محمد مصدق
-
/دروازه تاریخ/
عبور از دروازه تاریخ با عملیات نصر ۹
اول آذر ۱۴۰۳ خورشیدی برابر با ۱۹ جمادی الاول ۱۴۴۶ هجری و ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ میلادی منشأ مناسبات، اتفاقات و حوادث تاریخی مختلفی است.
-
بازخوانی خروج اجباری رضاشاه پهلوی در سالگرد ۲۵ شهریور ۱۳۲۰
تحقیر دیکتاتور
هر داوری و قضاوتی دربارۀ کارنامه ۱۶سالۀ سلطنت رضاشاه پهلوی (و با احتساب دوران سردارسپهی و رئیس‌الوزرایی ۲۰ ساله) داشته باشیم در این که پایان سلطنت او تحقیرآمیز بوده کسی تردید ندارد.
-
عامل اصلی بی‌ثباتی در منطقه از نگاه دیپلمات پاکستانی
یک دیپلمات ارشد سابق وزارت امور خارجه پاکستان معتقد است سیاست خارجی آمریکا در زمان جنگ سرد پایه‌گذار اصلی بی‌ثباتی در منطقه است.
-
/دروازه تاریخ/
تحمیل فراقانونی کردن سلطنت در قانون اساسی
اصلاحاتی که محمدرضا شاه پهلوی برای اعمال آنها در قانون اساسی مشروطه دنبال میکرد، بالاخره در دومین ماه از اولین فصل سال ۱۳۳۶ به این قانون دیکته شد. مهمترین تغییر اعمال شده در قانون اساسی مشروطه به این شرح بود «فرامین و احکام برای اجرای قوانین از حقوق پادشاه است، بدون این‌که هرگز اجرای آن قوانین را تعویق یا توقیف نماید. در قوانین راجع به امور مالیه مملکت که از مختصات مجلس شورای ملی است، چنانچه اعلیحضرت پادشاه تجدیدنظر لازم بدانند برای رسیدگی مجدد به مجلس شورای ملی ارجاع می‌نمایند.»
-
این شاهزاده خانم قاجار اولین وارد کننده تاکسی به تهران بود+ عکس
فخرالدوله اولین فرد وارد کننده تاکسی به تهران بوده و با برقرار کردن سیستم تاکسیرانی درتهران و احداث مسجد فخرالدوله و چند بنای دیگر نام خود را در تاریخ ماندگار کرد.
-
/دروازه تاریخ/
تولد شرکت اتوبوسرانی تهران و حومه
شبکه در هم تنیده و گسترده اتوبوسرانی کشور از حدود هفت دهه قبل تاکنون نقش بسیار تاثیرگذاری بر جابه‌جایی میلیون‌ها نفر از شهروندان ایرانی در کلان‌شهرها، شهرها و حتی روستاهای کشور داشته است.
-
مهارت سیاسی ایران در اجرای کنفرانس تهران
کاری که ابراهیم حکیمی، حسن تقی‌زاده و سایر دولت‌مردان عصر پهلوی در آن گیر کردند و از پسش بر نیامدند به تدبیر وطن‌پرستانه و بلندمدت دکتر محمد مصدق در مجلس چهاردهم و اجرای تر و تمیز احمد قوام‌السلطنه در دولت، به نفع کشورمان تمام شد و استنکاف روسیه برای خروج از ایران شکست خورد.
-
دیر اما قابل‌توجه ...
هر چند که نفس فساد رخ‌داده ارتباط مستقیمی با محمد مصدق نداشت اما از آن‌جایی که شائبه‌هایی پیرامون تاثیرگذاری احتمالی در روند پرونده فرزندان مصدق به‌دلیل جایگاه وی وجود داشت و همواره چنین مسائلی در ایران مستعد شایعه‌پراکنی‌هاست، خداحافظی زودتر معاون اول سابق دستگاه عدلیه با سمت خود، انتظار می‌رفت.
-
/دروازه تاریخ/
۲۷ دی؛ بزرگ‌ترین تظاهرات علیه پهلوی پسر
تظاهرات مردم تهران و سایر شهرهای ایران در تاریخ ۲۹ دی ۱۳۵۷ به اذعان مقامات سیاسی، امنیتی و نظامی پهلوی از نظر تعداد جمعیت و نظم اجتماعی چنان عظمتی داشت که ژنرال رابرت هایزر نیز به آن اعتراف کرد و بمب خبری فرار محمدرضا پهلوی از ایران را در برابر این تظاهرات ناچیز توصیف کرد. مشاهدات میدانی خبرنگاران داخلی و خارجی حاضر در این راهپیمایی نیز حکایت از شرکت چند برابری مردم در اربعین به نسبت تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ داشت.
-
/دروازه تاریخ/
تلخ‌ترین ناکامی شورای سلطنت
پهلویِ پسر بالاخره مجبور شد در آخرین ماه حضورش در ایران تن به تشکیل شورایی دهد که علی امینی از شهریور ۱۳۵۷ بارها به او پیشنهاد داده بود حتی به او هشدار داده بود که با توجه به وضعیت بدِ سیاسی و اجتماعی خاندان پهلوی در ایران، هر چه زودتر این شورا را تشکیل دهد تا شاید بتواند راهی برای بقای سلطنت بعد از فرار از ایران پیدا کند اما پیش‌بینی‌ها همیشه آن طور که تصور می‌شود، اتفاق نمی‌افتد.
-
/دروازه تاریخ/
مانع ستاندن سلطنت از خاندان پهلوی
محمدعلی فروغی یکی از معدود شخصیت‌های فرهنگی عصر قاجار و پهلوی است که عامل به وجود آورنده سه حادثه بزرگ تاریخی در ایران بود. او در سقوط سلسله قاجار و به سلطنت رسیدن رضا پهلوی و همچنین مقاومت در برابر حاکمان انگلیس و جلوگیری از سلب سلطنت از خاندان پهلوی نقش حیاتی داشت. به اصرار او پادشگاهی انگلستان پذیرفت سلطنت از رضا به محمدرضا پهلوی منتقل شود.
-
/دروازه تاریخ/
آذرمان در آتش بی‌داد رژیم سوخت
حمله رژیم پهلوی به دانشگاه تهران در دوره ۳۷ ساله سلطنت محمدرضاشاه بارها و بارها اتفاق افتاد اما غیرانسانی‌ترین و وحشیانه‌ترین حمله‌های رژیم به دانشگاه در دوران نخست‌وزیری فضل‌الله زاهدی، علی امینی، جمشید آموزگار و جعفر شریف‌امامی اتفاق افتاد که موجب شهادت جمعی از دانشجویان و زخمی شدن جمع بزرگ‌تری از آنان شد. وجه مشترک زیر پا گذاشته شدن حریم دانشگاه در همه آن سال‌ها، بازداشت، زندانی و شکنجه هزاران نفر از دانشجویان آزاده بود.
-
/دروازه تاریخ/
چه کسی نام خانوادگی «نواب‌صفوی» را انتخاب کرد؟
برای رهایی پسر از برچسب زندانیِ سیاسی بودن پدر، نام خانوادگی سیدمجتبی را از «میرلوحی» به «نواب‌صفوی» تغییر داد. او سپس برادرش را قیم پسرش کرد تا حساسیت یتیمی بر سیدمجتبی نواب‌صفوی نمود کمتری داشته باشد. شکوه‌السادات نواب‌صفوی تا زنده بود اجازه نداد پسرش طعم فقر و یتیمی را بچشد.
-
/دروازه تاریخ/
تقلا برای قطره‌های به‌شماره افتاده نفت
وقتی دکتر محمد مصدق طراح طرح ملی شدن صنعت نفت ایران موفق به تصویب طرحش در شانزدهمین دوره مجلس شورای ملی شد و شوخیِ جواد امامی خویی دیگر نماینده مردم تهران برای قبول نخست‌وزیری و اجرای قانون مجلس را جدی گرفت، به برنامه‌ها و توافق‌های انگلیس و ایران برای انتصاب سید ضیاالدین طباطبایی از عوامل دست‌نشانده انگلیس به عنوان نخست‌وزیر را کلی بهم ریخت و او خار چشم دربار ایران و انگلیس شد.
-
/دروازه تاریخ/
«محمود» انقلاب
زندگی آیت‌الله سیدمحمود طالقانی از ابتدای جوانی تا لحظه ارتحال با فراز و فرودها و دوگانه‌های در ظاهر متضادی روبرو بود. دشمنی با رژیم طاغوت و اصالت مبارزه با آن موجب شد در عمر ۳۷ ساله سلطنت محمدرضا شاه از دو جریان فکری و سیاسی حمایت جدی کند. یک جریان وابسته به شهید سیدمجتبی نواب‌صفوی و جریان دوم چریک‌های فدایی خلق.
-
/دروازه تاریخ/
شاه و ملکه فراری‌اش
حاکمان دنیاطلب انگلیسی وقتی دست خود را از چاه‌ها و سکوهای نفت و گاز ایران که حدود نیم قرن به ثمن بخس در چنبره داشتند بریده دیدند، قوای عاقله و غضبیه خود را در هم آمیختند و با طراحی مکارانه‌ترین نقشه ترور و کودتا، نخست‌وزیر وطن‌پرست و شجاع ایران را با همکاری هم‌پیمان آمریکایی خود به زمین زدند. استعمار پیر و عمو سام چنان در سایه و بی‌آنکه خود را آفتابی کنند امضای محمدرضا شاه و گلوله اُمرای یاغیِ ارتش را پیوستِ کودتایی چند لایه خود کردند که آزادی‌خواهی و ملی‌گرایی تا سالیان سال مغضوب حکومت پهلوی شد.
-
/دروازه تاریخ/
تصویب قانون ساعت 12 نیمه شب
در میانه تعطیلات تابستانی، نمایندگان چهارمین دوره مجلس سنا برای رسیدگی به لایحه تسهیل وصول مالیات‌ها و اصلاح لایحه بودجه ۱۳۴۳ به نشست فوق‌العاده مجلس دعوت شدند اما از ۶۰ نماینده این مجلس تنها ۲۲ نفر به تهران آمدند و از ساعت ۷ صبح تا ۱۲ شب به لایحه مذکور رسیدگی کردند.
-
/دروازه تاریخ/
راز خانه سدان
چهار ماه بعد از مشارکت نیروهای ملی و مذهبی در زمستان ۱۳۲۹ و به سرانجام رسیدن طرح ملی شدن صنعت نفت ایران، رازی عجیب توسط کارکنان شرکت ملی نفت ایران برملا شد. رازی که جاسوسی ۴۳ ساله انگلیسی‌ها در پوشش اداره انتشارات شرکت نفت انگلیس و ایران را بر همگان افشا کرد.
-
/دروازه تاریخ/
پیروز دوئلِ آمریکا کیست؟
دیوید کوهن بنیانگذار و معمار تحریم‌های آمریکا علیه ایران سال‌ها قبل شفافیت نظام مالی جهان، نفوذ جهانی دلار و هماهنگی تصمیم‌گیران و مجریان تحریم‌ها را رمز موفقیت آمریکا برای ساقط کردن نظام جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد اما به اعتراف سایر مقام‌های آمریکایی، تحریم‌های اعمال شده علیه ایران که سخت‌ترین و فلج‌کننده‌ترین تحریم‌ها در طول تاریخ تمدن بشر است، تاثیری بر پیشرفت اتمی و علمی ایران نداشته است.
-
نقش اتحاد مثلث در ملی شدن صنعت نفت ایران
چه شد که طرح ملی شدن صنعت نفت ایران که یک بار در مجلس شانزدهم رد شد به فاصله چند روز مجددا در دستورکار همان مجلس قرار گرفت و این بار بر خلاف تصور اولیه به تصویب همان مجلس رسید؟ اتحاد سیاسی دکتر محمد مصدق و جبهه ملی ایران با آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی و حجت‌الاسلام سید مجتبی نواب‌صفوی در به ثمر رسیدن این کار بزرگ چه نقشی داشت؟
-
مبتکر پخش زنده مذاکرات مجلس کیست؟
در سپهر سیاسی ایران نام دکتر محمد مصدق بیشتر به عنوان قهرمان مبارزه با دولت استعمارگر انگلیس و ملی کننده صنعت نفت کشورمان شهرت دارد اما آیا می‌دانستید اعتقاد او به اطلاع عموم مردم از مذاکرات مقامات سیاسی کشور موجب پخش مذاکرات زنده و مستقیم مجلس شورای ملی از رادیو سراسری برای اولین بار در تاریخ نظام پارلمانی ایران شد، اتفاقی که تا امروز ادامه یافته است؟
-
فرجام سیدِ طلبه و فداییان اسلام
نویسنده کتاب «شیعه‌گری» در سال ۱۳۲۴ برداشت‌های مغرضانه‌ای از احکام اجتماعی و فقهی اسلام و جایگاه روحانیت منتشر و بر نظر خود پافشاری کرد و موجبات ناراحتی عمیق جامعه روحانیون و متدیان هم‌عصر خود شد. علامه امینی نویسنده کتاب را مرتد اعلام کرد و سید مجتبی میرلوحی داوطلب اجرای حکم الهی درباره نویسنده شد.