افزایش مصرف برق، قطعی‌های مکرر در تابستان و بالارفتن هزینه‌های تأمین انرژی، بسیاری از خانوارها و فعالان اقتصادی را به‌فکر استفاده از روش‌های جایگزین انداخته است. یکی از بهترین و به‌صرفه‌ترین راهکارها در این زمینه، استفاده از پنل‌های خورشیدی است؛ راهکاری که نه‌تنها به کاهش هزینه برق کمک می‌کند، بلکه به منبعی برای درآمدزایی ماهانه و بازگشت سرمایه تبدیل شده است.
استان اصفهان با تابش مناسب آفتاب در بیشتر روزهای سال، شرایط بسیار خوبی برای نصب و بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی دارد. نصب سامانه‌های کوچک پشت‌بامی برای منازل یا واحدهای تجاری، امکان فروش برق تولیدی به دولت با نرخ تضمینی را فراهم می‌کند و می‌تواند پس از یک مدت زمان چهار سال، هزینه سرمایه‌گذاری را باز گرداند.
کمبود ۱۷۰۰ مگاواتی برق در استان اصفهان، موجب شده احداث نیروگاه‌های خورشیدی نه‌فقط یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای حفظ پایداری شبکه و جلوگیری از خسارات اقتصادی ناشی از قطعی برق باشد.
امروز پنل خورشیدی دیگر یک فناوری لوکس یا پیچیده نیست، بلکه ابزاری ساده، در دسترس و سودده برای اشخاصی است که می‌خواهند از انرژی پاک درآمد کسب کرده و هم‌زمان در مصرف منابع صرفه‌جویی کنند. حال قصد داریم در این گزارش به بررسی روند توسعه این سامانه‌ها در استان اصفهان، فرصت‌های اقتصادی، مشوق‌ها و چالش‌های آن بپردازیم.
ناترازی برق استان ۱۷۰۰ مگاوات است
کوروش خسروی، معاون اقتصادی استاندار اصفهان به ایسنا می‌گوید: درحال حاضر مصرف استان بین سه هزار تا سه هزار و ۷۰۰ مگاوات است، اما دست‌کم ۱۷۰۰ مگاوات دیگر نیاز داریم و همین کسری موجب ناترازی‌هایی چون قطعی برق منازل، واحدهای صنعتی و چاه‌های کشاورزی شده است.
وی می‌افزاید: بر همین اساس و با تأکید استاندار، از سال گذشته برنامه‌ریزی منسجمی برای رفع این موضوع آغاز شده است. در همین راستا، استاندار دستیار ویژه‌ای را برای پیگیری این موضوع منصوب کرد، که درحال پیگیری است.
معاون اقتصادی استاندار اصفهان بیان می‌کند: هدف‌گذاری انجام‌شده، احداث نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت مجموع ۵۳۰۰ مگاوات در نقاط مختلف استان است؛ این پروژه‌ها به‌دلیل پدافند غیرعامل و فنی به شکل پراکند درحال احداث هستند، چرا که شبکه نیز باید توان جذب این میزان تولید برق خورشیدی را داشته باشد.
خسروی با بیان اینکه ناترازی برق استان ۱۷۰۰ مگاوات است، مطرح می‌کند: اما سه برابر این میزان، ظرفیت نیروگاه خورشیدی در دست احداث است تا نیاز آینده نیز پوشش داده شود. بااین‌حال، فرایند اجرای این پروژه‌ها زمان‌بر است، اما در حال پیگیری هستیم که چالش‌ها برطرف شوند و بتوانیم به زودی ۵۳۰۰ مگاوات که یک بازه زمانی پنج‌ساله برای آن در نظر گرفته شده است را به مدار وارد کنیم و از قطعی برق رهایی پیدا کنیم.
روند احداث نیروگاه‌های خورشیدی خانگی
داوود قاسمی، سخنگوی صنعت برق استان اصفهان با اشاره به ظرفیت بالای استان برای بهره‌برداری از انرژی خورشیدی به ایسنا می‌گوید: احداث نیروگاه‌های فُتووُلتائیک در اصفهان نه‌تنها زمینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم کرده، بلکه به تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک شایانی می‌کند.
وی می‌افزاید: با میانگین تابش خورشیدی ۱۰۰۰ وات بر مترمربع، استان اصفهان از مستعدترین مناطق کشور برای استفاده از انرژی خورشیدی به‌شمار می‌رود. در سال جاری با واگذاری بخشی از اختیارات سازمان ساتبا به شرکت‌های توزیع، شهروندان می‌توانند برای نصب سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی به شرکت‌های توزیع نیروی برق مراجعه کنند.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان با اشاره به فرایند نصب این سامانه‌ها بیان می‌کند: پس از بررسی فنی و تأیید مقاومت سازه‌ای به‌وسیله کارشناسان، قرارداد تضمینی ۲۰ ساله با متقاضی منعقد می‌شود، سپس با معرفی پیمانکاران تأیید شده، عملیات احداث نیروگاه آغاز می‌شود. پس از اتصال به شبکه، تولید برق از طریق نرم‌افزارهای تخصصی محاسبه و هزینه خرید برق ماهانه به‌وسیله ساتبا به حساب مالکان واریز می‌شود.
قاسمی ادامه می‌دهد: برای نصب هر، یک کیلووات پنل خورشیدی، حدود ۱۲ مترمربع فضا نیاز است؛ به‌طور مثال، فردی با سقفی به مساحت ۶۰ مترمربع می‌تواند یک نیروگاه پنج کیلوواتی با هزینه‌ای بین ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون تومان احداث کند. بازگشت سرمایه در این طرح‌ها به‌طور معمول کمتر از چهار سال برآورد می‌شود.
الزامات قانونی و حمایت‌های نهادها
وی می‌گوید: طبق ابلاغ توانیر، احداث نیروگاه پنج کیلوواتی برای ساختمان‌های بیش از چهار طبقه و با زیربنای بالای ۱۰۰۰ مترمربع الزامی است و در صورت اجرایی نشدن آن، پایان‌کار ساختمانی صادر نخواهد شد.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان می‌افزاید: نیروگاه‌های خورشیدی در زمان اتصال به شبکه برق، انرژی تولید می‌کنند، اما در مواقع قطع برق به‌منظور حفظ ایمنی از مدار خارج می‌شوند، بااین‌حال استفاده از اینوِرتِرهای هیبریدی می‌تواند، برق اضطراری برای بخش‌هایی مانند آسانسور، راه‌پله یا درب پارکینگ را تأمین کند.
آمار و ظرفیت‌های استان اصفهان
قاسمی اظهار می‌کند: در حوزه شرکت توزیع برق استان، ۱۷ سرمایه‌گذار با ظرفیت ۱۶ مگاوات، ۷۸ کشاورز با ظرفیت ۳/۷ مگاوات، ۱۹ واحد صنعتی بر اساس ماده ۱۶ با ظرفیت ۳/۴ مگاوات و ۱۰۷ صنعت پرمصرف با ظرفیت ۶/۳ مگاوات در پروژه‌های خورشیدی مشارکت داشته‌اند.
وی ادامه بیان می‌کند: از ابتدای ۱۴۰۳، ادارات دولتی موظف به تأمین حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی خود از منابع خورشیدی شده‌اند. در سال جاری این سهم باید به ۱۰ درصد برسد. تاکنون ۱۰۳ اداره در استان با ظرفیت ۱/۷ مگاوات وارد این حوزه شده‌اند.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان با اشاره به بخش حمایتی می‌گوید: احداث ۲۸۵۰ نیروگاه برای خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد با ظرفیت ۱۴/۲ مگاوات و با دریافت تسهیلات بانکی انجام شده است، همچنین ۱۴۵۰ مشترک عادی نیز با ظرفیت ۲۴ مگاوات در این طرح مشارکت داشته‌اند.
سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های مقیاس متوسط و بزرگ
قاسمی می‌گوید: در راستای طرح ملی ساتبا برای احداث نیروگاه‌های سه مگاواتی، ۲۵ خاستگاه در مناطق مختلف استان (غیر از کلانشهر اصفهان) شناسایی شده است. در کلانشهر نیز ۱۲ نیروگاه سه مگاواتی در حال مطالعه برای واگذاری به بخش خصوصی هستند.
وی می‌افزاید: در کلانشهر اصفهان، تاکنون ۹۸ مشترک اداری با ظرفیت ۲/۲ مگاوات، ۱۹ کشاورز با ظرفیت ۱/۵ مگاوات و ۹۱۶ خانوار با ظرفیت ۱۰/۸ مگاوات اقدام به احداث نیروگاه خورشیدی کرده‌اند.
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان تأکید می‌کند: ظرفیت کل نیروگاه‌های خورشیدی متصل به شبکه در استان اصفهان تاکنون به ۲۳۹ مگاوات رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پیش از تابستان ۱۴۰۴ با افزایش ۷۰ مگاوات دیگر، به ۳۰۹ مگاوات برسد.
جایگاه کشوری و چالش‌های پیش رو
قاسمی با بیان اینکه استان اصفهان درحال‌حاضر رتبه نخست کشور در تولید انرژی خورشیدی را دارد، مطرح می‌کند: تنها مجموعه فولاد مبارکه با پتانسیل ۶۰۰ مگاوات(۱۲۰ مگاوات وارد مدار شده)، نقشی مهم در این جایگاه دارد. در مجموع استان با بهره‌برداری ۲۱۷ مگاواتی در صدر استان‌های کشور قرار گرفته است.
وی درباره چالش‌ها در این حوزه می‌گوید: احداث نیروگاه‌های بزرگ در مناطق بیابانی با دشواری‌هایی همچون هزینه بالای اتصال به شبکه روبه‌رو است. برای کاهش این هزینه‌ها، تاکنون حدود ۷۰ نقطه اطراف پست‌های برق پرظرفیت برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی شناسایی شده‌اند.
وضعیت تولید پنل و اقدامات تبلیغی
سخنگوی صنعت برق استان اصفهان تصریح می‌کند: بیشتر پنل‌های مورد استفاده در کشور وارداتی هستند، هرچند برخی کارخانه‌های داخلی مانند واحد خمین فعال هستند، اما تولید آن‌ها پاسخگوی نیاز گسترده کشور نیست.
قاسمی می‌افزاید: برای خانوارهای تحت پوشش نهادهایی مانند کمیته امداد، تسهیلاتی بین ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. این طرح با استقبال خوبی مواجه شده، اما برای سایر شهروندان، هنوز تسهیلات مشخصی تعریف نشده و قرار است در یک ماه آینده تبلیغات گسترده‌تری برای آگاه‌سازی عمومی انجام شود.
کمبود ۱۷۰۰ مگاوات، موجب ناترازی در استان شد
به گزارش ایسنا، گسترش نیروگاه‌های خورشیدی در استان اصفهان پاسخی عملی به ناترازی برق و فرصتی اقتصادی برای خانوارها، کشاورزان و سرمایه‌گذاران است. بازگشت سرمایه، درآمدزایی پایدار، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی از مهم‌ترین مزایای این رویکرد به‌شمار می‌‍‌آید. با فراهم شدن زیرساخت‌های قانونی، تسهیلات بانکی و افزایش آگاهی عمومی، انرژی خورشیدی نه‌تنها یک گزینه زیست‌محیطی، بلکه یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه و آینده‌دار برای استان اصفهان محسوب می‌شود.
انتهای پیام
نظرات