به گزارش ایسنا، داوود لپه‌چی - رئیس انجمن حبوبات ایران - در نشست خبری امروز درباره وضعیت تأمین و واردات حبوبات اظهار کرد: باید یک چارچوب مشخص برای رفع تعهدات تجار در سامانه جامع تجارت تعریف شود. در حال حاضر رفع تعهد ارزی نزد بانک مرکزی بیش از شش ماه زمان می‌برد، در حالی که ثبت سفارش روزبه‌روز کاهش یافته است. یکی از همکاران انجمن تماس گرفت و گفت از ۳۰۰ تن سهمیه‌اش تنها ۷۰ تن تأمین شده که معادل ۱۵ درصد است. این روند کاهشی در حالی رخ داده که در تابستان ۶۶ هزار تن واردات داشتیم اما در بسته پاییز این رقم به ۵۷ هزار تن کاهش یافته است.
وضعیت بازار و واردات عدس
وی افزود: در حال حاضر وضعیت بازار از نظر حجم کالا مناسب است. بیشترین واردات مربوط به عدس بوده که به دلیل واردات بالا در دو فصل گذشته، امسال کاهش داشته است. البته این کاهش برای برخی واردکنندگان مشکل‌ساز شده، چرا که سهمیه مشخصی نداریم. به‌طور مثال یک واردکننده بر اساس برنامه‌ریزی اقدام به خرید می‌کند اما ناگهان سهمیه او از ۵۰۰ تن به ۱۰۰ تن کاهش پیدا می‌کند. نبود آمار و سهمیه دقیق یکی از مشکلات جدی ماست.
پیش‌بینی بازار در شش‌ماهه دوم سال
رئیس انجمن حبوبات ایران با اشاره به افزایش مصرف در نیمه دوم سال گفت: مصرف حبوبات در شش‌ماهه دوم سال همواره بیشتر از نیمه اول است. بنابراین از همین حالا باید برای تأمین نیاز بازار برنامه‌ریزی شود. اگر در برداشت داخلی با مشکلاتی مانند آفت یا کمبود آب مواجه شویم، باید کمبود از طریق واردات جبران شود. به‌طور معمول ۷۰ درصد نیاز کشور از تولید داخلی و ۲۵ درصد از واردات تأمین می‌شود. هرگونه مشکل در برداشت داخلی با افزایش واردات جبران خواهد شد. البته آمار نهایی برداشت تا آبان مشخص می‌شود.
مسیر واردات و زمان‌بندی
لپه‌چی با اشاره به روند واردات توضیح داد: هرگاه ثبت سفارش باز شود، کالا ظرف دو ماه وارد کشور می‌شود. زیرا بخش زیادی از حبوبات از کشورهای همسایه مانند روسیه، ازبکستان و افغانستان وارد می‌شود که فاصله کمی دارند. به‌عنوان مثال عدس از روسیه و ازبکستان، و اخیراً لوبیا از افغانستان وارد می‌شود. این در حالی است که واردات نخود از آفریقا یا عدس از کانادا زمان‌برتر خواهد بود. البته مدیریت بازار بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و ما اطلاعات لازم را در اختیار این وزارتخانه قرار می‌دهیم.
وضعیت واردات لوبیا
او ادامه داد: بازار عدس هم‌اکنون اشباع است، اما در مورد لوبیا قرمز باید برنامه‌ریزی شود. پارسال در آبان‌ماه بارها به وزارت جهاد کشاورزی یادآوری کردیم که نیاز به واردات لوبیا چیتی وجود دارد. به‌عنوان نمونه، در سال ۱۴۰۳ حدود ۹ هزار تن لوبیا چیتی وارد شد، اما امسال تا نیمه اول سال نزدیک به ۸ هزار تن وارد شده است. بنابراین در نیمه دوم سال نیز همچنان واردات لوبیا ادامه خواهد داشت.
دغدغه‌های انجمن و دهک‌های پایین جامعه
لپه‌چی با بیان اینکه انجمن حبوبات شامل تولیدکنندگان، واردکنندگان، صادرکنندگان و صنایع تبدیلی است، گفت: یکی از اولویت‌های انجمن حمایت از دهک‌های پایین جامعه است، چرا که حبوبات بخش مهمی از سفره آنان را تشکیل می‌دهد. هرگونه افزایش قیمت مستقیم بر مصرف اثر می‌گذارد. وقتی لوبیا ۵۰۰ هزار تومان بود، مصرف کاهش یافت. اکنون نیز با افزایش قیمت گوشت قرمز، پیش‌بینی می‌شود مصرف حبوبات افزایش یابد. اما باید توجه داشت که نسبت به سال ۱۳۹۹ تولید حبوبات کاهش یافته است.
سرانه مصرف و ضرورت حمایت دولت
به گفته لپه‌چی، سرانه مصرف حبوبات در ایران حدود ۱۰ کیلوگرم است که ۳ تا ۴ کیلوگرم کمتر از میانگین جهانی (۱۳ تا ۱۴ کیلوگرم) است. باید برنامه‌ریزی کنیم تا مصرف حبوبات به سطح جهانی نزدیک شود. افزایش قیمت گوشت قرمز می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای حبوبات شود، چرا که حبوبات منبع پروتئین سالم‌تری نسبت به گوشت هستند. از سوی دیگر، مشکلاتی مانند کمبود آب و آفات سبب می‌شود حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات تأمین شود. دولت نیز برای واردات حبوبات همانند سایر کالاهای اساسی ارز اختصاص می‌دهد.
کاهش واردات و چالش ثبت سفارش
رئیس انجمن حبوبات ایران تصریح کرد: به دلیل محدودیت‌های ارزی، سهمیه تخصیص‌یافته به واردکنندگان از ۶ ماه به ۳ ماه کاهش یافته و همین امر باعث کاهش ۲۰ درصدی واردات نسبت به سال گذشته شده است. اگر این روند ادامه یابد، در آینده مشکلات جدی در تأمین حبوبات خواهیم داشت.واردکنندگان توان مالی ایستادن چندماهه در صف تخصیص ارز را ندارند و این موضوع موجب بی‌انگیزگی برای واردات می‌شود.
اثر تحریم‌ها و بازار جهانی
او با اشاره به تأثیر تحریم‌ها گفت: ما بیش از ۴۰ سال است که با تحریم مواجهیم و این موضوع جدیدی نیست. اما در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه،باید گفت برخی کالاها از طریق کشورهای ثالث وارد می‌شوند که این هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
لپه‌چی تأکید کرد: دو دغدغه اصلی ما تأمین نیاز بازار و حمایت از مصرف‌کننده نهایی است. اگر صرفاً از تولیدکننده داخلی حمایت کنیم و واردات کاهش یابد، فشار قیمتی بر سفره مردم بیشتر خواهد شد. بنابراین باید هم از تولید داخلی حمایت کرد و هم برای جبران کسری‌ها از واردات استفاده نمود. واقعیت این است که هزینه تولید در ایران به دلیل تورم و نبود مکانیزاسیون بالاست و در نتیجه، کالای وارداتی در بسیاری موارد ارزان‌تر از تولید داخلی تمام می‌شود.
تفاوت کیفیت و قیمت جهانی حبوبات
رئیس انجمن حبوبات ایران در ادامه نشست خبری با اشاره به موضوع قیمت‌گذاری حبوبات گفت: قیمت حبوبات مانند سایر کالاهای اساسی بر اساس نرخ جهانی مشخص می‌شود. گاهی تفاوت قیمت به دلیل کیفیت پایین‌تر است. در حبوبات ما با مسئله‌ای به نام بار نو و کهنه و همچنین درشت و ریز بودن مواجهیم. به‌عنوان مثال، میان عدس ریز و عدس درشت حدود ۲۰۰ دلار اختلاف قیمت وجود دارد. نخود نیز از سایز ۶ شروع می‌شود تا سایز ۱۱ که قیمت بسیار بالایی دارد و واردات آن برای ایران صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین اگر واردکننده‌ای به دنبال کالای ارزان‌تر است، معمولاً دلیلش انتخاب سایز یا کیفیت پایین‌تر است.
فرآیند قیمت‌گذاری داخلی
وی افزود: قیمت‌گذاری داخلی طی فرآیندی مشخص و با حضور نمایندگان اتاق بازرگانی، جی‌تی‌سی، انجمن حبوبات، دادستانی و وزارت جهاد کشاورزی انجام می‌شود. در واقع، قیمتی که در کمیته تصویب می‌شود حاصل توافق حدود ۲۰ نفر از اعضا و یک قیمت واقعی است. بنابراین هرگونه تخطی از این روند، جایگاه وزارت جهاد را زیر سؤال می‌برد.
مشکلات ارزی و ورود شرکت‌ها
لپه‌چی درباره چالش‌های ارزی گفت: برخی شرکت‌ها به دلیل مشکلات انتقال پول، ناچار به واردات با روش‌های غیررسمی می‌شوند. مثلاً شرکتی پولی در روسیه دارد اما نمی‌تواند آن را به ایران بیاورد، به همین دلیل کالا را وارد می‌کند تا از آن مسیر پولش را جابه‌جا کند. در برخی موارد هم شرکت‌ها ثبت سفارش نهاده‌های دامی انجام داده‌اند اما موفق به واردات نشده‌اند. در این فاصله طولانی، ارزش کالای آن‌ها کاهش یافته و حتی برخی با نگه داشتن کشتی در دریا قصد افزایش قیمت داشته‌اند. این اقدام بازار را ملتهب می‌کند و در چنین شرایطی دولت مجبور است خودش واردات انجام دهد. البته تعداد این شرکت‌ها اندک بوده و خبر آن نیز رسانه‌ای شد.
صنایع کنسرو و ارتباط با انجمن
رئیس انجمن حبوبات ایران با اشاره به صنایع کنسروسازی گفت: پارسال برخی صنایع کنسرو به دلیل مشکلات بازار متضرر شدند. ما همواره آماده‌ایم تا این صنایع را به عضویت انجمن درآوریم تا بتوانند از طریق انجمن با وزارت جهاد کشاورزی هماهنگ شوند. این صنایع پروانه تولید دارند و در صورت عضویت می‌توانیم آن‌ها را به کشاورزان و واردکنندگان معرفی کنیم. در این صورت، چرخ تولید کارخانه‌ها بهتر می‌چرخد و مشکلی در تأمین مواد اولیه نخواهند داشت.
وضعیت واردات و تأمین نیاز صنایع
او ادامه داد: با توجه به افزایش واردات در سال جاری، وضعیت صنایع کنسرو مناسب است و مشکلی در تأمین مواد اولیه پیش‌بینی نمی‌شود. پارسال این صنایع با مشکل مواجه بودند اما امسال شرایط بهبود یافته است. مقایسه آمار سه‌ماهه نشان می‌دهد که افزایش واردات حبوبات به تأمین بهتر بازار و صنایع کمک کرده است.
ادامه دارد
نظرات