عید سعید قربان، یکی از بزرگ‌ترین اعیاد مذهبی مسلمانان، در استان گلستان با شور، شکوه و آیین‌های خاص برگزار می‌شود. این استان با تنوع قومیتی‌اش، به‌ویژه با حضور گسترده‌ی ترکمن‌ها، صحنه‌ی نمایش سنت‌هایی است که ریشه در اعتقادات عمیق دینی و فرهنگی دارد.

شب عید؛ آمادگی روحی و ظاهری

در روزهای منتهی به عید قربان، خانواده‌های گلستانی بویژه ترکمن‌ها، به نظافت خانه، تهیه لباس‌های نو و خرید دام برای قربانی می‌پردازند. زنان با تهیه غذاهای سنتی مانند چکدرمه و بورک، خود را برای پذیرایی از مهمانان آماده می‌کنند. مردان نیز معمولاً گوسفند یا گاو برای قربانی تهیه کرده و آن را در محل‌هایی مشخص نگهداری می‌کنند.

نماز عید قربان

صبح روز عید، مردم با پوشیدن لباس‌های سنتی و تمیز، به سمت مصلی‌ها و مساجد روباز حرکت می‌کنند. در مناطق ترکمن‌نشین مانند گنبد، آق‌قلا و بندرترکمن، نماز عید در فضایی بسیار معنوی با حضور هزاران نفر اقامه می‌شود.

نماز عید قربان نه‌تنها یک فریضه مذهبی بلکه نمایش وحدت اقوام مختلف گلستان است: ترکمن، فارس، بلوچ، سیستانی، قزاق و حتی اقلیت‌های مذهبی هم در کنار هم در این مراسم شرکت می‌کنند.

آیین قربانی

پس از نماز، خانواده‌ها در فضایی شاد و صمیمی، به قربانی کردن دام می‌پردازند. ترکمن‌ها معمولاً ذبح را با رعایت دقیق احکام شرعی و آداب سنتی انجام می‌دهند. سپس گوشت قربانی را میان خانواده، همسایگان و نیازمندان تقسیم می‌کنند.

در این میان، رسم است که بخشی از گوشت به خانه بزرگ‌تر خانواده یا روحانی محل اهدا شود. همچنین گاه گوشت قربانی برای طبخ غذاهایی مثل آش، چکدرمه یا کباب سنتی استفاده می‌شود که در دورهمی‌های خانوادگی صرف می‌شود.

سنت مهمان‌نوازی

از ویژگی‌های برجسته عید قربان در گلستان، مهمان‌نوازی گرم ترکمن‌ها است. در این روز، خانواده‌ها به دید و بازدید از بزرگان، اقوام و همسایگان می‌روند. برای مهمانان غذاهای محلی، چای شیرین ترکمنی و شیرینی‌هایی مانند حلوا ترکمنی یا نان بُریشی آماده می‌شود.

آیین‌های محلی ویژه

برخی روستاها مراسم‌های خاصی دارند؛ مثلاً در برخی مناطق ترکمن‌صحرا، پس از قربانی، دعاخوانی و ذِکر دسته‌جمعی برگزار می‌شود. این آیین‌ها اغلب با موسیقی محلی (دوتار) و سرودهای عرفانی همراه‌اند.

در برخی مناطق نیز مسابقات سنتی مانند اسب‌دوانی، کشتی محلی (گُورش) و بازی‌های بومی برگزار می‌شود که حال و هوای عید را پررنگ‌تر می‌کند.

نگاه مردم به عید قربان

برای گلستانی‌ها، عید قربان تنها یک مناسبت دینی نیست، بلکه نماد ایثار، کمک به نیازمندان و تحکیم پیوندهای خانوادگی است. مردم معتقدند با قربانی کردن، به رحمت الهی نزدیک‌تر می‌شوند و روح خانه خود را پاک می‌کنند.

سخن پایانی

عید قربان در استان گلستان، نمایش وحدت اقوام، عمق ایمان مردم و اهمیت سنت‌های نیکو است. این آیین‌ها هر ساله با شکوه بیشتر برگزار می‌شوند و میراثی زنده از فرهنگ اسلامی-ایرانی بویژه در منطقه ترکمن‌صحرا را به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند.

انتهای پیام