بیشترین آب تولیدی در این استان در بخش کشاورزی استفاده می‌شود این در حالی است که برای مدیریت مصرف آب در این بخش فقط در سطح ۴۰ هزار هکتار از ۹۰ هزار هکتار مستعد اجرای طرح‌های نوین آبیاری، این پروژه‌ها اجرایی شده است.
مصرف ۸۸ درصد آب استان در بخش کشاورزی
وحید واسطه، معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی گفت: بیشترین مصرف آب در این استان در بخش کشاورزی است.
وی با اشاره به اینکه ۸۸ درصد از آب موجود در این استان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، اظهار کرد: میزان مصرف آب در بخش کشاورزی این استان ۸۷۴ میلیون مترمکعب است.
هدررفت ۴۰ درصدی آب در کانال‌های خاکی انتقال آب در خراسان شمالی
سامان محمدی، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، از هدررفت ۴۰ درصدی آب در کانال‌های خاکی انتقال آب در این استان خبر داد و اظهار کرد: ۱۱ هزار و ۵۰۰ کیلومتر کانال انتقال آب در این استان وجود دارد که تاکنون ۴۵۷۰ کیلومتر از این کانال‌ها، سیمانی شده و بقیه هنوز خاکی است. تلفات آب در کانال‌های انتقال خاکی تا ۴۰ درصد و در سیمانی تا پنج درصد است که آن نیز به دلیل تبخیر آب است.
وی با تاکید بر اینکه مهمترین راه برای جلوگیری از تلفات آب در کانال‌های خاکی، سیمانی کردن آن‌ها یا لوله‌گذاری است، افزود: برای بتنی کردن هر کیلومتر کانال انتقال آب نیاز به یک میلیارد تومان اعتبار است و در مجموع بتنی شدن این کانال‌ها نیاز به هفت همت اعتبار است.
محمدی با بیان اینکه تاکنون اعتبارات اختصاصی برای این حوزه به صورت قطره چکانی بوده است، ادامه داد: سال گذشته که اعتبار خوبی برای بتنی کردن کانال‌ها اختصاص یافت، موفق شدیم تا ۵۰ کیلومتر از آن‌ها را بتنی کنیم و اگر اختصاص اعتبارات به صورت قطره چکانی باشد ۷۰ سال طول می‌کشد تا همه این کانال‌ها بتنی شوند.
کمبود ۴۰۰ میلیون مترمکعبی آب در بخش کشاورزی
محمد محمدزاده، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، از کمبود ۴۰۰ میلیون مترمکعبی آب در بخش کشاورزی استان خبر داد.
وی با تاکید بر لزوم استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری به منظور مدیریت مصرف و کاهش این کمبود اظهار کرد: نیاز آبی سطوح کشاورزی استان یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون مترمکعب است، در حالی که تنها ۸۷۰ میلیون مترمکعب آب در اختیار این بخش قرار دارد. این مسئله منجر به کسری ۴۰۰ میلیون مترمکعبی آب مورد نیاز کشاورزی در استان شده است.
محمدزاده افزود: استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری می‌تواند تا ۴۰ درصد در مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی موثر باشد.
وی ادامه داد: با توجه به بحران کم‌آبی و اثرات منفی آن بر تولیدات کشاورزی، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بر استفاده از روش‌های آبیاری قطره‌ای، بارانی و سایر فناوری‌های نوین به منظور افزایش بهره‌وری آب و کاهش هدر رفت آن تاکید دارند.
اجرای طرح‌های آبیاری فقط در سطح ۴۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان
این مقام مسئول بیان کرد: در راستای حمایت از کشاورزان و تشویق به استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، تسهیلات و مشوق‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. کشاورزان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از این تسهیلات به مدیریت‌های جهاد کشاورزی شهرستان‌های خود مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه طرح‌های آبیاری نوین در این استان فقط در سطح ۴۰ هزار هکتار اجرایی شده است، ادامه داد: هنوز ۵۰ هزار هکتار باقی مانده است که ظرفیت اجرای این پروژه را دارد.
خرده‌مالکی از چالش‌های پیش روی اجرای پروژه‌های آبیاری نوین در خراسان شمالی
سامان محمدی، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از اختصاص ۱۵۰ میلیارد تومان به سامانه نوین آبیاری استان از اعتبارات سفر هیات دولت خبر داد و اظهار کرد: این اعتبار برای توسعه و نوسازی روش‌های آبیاری نوین، بهسازی قنوات و کانال‌های کشاورزی در نظر گرفته شده است. براساس این مصوبه، تا پایان سال مالی ۱۴۰۳، مبلغ ۵۰ میلیارد تومان صرف مطالعه و آغاز عملیات اجرایی این سامانه شده است.
وی افزود: علاوه بر این، در راستای حفظ و بهره‌وری از منابع آبی موجود، مبلغ ۸۰ میلیارد تومان به صورت ملی و ۱۸ میلیارد تومان به صورت استانی برای بهسازی و مرمت قنوات در یک بازه زمانی سه ساله اختصاص یافته است.
به گفته این مقام مسئول، تا پایان سال مالی ۱۴۰۳، مبلغ ۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از اعتبارات تخصیص‌یافته برای پروژه‌های مذکور در حال انجام است.
وی بیان کرد: انتظار می‌رود با تخصیص و جذب کامل این اعتبارات، گام‌های مؤثری در جهت توسعه آبیاری نوین، حفظ قنوات و مدیریت منابع آب در سطح استان خراسان شمالی برداشته شود.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی ادامه داد: ۱۵۲ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی آبی در این استان است که بخش زیادی از این مساحت خرده مالکی و پراکنده است و امکان اجرای طرح‌های آبیاری نوین در آن اراضی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که سبب شده تا اجرای این پروژه‌ها با تاخیر صورت گیرد، تورم، افزایش هزینه‌ها و افزایش میزان خودیاری کشاورزان است.
این مقام مسئول گفت: تامین آب و برق از دیگر دغدغه‌ها برای اجرای پروژه‌های آبیاری نوین در این استان است.
اجرای آبیاری نوین در ۱۰ درصد از زمین‌های پایین دست قنوات خراسان شمالی
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: در حال حاضر فقط حدود ۱۰ درصد از اراضی کشاورزی این استان که از آب قنوات مشروب می‌شوند، طرح های آبیاری نوین اجرایی شده است.
وی با اشاره به اینکه ۳۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان از آب قنوات مشروب می‌شوند، تاکید کرد: اجرای طرح‌های آبیاری نوین بهترین راه برای استفاده بهینه آب این قنات‌ها است.
به گفته محمدی، در این استان ۶۵۳ رشته قنات وجود دارد که دبی آب این قنات‌ها طی چند سال گذشته بر اثر خشکسالی‌های پی در پی ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش یافته است.
وی افزود: در خراسان شمالی ۱۴۰ هزار هکتار اراضی آبی وجود دارد که از این مساحت ۹۰ هزار هکتار مستعد اجرای طرح‌های آبیاری نوین است و تاکنون در سطح ۴۰ هزار هکتار اجرایی شده است.
به گفته محمدی بالا بودن هزینه‌ها مهمترین چالش بر سر راه اجرای این طرح‌ها در استان است.
سامانه نوین آبیاری زیرسطحی جایگزینی بهینه برای دیگر روش‌های آبیاری
محمدزاده، رئیس سازمان جهاد کشاورزی ادامه داد: موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، سامانه نوین آبیاری زیرسطحی را به عنوان جایگزینی بهینه برای دیگر روش‌های آبیاری در دو مزرعه ۱۵۰ هکتاری شهرستان سملقان به صورت آزمایشی اجرا کرده است.
وی افزود: این طرح با هدف بهره‌وری بیشتر از منابع آب و خاک، در برنامه هفتم توسعه نیز مورد توجه قرار گرفته و اعتباراتی به آن اختصاص یافته است.
محمدزاده ادامه داد: سیستم آبیاری زیرسطحی با استفاده از نرم‌افزارهای هوشمند، زمان و میزان آبیاری را به طور دقیق مدیریت می‌کند که منجر به کاهش هدر رفت آب، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی می‌شود.
وی بیان کرد: با توجه به نتایج موفقیت‌آمیز این طرح آزمایشی و نیز اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب، پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی، سطح زیر کشت تحت پوشش این سامانه آبیاری در استان خراسان شمالی افزایش یابد. همچنین با توجه به تخصیص اعتبار در برنامه هفتم توسعه، زمینه برای توسعه و گسترش این فناوری در سطح ملی فراهم شده است.
انتهای پیام
نظرات