نتایج پژوهش جدید دانشمندان در «مرکز تحقیقات بیماری‌های نورودژنراتیو آلمان» (DZNE) و دانشگاه «لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ» (LMU) آلمان نشان داد که چگونه سیستم ایمنی خود مغز می‌تواند باعث ایجاد اختلالات بویایی شود.

کاهش حس بویایی از علائم اولیه ابتلا به آلزایمر محسوب می‌شود و این کشف ممکن است به پزشکان کمک کند تا بیماری آلزایمر را زودتر تشخیص دهند و درمان‌ بیماران را زودتر آغاز کنند.

پژوهشگران دریافتند، در بیماران مبتلا به آلزایمر بخش خاصی از مغز به نام پیاز بویایی که به ما در تشخیص بوها کمک می‌کند، از ناحیه دیگری از مغز به نام «لوکوس سرولئوس» جدا می‌شود. «لوکوس سرولئوس» بسیاری از عملکردهای مغز، از جمله جریان خون، خواب و تجربیات حسی مانند بو را کنترل می‌کند. این ناحیه فیبرهای عصبی بلندی را به پیاز بویایی می‌فرستد تا به پردازش بوها کمک کند. در مراحل اولیه آلزایمر، این رشته‌های عصبی با سلول‌های ایمنی مغز، به نام «میکروگلیا» مورد حمله قرار می‌گیرند.

لارس پیگر، یکی از دانشمندان ارشد پژوهش کنونی اظهار کرد که این رشته‌ها، تغییراتی ایجاد می‌کنند که میکروگلیا را فریب می‌دهند تا فکر کند آسیب دیده و باید از بین برود. ماده‌ای به نام «فسفاتیدیل‌سرین» که معمولا در داخل سلول‌های عصبی یافت می‌شود، به سطح بیرونی سلول حرکت می‌کند. این مورد مانند سیگنالی عمل می‌کند که به میکروگلیا می‌گوید: «من را بخور»؛ این فرآیند معمولا برای از بین بردن اتصالات قدیمی یا شکسته مفید است، اما در این مورد، رشته‌های عصبی فعال را خیلی زود از بین می‌برد.

پژوهشگران بر این باور هستند که این فرآیند مضر ناشی از فعال شدن بیش از حد نورون‌ها است که ویژگی رایج در مراحل اولیه آلزایمر محسوب می‌شود. این فعالیت غیرطبیعی ممکن است باعث تغییر در غشای سلول‌های عصبی شود و منجر به حذف غیرضروری توسط میکروگلیا شود.

نتیجه‌گیری این گروه پژوهشی بر اساس شواهد بسیاری است؛ آنان موش‌های اصلاح‌شده ژنتیکی که بیماری آلزایمر را تقلید می‌کنند و همچنین بافت مغز افراد مبتلا به آلزایمر را بررسی کردند و از اسکن‌های مغزی (اسکن «پت» (PET)) روی بیماران زنده مبتلا به آلزایمر یا اختلال شناختی خفیف استفاده کردند. همه این روش‌ها، یافته‌های آنان را تایید کرد.

یواخیم هرمز، یکی دیگر از پژوهشگران ارشد این پروهش می‌گوید: اگرچه مشکلات بویایی در آلزایمر مدتی است که شناخته شدند، اما این پژوهش، اولین تحقیقی است که به وضوح به پاسخ ایمنی مغز به‌عنوان یک علت اشاره می‌کند. وی معتقد است که این مورد، می‌تواند نحوه تفکر پزشکان در مورد علائم هشداردهنده اولیه بیماری آلزایمر را تغییر دهد.

نتایج این پژوهش همچنین می‌تواند به تشخیص زودهنگام ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند. درمان‌های جدید برای بیماران مبتلا به آلزایمر با استفاده از آنتی‌بادی‌های آمیلوئید بتا در مراحل اولیه بیماری، بهترین عملکرد را دارند.

اگر پزشکان بتوانند مشکلات بویایی را شناسایی کرده و آنها را به این تغییرات اولیه مغز مرتبط کنند، بیماران می‌توانند قبل از آغاز از دست دادن حافظه، آزمایش و درمان شوند. این روند درمانی زودهنگام ممکن است شانس پاسخ آنان به درمان‌ها را بهبود بخشد.

سایت ساینس گزارش کرد، این پژوهش، دریچه جدیدی به اولین تغییرات در بیماری آلزایمر و اینکه چگونه دفاع‌های خود مغز ممکن است مدت‌ها قبل از شروع علائم از دست دادن حافظه در آسیب رساندن به اتصالات مهم نقش داشته باشند، ارائه می‌دهد.

نتایج این پژوهش در نشریه «ارتباطات طبیعت» (Nature Communications) منتشر شده است.

انتهای پیام