این روزها این سوال نقل هر محفل خبری و بین‌المللی شده است که «ترکیه با داعش دوست است یا دشمن؟ »، به خصوص پس از دستگیری دو روزنامه نگار بازداشت شده روزنامه «جمهوریت» به اتهام انتشار عکس‌هایی در اثبات ارتباط داعش و آنکارا که بازار گمانه‌زنی‌ها را بیش از پیش داغ کرده است. این در حالی است که ترکیه پس از حملات تروریستی در سوروچ ترکیه، به طو رسمی مواضع داعش را هدف قرار داده است.
اکنون سوال حداقلی این است که آیا ترکیه در مبارزه با داعش جدی است؟ یک کارشناس مسائل ترکیه در پاسخ به این سوال می‌گوید: اگرچه داعش یک تهدید امنیت ملی برای ترکیه محسوب می‌شود اما می‌توان گفت که تا حدودی اقدامات داعش در سوریه به نفع آنکارا بوده است.
"شفق باش" کارشناس مسایل ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل ایسنا، ادامه می‌دهد: در گذشته آنکارا نمی‌خواست به صورت مستقیم با داعش وارد مقابله شود اما از آنجا که این کشور به یک کشور محل نقل و انتقال و ترانزیت تبدیل شده و نگران حملات تروریستی است که در این‌باره می‌توان به ماجرای گروگانگیری در موصل عراق اشاره کرد، علیه داعش وارد عمل شد.
این کارشناس مسائل ترکیه ادامه می‌دهد: به هر حال تا حدودی فعالیت‌های داعش در سوریه در راستای منافع آنکارا بوده است زیرا این کشور با یگان‌های مدافع خلق سوریه که یکی از احزاب زیرمجموعه پ.ک.ک محسوب می‌شود در جنگ بود. به عبارت دیگر داعش از گسترش قدرت کردها در سوریه جلوگیری می‌کرد اما به طور کلی در طول ماه‌های اخیر ترکیه به صورت فعال در حملات هوایی علیه داعش در سوریه شرکت می‌کند. همچنین در داخل کشور نیز بسیاری از اعضای وابسته به داعش دستگیر شده‌اند.
اکنون ترکیه پس از چندین ماه فضای انتخاباتی و کشمکش‌های سیاسی، فصل جدیدی را آغاز کرده است؛ فصلی که در دو حوزه سیاست داخلی و خارجی به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران چندان متفاوت از دوره‌های پیشین نیست. در حال حاضر این سوال در ذهن بسیاری ایجاد شده است که اردوغان در دریای پرتلاطم و مواج منطقه خواهد توانست سکان‌دار خوبی برای کشتی ترکیه باشد؟ شفق‌باش معتقد است که نباید انتظار تغییر محسوسی در سیاست‌های اردوغان داشت.
وی با اشاره به سیاست آنکارا در قبال سوریه می‌گوید: تغییر چندانی در موضع ترکیه در مورد سوریه ایجاد نشده است. هدف اصلی آنکارا ایجاد سوریه بدون اسد است. در همین راستا اگرچه در برخی مسائل از جمله درباره چگونگی رفتار با کردها در شمال سوریه با کردها میان آنکارا و متحدان غربی‌اش تفاوت دیدگاه‌هایی وجود داشته اما به نظر می‌رسد که همکاری‌ها میان دو طرف ادامه دارد اما به طور کلی آنکارا و متحدان غربی به دنبال یافتن راه‌هایی برای تشدید همکاری‌ها درباره سوریه هستند.
این کارشناس مسائل ترکیه برخلاف برخی منتقدان با دفاع از سیاست خارجی ترکیه اظهار می‌کند: مهم‌ترین ویژگی سیاست خارجی ترکیه در سال‌های اخیر استفاده از دیپلماسی در مسائل منطقه‌ای است که یکی از نمونه‌های بارز آن حمایت آنکارا از راه حل صلح‌آمیز درباره مساله هسته‌ای ایران و غرب بود که در همین راستا می‌توان به بیانیه تهران در سال 2010 میان سه کشور ترکیه، ایران و برزیل اشاره کرد.
باش اضافه می‌کند: آنکارا درباره سوریه نیز موضع مشابهی دارد. یکی از حقایق موجود در این‌باره این است که ترکیه یکی از کشورهای بزرگ در منطقه است اما شاهد تاثیرات ناشی از جنگ سوریه است که می‌توان به حضور دو میلیون پناهجو در این کشور و همچنین حملات تروریستی در برخی از شهرهای ترکیه اشاره کرد.
اختلاف نظرها میان مقامات ایران و ترکیه درباره مساله سوریه به خصوص سرنوشت بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه بر همه آشکار است اما با این حال تهران - آنکارا تلاش کرده‌اند که تا حد امکان به مواضع یکدیگر احترام بگذارند. باش در این‌باره می‌گوید: آنکارا برخلاف دیگر قدرت‌های منطقه‌ای از حضور ایران در مذاکرات دیپلماتیک درباره مساله سوریه حمایت می‌کند.
همچنین یکی از چالش‌های پیش روی اردوغان، کردها هستند که هم می‌توانند برای وی مشکل‌ساز باشند و هم سودمند. باش درباره آینده روابط حزب عدالت و توسعه و کردها می‌گوید: بخش قابل توجهی از پایگاه رای حزب عدالت و توسعه، کردها هستند. حزب عدالت و توسعه اولین حزب سیاسی است که با ارائه رویکرد گشایش به سوی کردها و همچنین ایجاد رفاه در زندگی مردم کرد در جنوب شرقی ترکیه اقداماتی را به نفع کردها انجام داده است.
وی اضافه می‌کند: در سال 2012 این حزب به صورت رسمی مذاکرات صلح را با پ.ک.ک آغاز کرد؛ البته به تازگی این مذاکرات بعد از چند حمله مرگبار علیه نیروهای امنیتی ترکیه توسط شبه نظامیان پ.ک.ک بعد از انتخابات هفتم ژوئن کنار گذاشته شد. اکنون با توجه به پیروزی حزب عدالت و توسعه با کسب اکثریت آرا در انتخابات، فکر می‌کنم که دولت به سمت مذاکره با عبدالله اوجالان، رهبر محبوس پ.ک.ک حرکت کند.
این کارشناس مسائل ترکیه در پایان تاکید می‌کند: یکی از نکات بسیار مهم در این‌باره این است که از یک‌سو حزب دموکراتیک خلق بتواند روند گذار از آشوب را مدیریت کند و از سوی دیگر حضور کردها در پارلمان می‌تواند در صورت از سرگیری مذاکرات صلح میان پ.ک.ک و آنکارا به عنوان یک مهره کلیدی عمل کند.
گفت‌وگو از خبرنگار ایسنا: ساناز عباسعلیزاده
انتهای پیام
نظرات