در چنین شرایطی، تأمین پایدار آب شرب به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان بدل شده است. شهرستان‌هایی همچون تایباد که در خط مقدم کم‌آبی قرار دارند، با اقداماتی همچون بازسازی شبکه‌های فرسوده، احداث مخازن ذخیره، توسعه چاه‌های جدید و کنترل انشعابات غیرمجاز، تلاش می‌کنند تا اندک تعادل موجود را حفظ کنند، اما کارشناسان معتقدند تا زمانی که سیاست‌های کشت محصولات آب‌بر اصلاح نشود و هماهنگی جدی بین نهادهای مرتبط برقرار نشود، خطر فاجعه آبی در سراسر استان پابرجا خواهد بود.

در تور خبری اداره آب و فاضلاب خراسان رضوی به تایباد امروز دوشنبه هفتم مرداد ماه، طی نشست خبری تصویری از واقعیت‌های میدانی این بحران ارائه شد.

علی آگاه، مدیر امور آب و فاضلاب تایباد، در این نشست با اشاره به پوشش جمعیتی ۴۳ هزار مشترک آب شرب در این شهرستان اظهار کرد: تایباد با ۴۰ منبع تأمین آب و ۶۴ حوزه ذخیره، به شهروندان خدمات‌رسانی می‌کند. ظرفیت ۳۷ هزار متر مکعبی مخازن آب نقشی کلیدی در پایداری آب در ساعات اوج مصرف دارد.

وی افزود: در پنج ماهه نخست سال، بیش از ۱۶۰۰ کنتور تعویض، بیش از ۱۳۰۰ متر توسعه شبکه و پروژه‌هایی چون خط انتقال پل‌بند اجرایی شده تا مشکل کم‌فشاری در نقاط آسیب‌پذیر کاهش یابد. از جمله اقدامات راهبردی، احداث آزمایشگاه فیزیک و شیمیایی آب با سرمایه‌گذاری ۶ میلیارد تومانی در تایباد است که قرار است کیفیت آب را به‌طور مستمر پایش کند. این پروژه در کنار مشارکت گروه‌های جهادی در اصلاح شبکه، افزایش فشار آب و کاهش هدررفت را هدف گرفته است. با وجود این اقدامات، افزایش جمعیت و توسعه روستاها، فشار بر منابع آب را تشدید کرده است. تنها راهکار فعلی، راه‌اندازی چاه‌های جدید و بهره‌گیری از تجهیزات اضطراری نظیر دیزل بوده است.

آگاه در ادامه به شناسایی بیش از ۲۲۰ انشعاب غیرمجاز اشاره کرد: بخشی از آن‌ها با رویکرد عدالت‌محور قانونی‌سازی شده‌اند.

وی تاکید کرد: بازسازی شبکه فرسوده می‌تواند تا ۴۵ درصد از هدررفت آب بکاهد؛ تاکنون ۸ کیلومتر از خطوط اصلاح شده است و ادامه پروژه منوط به تأمین منابع مالی و همراهی خیرین خواهد بود اما مهم‌ترین دغدغه، همچنان مصرف بالا در کشاورزی است. علی‌رغم آنکه تنها ۱۰ درصد منابع آبی به چاه‌های کشاورزی اختصاص یافته، بخش عمده‌ای از آب مصرفی، توسط همین بخش بلعیده می‌شود.

وی تصریح کرد: تغییر سیاست‌های کشت، موضوعی فرابخشی و نیازمند ورود تصمیم‌گیران ملی است.

در ادامه این نشست، سعید روزی، مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی، گفت: مصرف آب در کشت هندوانه با روش سنتی به ازای هر کیلو تا ۴۵۰ لیتر است، در حالی‌ که در روش‌های نوین تا ۳۵۰ لیتر کاهش می‌یابد اما همچنان کشت هندوانه در استان، معادل مصرف آب دو ماهه کل خراسان رضوی است.

روزی، ضمن هشدار نسبت به ادامه کشت محصولات آب‌بر در مناطق خشک و نیمه‌خشک، خاطرنشان کرد: اگر الگوهای مصرف اصلاح نشود، فاجعه‌ای محیط‌زیستی و اقتصادی استان را در آینده نزدیک تهدید خواهد کرد.

آنچه در تایباد و سایر شهرستان‌های شرقی خراسان رضوی در حال رخ دادن است، بازتابی روشن از چالش ملی در مدیریت منابع آب است؛ از یک سو زیرساخت‌های فرسوده و رشد جمعیت و از سوی دیگر سیاست‌های ناهماهنگ کشاورزی، تهدیدی جدی برای آینده آبی استان به شمار می‌رود.

اگرچه اقدامات موضعی و فنی همچون تعویض کنتورها، احداث چاه‌ها و توسعه شبکه ادامه دارد، اما راهکار اساسی در بازنگری الگوی مصرف و تصمیمات کلان در سطح ملی و استانی نهفته است؛ چراکه با ادامه روند فعلی، دشت‌های خراسان برای همیشه خواهند خشکید.

انتهای پیام