌ها پیچیده‌تر از پیش می‌شود، راهبرد آمریکا در ترغیب شورای امنیت سازمان ملل برای صدور یک قطعنامه ناکارآمد نیز کافی به نظر نمی‌رسد.

تاکنون مباحث دو قطبی "شورشیان را مسلح کنیم" و "شورشیان را مسلح نکنیم" را شنیده‌ایم، اما همواره راه حل میانه‌ای نیز میان افزایش اقدامات نظامی و بی‌تفاوتی وجود دارد. این گزینه‌ها الزاما الهام‌بخش و فوق‌العاده نیستند و باعث پایان دادن به درگیری‌های سوریه و کشتار نمی‌شوند اما بنا به اظهارات "مایکل وحید حنا" محقق "بنیاد قرن" که اخیرا در روزنامه بوستون گلاب منتشر شده، می‌توانند از شدت حوادث تلخی که در جریان است، بکاهند.

در اینجا سه پیشنهاد وحید حنا برای اقدام غیرنظامی آمریکا در قبال سوریه ارائه شده که خودم نیز گزینه چهارمی را به آن افزوده‌ام که با شرایط کنونی سازگاری بیشتری داشته باشد. با توجه به اینکه حنا این راهکارها را در ماه مه مطرح کرده بود، من از طریق ایمیل از او پرسیدم که آیا آنها همچنان کارایی دارند؛ حنا در پاسخ نوشت که با گذشت زمان "اتخاذ این اقدامات سخت‌تر می‌شود." او تاکید کرد که این رویکردها در بهترین حالت بین 10 تا 20 درصد اوضاع را بهبود می‌بخشند.

در اینجا این راهکارها را به تفصیل می‌بینید:

1.افزایش کمک‌های بشردوستانه به سوریه و کمپ‌های پناهندگان

بیش از 1.5 میلیون سوری با فرار از این کشور به اردوگاه‌های پناهندگان پناه ‌آورده‌اند. شرایط در این اردوگاه‌ها اسف‌بار است. این پناهندگان باعث به هم زدن ثبات در کشورهای همسایه همچون لبنان، اردن و عراق نیز شده‌اند. دسترسی و کمک به این پناهندگان آسانتر از کسانی است که هنوز درون مرزهای سوریه رنج می‌برند اما بودجه کافی برای این کار وجود ندارد.

سازمان ملل در ماه ژوئن اعلام کرد که برای تامین نیازهای اساسی بشردوستانه سوریه تا پایان سال جاری میلادی، پنج میلیارد دلار نیاز دارد. آمریکا در ماه جاری میلادی اعلام کرد که 195 میلیون دلار دیگر کمک‌های بشردوستانه به سوریه می‌کند که اقدامی ارزشمند ولی بسیار کمتر از نیاز واقعی بود.

البته موضوع بسیار فراتر از این دلارها است. همانطور که حنا ذکر می‌کند، حمایت از مناطقی که تحت کنترل شورشیان و مخالفان قرار دارند می‌تواند کمک شایانی به شهروندان باشد. بسیاری از موسسات در این مناطق به طور کلی نابود شده‌اند. این اقدام می‌تواند این مناطق را در مقابله با نفوذ افراطی‌ها مقاوم‌تر کند.

2. اطلاع‌رسانی به شورشیان

در این رویکرد می‌توان از فناوری و روش‌های ارتش آمریکا برای مقابله با نیروهای بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه که اخیرا در نبود خطر دائمی مسلح شدن شورشی‌ها، موفقیت‌هایی را به دست آورده‌اند، استفاده کرد. آمریکا از این روش در لیبی استفاده کرد و تا حدی نیز جواب گرفت.

حنا در این خصوص نوشت: این همکاری اطلاعاتی باید بر هدف‌گیری سازنده شبکه‌های لجستیکی، انبارهای سوخت، رادارها و نیروی هوایی بشار اسد متمرکز باشند. اینکار باعث جبران برتری ارتش سوریه می‌شود. با استفاده از تبادل اطلاعات همچنین می‌توان میزان اعتبار و کارایی گروه‌های مخالف را سنجید و اگر شرکای قابل اعتمادی یافته و پرورش داده شوند، حمایت را از آنها افزایش داد.

3.اقدام غیرمستقیم آمریکا علیه هواپیماهای ارتش سوریه

با استفاده از تیم‌های نیروهای عملیات ویژه و بکارگیری سیستم‌های موشک‌ی ضدهوایی می‌توان بدون دخالت مستقیم ‌آمریکا برای نیروی هوایی سوریه ایجاد مزاحمت کرد و سرکشی آنها به مناطق تحت کنترل مخالفان را کاهش داد. تصور من این است که پس از واکنش سیاسی واشنگتن به مرگ مقامات این کشور در بنغازی، لیبی در سپتامبر 2012، این تفکر که دولت اوباما دوباره این خطر را قبول می‌کند که مرگ نیروهای ویژه‌اش در سوریه، در رسانه‌های جمعی منعکس شود، محال است.

4. همکاری با روسیه و ایران

این که روابط روسیه و آمریکا در تنگنای شدید قرار دارد عجیب نیست و بر کسی پوشیده نیست. بخشی از این تنگنا به دلیل کمبود منافع مشترک دو کشور و بخشی به دلیل موضوع حساس ادوارد اسنودن، مقاطعه‌کار سابق و افشاگر اطلاعات آژانس امنیت ملی آمریکا است. اما نقش روسیه در سوریه تعیین‌کننده است. روسیه با هرگونه دخالت غرب در سوریه مخالف است و از رژیم بشار اسد حمایت می‌کند و در شورای امنیت نیز نظری متفاوت با کشورهای غربی دارد.

اگر آمریکا بتواند به خود بقبولاند و با مسکو در این زمینه همکاری کند هر چند ناخوشایند، اما وجود کمی حسن نیت آمریکا و روسیه، مطمئنا باعث حمایت مسکو شده، یا حداقل از مخالفت ‌آن جلوگیری کند.

ایران بدون شک دیگر هم‌پیمان بزرگ سوریه است. از ‌آنجایی که حسن روحانی، رئیس‌جمهور اعتدال‌گرای ایران نیز حمایت خود از سیاست حمایت از اسد را اعلام کرد، انتظار نمی‌رود که تغییری در سیاست ایران نسبت به سوریه حاصل شود.

اما روحانی اظهار کرده است که به دنبال صلح با غرب است و این رویکرد او به ‌آمریکا این توانایی را می‌دهد که برای حل مشکلات سوریه حداقل موضع ایران را ملایم‌تر کند.»

انتهای پیام