خیانت و عدم تعهد خانوادگی، مسائل اقتصادی و مالی، عدم مهارت حل مسئله، اختلافات فرهنگی و سنی، بیماریهای جسمی و روحی طرفین، اعتیاد و انتظارات نا به جا از جمله دلایل اصلی طلاق هستند.
پیش از این نقش عوامل «مهارت حل مساله» و « مشکلات اقتصادی» در طلاق بررسی شد؛ در این بخش و در ادامه بررسی عوامل موثر در طلاق، به نقش اختلافات فرهنگی در طلاق پرداخته شده است.
اهمیت تفاهم فرهنگی برای شروع زندگی مشترک
روانشناسان همیشه بر این امر تاکید دارند که تفاهم فرهنگی برای شروع زندگی مشترک یک اصل ضروری است؛ لذا اگر میخواهیم ازدواج موفقی داشته باشم باید اختلافات فرهنگی را به حداقل برسانیم و افرادی را انتخاب کنیم که کمترین تفاوتهای فرهنگی را با آنان داشته باشیم؛ چراکه کم بودن تفاوتهای فرهنگی عاملی برای دوام ازدواج است؛ البته اختلافات سنی نیز در بررسی عوامل طلاق نقش خاص خود را دارند که مشاورین مختلف در این زمینه نظرات مختلف و متعددی دارند.
دکتر رضا زیبایی با تاکید بر اهمیت دستیابی به توافق در زندگی مشترک در گفتوگو با ایسنا اظهارکرد: در جلسات مشاوره هدف اصلی دستیابی به یک توافق مشترک در عین وجود تفاوتها و اختلافات است که بدین منظور لازم است هر کدام از زوجین قدری از مواضع خود کوتاه بیایند تا نقطه اشتراک حاصل شود.
این مشاور خانواده با تاکید بر اینکه بیتردید یکی از دلایل عمده اختلافات زناشویی و طلاق، شکاف نگرشی و تفاوتهای فرهنگی میان زوجین است، تصریح کرد: مصادیق این موضوع شامل اقوام و مذاهب مختلف میشود. البته بحثهایی همچون حجاب یعنی نوع پوشش و تفاوتهای فرهنگی ناشی از این مسئله را نیز شامل میشود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین تفاوتهای فرهنگی ناشی از تفاوتهایی است که به مسائل مذهبی مربوط میشوند، بیان کرد: مثلا یک خانوادهای که نسبت به مسائل مذهبی راحتتر و آزادتر عمل میکند، وقتی با خانوادهای که شدیدا به این مسائل پایبندی دارد وصلت میکند، زندگی با چالشهای فراوانی همراه میشود. در میان این اختلافات فرهنگی مذهبی، بیشترین چیزی که باعث اختلافات میشود، بحث حجاب است.
این مشاور خانواده با اشاره به بحث حجاب و نقش آن در بروز اختلافات فرهنگی، خاطرنشان کرد: همانطور که بحث اختلافات فرهنگی بر روی روابط اجتماعی افراد بسیار اثرگذار است، مثلا خانوادههای شهرستانی و روستایی روابط خانوادگی گستردهتر و پرحجمتری نسبت به خانوادههای شهری دارند، در بحثی مثل حجاب نیز باید گفت ما هر چه به سمت فرهنگهای کوچکتر یعنی فرهنگهای شهرستانی و روستایی میرویم، تعصب بیشتری روی بحث حجاب مطرح میشود؛ به همین دلیل ممکن است ازدواج برخی افراد شهری که حساسیتی بر مسئله حجاب ندارند با بعضی افراد شهرستانی چالشبرانگیز باشد.
تلاش برای دستیابی به توافق، علیرغم وجود اختلافات فرهنگی
وی همچنین گفت: توصیه من به عنوان یک روانشناس این است که افراد مسائلی از جمله حجاب که میتواند زمینهساز اختلافات فرهنگی باشد را از ابتدا جدی بگیرند.
این روانشناس با بیان اینکه با وجود اختلافات فرهنگی، افراد با رعایت تکنیکهایی میتوانند به توافق دست یابند، افزود: در جلسات مشاوره بر آن هستیم که افراد با وجود تمام اختلافات به یک توافق دست یابند؛ یعنی با گفتوگو و مذاکره بتوانند حد وسط مسائل خود را در نظر بگیرند، مثلا در بحث حجاب در یکی از موارد مشاوره که داشتم به خانم یادآوری کردم که حجاب برای یک مرد شهرستانی تا چه اندازه مهم است و همچنین به آقا نیز این مسئله را گوشزد کردم که این سبک زندگی خانم است و وی قصد توهین به اعتقادات شما را ندارد. با این روش آرام آرام دیدگاههای افراد را به هم نزدیک میکنیم و این تغییر دیدگاه تامینکننده بقا و کیفیت رابطه خواهد شد.
اختلافات سنی زوجین و طلاق
وی همچنین در خصوص اختلافات ناشی از تفاوت سنی، عنوان کرد: اینکه مثلا یک تفاوت سنی ۱۰ ساله باعث آشفتگی رابطه زوجین میشود یا خیر؟ هم موضوع درستی است و هم غلط. به این دلیل که اگر در تفاوت سنی تفاوت سن عقلی هم وجود داشته باشد قطعا منجر به آشفتگی رابطه زوجین میشود، ولی در صورت وجود نداشتن یا کم بودن تاثیر منفی نمیگذارد. البته به دست آوردن و تعیین سن عقلی کار روانشناسان است.
این مشاور خانواده با تاکید بر اینکه اکثر طلاقها در کشور، طلاقهایی است که زوجین با هم ۴ تا ۵ سال اختلاف سنی دارند، بیان کرد: الزاما نزدیک بودن سن به معنای موفقیت در ازدواج نخواهد بود؛ رابطه کیفی میان زوجین تعیینکننده کیفیت ازدواج خواهد بود. افراد باید مهارتهای زندگی از جمله حل مسئله و مهارتهای همسرداری را در خود تقویت کنند چون این مسائل باعث بقای زندگی خواهد شد و نه صرفا اختلاف سنی.
وی ازدواج مردان با سن کمتر با خانمهایی با سن بالاتر را یکی از معضلات در جامعه دانست و تصریح کرد: این نوع از ازدواجها نیز در جامعه افزایش پیدا کرده است که البته بیشتر در میان مردانی اتفاق میافتد که سن نسبتا بالایی دارند. این مسئله از آن جهت تبدیل به معضل شده است که اکثر خانوادهها این اختلاف سنی را قبول نمیکنند.
این روانشناس ادامه داد: این مسئله از دو جهت قابل بررسی است؛ درست است که اگر سن عقلی افراد به هم نزدیک باشد، زندگی باکیفیت خواهد شد؛ اما خانمها به لحاظ ظاهری و جنسی زودتر تغییر میکنند و به همین سبب توصیه من این است که خانمها تا ۵ سال سنشان کمتر باشد.
این مشاور خانواده با اشاره به طرح خانواده پایدار، بیان کرد: اگر مسائل روانی افراد را حل نکنیم، جامعه مجبور به پرداخت هزینههای سنگینتری خواهد شد. طرح خانواده پایدار حدود ۱۴ سال پیش در استان با ۳ میلیارد بودجه برگزار شد؛ در این طرح ۳۰ درصد طلاق را در مشهد کاهش دادیم. در طرح خانواده پایدار افرادی که قصد ازدواج دارند تا ۲ سال مورد پیگیری قرار میگرفتند، البته متاسفانه بعداز مدتی بودجه این طرح قطع شد.
انتهای پیام
نظرات