حجت‌الاسلام والمسلمین امیرعلی حسنلو در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: زیرساخت اصلی هر تمدنی «فرهنگ» است؛ هر اندازه فرهنگی غنی‌تر و اصیل‌تر باشد، تمدنی که بر پایه آن شکل می‌گیرد استوارتر و پیشروتر خواهد بود. بعثت پیامبر اکرم(ص) در سرزمین حجاز  که از نظر فرهنگی، ایدئولوژیک و اجتماعی در شرایطی بحرانی و پست به‌سر می‌برد انقلابی عظیم در تاریخ بشریت رقم زد. این تحول نخست تمام ابعاد زندگی جامعه عرب را در برگرفت و سپس ملت‌های دیگر را نیز تحت تأثیر خود قرار داد.

وی ادامه داد: امیرالمؤمنین علی(ع) با مقایسه وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قبل و بعد از بعثت، تحلیلی ژرف از پایه‌ریزی تمدن اسلامی به دست پیامبر اکرم(ص) ارائه می‌دهند و آثار گسترده بعثت انبیا در تعالی و رشد تمدن انسانی را تبیین می‌کند. تمدنی که رسول خدا(ص) بنیان نهاد، با تمامی تمدن‌های بشری تفاوت داشت و مرتبه‌ای برتر و متعالی‌تر از همه آن‌ها را دارا بود. بررسی‌های تاریخ‌نگاران تمدن نیز این تمایزات را به روشنی نشان می‌دهد

استاد حوزه و مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات حوزه‌های علمیه بیان کرد: جامعه حجاز را نمی‌توان فاقد فرهنگ دانست، اما فرهنگی که در آن غایتی برای انسان متصور نبود و ارزش‌های والای انسانی جایگاهی نداشت. دستاورد فرهنگی آن عصر عمدتاً اشعاری بود با محتوایی آمیخته به جاهلیت و رنگ‌باخته از معرفت و دانایی. پیامبر اکرم(ص) در چنین جامعه‌ای  که در زمره پست‌ترین جوامع بشری قرار داشت مبعوث شدند.

حسنلو افزود: امیرالمؤمنین(ع) این وضعیت فلاکت‌بار را چنین توصیف می‌فرماید «دَفَنَ اللَّهُ بِهِ الضَّغَائِنَ، وَ أَطْفَأَ بِهِ الثَّوَائِرَ، أَلَّفَ بِهِ إِخْوَاناً، وَ فَرَّقَ بِهِ أَقْرَاناً، أَعَزَّ بِهِ الذِّلَّةَ وَ أَذَلَّ بِهِ الْعِزَّةَ، کَلَامُهُ بَیَانٌ وَ صَمْتُهُ لِسَانٌ» بر اساس این بیان نورانی، پیامبر(ص) آتش کینه‌ها و دشمنی‌ها را فرو نشاند، امنیت اجتماعی را برقرار ساخت، عداوت‌ها را به دوستی و برادری مبدل نمود، خویشاوندی‌های شرک‌آلود را از میان برد و به مستضعفان عزت بخشید، در حالی‌که ارزش‌های باطل را ذلیل ساخت. گفتار او روشن‌گر و سکوت او آموزنده بود.

وی عنوان کرد: حضرت در ادامه، اوضاع اسف‌بار مردم پیش از بعثت را چنین بیان می‌فرماید «خداوند پیامبر اسلام(ص) را هنگامی مبعوث فرمود که مردم در حیرت، سرگردانی و جهل غوطه‌ور بودند. فتنه‌ها بر آن‌ها چیره شده، هوا و هوس و شهوترانی بر زندگی‌شان حکومت می‌کرد. تکبّر، خودبینی، غرور و ضلالت بر آنان سایه افکنده و در ذلت و خواری به سر می‌بردند. در چنین شرایطی، رسول خدا(ص) مبعوث شد و در اصلاح آنان کوشید؛ با حکمت، موعظه نیکو و اخلاق کریمانه خویش ایشان را به سوی خدا دعوت کرد و از ورطه بدبختی‌ها نجات بخشید».

این استاد حوزه اظهار کرد: رسول خدا(ص) رسالت خویش را با امانت‌داری آغاز کرد و با صداقت و استواری به پایان رسانید. پرچم حق را در میان امت به یادگار گذاشت؛ پرچمی که پیشی‌گرفتن از آن موجب خروج از دین و عقب‌ماندن از آن موجب هلاکت است و تنها کسانی که به آن ملازم باشند رستگار خواهند شد. خداوند ایشان را در زمانی مبعوث ساخت که فاصله‌ای طولانی از بعثت پیامبران گذشته بود و میان پیروان مذاهب گوناگون اختلافات و نزاع‌های عمیق حاکم بود. رسول خدا(ص) خاتم پیامبران شد و وحی الهی با او پایان پذیرفت. ایشان با همه منکران توحید به مبارزه برخاست و بر آنان پیروز شد.

حسنلو گفت: امیرالمؤمنین(ع) در خطبه‌های متعدد، اوضاع اجتماعی و فرهنگی عصر بعثت را تبیین می‌کنند و یادآور می‌شوند که فاصله طولانی بعثت پیامبر اسلام(ص) با پیامبران پیشین، سبب شد جوامع انسانی در جهل و ضلالت فرو روند. از اینجا می‌توان دریافت که دین و نبوت چه نقشی حیاتی در زندگی انسان ایفا می‌کنند و اگر جامعه از معنویت و هدایت دینی تهی شود، چه وضعیتی بر آن حاکم خواهد شد.

وی تصریح کرد: حضرت با اشاره به تجربه تلخ جاهلیت هشدار می‌دهد که دوری از ارزش‌های الهی اسلام، خطر بازگشت دوباره آن اوضاع شوم را به همراه دارد. ایشان پیوسته مردم را متذکر می‌سازند که قدر نعمتی را که به‌وسیله پیامبر اکرم(ص) نصیبشان شده بدانند و آن را برای آیندگان نیز پاس دارند.

حسنلو با اشاره به اینکه از نگاه امام علی(ع)، انبیا در طول تاریخ، فرهنگ‌سازی و هدایت جامعه به سوی غایت انسانیت را بر عهده داشتند، گفت: نقش دین و معنویت در سامان‌دهی ساختارهای اجتماعی، ایجاد نظم، امنیت و تحقق عناصر اساسی تمدن نقشی بنیادین و بی‌بدیل داشته است.

مدیر گروه تاریخ حوزه‌ علمیه ادامه داد: خداوند سبحان پیامبر اسلام(ص) را در اوج بحران‌های بشری و در شرایطی که جهان در گرداب جهالت و فساد دست‌وپا می‌زد مبعوث کرد. رسالت ایشان بار دیگر حیات معنوی را به بشریت بازگرداند و همچون بارانی زلال، زمین مرده دل‌ها را زنده ساخت.

وی ادامه داد: پیامبر(ص) عاشقان حقیقت را گرد آورد و تمدنی بنا نهاد که بر پایه توحید، عدالت، معنویت و کرامت انسانی استوار شد؛ تمدنی که نه‌ تنها عرب جاهلی، بلکه تمام بشریت را از ورطه انحطاط نجات داد و مسیر تعالی و کمال را فراروی آنان گشود.

انتهای پیام