رفع موانع ریز و درشت این پرونده که حالا دغدغه فعالان این حوزه است، بیش از هر چیز جدی گرفتن موضوع و هم‌افزایی، همراهی و همدلی بین دستگاه‌های مختلف و مسئولان استانی را می‌طلبد تا نخستین پایتخت مادها اگرچه خیلی دیر اما در فهرست آثار جهانی قرار بگیرد. 

بیش از پنج سال قبل کارگران شهرداری همدان از ابتدای جنوب غربی محوطه تاریخی هگمتانه یعنی ورودی گردشگران، بخشی از «هگمتانه» را آسفالت کردند تا راه را برای آهن‌فروش‌های شهر همدان باز کنند! اقدامی که به دنبال اجرایی کردن «طرح پیاده‌راه کردن شش خیابان تاریخی همدان با مرکزیت میدان مرکزی شهر» انجام شد اما این طرح نه تنها عایدی چندانی برای میراث‌فرهنگی نداشت بلکه این محوطه را بیش از پیش دچار آسیب‌های جبران ناپذیری کرد، به اندازه‌ای که حضور معتادان، مردم و گردشگران را از این فضا دورتر کرد و حالا همین‌ها از مهمترین موانع ثبت جهانی هگمتانه است.

حذف سواره از عرصه محوطه هگمتانه، تخریب طبقات مازاد ساختمان حوزه هنری، اصلاح خط آسمان ساختمان سینما قدس، آغاز عملیات اجرایی مرمت جداره میدان امام(ره)، جمع‌آوری الحاقات، زوائد، تابلوها و ساماندهی تأسیسات سرمایش و گرمایش از جداره‌های عرصه ثبت جهانی شامل بازار، خیابان‌های اکباتان و بوعلی، میدان امام(ره) و...، آغار عملیات اجرایی مرمت و احیای پروژه راسته گلشن تا گندمی‌ها، ساماندهی تأسیسات موجود در عرصه ثبت جهانی، ساماندهی طبقات فوقانی کاروانسراها و برگزاری جلسات با هیأت امنای کاروانسراهای خیابان اکباتان و بازار در راستای اقناع‌سازی از جمله مواردی بود که ۱۶ فروردین سال‌جاری در جلسه ثبت جهانی همدان در استانداری مطرح شد.

در آن جلسه استاندار همدان اولتیماتوم ۴۵ روزه‌ای برای حذف سواره از هگمتانه داد و درخواست کرد دستگاه‌های خدمات‌رسان و شهرداری با نظر کارشناسی میراث‌فرهنگی، زیباسازی و ساماندهی محدوده ثبت جهانی و تردد خودروها با ایجاد معبر و دسترسی جدید را اجرایی کنند.

علیرضا قاسمی‌فرزاد همچنین از دستگاه‌های ذیربط خواست تا اواخر اردیبهشت‌ماه نظر میراث‌فرهنگی درباره ثبت جهانی را اعمال کرده و اقدامات اصلاحی در محدوده ثبت را در دستور کار قرار دهند.

وی با تأکید بر اینکه موانع ثبت جهانی هگمتانه و مرکز تاریخی همدان باید در زمان‌بندی مقرر انجام شود، گفت: فضای بصری دور میدان امام(ره) باید ساماندهی و ساختمان‌ها متحدالشکل شوند همچنین بازارچه میوه و تره‌بار در عرصه هگمتانه باید ساماندهی شود.

شهردار همدان هم در آن جلسه با اشاره به اینکه ثبت جهانی هگمتانه یکی از اولویت‌های شهرداری است، گفت: برای جداره‌سازی میدان امام(ره) ۱۰ میلیارد تومان و برای جداره‌سازی خیابان اکباتان ۸۶۰۰ میلیارد پیش‌بینی شده است.

جدا از وعده‌های داده شده در این جلسه، طی یکی دو سال گذشته نیز وعده‌های زیادی برای جهانی شدن همدان از سوی مسئولان داده شد که اگر نگوییم همه آنها اما حجم زیادی از وعده‌ها عملی نشده و به نظر می‌رسد ثبت جهانی به موضوع جذابی برای شعار دادن تبدیل شده است نه فرصتی بی‌بدیل برای ارتقاء جایگاه همدان در سطح بین‌المللی و رشد توسعه گردشگری آن.

تقریباً تمام مسئولان مرتبط با ثبت جهانی، این موضوع را اولویت اصلی دستگاه‌ خود عنوان کرده و بارها از تلاش برای رفع موانع صحبت کرده‌اند اما واقعیت این است که حالا در فاصله کوتاهی تا حضور ارزیابان یونسکو به همدان موانع زیادی باقی مانده است.

حذف سواره از هگمتانه و تخریب طبقات مازاد ساختمان حوزه هنری دو مانع جدی پرونده ثبت جهانی همدان است‌. مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان بهمن‌ماه سال قبل و پس از ارسال پرونده به یونسکو با اشاره به اینکه زمان زیادی برای حذف سواره از عرصه هگمتانه نداریم، گفت: این کار باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود تا در رفع موانع ثبت جهانی موفق شویم.

محسن معصوم‌علیزاده چهارشنبه ۱۶ فروردین‌ماه سال‌جاری نیز در جلسه ثبت جهانی هگمتانه خواستار حذف سواره از هگمتانه و کاهش ارتفاع ساختمان حوزه هنری طی یک‌ماه آینده شد تا اینکه سرانجام مسلم مخفی، فرماندار همدان ۹ اردیبهشت امسال به خبرنگار ایسنا گفت: برای حذف سواره از هگمتانه، اقناع‌سازی مردم و فرهنگ‌سازی یک ضرورت انکارنشدنی است همچنین اقدامات لازم برای اجرایی کردن این طرح در دست پیگیری است و امیدواریم با آماده شدن زیرساخت‌های فرهنگی و با همراهی مجموعه اصناف، بازاریان و با همکاری شهرداری بتوانیم طرح را اجرا کنیم.

رفع دومین مانع جدی ثبت جهانی یعنی کاهش ارتفاع ساختمان حوزه هنری نیز سرنوشت مشابهی با حذف سواره از هگمتانه پیدا کرده و اگر چه به گفته رئیس پلیس راهنمایی‌ورانندگی شهرستان همدان قرار بود طبقات اضافی این ساختمان ۲۶، ۲۷ و ۲۸ اردیبهشت‌ماه حذف شود اما این اقدام با هماهنگی استانداری همدان به تعویق افتاده و در تاریخ ۱۴، ۱۵ و ۱۶ خردادماه سال جاری انجام خواهد شد.

حالا این سوال مطرح است که مگر استاندار همدان ۱۶ فروردین سال‌جاری در جلسه ثبت جهانی از دستگاه‌ها درخواست نکرد که طی ۴۵ روز موانع ثبت جهانی را رفع کنند چرا با به تأخیر انداختن رفع این مانع بزرگ ثبت موافقت کرده است؟ لازم است گفته شود رئیس حوزه هنری همدان نیز علت صدور رأی بر تخریب بنا را شکایت شهرداری مبنی بر عدم تأمین پارکینگ عنوان کرده نه داشتن اضافه ارتفاع. 

جدا از مواردی که در بالا آمد، آماده‌سازی جامعه محلی، بازاریان و کسبه یکی از چالش‌هایی است که این پرونده با آن مواجه است و در این راستا می‌توان جلسات هم‌اندیشی با صاحبان کسب و کار در محدوده ثبت برگزار کرد اما به نظر می‌رسد این امر مهم تاکنون آنطور که باید جدی گرفته نشده است در حالیکه همدانی‌ها و به ویژه کاسبان محدوده ثبت جهانی باید دید مثبتی به این موضوع پیدا کنند.  

در کنار موانعی که هر روز بیشتر از روز قبل فعالان حوزه میراث‌فرهنگی همدان را نگران می‌کند، خبرهای ضد و نقیض حضور ارزیابان یونسکو در همدان نیز به موضوع جدیدی تبدیل شده به طوریکه در خبرهایی زمان حضور ارزیابان تیرماه و در برخی خبرها شهریور عنوان می‌شود در حالیکه زمان باقیمانده برای رفع موانع از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

در پایان باید گفت تا آخر اردیبهشت‌ماه یعنی زمان تعیین شده توسط استاندار همدان برای رفع موانع ثبت جهانی تنها چند روز باقی مانده و تاکنون رفع ایرادات نمود بیرونی خاصی نداشته و موانع اساسی همچنان به قوت خود باقی است. 

انتهای پیام