• پایگاه‌های اطلاع‌رسانی

  • پرتال امام خمینی (ره)
  • سایت مقام معظم رهبری
  • سایت ریاست جمهوری
  • سایت مجلس شورای اسلامی
  • سایت قوه قضاییه
  • سایت شورای نگهبان
  • سایت جهاد دانشگاهی
  • خبرگزاری‌ها

  • آنا
  • ایلنا
  • ایکنا
  • ایرنا
  • تسنیم
  • تابناک
  • دفاع مقدس
  • سینا پرس
  • شانا
  • قرآنی
  • موج
  • واحد مرکزی خبر
  • هنر آنلاین
  • دانشگاه‌ها

  • دانشگاه تهران
  • دانشگاه علامه طباطبایی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  • دانشگاه شهید بهشتی
  • دانشگاه آزاد اسلامی
  • دانشگاه خوارزمی
  • دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
  • دانشگاه شهید چمران اهواز
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی
  • دانشگاه پیام نور
  • دانشگاه علم و فرهنگ
  • دانشگاه جامع علمی کاربردی
  • روزنامه‌ها

  • آفرینش
  • اطلاعات
  • جمهوری اسلامی
  • خراسان
  • رسالت
  • مردم‌سالاری

isna header

  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴ - ۱۲:۲۶
  • GMT 08:56

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
  • پیوندها
  • شبکه‌های اجتماعی
  • ایسنا ۲۴
  • صفحه اصلی
  • علمی‌ و دانشگاهی
  • سیاسی
  • فرهنگی و هنری
  • اقتصادی
  • اجتماعی
  • جهان
  • ورزشی
  • استان ها
  • عکس
  • ویدئو
  • گرافیک
  • صوت
  • بازار
  • ایسنا+
  • چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴ - ۱۲:۲۶
  • GMT 08:56

سرویس عکس

  • مستند
  • خبری
  • ایران
  • استان‌ها
  • English

«دوتار» خراسان، میراث در حال فراموشی

۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ / ۰۸:۵۶

سازمان آموزشی، علمی‌ و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) سال ۲۰۱۹ میلادی، مهارت «ساخت و نواختن دوتار خراسان» را به عنوان یک میراث جهانی ثبت کرد. ساز دوتار، محور موسیقی خراسان است. همه مقام‌های موسیقی، چه در شرق و جنوب خراسان و چه در شمال آن، با این ساز نواخته می‌شود. دوتار قدمتی چند هزار ساله دارد. ظاهرا اسنادی هست که تا سه هزار سال، تاریخ این ساز را نشان می‌دهد. این ساز، دیگر فقط یک ساز فولکلوریک روستایی یا شهری ایرانی نیست،  بلکه حالا هنرمندان ایرانی با دوتار، ردیف‌های موسیقی ایرانی را زینت‌بخش کنسرت‌های بزرگ‌ترین گروه‌های موسیقی اروپایی می‌کنند. امروزه حوزه‌های نواختن دوتار عبارت‌اند از شمال خراسان در شهرهای قوچان، بجنورد، شیروان و ... تا جنوب و شرق خراسان در شهرهای تربت جام، تایباد، فردوس و... است. که این ساز در نواحی مختلف، با اندکی تغییر در شکل و نحوه نوازندگی دیده می‌شود. مردم مناطق خراسان قصه‌ها و داستان‌های خود را در قالب آهنگ‌هایی زیبا سینه به سینه به نسل‌های کنونی منتقل کرده‌اند. در خطه خراسان بزرگ به نوازندگان دوتار، آوازخوان، داستانگو، سراینده و سازندهٔ ساز (دوتار) «بخشی» یا «خنیاگر» میگویند. در سال های اخیر، به دلیل عدم حمایت از موسیقی و مخصوصا موسیقی سنتی، روز به روز سلیقه موسیقایی مردم تغییر کرده و این سبک موسیقی، به ویژه این میراث کهن به فراموشی سپرده شده است. چند فرهنگی بودن استان های خراسان به سبب وجود اقوام مختلف، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که باعث شده است تا موسیقی نواحی این منطقه خاص باشد و استادان بنام، آثار فاخر و بی‌نظیری تولید کنند.

  • حسین ولی نژاد تنها هنرمند ایرانی است که توانست دیپلم افتخار و جایزه ٥٠٠ دلاری جشنواره بین المللی موسیقی اقوام راه ابریشم ٢٠١٩ در کشور ازبکستان را از آن خود کند.
  • استاد محمد یگانه فرزند بخشی بزرگ شمال خراسان استاد فقیـد« حاج حسین یگانه » متولد مرداد ماه سال ۱۳۳۰ قوچان است. او بیش از ۴۰ سال است که دوتار مینوازد و آواز می خواند و اجراهای متعددی در کشورهای آلمان، هلند ،انگلستان، دانمارک، سوئد، سوئیس،سودان، قرقیزستان،کانادا ،ترکیه و…داشته است.
  • استاد حمید طایی متولد ۱۳۳۹، حال حاظر به صورت انفرادی در گارگاه شخصی خود در حال انجام سفارش ساخت دوتار خراسان جنوبی است.
  • استاد حمید طایی متولد ۱۳۳۹، حال حاظر به صورت انفرادی در گارگاه شخصی خود در حال انجام سفارش ساخت دوتار خراسان جنوبی است.
  • علی بشتاب ۱۵ ساله، نوه استاد جهانگیر بشتاب که از هشت سالگی زیر نظر پدر برزگ خود آموزش ساخت و نواختن دوتار می‌بیند.
  • محمد علی جمالی ازندگان دوتار، آوازخوان، داستانگو، سراینده های خطه شمال خراسان است.
  • همه اجزای دوتار در قدیم از توت بوده. کاسه و صفحه و دسته و خرک همه از چوب توت بوده. حتی سیمش هم از رشته ابریشم بوده که آن هم باز کرمش، برگ درخت توت خورده است. برای همین هم می‌گویند اسم قدیم این ساز، «توت‌تار» بوده است.
  • استاد جهانگیر بشتاب از استاتید ساخت دوتار از خطه جنوب خراسان. استاد بشتاب سابقه حدود ۴۰ سال در این زمینه دارد و در حال حاضر در منزل شخصی اش کار می‌کند.
  • بخشی محمد علی جمالی، استاد دوتار ۶۹ ساله کرمانج زبان، اهل روستایی در اطراف شهر فاروج است.
  • محمد علی جمالی بر سرمزار استادش، او نواختن ساز را در ۱۳ سالگی از استادش آموخته است.
  • استاد حسین ولی نژاد معروف به حسین بخشی متولد ١٣٤٠ فرزند استاد مرحوم «بخشی سلطان رضا» از دوتار نوازان و خوانندگان برجسته شیروان است.
  • همه اجزای دوتار در قدیم از توت بوده. کاسه و صفحه و دسته و خرک همه از چوب توت بوده. حتی سیمش هم از رشته ابریشم بوده که آن هم باز کرمش، برگ درخت توت خورده است. برای همین هم می‌گویند اسم قدیم این ساز، «توت‌تار» بوده است.
  • غزاله تعالی مقدم  از سال ۱۳۸۲ نزد استاد محمد یگانه نواختن دوتار را آغاز کرده است.
او در زمان ۱۶ سال فعالیتش در این زمینه تجربه حضور در جشنواره های بین المللی هندوستان، اسپانیا، ازبکستان، کردستان عراق نیز داشته است.
  • علی بشتاب ۱۵ ساله، نوه استاد جهانگیر بشتاب که از هشت سالگی زیر نظر پدر برزگ خود آموزش ساخت و نواختن دوتار می بیند.
  • یکی از سختی‌هایی ساخت دوتار، حساسیت‌هایی است که کار با چوب توت ایجاد می‌کند. چوب توت از همه چوب‌های دیگر، آرسنیک بیشتری دارد و گازی که از این چوب متصاعد می‌شود باعث ایجاد بیماری ها تنفسی می‌شود.
  • دوتار، ساختمان کاملی دارد و همین هم نیاز به نوآوری را کم کرده. با این وجود در سازهای مختلفی که از همین خانواده است، نوآوری‌هایی شده است. به عنوان مثال تنبور کرمانشاه و کردستان، سه تا سیم دارد که سیم ملودی آن، دو تا سیم است. یا دمبوره که دوتار هراتی است، از نظر نوع صدادهی، با دوتار تربت جام فرق دارد.
  • غزاله تعالی مقدم  از سال ۱۳۸۲ نزد استاد محمد یگانه نواختن دوتار را آغاز کرده است.
او در زمان ۱۶ سال فعالیتش در این زمینه تجربه حضور در جشنواره های بین المللی هندوستان، اسپانیا، ازبکستان، کردستان عراق نیز داشته است.
  • استاد محمد حداد ساکن شهرک شهید رجایی مشهد که از ۳۰ سال پیش تا الان در کنار پسران خود کار ساخت انواع دوتار خطه خراسان را انجام میدهد.
  • درحال حاضر دسته دوتار را از چوب زردآلو می‌سازند. در زمان قدیم‌ دسته هم از چوب توت می‌ساخته می‌شد.
اما به دلیل مناسب نبودن چوب توت و عدم استحکام لازم، در این زمانه اساتید دوتارساز سراغ چوب زرد آلود رفته اند که چوب محکم‌تری است.
  • قیمت تمام شده یک دوتار معمولی بین یک میلیون تا یک میلیون و پانصدهزار تومان میباشد. البته در این کارگاه ها سازهای فاخر و پرکاری طراحی تولید می‌شود که قیمت پایه آنها از ۱۵ میلیون تومان شروع می‌شود .
  • استاد حداد مبدع تبدیل ابزار آلات صنعتی به ابزار مورد نیاز ساخت در تار میباشد.
  • دبیر عبدالواحد میرزازاده
  • موسیقی
  • دوتارنوازی
  • ساخت و نواختن دوتار خراسان
  • میراث جهانی یونسکو

اخبار مرتبط

  • ویدئو / دوتار؛ میراث خوش‌صدا

  • رئیس انجمن موسیقی قوچان:

    اجراهای صحنه‌ای موسیقی مقامی در قوچان به دلیل نامعلومی متوقف‌ شده است

  • مدیران خودرو

لینکستان

    رزرو هتل مشهد جمینجا خرید سی پی لیفت صورت با نخ بلیط اتوبوس دانلود آهنگ خرید سرور مجازی پهنای باند اختصاصی بوکینگ گوسفند زنده تجهیزات پزشکی بررسی علت بیماری‌ ها بهترین جراح بینی بلیط هواپیما ارزان‌ترین تورهای داخلی و خارجی دوره آنلاین زبان ثبت شرکت بلیط استانبول به تهران رزرو هتل بلیط هواپیما خارجی ویزای دبی تور طراحی سایت آهنگ جدید ایرانی کلاس تیزهوشان ششم تور قبرس شمالی پارتیشن شیشه‌ ای ساخت پرسشنامه آنلاین نوبت‌دهی آنلاین پزشکان پهنای باند اختصاصی رتبه‌ بندی شرکت متخصص گوش و حلق و بینی طراحی سایت شرکتی تابان شهر چاپ تصفیه آب خانگی خرید سی‌ پی کالاف
  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
avatar
شهاب
۱۴۰۰-۰۲-۲۶ ۲۲:۴۴

دوتار مال ترکمن هستش

پاسخ
avatar
یاسین
۱۴۰۰-۰۲-۲۷ ۱۷:۲۹

دوتار اصیل مربوط به شمال خراسان و قوم ترک و کرمانج بخصوص شهر قوچان هست که از نام آورترین و مشهور ترین دوتار نوازان موسیقی مقامی میتوان حاج قربان سلیمانی رو نام برد.

avatar
اعظم محمدی
۱۴۰۰-۰۲-۲۷ ۰۱:۱۵

غنی ترین فرهنگ، فرهنگ کرمانجی است

پاسخ
avatar
امین
۱۴۰۰-۰۲-۲۷ ۱۴:۳۸

اصل‌دوتار‌از‌هند‌اومده‌دوستان

avatar
امین
۱۴۰۰-۰۲-۲۷ ۱۴:۳۹

دوتار‌از‌هند‌اومده‌دوستان

پاسخ
avatar
پوریا
۱۴۰۰-۰۲-۲۷ ۱۹:۵۸

طرف نوشته که دو تار مال ترکمن هست...خخخ خود اساتید ترکمن میگن که این ساز رو از خراسانی ها گرفتیم.😃

پاسخ
avatar
علیرضا
۱۴۰۰-۰۲-۲۸ ۱۱:۳۴

نخیر،دوتار مال تربت جام است ، ترکمن سازش کجا بود؟!

پاسخ
avatar
لاله
۱۴۰۰-۰۲-۳۱ ۰۸:۴۰

ساز عجیب و صدای زیبایی دارد

پاسخ
avatar
آریا دهبان
۱۴۰۰-۰۳-۲۷ ۱۱:۰۰

آقایان ثبت جهانی به نام ایران شده!!!!!

پاسخ
ISNA
  • آرشیو
  • خط مشی
  • درباره ایسنا
  • تماس با ایسنا
علمی و دانشگاهی
  • علم
  • پژوهش
  • فناوری
  • جهاد دانشگاهی
  • هوش مصنوعی
  • آموزش
  • صنفی،فرهنگی‌ودانشجویی
  • دانش‌بنیان‌ها
  • پیشرفت
  • rubika-icon
  • eitaa-icon
  • bale-icon
  • soroush-icon
  • telegram-icon
  • youtube-icon
  • x-icon
  • instagram-icon
  • rss-icon
  • aparat-icon
Nastooh Logoنرم‌افزار تحریریهٔ نستوه
© 2025 Iranian Students' News Agency. All rights reserved