به گزارش ایسنا، به نقل از اسپوتنیک روز دوشنبه ۳ اکتبر ۲۰۱۶ ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور توقف قرار داد دوجانبه مدیریت و جابجایی پلوتونیوم (PMDA) میان آمریکا و روسیه را صادر کرد. او دلیل این اقدام را اقدامات خصمانه واشنگتن و ناتوانی دولت اوباما برای انجام کامل تعهدات خود در قبال جابجایی پلوتونیوم مناسب برای ساخت سلاح هسته‌ای عنوان کرد.

روسیه در ۲۹ آگوست ۲۰۰۰ توافقنامه مدیریت و جابجایی پلوتونیوم‌هایی که در اهداف دفاعی و همکاری‌های مشترک کارآیی ندارد را امضا کرد. اندکی بعد نیز آمریکا در ۱ سپتامبر ۲۰۰۰ این توافق را امضا کرد. مهمترین بخش این توافق شامل برگشت ناپذیری تبدیل پلوتونیوم‌های جابجا شده به نوع غیرقابل استفاده برای تولید تسلیحات هسته‌ای است که باعث توازن و موازی حرکت کردن برنامه‌های آمریکا و روسیه در جهت تبدیل پلوتونیوم جابجا شده است.

هر دو طرف باید حداقل ۳۴ متریک تن از پلوتونیوم وارد کرده را که برای ساخت تسلیحات هسته‌ای مناسب بود به سوخت برای راکتورهای هسته‌ای آب سبک (تبدیل ایزوتوپ پلوتونیوم ۲۴۰ به پلوتونیوم ۲۳۹) تبدیل کنند.

این توافق هم‌چنین شامل وجود امکان جابجایی پلوتونیوم اضافی تولید شده در هر یک از کشورها است. هم‌چنین به دلیل انجام بازرسی‌های مشترک در مورد جابجایی پلوتونیوم و سوخت هسته‌ای مصرف شده، شفافیت‌های لازم برای جامعه جهانی در این باره ایجاد شده بود.

به علاوه برنامه‌هایی در دستور کار بود تا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نشست‌های مشورتی با هدف امضای یک توافق با این سازمان در راستای نظارت بر اجرای توافق PMDA برگزار شود.

بنابر این سند، دو طرف متعهد شدند تا همه تلاش های خود را برای تکمیل تاسیسات صنعتی مورد نیاز تا سال ۲۰۰۷ انجام دهند چرا که دو کشور تنها قادر به تولید مقدار ناچیز دو متریک تن پلوتونیوم در هر سال بودند.

در همین زمان روسیه قرار نبود تا پیش از دستیابی به یک توافق چند جانبه در مورد همکاری بین‌المللی برای پیشبرد برنامه خود، این پروژه‌های ساخت و ساز را آغاز کند.

روسیه همزمان با امضای این توافق مذاکرات خود را برای جذب سرمایه گذاران خارجی آغاز کرد.

هزینه جابجایی پلوتونیوم حدود ۳/۵ میلیارد دلار تخمین زده شده بود. اگر چه مجموع سرمایه‌گذاری خارجی با مشارکت ۴۰۰ میلیون دلاری آمریکا به ۸۵۰ میلیون دلار رسیده بود.

کشورهای گروه ۸ نیز حدود ۴۵۰ میلیون دلار سرمایه به روسیه اعطا کردند؛ با توجه به این واقعیت که لغو یک طرفه توافقنامه سال ۲۰۰۰ می‌تواند باعث پیچیده‌تر شدن روابط روسیه و آمریکا شده و بر روی تلاش‌های بین‌المللی برای تقویت رژیم عدم اشاعه تاثیر بگذارد اما این طرف روسی بود که یک توافق دو جانبه قابل قبول برای دو طرف را در جهت اجرای برنامه‌ جابجایی ذخایر پلوتونیوم ایجاد کرد.

دو طرف هم‌چنین پیش‌نویس یک پروتکل را برای اصلاح توافق ۲۰۰۰ در راستای رویدادها جدید تنظیم کرده و آن را در ۱۳ آوریل ۲۰۱۰ به امضا رساندند. بنابراین پروتکل طرف‌ها موظف شدند تا پلوتونیوم جابجا شده را تا پیش از سال ۲۰۱۸ تبدیل کنند.

هم‌چنین قرار بود روند نظارت و بازرسی بر حسب یک قرارداد میان دولتی جدید بهبود یابد.

توافقنامه PMDA میان آمریکا و روسیه که با امضای پروتکل دیگری بهبود یافت در ۱۱ جولای ۲۰۱۱ وارد مرحله اجرایی شد.

در آوریل ۲۰۱۶ ولادیمیر پوتین اعلام کرد که آمریکا به شرایط توافق پایبند نبوده است.

به گفته پوتین یک توافق میان روسیه و آمریکا درباره از بین بردن پلوتونیوم از طریق روش‌های صنعتی به دست آمد که برای انجام آن ساخت تاسیسات مختلفی مورد نیاز بود. بر خلاف طرف آمریکایی روسیه به تعهدات خود پایبند بوده است.

در ۳ اکتبر ۲۰۱۶ ولادیمیر پوتین یک فرمان اجرایی را در مورد تعلیق قرارداد مدیریت پلوتونیوم با آمریکا صادر کرد.

انجام این اقدام در نتیجه تهدید ثبات استراتژیک از سوی واشنگتن و اقدامات و مواضع خصمانه آمریکا در مورد روسیه صورت گرفت.

هم‌چنین بنابر گزارش‌های برخی رسانه‌ها، آمریکا قصد داشته است تا با ترکیب پلوتونیوم با دیگر مواد غیر رادیواکتیو آن را در تاسیسات ویژه‌ای ذخیره کند. کارشناسان معتقد بودند که آمریکا می توانسته با استفاده از روش‌های بسیار ساده پس از مدتی پلوتونیوم این ترکیب‌ها را جدا کند که این پلوتونیوم برای ساخت صدها کلاهک هسته‌ای کافی بوده است.

انتهای پیام